SEMPTOM GÜNLÜĞÜ TUTMAK ÇOCUKLARDA ASTIM KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRİR Mİ?

1. SEMPTOM GÜNLÜĞÜ TUTMAK ÇOCUKLARDA ASTIM KONTROLÜNÜ İYİLEŞTİRİR Mİ? Hasibe Şahbaz, Arzu Bakırtaş, Mustafa Arga, İpek Türktaş, M.Sadık Demirsoy Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Allerji ve Astım Bilim Dalı

2. GİRİŞ Son yıllarda, ulusal ve uluslar arası astım tanı ve tedavi rehberleri uzun dönem izlemde hastalığın kontrolünün değerlendirilmesi ve tedavinin buna göre düzenlenmesini önermektedir

3. ASTIM KONTROL PARAMETRELERİ Gündüz ve gece semptomları Kurtarıcı ilaç gereksinimi Aktivite kısıtlaması Solunum fonksiyonları Son bir yılda atak sayısı Astım kontrol testleriyle (AKT)

4. ASTIM KONTROLÜ Hastaların rutin izleminde; 1. Astım kontrol testleri ve/veya 2. Semptom günlükleri ve 3. SFT ile değerlendirilmektedir

5. SEMPTOM GÜNLÜKLERİ Semptom günlüğünde hasta şikayetli gündüz ve gecelerini günlüğün ön ve arka yüzüne ayrı ayrı işaretler, şikayetlerini kendine göre puanlandırır ve kaç defa bronkodilatör ilaç kullanması gerektiğini kaydeder

6. Semptom günlüğü örneği1:hafif 2:orta 3:ağır

7. SEMPTOM GÜNLÜKLERİ Semptom günlükleri, yazılı hareket planlarını uygulamayı kolaylaştırmaktadır Astımlı çocuk olgularda semptoma dayalı hareket planları, PEF metreye dayalı olanlara göre daha çok tercih edilmekte ve daha etkin kullanılmaktadır J ACI 2008; 8:177-188 Ancak tüm süreğen hastalıklarda olduğu gibi astımlı hastaların semptom günlüğü tutma alışkanlıkları da zaman içinde azalmaktadır

8. GÜTF Çocuk Allerji ve Astım BD • Semptom günlüğü • Hareket planı Üst üste 2-3 gün semptom günlüğünde orta şiddette şikayet ve/veya günde 4 bronkodilatör ihtiyacı varsa astım kontrolü bozulmuştur. Hareket planını uygulayınız ve/veya doktorunuzla temasa geçiniz

9. ARAŞTIRMA HİPOTEZİ Semptom günlüğü tutan astımlı çocuklarda hastalığın kontrolü, tutmayanlara göre daha iyidir

10. AMAÇ Astımlı çocuklarda semptom günlüğü tutmanın astım kontrolüne etkisini araştırmak

11. YÖNTEM • Çalışmaya dahil olma kriterleri • Gazi Üniv. Çocuk Allerji ve Astım Plk. kayıtlı • 7-16 yaş arası • En az 2 yıldır astım tanısı ile izlemde • Son 1 yılda en az 2 defa kontrole gelen • SFT yapabilen • İnhalasyon tekniği kontrol edilmiş olgular

12. YÖNTEM • Çalışmaya alınmama kriterleri • Yeni astım tanısı almış olmak • Son 1 yıl izleme hiç gelmemek • Astım dışı başka bir süreğen hastalığı olmak • SFT’ye koopere olamamak • 7 yaşından küçük olmak

13. YÖNTEM BİRİNCİL ÇALIŞMA PARAMETRESİ: Son 1 yılda sistemik (oral/IM/IV) steroid kullanımı gereken astım atak sayısı

14. YÖNTEM İKİNCİL ÇALIŞMA PARAMETRELERİ: • Acile başvuru gerektiren atak sayısı • Hastaneye yatış gerektiren atak sayısı • Astım kontrol test puanı • SFT (% FEV1)

15. YÖNTEM Rutin allerji polikliniği kontrolleri sırasında: • Semptom günlükleri istendi • Astım kontrol testi uygulandı • SFT (FEV1) ölçümü yapıldı • Allerji dosya kayıtları, acil poliklinik, hastane kayıtları ve sağlık karneleri (ICD kod: J45) çalışma parametrelerine yönelik son bir yıl için incelendi

16. J Allergy Clin Immunol 2004;113(1):59-65 J Allergy Clin Immunol 2004;113(1):59-65 J Allergy Clin Immunol 2004;113(1):59-65 J Allergy Clin Immunol 2004;113(1):59-65 Astım Kontrol Testi (AKT) (12 yaş) Puan • Son 4 haftada astımınız sizin işte, okulda veya evde yapmak istediklerinizi ne kadar etkiledi? Hiçbir zaman Bazen Tamamen Çoğunlukla Nadiren • Son 4 hafta süresince, ne kadar sıklıkla nefes darlığı hissettiniz? Günde bir kezden fazla Günde bir kez Hiçbir zaman Haftada 3-6 kez Haftada 1 veya 2 kez • Son 4 hafta süresince, astım şikayetleriniz kaç kez gece uyandırdı veya sabah sizi normal kalkış saatinizden önce uyandırdı? Bir veya iki kez Haftada en az 4 gece Haftada 2-3 gece Haftada bir kez Hiçbir zaman • Son 4 hafta süresince rahatlatıcı inhaler cihazınızı veya Salbutamol türü nebulizer cihazınızı kaç kez kullandınız? Günde 3 kez veya daha sık Haftada 1 kez veya daha az Günde 1 veya 2 kez Haftada 2 veya 3kez Hiçbir zaman • Son 4 haftadaki astım kontrolünüzü nasıl değerlendirirsiniz? Hiç kontrol altında değil Tamamen kontrol altında Bir dereceye kadar Zayıf düzeyde İyi düzeyde Hasta Toplam Puanı J ACI 2004;113(1):59-65

17. Çocukluk Çağı Astım Kontrol Testi (4-11 yaş) Çocuğun kendisi dolduracak • Bugün astımınız nasıl? • Koşu, egzersiz veya spor yaptığınız zaman astımınız ne kadar size sorun oluyor? • Astımdan dolayı öksürüyor musunuz? • Astımdan dolayı gece uykudan uyandınız mı? Çocuğun bakımını üstlenen kişi dolduracak • Çocuğunuz son 4 hafta içerisinde gündüzleri kaç gün astım belirtileri oldu? • Çocuğunuz son 4 hafta içerisinde astımdan dolayı kaç gün gündüzleri hışıltısı oldu? • Çocuğunuz son 4 hafta içerisinde kaç gün astımdan dolayı gece uyandı? J ACI 2007;119:817-25

18. BULGULAR Nisan-Kasım 2009 n=5139 başvuru Çalışma kriterlerine uygunluk n=438 Hareket planı ve semptom günlüğü eğitimi almayan n=62 İnhalasyon tekniği uygun olmayan n=36 Çalışma grubu n=340

19. BULGULAR Hastaların Demografik Özellikleri Devamlı değişkenler ortalama±SD şeklinde gösterilmiştir

20. BULGULAR Günlük tutma durumuna göre çalışma parametrelerinin tek yönlü analizi Devamlı değişkenler ortalama±SD şeklinde gösterilmiştir

21. BULGULAR Günlük tutma durumu ve yaşlara göre AKT sonuçları

22. BULGULAR Günlük tutma durumuna göre astım kontrolünü etkileyen faktörler Devamlı değişkenler ortalama±SD şeklinde gösterilmiştir * P<0.001 ** P<0.05

23. BULGULAR Semptom günlüğünün astım kontrol parametrelerine etkisi Çok yönlü lojistik ve lineer regresyon analiz sonuçları

24. SONUÇ Astımlı çocuklarda düzenli semptom günlüğü tutmanın, hastalık kontrolüne iyileştirici etkisi yoktur