230 likes | 490 Views
متغیرها ( VARIABLES ). متغیرها چه هستند؟. چگونه متغیرها را مشخص کنیم ؟. _ مستقل ( زمینه ای) _ وابسته _ مخدوشگر. 1- ازنظرقرارگرفتن درتحقیق. متغیرها. _اسمی _رتبه ای. 2- نوع متغیرها (سنجش متغیرها). _ فاصله ای _ نسبتی. الف) وضعیت متغیرها :. ازنظرقرارگرفتن درتحقیق.
E N D
متغیرها (VARIABLES)
متغیرها چه هستند؟ • چگونه متغیرها را مشخص کنیم ؟
_ مستقل ( زمینه ای) _ وابسته _ مخدوشگر 1- ازنظرقرارگرفتن درتحقیق متغیرها _اسمی _رتبه ای 2- نوع متغیرها (سنجش متغیرها) _ فاصله ای _ نسبتی
الف) وضعیت متغیرها : ازنظرقرارگرفتن درتحقیق 1- مستقل (INDEPENDENT): متغیری که تحت دستکاری قرار می گیرد و یا رفتار آن تحت مطالعه قرار می گیرد تا اثر و یا اثرات آن مشخص شود.
- متغیر زمینه ای (BACKGROUND): این متغیرها معمولاً در همه تحقیقات وجود دارد و اغلب بطور متناسب مورد بررسی قرار می گیرند تا خصوصیات گروهها و یا جوامع روشن شود. مثل سن، جنس، وضعیت تاهل، خصوصیات مکانی و ...
مثال 1: بررسی رابطه مصرف سیگار با کانسر گوارش، متغیر مستقل سیگاراست. مثال 2: بررسی تاثیر یک وعده غذای تکمیلی درسلامت نوزادمتغیرمستقل یک وعده غذای تکمیلی است .
2- متغیر وابسته یا غیرمستقل(DEPENDENT) : متغیری که تغییرات آن در نتیجه تغییر یا تغییرات چند متغیر مستقل است. در مثالهای بالا، کانسر گوارش و سلامت نوزاد متغیرهای وابسته می باشند. در مطالعات توصيفي متغير وابسته متغير هدف مي باشد متغير مرتبط و زمينه اي متغيرهاي مستقل مي باشند
3- متغیر مداخله ای : (CONFOUNDING OR INTERVENING) متغیری که هم روی متغیر مستقل و هم وابسته تاثیر می گذارد و در یک تحقیق این متغیرها در مرحله اول باید شناسائی شوند و در مرحله بعد باید مکانیسمی و ترتیبی اتخاذ نمود تا اثر آنرا از بین برد و یا مورد مطالعه قرار گیرند و یا لااقل در گزارش نهائی آورده شود.
مثال : بررسی تاثیر واکسیناسیون در مرگ و میر اطفال
متغیروابسته متغیرمستقل مرگ ومیر اطفال واکسینا سیون وضعیت تغذیه متغیر مخدو شگر
متغیر مرکب: متغیری است که نتیجه سنجش آن با یک عدد و یا خصوصیات نشان داده می شود اما لازمه اش بررسی و اندازه گیری چندین متغیر ساده می باشد.
مثال : بررسی میزان D.M.F مردم در شهر تهران که نتیجه مثلاً گفته می شود D.M.F در شهر تهران 6/3 است ولی برای تعیین اندازه یک متغیر باید تعداد دندانهای پرشده، افتاده و خالی رامورد بررسی قرار داد.
نوع متغیر(سنجش متغیر) : 1- اسمی (NOMINAL): متغیری که واحد اندازه گیری ندارد و نتیجه سنجش را تنها می توان نامی را بر آن نهاد و یا مسئله داشتن و یا نداشتن یک خصوصیات این سنجش بصورت صوری و ظاهری انجام می گیرد مانند سالم، بیمار، مرد، زن، خوب، بد، ایرانی، خارجی، گواتر دارد، گواتر ندارد، کم خونی دارد یاندارد .
دراین مقیاس اندازه گیری علاوه برداشتن نامی برای رده های مختلف صفت می توان رتبه آنها را نسبت به یکدیگر بیان نمود مانند درجه گواتر (0، 1، 2 و 3) و شدت درد. نکته : دو نوع متغیر اسمی و رتبه ای را متغیر کیفی می گویند.
متغیری است که نتایج سنجش به صورت مقدار و عدد بیان می شود و فاقد صفر ذاتی است. در علوم پزشکی فقط درجه حرارت یک مقیاس فاصله ای است. مثالهای دیگر: مبداء سالهای شمسی، قمری، میلادی و یا شاخص گذاری برای تعیین میزان تورم.
متغیری که دارای واحد مشخص، معین، تعریف شده و نیز دارای صفر ذاتی می باشد. صفر نشان دهنده فقدان خاصیت موردنظر است. فشارخون، قد، وزن، حجم، میزان هموگلوبین ، میزان مرگ و میر و ... نکته : دو متغیر فاصله ای و نسبتی را متغیر کمی می گویند .
_ اسمی _ رتبه ای کیفی نوع متغیرها (سنجش متغیرها) _ فاصله ای _ نسبتی کمی
متغیرها کمی به دو دسته تقسیم می شوند : 1- کمی پیوسته : کمیتی است که بتواند بین دو مقدار خود، تمامی اعداد حقیقی ممکن را اختیار کند مانند : طول قد ، وزن 2- کمی گسسته : کمیتی است که بتوان بعنوان مقادیر خود ، مجموعه شمارش پذیر اعداد را اختیار کند ، مانند : بعد خانوار، تعداد دندانهای فاسد و ...