MUSTAFAKEMALPAŞA TİCARET MESLEKL LİSESİ

2. MUSTAFAKEMALPAŞA TİCARET MESLEKL LİSESİ BİLİNÇLİ TÜKETİYORUM

3. PROJENİN KONUSU • Proje Mustafakemalpaşa Ticaret Meslek Lisesi öğrencilerine tüketici bilinci kazandırmak ve alış-verişlerinde ürün ve hizmetlerden daha verimli faydalanmalarını sağmak için tüketici haklarının okul genelinde öğretimin yaygınlaştırılması ve öğrencilerin bilinçlendirilmesi amacıyla okulumuz Pazarlama Ve Perakende Alanı tarafından hazırlanmıştır.

4. PROJENİN GENEL AMACI • Mustafakemalpaşa Ticaret Meslek Lisesi öğrencileri Hayatı boyunca güvenli alışveriş yapabilecek ve kendi tüketici haklarınızı en iyi şekilde koruyabilecektir.

5. PROJENİN KAPSAMI • Mustafakemalpaşa Ticaret Meslek Lisesi öğrencilerine yönelik bir çalışmadır.

6. PROJENİN HEDEFLERİ • Mustafakemalpaşa Ticaret Meslek Lisesi öğrencileri; • Tüketici davranışlarını ve yön veren faktörleri bilecek. • Tüketici haklarını koruyabilecek. • Fiyat ve tarife yönetmeliğini uygulayabileceksiniz • Sanayi mallarının satış sonrası hizmetlerini planlayabileceksiniz. • Garanti belgesi yönetmeliğini uygulayabileceksiniz. • Rekabet kurallarına uyabileceksiniz.

7. PROJENİN ZAMANI • Projenin hazırlık çalışmalarının planlanması ve onaya sunulması 20 iş günü, • Projede yer alacak öğrencilerin seçilmesi 5 iş günü, • Projenin etkinliklerinin planlanması 5 iş günü, • Projenin etkinliklerinin öğrencilere tanıtılması 5 iş günü, • Proje etkinliklerinin uygulanması ve raporların hazırlanması 50 iş günüdür.

8. PROJE ETKİNLİKLERİ • Tüketici hakları hakkında okul panosu hazırlanması, • Tüketici hakları ile ilgili afiş çalışmalarının okul geneline asılması, • Tüketici hakları ile ilgili sınıf temsilcilerinin bilinçlendirilmesi ile akran eğitimin hedeflenmesi, • Tüketici hakları ile ilgili öğrencilere sunum yapılması , • Tüketici hakları ile ilgili ilçemiz tüketici hakem heyeti temsilcisinin okulumuza davet edilerek öğrencilerle buluşturulması,

9. PROJE ETKİNLİKLERİ • Mustafakemalpaşa İlçemiz Kaymakamlığında bulunan Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne okulumuz Pazarlama ve Perakende Alanı öğrencileri ile ziyaret edilmesi, • Proje hakkında genel görüşlerin ve raporların toplanmasıdır.

10. PROJE SUNUSU HAZIRLAYANLAR Abdulkadir DOĞANAY & Gökhan ÖCAL

11. TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI • Tüketici: Mal ve hizmetleri başka mal ve hizmetlerin üretimi için değil de, tamamen kişisel veya ailesel gereksinimleri için kullanan veya tüketen kişidir.

12. TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI • Tüketici-Alıcı Davranışını Etkileyen Faktörler; • Kültürel • Sosyal • Kişisel • Psikolojik faktörlerdir.

13. TÜKETiCiNiN KORUNMASI KANUNU (4077 SAYILI KANUN) • Yürürlükteki kanunlar çerçevesinde, alım-satım işlemlerinde uygulanması gereken ve tüketiciyi korumayı amaçlayan prensipler şunlardır:

14. Tüketiciyi Korumayı Amaçlayan Prensipler Mallar tanımlarındaki özellikleri taşımalıdır Mallar satılabilir kalitede olmalıdır.

15. Tüketiciyi Korumayı Amaçlayan Prensipler • Satış “numune üzerinden “yapılıyorsa ambalajın tamamı numuneye uygun olmalıdır.

16. Evrensel Kabul Görmüş Tüketici Hakları • Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı • Sağlık ve güvenlik hakkı • Bilgi edinme hakkı • Sesini duyurma hakkı • Mal ve hizmetlerin serbestçe seçilme hakkı • Tazmin edilme hakkı • Eğitilme hakkı • Sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı

17. AYIPLI MAL • 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesine göre “ambalajında, etiketinde tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklâm ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki, ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı (kusurlu) olarak kabul edilir”

18. AYIPLI MAL • Satın alınan malın ayıplı olduğu, daha kullanmaya başlamadan anlaşılırsa, malın teslim alındığı tarihten itibaren 30 gün içinde satıcıya bildirilir.

19. AYIPLI MAL • Satın aldığınız malın kullanımı sırasında ortaya çıkan bir ayıp söz konusu ise bu gizli ayıp anlamındadır. • Bu durumda malın teslim tarihinden itibaren 2 yıl içinde haklar kullanılabilir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda 5 yıldır.

20. AYIPLI MAL • Tüketicinin her durumda 4 tercih yapma hakkı doğar: • Ödenen bedelin iade edilmesi • Malın ayıpsız olanı ile değiştirilmesi • Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirimi • Ücretsiz olarak tamir edilmesi

21. Ayıplı Malın Neden Olduğu Zararlar • Yaralanma veya ölümle sonuçlanan hallerde, • Kullandığınız diğer mallarda hasar oluşması durumunda, • Malın satın alınan tarihten itibaren 3yıl içinde tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Satılan malın ayıbı, tüketiciden hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresi yoktur.

22. Ayıplı Hizmet • Satın aldığınız hizmetin açık ayıp taşıdığının anlaşılması halinde, hizmet yerine getirildiği tarihten itibaren 30 gün içinde durumu hizmeti sağlayana bildirilmesi gerekir.

23. Ayıplı Hizmet • Daha uzun bir süre için garanti verilmemişse ve ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler, hizmetin yerine getirilmesinden itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir.

24. Ayıplı Hizmet Sonucunda • Ödenen bedelin iade edilmesi, • Hizmetin yeniden görülmesini, • Ayıp oranında bedel indirimini isteme hakkımız vardır.

25. Ayıplı Hizmetin Neden Olduğu Zararlar • Ayıplı hizmetin neden olduğu bir zarar varsa, bu zararın tazmin edilmesi gerekir. Uğranılan zararlardan dolayı tazminat talebi 3 yıllık zamanaşımına tabidir.

26. Çözüm Organları

27. Çözüm Organları • Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri, • Tüketici Mahkemeleri • Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğüne, • Reklam Kurulu Başkanlığına • Valilikler bünyesinde bulunan Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüklerine • “175 Alo Tüketici” Hattına, • Tüketici Bilgi Sistemine (http://www.tuketici.gov.tr) • Tüketicinin korunmasına yönelik faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları olan dernek ve vakıflara, • Ticaret/ Sanayi / Esnaf Odalarına başvuru yapılabilir.

28. Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemeleri • Hakem Heyetleri illerde Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü, ilçelerde ise kaymakamlık binalarında bulunur. • Tüketici Mahkemeleri her il ve ilçenin adliye binalarında bulunur.

29. Taksitli Satışlar • Taksitli alışveriş yapılacaksa, mutlaka yazılı bir sözleşme ile yapılmalıdır. Sözleşme metninin iyi okunması ve bir nüshasının da alınması gerekir. Sözleşme metninin en az 12 punto ve koyu siyah harflerle düzenlenmesi zorunludur.

30. Taksitli Satışlar • Malın veya hizmetin vergiler dâhil peşin satış fiyatı, • Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek toplam satış fiyatı, • Aylık ve yıllık faiz oranı ile gecikme faizi oranı, • Ön ödeme tutarı, • Ödeme planı yazılı olmalıdır.

31. Kapıdan Satışlar • kapıdan satış yapan firmanın, kapıdan satış yetki belgesi olması gerekir. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen bu belgelerin 1 yıl geçerlik süresi vardır • Kapıdan satışlarda tüketici mal teslim alındığı tarihten itibaren 7 gün içinde hiçbir mazeret bildirmeksizin cayma hakkına sahiptir.

32. Kredi Kartları • Ödemeyi kredi kartı ile yaparken komisyon veya benzeri ödeme istendiğinde sonuç alamıyorsa, ikamet edilen yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyetine, Tüketici Mahkemelerine şikâyet konusunu içeren bir dilekçe ve belgeleriyle başvurulur. Dilekçede sorunun ne olduğu, şikâyet iletildiğinde neler yaşandığı ve neler istendiği yazılmalıdır

33. Mesafeli Sözleşmeler • Mal satışına ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin hiçbir cezai ve hukuki sorumluluk üstlenmeksizin ve bir gerekçe göstermesine gerek olmadan 7 gün içinde cayma hakkı vardır. • Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler ve tüketiciye anında teslim edilen mallara ilişkin sözleşmelerde cayma hakkı geçerli değildir.

34. Mesafeli Sözleşmeler • Cayma hakkı kullanıldıysa, satıcı 20 gün içinde malı geri almakla hükümlüdür. • Satıcı 30 gün içinde malı veya hizmeti teslim etmek zorundadır. Bu süreyi yazılı olarak bildirmek şartıyla en geç 10 gün uzatabilir.

35. Ürün Kullanım Kılavuzları ve Tanıtım Broşürleri • Malın tanıtım, kullanım, bakım ve onarımına ilişkin kılavuzunun Türkçe olması ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.

36. Fiyat Etiketi Zorunluluğu Olmayan Mallar • Satış fiyatı ulusal ve uluslararası borsa veya benzeri kurum ya da kuruluşlarca ticari örf ve adetlere göre belirlenen ve uygulanan kıymetli taş veya madenler den yapılmış mallarda da etiket koyma zorunluluğu bulunmaz ama birim satış fiyatları satışa arz edildikleri iş yerinin uygun bir yerinde görülebilir ve ya okunabilir bir şekilde gösterilir.

37. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Tüketicinin bulunduğu yerde servis istasyonunun olmaması halinde satış sonrası hizmetlerin verilmesinden, tüketiciye en yakın yerdeki servis istasyonu sorumludur.

38. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Tüketiciye en yakın yerdeki servis istasyonunda satış sonrası hizmet verilmesinin mümkün olmaması durumunda, malın firma merkezine ya da diğer servis istasyonuna ulaştırılması ve geri gönderilmesi ile ilgili olarak nakliye, posta, kargo… gibi ulaşım gideri talep edilemez.

39. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Kullanım ömrü süresince, malın bakım veya onarım süresi, garanti süresi içerisinde mala ilişkin arızanın servis istasyonuna bildirimi, garanti süresi dışında ise malın teslim tarihinden itibaren 30 iş gününü geçemez.

40. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Malın garanti süresi dışında, garanti belgesi ile satılması zorunlu olmayan bir parçasının servis istasyonu tarafından değiştirilmesi veya satılması durumunda, değişen parça için altı aydan aşağı olmamak üzere bir garanti süresi verilir.

41. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Servis istasyonları Yedek parça fiyat listesini, tüketicilerin görebileceği bir yere asmak ve katalog halinde veya bilgi işlem ortamında ise tüketiciye göstermek zorundadır.

42. Servis İstasyonlarının Sorumlulukları • Servis istasyonu görevlileri, bakım ve onarımı yaptıkları mallar ait değiştirilen yedek parçaları; garanti süresi içerisinde tüketiciye göstermek, garanti süresi dışında ise iade etmek zorundadır.

43. Garanti Belgesi Açık Garanti Sınırlı Garanti alıcıya yalnız kusurlu parçaların değiştirme olanağı sağlar.Amaç satıcıyı veya satıcı ile alıcıya karşı imalatçıyı korumaktır. • Daha çok yeni ürün dönemlerinde ve rekabetin yoğun olduğu dönemlerde para iadesi veya değiştirme şeklinde sınırsız ve tam garanti uygulanmaktadır. Amaç alıcının tüm riskini üstlenerek malı aldırmaktır.

44. Garanti Belgesi Yer Alması Gerekenler • İmalatçı ve ithalatçı firmanın unvanı, adresi, yetkilisinin imzası kaşesi • Satıcının unvanı, adresi ile yetkilisinin imzası ve kaşesi • Fatura tarih ve sayısı • Malın cinsi markası modeli ile bandrol seri numarası • Malın tüketiciye teslim tarihi ve yeri • Garanti süresi • Tamir süresi • Malın tüm parçaları dâhil olmak üzere tamamının garanti kapsamında olduğu • Malın ücretsiz tamir ve değiştirme yükümlülüklerine ilişkin düzenleme şartları • Kullanım hataları • Tüketici lehine kullanılacak haklar • Bakanlık izin ve vize tarihi ile sayıları.

45. Garanti Belgesi • Satın alınan mal tamir edildiği halde, teslim edildiği tarihten itibaren (garanti süresi içinde kalmak kaydıyla), • Bir yıl içersinde aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması halinde,

46. Garanti Belgesi • Farklı arızaların dört kereden fazla meydana gelmesi halinde, • Garanti süresi içersinde farklı arızaların altıdan fazla olması durumunda, • Malın tamiri 30 iş gününü geçiyorsa,

47. Garanti Belgesi • Aşağıdaki Seçim Haklarından Biri Kullanılabilir: • Malın ücretsiz değiştirilmesi • Bedelin iade edilmesi • Ayıp oranında bedel indirilmesi hakkınız bulunmaktadır.

48. Garanti Belgesi • Malın arızasının 15 iş günü içinde giderilememesi halinde, tüketiciye malın tamiri yapılıncaya kadar kullanması için benzer özelliklere sahip başka bir mal verilir.

49. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Abdulkadir DOĞANAY & Gökhan ÖCAL