1 / 25

Prve sociolo ške teorije i čikaška škola humane ekologije

Dragana Stanković. Prve sociolo ške teorije i čikaška škola humane ekologije. Prve sociološke teorije. Koreni prvih socioloških teorija devijacija: organicistička teorija društva i pozitivistička metodologija Filozofski koreni prve klasične socijalno-patološke teorije: O. Kont i E. Dirkem

conor
Download Presentation

Prve sociolo ške teorije i čikaška škola humane ekologije

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Dragana Stanković Prvesociološke teorije i čikaška škola humane ekologije

  2. Prve sociološke teorije • Koreni prvih socioloških teorija devijacija: organicistička teorija društva i pozitivistička metodologija • Filozofski koreni prve klasične socijalno-patološke teorije: O. Kont i E. Dirkem • Tri faze civilizacije: teološka, metafizička i pozitivna • “Od reda ka progresu”

  3. Emil Dirkem • Prihvatanje Kontovih ključnih ideja uz udaljavanje od organicizma • Razumevanje: 1) prirode ljudskog društva 2) razlike normalnih i patoloških pojava 3) shvatanje anomije

  4. Dirkem – ljudsko društvo • Kako nastaje i kako opstaje ljudsko društvo? • Društvo je superiorno u odnosu na pojedinca zbog postojanja kolektivne svesti • Kolektivna svest – kolektivne predstave, vrednosti i norme koje nastaju tokom evolucije ljudskog društva i imaju posebnu egzistenciju • Sa kolektivnom svešću se menjaju i mehanizmi kontrole

  5. Dirkem – normalne vs. patološke pojave • Objektivni, naučni kriterijumi • Normalno – tipično, uobičajeno, učestalo i prosečno u datom tipu društva u određenom vremenu • Nepostojanje univerzalnog kriterijuma • Dopunski kriterijumi: konkretni tip društva i vremenska dimenzija • Uticaj kritika: optimalnost i racionalnost društvenih pojava u određenoj fazi društvenog razvoja

  6. Dirkem – shvatanje anomije • Stanje društva u kome nedostaje reglementacija, odnosno skup pravila i normi o ljudskom ponašanju • Nedostatak ili nedelotvornost normi kojima se kontrolišu i ograničavaju prirodno nelimitirane težnje i potrebe pojedinca • Anomija se javlja u: novim fazama razvoja i kriznim periodima • Primer: anomijska samoubistva • Kriminal – normalna društvena činjenica

  7. Čikaška škola humane ekologije • Odgovor na društveni razvoj, industrijalizaciju i urbanizaciju u Americi početkom XX veka • Osnivač: Robert Ezra Park • Istraživanja socijalnih problema u gradu – socijalnom organizmu • Četiri koncepcije unutar čikaške škole: • Ekološka teorija • Teorija diferencijalnih asocijacija • Teorija kulturnog sukoba • Teorija socijalne dezorganizacije

  8. Čikago • Ogroman i dinamični organizam (socijalni supraorganizam) • Odnos između fizičke i socijalne sredine i njihov uticaj na ponašanje ljudi • Fokus u proučavanju devijacija na društvu • Razvoj grada – smenjivanje faza stabilnosti i poremećaja normalno uspostavljenih društvenih odnosa i funkcionisanja institucija

  9. Ekološka teorija • Predstavnik: Ernst Bardžis • Uticaj prostora i položaja ljudi u prostoru na njihovo ponašanje • Osnova – neprestana borba za egzistenciju u gradu • Karakteristične teme i metodološki pristupi: • Istraživanja zasnovana na ekološkim konceptima i metodima • Korišćenje etnografskih metoda • Ispitivanja biografija devijanata

  10. Bardžisova istraživanja • Postojanje funkcionalnih, prostornih i socio-profesionalnih celina u gradu sa svojim obeležjima • Podela Čikaga u 5 zona: 1) središna oblast grada (jezgro) 2) tranzitna zona 3) zona stanovanja radničkih porodica 4) mešavina industrijsko proizvodne zone i zone stanovanja 5) periferna zona

  11. K. Šo & H. Mekej • Nejednaka distribucija devijantnih pojava u Čikagu u odnosu na koncentrične zone (bežanje iz škole, maloletničko prestupništvo i kriminalitet) • Najveća koncentracija u tranzitnoj zoni • “Delinkventna područja” - održavanje devijacija dugi niz godina bez obzira na etnički i rasni sastav (koncept socijalne dezorganizacije)

  12. K. Šo & H. Mekej (2) • Delinkventne vrednosti i modeli ponašanja se uče i prenose sa pojedinca na pojedinca (i sa grupe na grupu) • Postojanje (devijantne) potkulture u tranzitnoj zoni

  13. Teorija diferencijalnih asocijacija • Edvin Saterlend – kriminalci postepeno stiču znanje, veštine i motivaciju za kriminalno ponašanje • Korišćenje autobiografske metode u ispitivanju devijanata • Pojedinac uči kriminalno ponašanje na isti način kao što uči da se ponaša u skladu sa zakonom

  14. Teorija diferencijalnih asocijacija (2)- ključni stavovi - • 9 ključnih stavova: • Kriminalno ponašanje se uči • Kako? U interakciji sa drugima • Gde? U okviru primarnih grupa • Šta obuhvata? Učenje metoda, tehnika i načina vršenja kriminala • Način ispoljavanja (motiva i poriva)? Uči se i zavisi od definicija koje odobravaju/osuđuju kršenje normi

  15. Teorija diferencijalnih asocijacija (3)- ključni stavovi - 6. Zašto pojedinac postaje devijant? Usled primanja više definicija koje odobravaju devijantno ponašanje 7. Šta utiče na prihvatanje takvog ponašanja? Intezitet, trajanje, učestalost i prisustvo pozitivnih definicija 8. Šta obuhvata proces učenja devijantnog ponašanja? Sve mehanizme koji su deo svakog učenja 9. Da li se devijantno ponašanje može objasniti opštim potrebama i vrednostima? Ne

  16. Teorija diferencijalnih asocijacija (4) Doprinos Nedostaci • Empirijski doprinos (opis i prikazi devijacija u rastućem gradu) • Metodološki doprinos (terenska istraživanja i metoda neposrednog posmatranja sa učestvovanjem) • Odbacivanje individualne patologije • Uprošćivanje uzroka devijantnog ponašanja • Obuhvatanje samo pojavnog aspekta devijacija • Zanemarivanje faktora ličnosti

  17. Teorija kulturnih sukoba • Različite norme, vrednosti, kulturni stil i verovanja upravljaju svakodnevnim životom • Definisanje situacije olakšava prilagođavanje ponašanja • Pravila se razlikuju od jedne do druge kulture (Luis Virt) • Dva sistema vrednosti: kulturni i potkulturni • Kulturni sukob kao vid normativnog sukoba

  18. Teorija sukoba • Tvorac teorije sukoba: Torsten Selin • Kulturni sukob je posledica suprotstavljenih normativnih sistema različitih etničkih grupa • Do sukobljavanja kultura dolazi: • Na graničnim područjima • Pri promeni državnih granica • Usled ekonomskih migracija

  19. Osnovne postavke teorije kulturnih sukoba • Kulturni sukob ne dovodi automatski do devijacija • Da li će doći do devijantnog ponašanja u novoj kulturnoj situaciji zavisi od organizovanosti, stepena integrisanosti i kvaliteta odnosa u imigrantskoj zajednici • Na pojavu devijantnog ponašanja u znatnoj meri utiče i odnos lokalnog stanovništva i lokalnih institucija

  20. Teorije kulturnih sukoba Doprinosi Nedostaci • Dobri opisi kulturnih sukoba i uticaja na devijantno ponašanje imigranata • Dobra empirijska istraživanja (realno prikazivanje situacije imigranata) • Teorijsko utemeljenje • Zašto se neke imigrantske grupe u istoj kulturnoj zajednici ponašaju devijantno a neki ne?

  21. Teorije socijalne dezorganizacije • Tridesete godine XX veka • Postulati funkcionalističke i organicističke teorije • Značaj procesa socijalizacije i mehanizama kontrole • Socijalna dezorganizacija: • Proces koji dovodi do individualnih dezorganizacija • Socijalna dezorganizacija kao nepoželjno stanje

  22. Ključni koncepti socijalne dezorganizacije • Dezorganizacija kao potencijalni uzrok devijacija • Vilijem Tomas i Florjan Znanjecki, “Poljski seljak u Evropi i Americi” • Društvena dezorganizacija kao stanje koje dovodi do pojave devijacija • Socijalna dezorganizacija – slabljenje postojećih društvenih pravila na ponašanje pojedinih članova grupe

  23. Društvo je dinamička ravnoteža procesa dezorganizacije i reorganizacije • Zaključci: • Dezorganizacija nije negativna činjenica • Sastavni je deo procesa razvoja ljudskog društva • Tokom razvoja smenjuju se procesi organizacije i dezorganizacije • Devijacije kao posledica izgradnje i razgradnje društva • Individualna dezorganizacija – pojedinac ne uspeva da organizuje svoj život kako bi efikasno ostvario osnovne interese i ciljeve

  24. Ključni koncepti socijalne dezorganizacije 2. Dezorganizacija kao devijantno društveno stanje • Eliot i Meril • Socijalna dezorganizacija je: • Narušavanje ravnoteže društvenih snaga • Propadanje određenih društvenih struktura • Raspad socijalnih struktura

  25. Društvena dezorganizacija je negativna društvena pojava • Ispoljavanje društvene dezorganizacije na 3 nivoa: • Individualna (pojedinac) • Dezorganizacija na nivou grupe (npr. porodice) • Socijalna (društvene institucije, globalno društvo) • Šezdesetih godina promena koncepcija socijalne dezorganizacije • Nedostaci: teorijska osnova i nepostojanje objašnjenja uzroka koji dovode do devijacija

More Related