Verilmiş təqdimatların vaxtında və (və ya) tam yerinə yetirilməməsi;

1. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MALİYYƏ NAZİRLİYİNİN DÖVLƏT SIĞORTA NƏZARƏTİ XİDMƏTİAzərbaycan SIğortaçIlar AssosİasİyasISIĞORTA AGENTLƏRİNİN ii MİLLİ FORUMUSIğorta agentİ fəalİyyətİ: Problemlər və perspektİvlərBakI- 2013

2. Azərbaycan RespublİkasI Malİyyə Nazİrlİyİnİn Dövlət SIğorta Nəzarətİ XİdmətİSIğorta agentİ fəalİyyətİ və Dövlət nəzarətİ.Qanunvericilikdə yeniliklər.Məruzəçİ: MAHİR ABDULLAYEV – Lisenziyalaşdırma, ərizə və şikayətlər şöbəsinin müdiri

3. HazIrdaAzərbaycanRespublİkasInIn sIĞortabazarInda800 nəfər sIğorta agentİfəalİyyətgöstərİr.Hüquqİşəxs – 52Fİzİkİşəxs - 748

4. 2011-ci İldən etİbarən sIğorta agentlərİnİn sayI artmağa başlamIş və bu da bİlavasİtə «İcbarİ sIğortalar haqqInda» Azərbaycan RespublİkasI Qanununun qəbul edİlməsİ İlə əlaqədar olmuşdur.

5. Sığorta agentlərinin sayına qanunvericiliklə məhdudiyyət qoyulmamışdır və sığorta bazarı inkişaf edib, böyüdükcə bu xidmət növünə daim tələbat olacaqdır.

6. Sığortaçılar, təkrarsığortaçılar, sığorta vasitəçiləri (sığorta agentləri və sığorta brokerləri), aktuarilər, müstəqil auditorlar, müstəqil ekspertlərvə sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən hüquqi şəxslər sığorta bazarının peşəkar iştirakçılarıdır.

7. Sığorta agentləri müştərilərinə göstərdikləri vasitəçilik, yaxud məsləhət xidmətlərinə görə komisyon muzd alırlar. • Sığortanın könüllü növləri üzrə komisyon muzdun məbləği sığortaçı ilə sığorta agenti arasında bağlanılan müqavilə ilə müəyyən olunur.

8. Bİlmək vacİbdİr !!!İcbarİsIğortanövlərİüzrə sIğortatarİflərİqanunverİcİlİklə müəyyən olunur. QanunverİcİlİyİnİcrasIİSƏ hamIüçünməcburİdİr. SIğortaagentlərİsIğortaçItərəfİndən onlaraverİlən səlahİyyətdən kənara çIxabİlməzlər.

9. SIğortabazarInda“icad olunan”yenİ termİn - «Subagentlər»Qanunverİcİlİkləbelə termİn (anlayIş) vəbeləfəalİyyətnövümüəyyənolunmamIşdIr.

10. SIğortaagentlərİ bİr sIrahallardaİcbarİ sIğortaşəhadətnamələrİnİqanunsuzolaraq lİsenzİyasIolmayan tanIşlarIna, yaxudqohumlarInaverİr vəonlarImüqavİləbağlamağacəlbedİrlər.

11. Bİlməkvacİbdİr: SIğorta agentİfəalİyyətİsahİbkarlIq fəalİyyətİnövüdür.Azərbaycan Respublikasında sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün sığorta nəzarəti orqanından müvafiq lisenziya alınmalıdır. şəxslər bu tələbə əməl etməməyə görə müvafiq qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.

12. Azərbaycan Respublikasında sığorta agenti və ya sığorta brokeri fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün sığorta nəzarəti orqanından müvafiq lisenziya alınmalıdır. Şəxslər bu tələbə əməl etməməyə görə Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində və Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hallarda məsuliyyət daşıyırlar.

13. AzərbaycanRespublİkasInIn İnzİbatİXətalarMəcəlləsİMaddə 199. Qanunsuz sahibkarlIq fəalİyyətİ İlə məşğul olmaAzərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alınmadan və ya sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunduğu hallarda belə razılıq olmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmağa, yaxud lisenziyada nəzərdə tutulmuş şərtlərin pozulması ilə sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə görəfiziki şəxslər on manatdan on beş manatadək miqdarda, vəzifəli şəxslər otuz manatdan əlli manatadək miqdarda, hüquqi şəxslər yüz iyirmi manatdan yüz altmış manatadək miqdarda cərimə edilir.qeyd: belə əməllər xeyli miqdarda (min manatdan artıq) ziyan vurduqda və ya həmin miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə Azərbaycan respublikası cinayət məcəlləsinin müvafiq maddələrinə əsasən cinayət məsuliyyətinə səbəb olur.

14. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ CİNAYƏT MƏCƏLLƏSİMADDƏ 192. QANUNSUZ SAHİBKARLIQ192.1. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alınmadan və ya xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunduğu halda belə razılıq (lisenziya) almadan, həmçinin lisenziyalaşdırılma şərtlərinin pozulması ilə həyata keçirilən sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olma vətəndaşlara, təşkilatlara və ya dövlətə xeyli miqdarda ziyan vurduqda habelə xeyli miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdəcinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) iki misli miqdarında cərimə və ya altı ayadək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.192.2. eyni əməllər:192.2.1. külli miqdarda ziyan vurduqda;192.2.2. külli miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə;192.2.3. mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdəcinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) üç misli miqdarında cərimə və ya bir ildən beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.

15. SIĞORTA NƏZARƏTİ ORQANININ SANKSİYALARISığorta nəzarəti orqanı “Sığorta fəaliyyəti haqqında” Qanunda və inzibati qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada və əsaslarla aşağıdakı sanksiyaları tətbiq edə bilər:1) sığorta agentini, həmçinin onların rəhbər işçilərini inzibati məsuliyyətə cəlb etmək;2) lisenziyanın qüvvəsini dayandırmaq;3) lisenziyanı ləğv etmək.

16. Aparılan təhlillər, araşdırmalar və ya yoxlamalar nəticəsində sığorta agentlərininfəaliyyətində sığorta qanunvericiliyinin pozulması və ya buna şərait yarada bilən hallar aşkar edildikdə sığorta nəzarəti orqanı onlara belə pozuntu və (və ya) halların müəyyən müddət ərzində aradan qaldırılmasına, yaxud qarşısının alınmasına dair icrası məcburi olan tədbirlər barədə yazılı göstəriş –təqdimat verir.

17. Təqdimatlar və sanksiyalar haqqında qərarTəqdimatlar və sanksiyaların tətbiqi haqqında qərarların surəti hüquqi şəxs sığorta agentinin icra orqanının rəhbərinə, fiziki şəxs olan sığorta vasitəçisinə çatdırılması təsdiq olunan qaydada göndərilir. Təqdimatlar və sanksiyalar haqqında qərarlar sığorta agentininünvanına daxil olduğu andan qüvvəyə minir.

18. Verilmiştəqdimatların vaxtında və (və ya) tam yerinə yetirilməməsi; Lisenziya sahibinin «Sığorta fəaliyyəti haqqında» Qanunlaicazə verilməyən fəaliyyətlə məşğul olması; Hüquqi şəxs olan sığorta agentininmüvafiq lisenziyaya malik olan işçisi ilə əmək münasibətlərinə xitam verilərkən onu bu Qanuna uyğun gələn digər şəxslə əvəz etməməsi; Lisenziyanın qüvvəsinin dayandırılmasıSığorta nəzarəti orqanı aşağıdakı əsaslarla sığorta agentininlisenziyasının qüvvəsini 6 ayadək müddətə dayandıra bilər

19. Lisenziyanın qüvvəsinin dayandırılmasına əsas vermiş hallar müəyyən edilmiş müddətdə aradan qaldırılmadıqda; 12 ay ərzində lisenziyanın qüvvəsinin iki dəfə dayandırılmasına səbəb olmuş hal, lisenziyanın qüvvəsinin həmin hal əsasında sonuncu dəfə dayandırıldığı tarixdən etibarən 9 ay ərzində təkrar yarandıqda; Lisenziyanın verilməsi üçün əsas götürülmüş sənədlərdə, düzgün əks etdiriləcəyi təqdirdə lisenziya verilməsindən imtinaya səbəb ola biləcək səhv və ya yanlış məlumatlar sonradan aşkar edildikdə. Lisenziyanın Ləğvi Sığorta nəzarəti orqanı aşağıdakı hallarda sığorta agentininlisenziyasınıləğv edə bilər:

20. Sığorta sirrininqorunması ilə bağlı tələbə əməl edilmədikdə; • Lisenziyanın qüvvəsi dayandırıldıqdan sonrafəaliyyət davametdirildikdə; • Vətəndaş qüsursuzluğunuaradanqaldıran halyarandıqda. Lisenziyanın Ləğvi Sığorta nəzarəti orqanı aşağıdakı hallarda sığorta agentininlisenziyasınıləğv edə bilər:

21. DİQQƏT !!!Lisenziyası ləğv edilən sığorta agentiheçbirzamansığorta agentifəaliyyəti ilə məşğul olabilməz.

22. «Sığorta fəaliyyəti haqqında» Qanunaedilən dəyişikliklərəMilli Məclis tərəfindən 29 oktyabr 2013-cü il tarixdə qəbul olunmuşdur. Həmin dəyişikliklərə əsasən; sığorta müqavilələri sığortaçı tərəfindən elektronqaydadabağlanıla bilər.

23. Elektron sənəd formasında olan sığorta müqaviləsi üzrə sığorta haqqının ödənilməsi sığortalının müvafiq sığorta qaydaları və sığorta müqaviləsinin şərtləri ilə tanış olmasını, həmin qaydalar və şərtlərlə razılığını, həmçinin sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını təsdiqləyir.

24. Sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortaçı, sığorta brokeri və ya sığorta agenti sığortalını icbari sığortanın şərtləri ilə, yaxud könüllü sığorta müqaviləsinin əsaslandığı sığorta qaydaları ilə tanış etməlidir. Bu zaman sığortalıya sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verdiyi zaman necə hərəkət etməyi, sığortaçının sığorta ödənişindən imtina etməsinin qanuni əsaslarını əks etdirən, hamı tərəfindən asanlıqla başa düşülən üslubda tərtib edilmiş yaddaş vərəqi verməlidir.

25. Sığorta agentininsığortaçı ilə bağladığı tapşırıq müqaviləsində başqacürnəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta agentibirneçə sığortaçının sığorta agentikimifəaliyyət göstərə bilər.

26. Sığorta agentləri sığorta nəzarəti orqanında attestasiyadan keçdiyi tarixdən hesablanmaqla 3 ildə bir dəfə həmin orqanda attestasiyadan keçməlidir.

27. Sığortaçıların hesabatları və məlumatları ilə bağlı bu Qanunun tələbləri hüquqi şəxs olan sığorta brokerlərinə və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərə də şamil edilir. • Hüquqi şəxs olan sığorta brokerlərinin və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərin maliyyə hesabatlarının müstəqil auditor tərəfindən yoxlanılması tələb olunmur.

28. Hüquqi şəxs sığorta agenti qanunvericiliklə müəyyən olunmuş tələblərə cavab verən işçisi barədə hər maliyyə ilinin sonunda sığorta nəzarəti orqanına yazılı məlumat verməlidir. • Fiziki şəxs sığorta agenti fəaliyyəti barədə rüblük hesabatı sığorta nəzarəti orqanının müəyyən etdiyi formada həmin orqana təqdim etməlidir.

29. İllik hesabatlar dərc olunduğu qəzetlərin nüsxələri ilə birlikdə maliyyə ili başa çatdıqdan 90 gün müddətində, rüblük hesabatlar müvafiq rüb başa çatdıqdan 20 gün müddətində, aylıq hesabatlar isə müvafiq ay başa çatdıqdan 10 gün müddətində sığorta nəzarəti orqanına təqdim edilməlidir.

30. Nizamnamədə edilən dəyişikliklərin hüquqi şəxslərin dövlət reyestrində qeydiyyata alınması barədə müvafiq sənədlər onlar alındıqdan 5 iş günü müddətində sığorta nəzarəti orqanına təqdim edilməli, habelə hüquqi şəxsin rəhbər işçilərinin vəzifədən kənarlaşdırılması, işdən çıxarılması və ya daimi fəaliyyət göstərən orqanının yerləşdiyi ünvanının dəyişməsi barədə müvafiq qərar qəbul edildiyi tarixdən 3 iş günü müddətində, filial və ya nümayəndəliyinin açılması, onların fəaliyyətinin dayandırılması və ya ləğv edilməsi haqqında qərar qəbul etdiyi tarixdən isə 7 iş günü müddətində bu barədə həmin orqana yazılı məlumat verilməlidir.

31. İllik maliyyə hesabatları maliyyə ili başa çatdıqdan 3 ay müddətində Azərbaycan Respublikasında nəşr olunan 2 qəzetdə dərc etdirilməli və hüquqi şəxsin rəsmi internet səhifəsində yerləşdirilməlidir.

32. Sığortaçı ilə sığorta agenti arasında bağlanan vasitəçilik xidmətinin göstərilməsi üzrə tapşırıq müqaviləsində aşağıdakılar əks olunmalıdır: • tapşırıq müqaviləsinin nömrəsi və tarixi; • sığortaçının adı və ünvanı; • sığorta agenti fiziki şəxs olduqda onun adı, atasının adı, soyadı, yaşayış yeri, şəxsiyyət vəsiqəsinin seriya və nömrəsi, lisenziyasının seriya və nömrəsi və VÖEN-i; • sığorta agenti hüquqi şəxs olduqda onun adı, olduğu yer, lisenziyasının seriya və nömrəsi, VÖEN-i, müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğuldursa, icra orqanının rəhbərinin, əsas fəaliyyəti digər fəaliyyət növüdürsə, icra orqanının rəhbəri ilə yanaşı, sığorta agenti lisenziyasına malik olan işçisinin adı, soyadı və atasının adı;

33. tapşırıq müqaviləsinin predmeti; • sığorta agentinin müştərilərə təklif edəcəyi sığorta növlərinin siyahısı; • tapşırıq müqaviləsi üzrə sığorta agentinə ödənilməli olan komisyon muzdun məbləği; • tərəflərin hüquq və vəzifələri; • müqavilə şərtlərini pozmağa görə tərəflərin məsuliyyəti; • tapşırıq müqaviləsinin qüvvədə olduğu ərazi; • tapşırıq müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət; • tərəflərin rekvizitləri.

34. 911.2. Sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalı özünə məlum olan, habelə sığortaçının yazılı surətdə tələb etdiyi və müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən bütün hallar barədə sığortaçıya məlumat verməlidir. • Bu Məcəllənin 911.2-ci maddəsinə uyğun olaraq bildirilmiş hallarla bağlı sığorta müqaviləsi bağlandıqdan sonra meydana çıxan hər hansı dəyişiklik barədə məlumatlandırılmış sığorta vasitəçisi həmin məlumatı aldığı tarixdən 1 gün müddətində sığortaçıya çatdırmalıdır. Mülki məcəllənin 911.2 və 938.4-cü maddələri

35. Sığorta vasitəçiliyi ilə bağlanan hər bir sığorta müqaviləsinin bağlanmasından, yenilənməsindən və ya ona dəyişikliklər edilməsindən əvvəl sığorta vasitəçisi sığorta etdirən şəxsi ən azı aşağıdakı məlumatlarla təmin etməlidir: • özünün adı və yaşayış yeri (hüquqi şəxslər üçün – olduğu yer); • daxil edildiyi reyestr və həmin reyestrdən onun barəsində informasiya əldə etməyin üsulları; • sığorta müqaviləsinin tərəfi kimi təklif edilən sığortaçı ilə səhmdar, əlaqəli şəxs və ya asılı cəmiyyət münasibətlərində olub-olmaması; • sığorta vasitəçilərindən şikayət vermək hüququ və proseduru, həmçinin şikayətin üsulları və təqdim etmə vasitələri; • sığorta vasitəçiliyini bir və ya bir neçə sığortaçı ilə bağladığı tapşırıq müqaviləsi üzrə öhdəlikləri əsasında (həmin sığortaçıların adı, ünvanı, sığorta bazarındakı mövqeyi barəsində obyektiv məlumat verməklə) və ya belə bir müqavilə olmadan həyata keçirməsi; Maddə 938–1. (Mülki məcəllə) Sığorta vasitəçisinin sığorta müqaviləsinin bağlanmasından əvvəl sığortalıya açıqlamalı olduğu məlumatlar

36. İnformasiya sistemi sığortalının bağladığı icbari sığorta müqaviləsinin mövcudluğu barədə mobil rabitə və internet vasitəsilə təsdiqləyici məlumat almaq və həmin müqavilədə əks olunan məlumatları əldə etmək imkanını təmin etməlidir. Sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalını bu imkanın hüquqi və texniki xüsusiyyətləri barədə aydın yazılı şəkildə məlumatlandırmaq sığortaçının vəzifəsidir. • Məlumatı informasiya sisteminə daxil edən istifadəçi həmin məlumatı aid olduğu şəxsin tələbi ilə ona təqdim etməlidir. “icbari sığortalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu

37. Beynəlxalq təcrübədə agentfəaliyyəti xüsusibirelmkimiöyrənilir. Agentmüştərilərinin psixologiyasına təsir göstərə bilmək bacarığına malikolmalıdır. Sığorta agentiqarşısındakı insanlamehribanvə səmimi ünsiyyət qurmaq, ondansığorta müqaviləsini bağlamağa«Hə» cavabını almaqqabiliyyətinə malikolmalıdır.

38. Sığorta agentləri maaşlı vəzifə sahibideyillər, sahibkardırlar. Birsahibkarolaraqonların gəlirinin məbləği özhərəkətlərindən və fəaliyyətindən asılıdır. Sığorta agentisığorta sahəsində nə qədər çoxbilikvə bacarığa, busahədə tələb olunanqabiliyyətə malikolarsa, gəliri də biroqədər çoxolacaqdır. Nəzərə almaqlazImdIrkİ;

39. DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ təşəkkür edirəm