PT1-zaken in de risico-analyse Op zoek naar gezamenlijk beeld over onderlinge relaties

1. PT1-zaken in de risico-analyseOp zoek naar gezamenlijk beeld overonderlingerelaties Fred Wagemaker (RIZA, werkgroep menselijke belasting) 1 december 2003

2. Opzet: • KRW voorschriften risico-analyse • Rol in SGBP-proces • Basisgedachte analyse • Illustratie • Sterk veranderde wateren • Input PT1 in risico-analyse • Discussie

3. 1. KRW voorschriften • Artikel 5: uiterlijk 2004 een beschrijving en beoordeling van de effecten van menselijke belasting • Bijlage II, sub 1.4, specificatie te beschrijven elementen; verontreiniging, waterregulering, morfologie, overige invloeden • Bijlage II, sub 1.5; doel is inschatting welke water-lichamen kans om in 2015 niet te voldoen aan milieudoelstellingen (niet per aspect, wel per waterlichaam!) • Artikel 11: maatregelenprogramma ‘houdt rekening met’ analyses • Bijlage V, sub 1.3; op basis van karakterisering en effectbeoordeling opstellen van monitoringprogramma • Artikel 13: beknopt verslag naar Brussel

4. Doelstellingen (Artikel 4) • goede chemische toestand voor alle wateren (prioritaire stoffen en gevaarlijke stoffen met communautaire normen) • Goede ecologische toestand voor natuurlijke wateren (biologie, hydromorfologie (hoogste klasse), fysisch-chemische kwaliteit (ondersteunend aan biologie) én specifieke chemische verontreiniging (niet-prioritaire stoffen)) • Goed ecologisch potentieel voor sterk veranderde en kunstmatige wateren (idem als boven voor natuurlijk watertype waarmee meeste gelijkenis) • Goed is lichte afwijking van onverstoorde staat (bijlage V, sub 1.2) • Specifieke eisen beschermde gebieden

5. Uitgangspunten Handboek KRW • kern is vaststellen risico wel of niet voldoen aan KRW-milieudoelstellingen in 2015 (vraagstuk derogatie komt daarna!) • de analyse agendeert meest knellende problemen en oorzaken  geprioriteerde opgave • Analyse op niveau waterlichamen (niet persé elk individueel!) • Analyse 2004 uitgevoerd met beschikbare informatie en best professional judgement • Analyse adequaat voor verkrijgen draagvlak uitvoering maatregelen en beperken afwenteling van bovenstrooms • Analyse is niet automatisch ook rapportage naar Brussel

6. belastingen huidig beleid toestand Doelen 2015 Maatregelen in SGBP Significante problemen Uitvoering & doelbereiking Monitoring-programma maatregelenanalyse, draagvlak & derogatie? 2: Rol analyse in SGBP Analyse 2004 Uitkomst  beknopt rapport Vervolg 2006 2009 2015 Resultaat

7. 3. Basisgedachte analyse huidige belasting & toestand (PT2 & PT1) x autonome ontwikkeling & trends (PT3 & PT1) x Effect huidig beleid (PT1, PT2 & PT3) 2015 belasting & toestand (PT2 & PT1) > 1 = risico < 1 = ok : Doel 2015 (PT1)

8. 4. Illustratie Chemie Chemie • Actuele toestand uit monitoring, vertaling naar waterlichamen • analyse bijdrage diverse belastingsbronnen aan toestand • Economische ontwikkeling sectoren • Huidig emissiebeleid naar concrete maatregelen en effecten per 2015 • Prognose toestand 2015 • Doelen FHI (prioritaire stoffen), norm volgens KRW-systematiek (overige stoffen) ~ MTR • Bepaling risico op niet voldoen

9. Analogie voor ecologie? Ecologie (inclusief verontreiniging) • Actuele toestand uit monitoring, vertaling naar waterlichamen (parameters, beoordelingsmethoden, representativiteit) • analyse bijdrage diverse oorzaken (habitat, kwaliteit) aan toestand (multistress, rangorde) • Trends of autonome ontwikkeling (variatie) • Huidig beleid beheer en inrichting naar concrete maatregelen en effecten per 2015 (ecosysteem repons) • Prognose toestand 2015 • Doelen GET en GEP (afweging functies, herstel & mitigatie, derogatie) • Bepaling risico op niet voldoen

10. 5: Sterk veranderde wateren Artikel 4 • Indien wijzigingen van hydromorfologie tbv GET leidt tot maatschappelijk significant negatieve effecten • Nuttig doel wijzigingen niet anderszins bereikbaar Bijlage V, sub 1.2.5 • MEP: alle uitvoerbare kwaliteitsverbeteringsmaatregelen getroffen (herstel en mitigerende maatregelen) • GEP: omstandigheden die wijzen op slechts lichte veranderingen voor biologische parameters tov MEP Rol risico-analyse • Beeld van alle redelijkerwijs in aanmerking komende herstel en mitigerende maatregelen tbv GEP

11. 6: PT1-input risico analyse Voor 2004 • Huidige significante hydromorfologische aspecten • Indicatie concrete milieudoelstellingen 2015 (GET en GEP) • Relatie tussen belastingsparameters (algemeen fysisch-chemisch, nutriënten en hydromorfologie) en biologie • Huidig beleid inrichting en beheer (inclusief effectinschatting obv respons) Na 2004 • Mede ontwikkelen van criteria en methoden voor effectiviteitsafweging maatregelen

12. 7. Discussie • Invulling risico-analyse richten op basis planproces niet meer dan moet = niet minder dan verstandig  opmaat afweging voldoende breed maatregelenpakket • Analyse per kwaliteitselement, rapportage niet! • Indicatie doelstellingen, welke? (voorlopige hanteerbare definitie GET & GEP of ZGET & MEP?) • Uitkomst analyse SVW: de voor herstel en mitigatie in aanmerking komende hydromorfologische ingrepen • Risico ja of nee: 100% ja? - altijd wel iets overschrijdt? , chemie onder GET kritisch? - veel risico = veel monitoren? = veel maatregelen? = meer argument derogatie! - weinig risico = ongeloofwaardig? = probleem doelrealisatie 2015!