Download
1 / 24
290 likes | 662 Views
PİAGET VE OYUN. Piaget'in anlay ı ş ı , oyunu doğrudan doğruya bilişsel süreçler ve bilişsel gelişim bağlam ı na yerleştirmektedir . Piaget için oyun , d ı şar ı dan gözlemlenebilen yollarla diğe r davran ı şlardan aç ı k bir biçimde ayr ı lan farkl ı bir davran ı ş türü değildir.
E N D
Piaget'inanlayışı, oyunudoğrudandoğruyabilişselsüreçlervebilişselgelişimbağlamınayerleştirmektedir. Piaget içinoyun, dışarıdangözlemlenebilenyollarladiğerdavranışlardanaçık birbiçimdeayrılanfarklıbirdavranış türüdeğildir.
Zihinselyaşamdaoyunöğesinibelirleyenşey,dahaçok, birdizietkinlikteazyadaçokifadesinibulabilen, davranışadoğru özelbiryönelimdir. Bu yönelim, Piaget'in "özümleme" olarakadlandırdığı zihinseletkinlikeğilimindekiçokyadaazözelüstünlüğütarafındantanımlanmaktadır.
Piaget'egöre, zekânın her eylemibirbirinekarşıt ikieğilimolanözümlemeileuymaarasındakidengelenimtarafındanbelirlenmektedir.
Özümlemedekişiolayları, nesnelerive durumları, örgütlüzihinsel yapıları kuranmevcutdüşünmebiçimlerininiçine almaktadır.Uymada, mevcut zihinselyapları dışsalçevreninyeniyönleriyle birleştirilmekiçinyenidenörgütlenmektedir.
Piaget, birbiriniizleyenüçsistemi • Alıştırmaoyunu, • sembolikoyun • kurallıoyun tanımlayarakçocukların yaşamın ilk yediyılındakioyunlarının evrimininanahatlarınıçizmiştir. Bu sistemlerduyu devinim, işlemöncesive somutişlemzekâlarının birebirkarşılıklarıdır
Alıştırmaoyunu;ilk olarakortaya çıkanoyundurveyaşamın ilk 18 ayı boyunca baskındır. Yerleşmişeylemvemanipülasyon dizilerinin,pratikyadaaraçsal amaçlarladeğil,motor etkinliklerdekiustalıktanelde edilensafhaziçin tekrarlanmasını kapsamaktadır.
Piaget'egöre, buoyunbiçimiçocuktarafından kazanılanhemenhementümduyu-devinim şemalarındandoğmaktavetemelolarak çocuğunnesnelerikullanmasıüzerine odaklanmaktadır.
Sembolikoyun, yaşamın ikinci yılıboyunca tasarımlamavedilindoğuşuylabirlikte görülmektedir. Piaget'egöre “mış gibioyun", Başlangıçtadoğuştangelen/ bireyeözgüoyun sembollerininkullanımınıiçerenyalnız bir semboliketkinliktir. Ortaksembollerin kullanıldığısembolikoyun, yaşamın üçüncü yılının sondönemlerinekadarortaya çıkmamaktadır.
Piagetcimodelde, ilk -mış gibioyun, kombinasyonlarızamanladeğişenşuöğeleri kapsamaktadır: a)Bağlamdanuzaklaşmış davranış (örneğin, “boşlukiçinde”, uyumak, yemekyemekyada "boşbirkaptan" içmekgibi tanıdıkbirdavranışta bulunmak. ) b)Kendinegöndermedebulunmaktanbirbaşkasına göndermedebulunmayadoğrudeğişmeler (örneğin, kendisininyatması yerine oyuncakayıyıyatırması).
c) İkamenesnelerininkullanımı (örneğin, bebekyerinebirblok). d) Sırasalkombinasyonlar (örneğin, çocuğun, tek bireylemitaklitetmekyerine -mış gibiolarak bütünbirsenaryoyukurması). Sembolikoyun, çocuğun, egoyugerçekliğebağlı kılmaktagiderekdahayeterlidurumagelmesiyle birliktedörtyaşdolaylarındaazalmaktadır.
Üçüncütüroyun, Piaget'inÇocukluktaOyun, Düşler veTaklit'teçokkısacadeğerlendirdiği, toplumsallaşmış bireyinoyuncuetkinliğegeçişini belirleyenkurallıoyundur. Piaget'in tartıştığıbu oyuntürü, 4 ile 7yaşlarıarasındakidönemdenönce seyrekolarakoluşmaktave baskın olarak 7'den 11 yaşakadarolandönemdegörülmektedir
Piaget, kuralların en azikibireyinetkileşiminiöngördüğünü vebunlarıntoplumsalgrubudüzenlemevebütünleştirme işlevindebulunduğunuvurgulamaktadır. Piaget, ÇocukluktaOyun, DüşlerveTaklit'tegeçici anlaşmalaradayalı kendiliğindenkurallıoyunlara odaklanmaktadır. Piaget, kendiliğindenkurallıoyunları, hem saf alıştırmaoyunlarının hem de zamanzamansembolik Oyunlarıntoplumsallaşmasının sonucuolarak değerlendirmektedir
Özetle, Piaget oyungelişimininsafbireysel süreçlerdenvedoğuştangelenözel sembollerden, toplumsaloyunaveortak sembolizmedoğruilerlediğinibelirtmektedir. Oyun, çocuğunzihinsel yapısındankaynaklanır veancakbu yapıtarafındanaçıklanabilir.
Oyun, özümlemeninuyumsağlamadan farklılaşmasıilebaşlayanbiretkinlik biçimidirveözellikleözümlemekendibaşına işlevdebulunabildiğizamanortaya çıkar.
JEAN PİAGET’İN EĞİTİME KATKILARI Felsefe ve ruhbilimin öncülerinden sayılan İsviçreli bilim adamı Jean Piaget meslek yaşamının büyük bir bölümünü çocukları dinleyip, gözleyerek ve dünyanın her köşesinden bilim adamlarının aynı konuda hazırladıkları bilimsel yayınları inceleyerek geçirdi. Piaget sonuçta; çocukların, yetişkinlerden çok farklı düşündüklerini ortaya koydu.
10 yaşında yayımladığı ilk bilimsel raporundan 84 yaşında ölümüne dek uzanan, yaklaşık 75 yıllık yoğun bir araştırma süreci sonunda Piaget gelişimsel ruhbilim, bilişsel kuram ve genetik bilgi kuramı (epistemoloji) adı verilen birçok yeni bilim dalının gelişmesine katkıda bulundu
RÜZGÂR NASIL OLUŞUR? En tanınmışdeneylerindenbirinde Piaget çocuklara “Rüzgâr nasıloluşur”diyesoruyorvekarşılıklıkonuşmaşöyle sürer; Piaget: Rüzgârnasıloluşur? Julia : Ağaçlar. Piaget : Neredenbiliyorsun? Julia : Onlarıkollarınısallarkengördüm, Piaget : Bu nasılrüzgâroluşturuyor? Julia : (Eliniyüzününönündesallayarak) İşteböyle. Ama onlarınkollarıdahauzun.
Hem dahaçokağaç var. Piaget : Okyanuslardakirüzgârnasıloluşuyor? Julia : Karadanorayaesiyor. Yok,yok. Dalgalardan... Piaget, erişkinölçütlerineaykırıolmaklabirlikte, Julia’ningörüşlerinin“yanlışdasayılamayacağını”, bunlarınoldukçamantıklıveçocuğunbilgiedinme sürecineuygunolduğunugördü.
Çocuğunbilgisinisınarken “doğru” yada“yanlışbiçiminde birayrımagidilmesiolayın tam olarak kavranamamasıveçocuğayeterincesaygı gösterilmemesidemektir. Piaget’ninamacı, rüzgarlailgilisohbettenyola çıkarak, çocuklarınsözelbiraçıklamagetirmede erişkinler kadarbecerikliolamadıklarında başvurduklarıyöntemlerleilgilibirkuram oluşturmaktı.
Kendisibireğitimcideğildiveböylesi durumlardanasılbirtavırtakınılmasıgerektiği yönündeaslakurallarkoymayolunagitmedi. Çalışmalarıbüyüklerinçocuğundavranışlarını hemendüzeltme yolunagitmelerinin son derece yanlışolabileceğini, onlarakendikuramlarını oluşturmaolanağınıtanımanınçokdahayararlı olduğunuortayakoyuyor.
“Çocuklaryalnızcakendikeşfettiklerişeyleri gerçekanlamdakavrayabilirler. Onlarabirşeyleri şipşaköğretmeyekalkıştığımızda, buşeyleri kendilerininyenidenkeşfetmeleriniengellemiş oluruz.” demiştir.
