RAK SZYJKI MACICY

1. RAK SZYJKI MACICY PROFILAKTYKA Opracowała dr med. Maria Pamucka

2. RAK SZYJKI MACICY • Co rok na raka szyjki macicy zachorowuje w woj. opolskim około 100 kobiet. Spośród tych kobiet umiera ponad połowa. Najczęściej są to kobiety w wieku 49 – 55 lat. • Największą liczbę zachorowań notuje się w Opolu, powiecie opolskim, nyskim, kędzierzyńsko-kozielskim i brzeskim.

3. RAK SZYJKI MACICY CZYNNIKI RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA SZYJKI MACICY • wczesne rozpoczęcie współżycia, • częste zmiany partnerów seksualnych, • duża liczba porodów, • palenie papierosów, • niski status socjoekonomiczny, • CIN 2 i CIN 3 w wywiadzie. Czynniki prawdopodobne: • wieloletnie stosowanie leków antykoncepcyjnych, • dieta uboga w witaminy, • częste stany zapalne pochwy wywołane m. in. przez Chlamydia trachomatis.

4. RAK SZYJKI MACICY Główną przyczyną raka szyjki macicy jest długotrwałe zakażenie wirusem HPV WIRUS brodawczaka ludzkiego - HPV • jest przenoszony przez mężczyzn, • u kobiet wywołuje on raka szyjki macicy, • u mężczyzn może wywoływać raka gardła, krtani, płuca, Wirusy HPV wywołują zmiany chorobowe o charakterze łagodnym i złośliwym w nabłonku skóry i błon śluzowych

5. RAK SZYJKI MACICY • Istnieje ponad 100 typów wirusa HPV. Większość z nich to typy niskiego ryzyka, jednak typy wysokiego ryzyka, takie jak typ 16 i 18 mogą powodować rozwój nieprawidłowych komórek, prowadzący do raka szyjki macicy • Wirus HPV łatwo się przenosi i jest szeroko rozpowszechniony. Szacuje się, że 80% aktywnych seksualnie kobiet w ciągu swojego życia ulegnie zakażeniu wirusem HPV. • Największa częstość zakażeń (20%) notowana jest wśród kobiet młodych poniżej 25 roku życia.

6. RAK SZYJKI MACICY • Jak przenosi się wirus HPV?Wirus przekazywany jest w czasie stosunku seksualnego, a czasami nawet w wyniku intymnego kontaktu skóry narządów płciowych partnerów. Zatem ryzyko zakażenia wirusem HPV dotyczy każdej aktywnej seksualnie kobiety Używanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko zakażenia wirusem HPV, ale nie zabezpiecza całkowicie (wirus może znajdować się również na skórze wokół narządów płciowych)

7. RAK SZYJKI MACICY • Każda kobieta prowadząca normalne współżycie jest zagrożona zakażeniem wirusem HPV • Jeżeli utrzymujesz kontakty seksualne możesz być zagrożona – niezależnie od wieku. • Jeżeli jesteś zakażona wirusem HPV wysokiego ryzyka, we wczesnych etapach nawet przez wiele lat możesz nie mieć żadnych objawów. • Badanie cytologiczne umożliwia wczesne wykrycie zmian komórkowych – dlatego regularne badania są tak ważne. • Zmiany chorobowe w komórkach występują początkowo w obrębie szyjki macicy. Jeżeli nie są leczone mogą się rozprzestrzeniać.

8. RAK SZYJKI MACICY • Profilaktyka pierwotna To szczepienia przeciwko wirusowi HPV • Profilaktyka wtórna Regularnie wykonywane cytologiczne badanie

9. RAK SZYJKI MACICY • Badanie cytologiczne pozwala kontrolować stan nabłonka szyjki macicypozwala kontrolować stan nabłonka szyjki macicy • Polega na pobraniu i ocenie wymazu z kanału i tarczy szyjki macicy. Wymaz pobiera się za pomocą specjalnej szczoteczki • Każda kobieta między 25 - 59 rokiem życia powinna mieć wykonane badanie cytologiczne nie rzadziej niż co 3 lata • U kobiet po 60 roku życia dwa kolejne badania o wyniku prawidłowym oznaczają niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia raka szyjki macicy

10. RAK SZYJKI MACICY • Ustalenie, że głównym sprawcą raka szyjki macicy jest wirus HPV jest jednym z największych odkryć medycyny ostatnich lat • Umożliwiło to wynalezienie szczepionki, która daje kobietom na całym świecie unikalną w onkologii możliwość zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy Jest to jedyna szczepionka na raka!!!!!!!!

11. RAK SZYJKI MACICY • Wirusy HPV 16 i 18 są odpowiedzialne za 70% przypadków raka szyjki macicy • Oznacza to, że zaszczepiona kobieta, aż o 70% zmniejszy ryzyko zachorowania na ten nowotwór • Dla społeczeństwa oznacza to, że dzięki masowemu szczepieniu radykalnie zmniejszy się liczba kobiet, które mogłyby stracić życie z powodu raka szyjki macicy

12. RAK SZYJKI MACICY • Polskie i światowe towarzystwa medyczne zalecają szczepienia dziewcząt od 10 roku życia ponieważ najlepszeefekty profilaktyczne przynosi szczepienie dziewcząt, zanim organizm zetknie się z wirusem, a więc przed rozpoczęciem życia seksualnego, ale nie ma przeciwwskazań do szczepienia kobiet w każdym wieku pod warunkiem wcześniejszego wykonania badania cytologicznego. • Szczepi się trzykrotnie w schemacie: drugie szczepienie miesiąc po pierwszym, trzecie sześć miesięcy po pierwszym. .,

13. RAK SZYJKI MACICY • Przed zaszczepieniem dziewczynki powinny być zbadane przez pediatrę, który za zgodą rodziców może skierować dziewczynkę do szczepienia. Badanie dopuszczające do szczepienia HPV nie różni się niczym od badania dopuszczającego dziecko do pozostałych szczepień. • Dorosłe kobiety przed szczepieniem powinny się zgłosić do badani ginekologicznego i cytologicznego. • Zaszczepienie nie zwalnia z regularnego wykonywania badań cytologicznych

14. RAK SZYJKI MACICY Niepokojące objawy ze strony narządu rodnego, które powinny być skonsultowane z lekarzem to: • upławy, • nieprawidłowe krwawienia i plamienia po stosunkach seksualnych, między miesiączkami lub po okresie klimakterium, • bóle w dole brzucha lub w okolicy lędźwiowo- krzyżowej, • stany zapalne pochwy i szyjki macicy.

15. RAK SZYJKI MACICY • PAMIĘTAJ tylko szczepienie przeciwko wirusowi HPV + badanie cytologiczne STANOWIĄ PEŁNĄ OCHRONĘ PRZED ZACHOROWANIEM

16. RAK SZYJKI MACICY • Żeby zakażenie WIRUSEM HPV nie spowodowało zachorowania na raka należy: • Przeprowadzić szczepienie: 1 raz w życiu, • Wykonywać badania kontrolne ginekologiczne + cytologiczne + usg • Najlepiej takie badania wykonać co 1 rok, ale koniecznie co 3 lata

17. RAK SZYJKI MACICY • Zgodnie z programem każda kobieta w wieku 25 – 59 lat może co trzy lata zgłosić się do badania cytologicznego refundowanego przez NFZ. • Adresy gabinetów, które przystąpiły do programu profilaktyki są podane na stronie Gminy i Starostwa. • PAMIĘTAJ, zgłoszenie się do badania cytologicznego raz na 3 lata pozwoli Ci upewnić się, że jesteś zdrowa.