Raport o studentach zagranicznych w Polsce 2010

1. Raport o studentach zagranicznych w Polsce 2010 dr Wojciech M. MarchwicaFundacja Edukacyjna Perspektywy

2. Globalny wzrost liczby studentów zagranicznych w ciągu ostatniego 10-lecia. Według prognoz potrojenie liczby studentów zagranicznych do 2030.

3. Główne przyczyny studiów zagranicznych: • lepsza jakość studiów, • brak wystarczającej ilości uczelni krajowych, • względy ekonomiczne, • doskonalenie „u źródeł”, • pierwszy krok do emigracji, • „podróże kształcą”, • moda i chęć przeżycia nowych doświadczeń.

4. Kierunki migracji studenckich– przyjazdy • Spośród 3 mln studentów globalnych prawie 2/3 trafia do „wielkiej piątki”. • Liderzy przeznaczają na szkolnictwo wyższe najwyższy odsetek PKB: • 1. miejsce USA (3,2% PKB), • w pierwszej 20 (powyżej 1% PKB): • Chiny, • Korea Południowa, • Japonia, • a także: • Czechy, • Estonia, • Słowenia, • Litwa, • Kazachstan.

5. Kierunki migracji studenckich– wyjazdy • Najwięksi eksporterzy studentów od lat: Chiny, Indie, Korea Pd., Japonia, Kanada, Meksyk, Turcja. • Australia, koncentruje się na Azji (79%): Chiny, Indie, Malezja i Indonezja. • Japonia – studenci z Azji 93,3% ogólnej liczby (głównie Chiny i Korea). • Rosja – pośród 88 tys. studentów z Azji (64% ogółu obcokrajowców) głównie Azja Środkowa. • Francja: ponad 40% studentów afrykańskich (Maroko, Senegal, Algieria), ponad 20% azjatyckich (Wietnam i Chiny) – w obu przypadkach głównie byłe kolonie.

6. Kierunki migracji studenckich– wyjazdy

7. Kierunki migracji studenckich– kierunek Polska

8. Studenci zagraniczni w Polsce na tle globalnych procesów • Studenci azjatyccy (na świecie 48,7%) w Polsce jedynie 18,3%. • Głównie studenci z Ukrainy i Białorusi. • Wysoka trzecia pozycja Norwegii. • Odległa, 17 pozycja Słowacji. • Statystyki porównywalne z np. Holandią. 68,2% Europa 18,3% Azja 8,6% Ameryka Północna 4,2% Afryka 0,5% Ameryka Południowa 0,1% Australia i Oceania

9. Porównanie potencjału Polski i Czech • W 2008 w Polsce studiowało 9 783 europejczyków – w Czechach trzy razy więcej (24 083), z tego 18 621 Słowaków. • Bez uwzględnienia studentów słowackich w Czechach w roku 2008 studiowało ogółem 9 286 studentów, z tego 5 462 z Europy – w Polsce odpowiednio 14 963 i 9 763.

10. Atrakcyjne kierunki studiów dla obcokrajowców • Obok medycyny i stomatologii najczęściej wybierane: zarządzanie, marketing i szeroko pojęte studia ekonomiczne. • Istotna grupa – studia artystyczne – szczególnie muzyczne.

11. Atrakcyjne kierunki studiów dla obcokrajowców • W raporcie przykładowe tabele wojewódzkie rozkładu ilości studentów w podziale na kierunki studiów.

12. Nierównomierny rozkład ilości studentów zagranicznych w województwach. Dominująca rola ośrodka warszawskiego. Układ regionalny pokazuje przewagę regionów wschodnich nad zachodnimi. Duża rola współpracy transgranicznej

13. Duża rola współpracy transgranicznej • Miarodajny względny wynik procentowy. • Wysoki wynik województw tzw. ściany wschodniej. • Dominująca rola ośrodka warszawskiego.

14. Wzrost liczby studentów zagranicznych • Wzrost liczby studentów ma trend stały. • Możliwość zwiększenia ilości studentów zagranicznych w Polsce: • pośród grupy krajów azjatyckich • pośród krajów, w których polska „marka” tradycyjnie jest wysoko ceniona, jak: Kazachstan, Chile, Meksyk, Wietnam, Egipt itp.

15. Uczelnie przyjazne studentom zagranicznym • Dominują uczelnie medyczne i uniwersytety. • Zdecydowanie gorsze wyniki uczelni technicznych. • Duże możliwości powiększenia ilości studentów w oparciu o istniejącą bazę dydaktyczną. • W Raporcie tabele ujmujące większość uczelni.

16. Uczelnie przyjazne studentom zagranicznym

17. Szanse i zagrożenia rozwoju studiów dla obcokrajowców • Zagrożenia i problemy: • warunki prawno-ekonomiczne, • brak skutecznego systemu wsparcia studentów zagranicznych, • brak narodowego systemu promocji zagranicznej, • uprzedzenia kulturowe i problemy językowe. • Szanse: • wysoki poziom studiów. • nadwyżka miejsc na większości uczelni polskich, • Konieczność pozyskania dodatkowych kandydatów wobec zbliżającego się niżu demograficznego, • zwiększające się zrozumienie dla pozytywnego oddziaływania mobilities na całość procesu studiów.

18. Aneks • 10 tabel zawierających wybór danych o studentach zagranicznych z najważniejszych ilościowo krajów według rodzajów uczelni. • Dane GUS za rok akademicki 2009/2010

19. Aneks • Dwie kompletne tabele ukazujące liczbę studentów zagranicznych w uczelniach Study in Poland z uwzględnieniem kierunków studiów i krajów pochodzenia studentów. • Dane GUS za rok akademicki 2009/2010.

20. Podsumowanie • Zadania stojące przed środowiskiem akademickim: • rozszerzenie oferty kursów/programów adresowanych do studentów z zagranicy: • przygotowywanie kursów w j. angielskim, • dostosowywanie programów zajęć do potrzeb i oczekiwań przyszłych studentów, • otwarcie się na studentów z krajów dla nas egzotycznych; w przypadku Azjatów i Afrykanów powinna to być w dużej mierze oferta studiów inżynierskich, • przygotowywanie całościowych ofert studiów wraz z opieką pobytową w naszym kraju,

21. Podsumowanie c.d. • Zadania stojące przed środowiskiem akademickim: • połączenie oferty dydaktycznej z akcją stypendialną – szczególnie w specjalnościach inżynieryjno-technicznych (współpraca z biznesem), • nasilenie akcji informacyjno-promocyjnej z wykorzystaniem kanałów rządowych; dotychczasowe działania MSZ i MNiSW są tu dalece niewystarczające, • wprowadzenie dawno oczekiwanych zmian formalno-prawnych skracających i upraszczających formalności, • zorganizowanie lub rozbudowanie komórek istniejących w strukturach uczelni zajmujących się opieką nad studentem zagranicznym.

22. Dziękuję za uwagę dr Wojciech M. Marchwica w.marchwica@perspektywy.pl