250 likes | 257 Views
NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI , CẤU TRÚC GAN , ĐƯỜNG KÍNH VÀ PHỔ DOPPLER TĨNH MẠCH CỬA QUA SIÊU ÂM Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN (ĐỀ CƯƠNG CKII NỘI TIÊU HÓA). NGƯỜI THỰC HIỆN : BS.TRẦN CÔNG NGÃI NGƯỜI HƯỚNG DẪN : PGS.TS.HOÀNG TRỌNG THẢNG. ĐẶT VẤN ĐỀ.
E N D
NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI , CẤU TRÚC GAN , ĐƯỜNG KÍNH VÀ PHỔ DOPPLER TĨNH MẠCH CỬA QUA SIÊU ÂM Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN(ĐỀ CƯƠNG CKII NỘI TIÊU HÓA) NGƯỜI THỰC HIỆN : BS.TRẦN CÔNG NGÃI NGƯỜI HƯỚNG DẪN : PGS.TS.HOÀNG TRỌNG THẢNG
ĐẶT VẤN ĐỀ • Xơ gan là bệnh lý tương đối phổ biến ở Việt Nam và trên thế giới • Cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân .
ĐẶT VẤN ĐỀ (tt) - Siêu âm là một kỹ thuật không xâm lấn an toàn , giá thành rẻ , có thể lặp lại nhiều lần , có hiệu quả cao trong việc theo dõi hình thái cấu trúc của xơ gan cũng như đường kính , phổ Doppler tĩnh mạch cửa , rất có giá trị trong chẩn đoán và tiên lượng bệnh gan mật .
ĐẶT VẤN ĐỀ (tt) • Mục tiêu đề tài chúng tôi : 1. Khảo sát hình thái , cấu trúc gan , đường kính và phổ tĩnh mạch cửa qua siêu âm ở bệnh nhân xơ gan . 2. Đánh giá mối tương quan giữa kích thước gan , đường kính , phổ Doppler tĩnh mạch cửa với độ nặng của thang điểm Child-Pugh qua siêu âm ở bệnh nhân xơ gan .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU • Giải phẩu gan : Vị trí : Nằm ở hạ sườn ( P ) Hình dạng : Gan có hình chêm , hình dạng và kích thước gan thay đổi ít nhiều theo thể tạng Các thành phần ống mạch của gan : Tĩnh mạch cửa Động mạch gan Ống mật
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) • Phân chia thùy gan : + Phân chia theo giải phẩu : Thùy ( P ) , thùy ( T ) , thùy đuôi và thùy vuông . + Phân chia theo phân thùy chức năng : Dựa vào phân bố của TMC và tĩnh mạch trên gan chia gan thành 8 hạ phân thùy .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) Phân chia thùy gan theo giải phẩu
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) Phân chia thùy gan trên siêu âm
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) • Hình ảnh siêu âm gan bình thường : + Đường bờ : Là đường hồi âm tương đối “ sáng “ , mảnh , trơn láng uốn lượn theo hình dạng của gan . + Nhu mô gan : Cấu trúc âm đồng nhất , mịn , hạt đều nhau , mặt gan nhẵn phẳng .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ( tt ) Hình ảnh siêu âm gan bình thường ( tt ) + Cấu trúc ống- mạch : TMC : đường kính # 11 mm , phổ Doppler điều biến theo nhịp thở Ống gan chung Động mạch gan riêng
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ( tt ) • Chia phân thùy gan trên siêu âm : Gan ( T ) : TMC ( T ) cùng với các nhánh tạo chữ H nằm ngang ( theo hạ phân thùy 2,3,4 ) Gan ( P ) : TMC ( P ) cùng với các nhánh tạo chữ H ngang P ( theo hạ phân thùy 5, 6,7,8 ) Hạ phân thùy 1 ( hạ phân thùy đuôi ) : được bộc lộ trên mặt cắt ngang qua rốn gan .
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) • Hình ảnh siêu âm gan xơ : Hình ảnh diễn tiến theo sự diễn tiến bệnh Bệnh diễn tiến dần tạo hình ảnh siêu âm đặc hiệu dần + Đường bờ gan : Không đều do các nốt và dải xơ + Nhu mô gan : Nhu mô gan thô ráp không đều , đôi khi có dạng hạt
TỔNG QUAN TÀI LIỆU (tt) Hình ảnh siêu âm gan xơ ( tt ) • Hình thái gan : Phì đại thùy đuôi Xơ gan rượu , gan thường lớn Xơ gan virus ( B,C ) gan thường teo nhỏ Giai đoạn muộn gan thường teo nhỏ không phụ thuộc nguyên nhân - TMC : Tăng áp cửa :Tăng đường kính thân TMC , phổ Doppler TMC bị ép dẹp (giảm vận tốc ) , mất điều biến theo nhịp thở , kèm báng , lách to
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU • 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU : 2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh : Bệnh nhân xơ gan có hai hội chứng : Tăng áp TMC và suy tế bào gan . 2.1.2. Tiêu chuẩn xác định nguyên nhân gây xơ gan Xơ gan rượu :Bệnh nhân dùng rượu trên 80g/ngày ở nam , 60g/ngày ở nữ , liên tục > 10 năm Xơ gan có HbsAg (+) , Anti-HCV(+)
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) • Tiêu chuẩn loại trừ : Bệnh nhân có báng không do xơ gan : thận hư , suy tim , suy dinh dưỡng Bệnh nhân xơ gan có ung thư hóa Bệnh nhân có đợt cấp của viêm gan mạn Bệnh nhân có dùng β blockers Tắt tĩnh mạch ngoài gan do u chèn
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ( tt ) • Thiết kế nghiên cứu : nghiên cứu tiền cứu , mô tả cắt ngang • Thu thập dữ liệu : Công cụ thu thập số liệu : Máy siêu âm có đầu dò phù hợp ( Convex 3,5 MHz , Linear 7,5 MHz và có chức năng Doppler mạch )
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) • Kỹ thuật thăm dò : Bệnh nhân nằm ngửa hoặc nghiêng . Tiến hành các mặt cắt để khảo sát các thông số + Kích thước gan + Cấu trúc gan + Bờ gan + Đường kính tĩnh mạch cửa + Phổ Doppler tĩnh mạch cửa
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) Một số mặt cắt khảo sát : Đo chiều cao gan (P) , chiều cao gan (T)
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) Mặt cắt khảo sát TMC:
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) Mặt cắt liên sườn vùng cuống gan khảo sát Doppler TMC
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) - Thiết lập các biến số trong nghiên cứu : + Kích thước gan + Cấu trúc gan + Bờ gan + Đường kính tĩnh mạch cửa + Phổ Doppler tĩnh mạch cửa
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) • Hình thái và cấu trúc gan được đánh giá trực quan so với nhóm chứng • Lập các bảng tính giá trị trung bình kích thước gan của các nhóm xơ gan • Lập các bảng tính giá trị trung bình của TMC ở bệnh nhân xơ gan • Lập các bảng tính giá trị trung bình phổ Doppler ( vận tốc dòng chảy ) TMC
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (tt) • Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa kích thước gan với độ nặng của xơ gan ( Child – Pugh ) • Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa đường kính TMC với độ nặng xơ gan • Lập đồ thị , tính sự tương quan giữa phổ Doppler TMC ( vận tốc dòng chảy ) với độ nặng xơ gan .
KẾT LUẬN • Qua đề tài nhằm đưa ra kiến nghị : Siêu âm là một kỹ thuật khá thông dụng ,giá thành rẻ , hữu ích , giá trị trong việc khảo sát bệnh lý gan mật Sử dụng siêu âm gan trong việc theo dõi và chẩn đoán bệnh xơ gan qua : + Hình thái gan + Cấu trúc gan + Đường kính TMC + Phổ Doppler TMC Có giá trị thực tiễn , dễ thực hiện trong lâm sàng
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA QUÝ THẦY VÀ QUÝ ĐỒNG NGHIỆP