Gmina

1. Gmina Jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego

2. Samorząd terytorialny w Polsce • Samorząd terytorialny jest to jedna z form samorządu, rozumianego jako wydzielenie z zakresu władzy państwa pewnej dziedziny spraw i powierzenie ich do samodzielnego wykonania tej grupie społecznej, której te sprawy przede wszystkim dotyczą – wspólnoty samorządowej.

3. Podział administracyjny Polski • Podział terytorialny Polski zmieniał się wielokrotnie, od II Wojny Światowej reformy miały miejsce w latach: 1946, 1950, 1957, 1975 oraz obecny trójstopniowy podział administracyjny obowiązujący od 1 stycznia 1999r • Wprowadzenie trójstopniowego podziału terytorialnego pociągnęło za sobą konieczność podziału zadań pomiędzy władzę centralną a poszczególne jednostki samorządu terytorialnego

4. Trójstopniowy podział państwa • I stopnia - 16 województw • II stopnia- 379 powiatów: • 65 grodzkich (miasto na prawach powiatu) – gmina o statucie miasta , wykonująca zadania powiatu • 314 ziemskich – skupiające od kilku do kilkunastu sąsiadujących ze sobą gmin

5. Trójstopniowy podział państwa • III stopnia – 2479 gmin • 306 miejskich – gmina, która zawiera się w administracyjnych granicach miasta • 597 miejsko-wiejskich – gmina, w skład której wchodzi miasto oraz kilka wsi • 1576 wiejskich – gmina, która na swoim terytorium nie zawiera miasta

6. Gmina – organy i kompetencje • Gmina – wg ustawy należy przez nią rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium • Od 1990 roku w Polsce gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego • Posiada osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej. • Może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice, osiedla i inne.

7. Organy gminy • Rada gminy - władza ustawodawcza i kontrolna • Wójt, burmistrz prezydent – władza wykonawcza

8. Organy gminy Rada gminy (rada miasta) • organ stanowiący i kontrolny, do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. • Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący.

9. Organy gminy • Wójt – organ wykonawczy w gminie wiejskiej • Burmistrz – w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy • Prezydent miasta – w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców oraz w tych miastach, które liczą poniżej 100 tys. mieszkańców , ale w których przed 27 maja 1990 roku prezydent był organem wykonawczo-zarządzającym. W miastach na prawach powiatu pełni ponadto funkcję starosty.

10. Zadania gminy • Do zakresu zadań gminy należy realizowanie spraw publicznych na jej terytorium o wymiarze lokalnym, które zostały ustawowo ustanowione jako zakres jej działania. • Zadania dzielą się na: • Własne – nadane ustawowo • Zlecone – przydzielone przez władze państwowe

11. Zadania własne Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania te można podzielić na pewne kategorie, a mianowicie zadania z zakresu: • infrastruktury technicznej – gminne drogi, ulice, mosty, place, wodociągi, kanalizacja, usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych, utrzymanie czystości, utrzymanie urządzeń sanitarnych, wysypiska oraz utylizacja odpadów komunalnych, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, komunalne budownictwo mieszkaniowe, lokalny transport zbiorowy, targowiska i hale targowe, gminne obiekty i urządzenia użyteczności publicznej oraz obiekty administracyjne

12. Zadania własne • infrastruktury społecznej – ochrona zdrowia, pomoc społeczna, oświata, kultura, kultura fizyczna • porządku i bezpieczeństwa publicznego – organizacja ruchu drogowego, porządek publiczny, ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa, bezpieczeństwo sanitarne • ładu przestrzennego i ekologicznego – planowanie przestrzenne, gospodarka terenami, ochrona środowiska

13. Zadania zlecone • Są to zadania „obce” w tym sensie, że pochodzą od innego podmiotu administracji, jakim jest organ administracji rządowej. Gmina wykonuje te zadania po zapewnieniu jej środków finansowych przez podmiot zlecający. Jeżeli ustawa tak stanowi , gmina jest zobowiązana do wykonania takich zadań. Gmina może ponadto dobrowolnie wykonywać zadania zlecone, na podstawie porozumienia z właściwym organem administracji rządowej.

14. Zadania zlecone • wypłata zasiłków z pomocy społecznej • prowadzenie środowiskowych domów samopomocy • świadczenie usług opiekuńczych • prowadzenie urzędów stanu cywilnego • wydawanie dowodów osobistych • prowadzenie działalności gospodarczej • oświetlenie dróg • prowadzenie ewidencji nieruchomości • prowadzenie szkoleń z zakresu ochrony cywilnej

15. Finanse samorządu terytorialnego • Samorząd terytorialny jest oparty na gospodarce budżetowej • Podstawą samodzielnej polityki finansowej gmin są ich budżety. Budżety gmin są uchwalane w formie uchwały budżetowej na cały rok budżetowy i stanowi roczny plan dochodów i wydatków. • Budżet jest dokumentem zawierającym wszystkie roczne dochody i wydatki samorządu. Budżet jest uchwalany przez radę a realizowany przez zarząd.

16. Akty prawne Na konstrukcję projektu budżetu gminy mają wpływ akty prawne: • Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966) • Art.198 ust. 1 ustawy z dnia 3o czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 z póź. zm.) • Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 209 z 2004 roku z późn.zm)

17. Dochody gminy • Dochody własne – to dochody, które uzyskują one od mieszkańców oraz działających na terenie gmin przedsiębiorców - podatki lokalne, udział w podatkach dochodwych, wpływy z opłat itp. • Dochody z budżetu państwa – subwencje i dotacje.

18. Dochody własne Źródłami dochodów własnych gminy są w szczególności : • wpływy z podatków ( od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych) • wpływy z opłat ( skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów, eksploatacyjnej);

19. dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych • dochody z majątku gminy • spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy • 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej

20. dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach • odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej • odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy • odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej • dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego

21. Dochody z budżetu państwa • Subwencje – subwencja jest formą transferu środków finansowych z budżetu państwa do budżetów samorządów terytorialnych. Ma charakter bezzwrotny i nieodpłatny. Ma na celu uzupełnienie środków własnych budżetu jednostek samorządu terytorialnego i nie jest wykorzystywana na cele, o których decydują organy stanowiące tych jednostek.

22. Dochody z budżetu państwa • Dotacje celowe – transfer finansowy, posiada ścisłe przeznaczenie i określoną wysokość na finansowanie lub dofinansowanie konkretnego zadania budżetowego. Jeśli część dotacji zostanie wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrana w nadmiernej wysokości, podlega zwrotowi wraz z odsetkami z wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

23. Wydatki gminy • Wydatki publiczne można zdefiniować jako operacje zmniejszające stan środków pieniężnych w dyspozycji podmiotów sektora finansów publicznych jednocześnie zmniejszające – w ujęciu bilansowym –majątek podmiotów sektora finansów publicznych. • Pojęcie wydatków publicznych, zasady ich klasyfikacji oraz przeznaczenie określone zostały w ustawie o finansach publicznych

24. Wydatki • Wydatki gmin wynikają z zadań do jakich samorządy zostały powołane, stanowią finansowe odbicie rozwiązań przyjętych w tzw. ustawach ustrojowych i kompetencyjnych • Służą realizacji zadań władzy publicznej. • Ich występowanie ma charakter obiektywny. • Władze publiczne realizują poprzez wydatki publiczne cele społeczne(np. walka z biedą, bezrobociem, zapewnienie powszechnej ochrony zdrowia o oświaty), gospodarcze (np. tworzenie popytu krótkookresowego, łagodzenie cykli koniunkturalnych, budowa infrastruktury technicznej i środowiskowej dla pobudzenia rozwoju gospodarczego) oraz klasyczne funkcje państwa (bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, polityka zagraniczna itp.).

25. Charakterystyka gminy Pułtusk • Gmina Pułtusk jest gminą miejsko-wiejską, położoną w powiecie pułtuskim w północnej części województwa mazowieckiego w odległości ok. 60 km od Warszawy na pograniczu Wysoczyzny Ciechanowskiej i Niziny Kurpiowskiej oraz na zachodnim skraju Puszczy Białej. Graniczy z gminami powiatu pułtuskiego: Gzy, Obryte, Pokrzywnica, Winnica, Zatory oraz z gminami powiatu makowskiego: Szelków i Karniewo.

26. Gmina Pułtusk - położenie • Pułtusk leży nad rzeką Narwią, poniżej ujścia rzeki Pełty. • Siedzibą gminy jest miasto Pułtusk, które jest jednym z najstarszych miast północno-wschodniego Mazowsza • W skład Gminy Pułtusk wchodzą następujące sołectwa: Białowieża, Boby, Chmielewo, Głodowo, Gnojno, Jeżewo, Grabowiec, Gromin, Kleszewo, Kacice, Kokoszka, Lipa, Lipniki Nowe, Lipniki Stare, Moszyn, Olszak, Pawłówek, Płocochowo, Ponikiew, Przemiarowo, Szygówek, Trzciniec oraz Zakręt.

27. Ludność • gmina Pułtusk zajmuje obszar 13372 ha (133,7 km²) • zamieszkują ją obecnie ok. 23,5 tyś. mieszkańców, w tym: ok.19 tyś. w mieście ok. 4,5 tyś. na terenach wiejskich.

28. Gmina Pułtusk • Na walory przyrodnicze gminy w sposób znaczący wpływa sąsiadująca niemal z miastem, Puszcza Biała. • Pierwsze ślady osadnictwa na terenie miasta pochodzą z wczesnego średniowiecza. To czyni Pułtusk jednym z najstarszych grodów w Polsce i powoduje, że miasto ma sporo do zaoferowania miłośnikom historii.

29. Gmina Pułtusk • Jedną z osobliwości jest najdłuższy brukowany rynek w Europie, którego oś wyznacza gotycko-renesansowa wieża ratuszowa (obecnie Muzeum Regionalne). • Od wschodu i zachodu rynek otaczają kamieniczki z XVIII – XIX w. • Od strony południowej rynek zamyka kaplica św. Marii Magdaleny i górujący nad miastem, na wzgórzu, zamek – dawna rezydencja biskupów płockich, właścicieli miasta, obecnie Dom Polonii – centrum konferencyjno-hotelarskie,

30. Gmina Pułtusk • Oczywiście historia miasta bogata jest nie tylko poprzez obiekty architektury, ale także poprzez ważne wydarzenia. Niektóre z nich mają wpływ na nasze miasto po dziś dzień. • Gmina Pułtusk posiada bogatą ofertę turystyczną wynikającą z uwarunkowań historycznych oraz istniejącej bazy rekreacyjno – turystycznej, znaczenie ma również dogodne położenie miasta w bezpośrednim oddziaływaniu metropolii Warszawy.

31. Gmina Pułtusk • Akcesja Polski do Unii Europejskiej postawiła Pułtusk przed dużą szansą realizacji projektów, przygotowanych przez władze lokalne, dotyczących różnych dziedzin życia gospodarczego. Szanse te wykorzystane zostały szczególnie poprzez realizację inwestycji infrastrukturalnych. • Od ponad 10 lat w Pułtusku znajduje się wyższa uczelnia – nosząca imię Aleksandra Gieysztora Wyższa Szkoła Humanistyczna, która zyskała tytuł Akademii Humanistycznej.

32. Dziękuję za uwagę