1 / 25

Hemija Predmet i definicii

Hemija Predmet i definicii. HEMIJA. [to e hemijata ? - prirodna nauka ~ii glavni celi na izu~uvawe se : Sostavot i svojstvata na materijata Reakciite pome|u supstanciite i energetskite promeni pri tie reakcii Zakonite {to go opi{uvaat odnesuvaweto na izu~uvanite supstancii

blithe
Download Presentation

Hemija Predmet i definicii

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Hemija Predmetidefinicii

  2. HEMIJA • [to e hemijata? - prirodna nauka ~ii glavni celi na izu~uvawe se: • Sostavot i svojstvata na materijata • Reakciite pome|u supstanciite i energetskite promeni pri tie reakcii • Zakonite {to go opi{uvaat odnesuvaweto na izu~uvanite supstancii • Zo{to e bitna hemijata?

  3. -hemijataimabitnaulogavo -proizvodstvotonalekovi -lekuvawetonaraznibolesti -voskorosekojaednaindustrija -voproizvodstvotonazdravahrana -no… Hemijataigralagolemaulogaivomnogunegativninastani d koi ~ove{tvotopretrpeloogromni {teti

  4. Rekovmedekahemijata jaizu~uvaMaterija Logi~ki se postavuvapra{aweto {to e Materija? • Se ona {to imamasai • Zafa}a prostor • Ednostavnoka`ano-se ona {to e vonasiokolunas e materija A antimaterija? Creating Antimatter:At present, antimatter costs $62.5 trillion per gram. Projected improvements could bring this cost down to $5 billion per gram…

  5. Fizi~ki (agregatni) sostojbinamaterijata Agregatnisostojbinamaterijata • Cvrsta • Ima fiksen volumen i forma • te~na • Ima Fiksen volumen • Ja prima formata na sadot kade se nao|a, horizontalna povr{ina • gas • Ja zema formata i volumenot na sadot kade e smesten • plazma • Mutanti pome|u te~nost i cvrsto telo Cvrstate~nagasovita

  6. Bitni zakoni za materijata1. Zakon za zapazuvawe na masata Vo edna hemiska reakcija, a i op{to vo Univerzumot materijata nitu se sozdava nitu se uni{tuva. Kaj hemiskite reakcii, Sumata na masata na reaktantite treba da e ednakva na sumata na masata na produktite Taka li e? Pa, da! • E = mc2 (Albert Einstein, 1905) • E-vkupna energija (energija na miruvawe i kineti~ka energija) • m - masa na miruvawe • c = 3  108 m s-1brzina na svetlinata vo vakuum • Zaradi ogromnata vrednost na konstantata c, na mala masa na miruvawe odgovara ogromno golema energija. • Promenata na masata na sistemot sekoga{ e pridru`ena so promena na enerijata na sistemot i obratno. E = 2x109 kJ-Energija od bombata vo Hiro{ima Dm = E/c2 Dm = 2x109 kg m2 s-2/(3  108 m s-1)2; Dm = 0.00000002 g!!!!

  7. Pri eksplozijata na fat boy atomskata bomba vo Hiro{ima na 6ti avgust 1945 god samo 0.00000002 g od materijata se celosno izgubeni i pretvoreni vo energija a eve sto e rezultatot na taa masa-preku 150 000 `rtvi i 99% uni{teni Materijalni dobra

  8. 2. Zakonzapostojanimaseniodnosinaelementite{to se vosostavotnadadenamaterija • Bilo koi primeroci od edna ista ~ista supstanca sekoga{ sodr`at isti elementi {to se nao|aat vo ist odnos na masi. • Toa zna~i-dali }e zememe primerok voda od Atlantikot, od Ohridsko Ezero ili od „Tri ~e{mi“, sekoga{ vo site tie primeroci na voda }e najdeme deka tie vodi se izgradeni od vodorod i kislorod, a odnosot na masata na kislorod sprema vodorod e 8:1.

  9. SvojstvanaMaterijata1. Fizi~kisvojstvanamaterijata • Svojstva {to mo`at da se nabquduvaat bez da nastanat promeni vo supstanciite {to se prisutni vo primerokot; • Boja, miris, to~ka na mrznewe, gustina

  10. 2. Hemiskisvojstvanamaterijata • Se izrazeni preku tendencijata na materijata da reagira i pritoa da se dobiva nov vid na supstanca • Primeri: toplina na sogoruvawe, reaktivnost so voda, reaktivnost so kislorod. • Kako gi prepoznavame hemiskite svojstva? - promena na boja, izdvojuvawe na gas, pojava na talog, osloboduvawe na toplina...

  11. Svojstvata na materijata kvantitativno se izrazuvaat preku Fizi~ki veli~ini Osnovni Fizi~ki veli~ini- postojat 7 vakvi osnovni fizi~ki veli~ini

  12. Izvedeni Fizi~ki veli~ini ...

  13. Prefiksi i brojni vrednosti na pomali i pogolemi edinici od osnovnite

  14. Mnogu potrebno (i korisno) e da se znae osnovna matematika pri re{avaweto na hemiskite problemi i zada~i. Eve nekoi primeri: Kako da se zapi{e skrateno brojot 1000 kako stepen so osnova 10? 1000 mo`e da se zapi{e kako broj so osnova 10 na stepen koj ednostavno ni go prika`uva brojot na nulite vo brojot 1000, a toa se 3 nuli Zna~i, 1000 = 1*103 ili samo 103 A kako skrateno }e go zapi{eme brojot 260000? Broime kolku mesta ima posle prvata cifra od brojot i toa }e ni bide stepenoviot pokazatel na osnovata 10. 260000 = 2,6 *105. A kako }e go zapi{eme brojot 0,0001 kako stepen so osnova 10? Koga imame decimalni broevi pomali od 1, toga{ broime kolku vkupno nuli ima do prvata cifra {to ne e nula, vklu~uvaj}i ja i nulata pred decimalnata zapirka, i toa }e ni bide stepenoviot pokazatel, ama sega so negativen predznak, bidej}e se raboti za decimalen broj pomal od 1: 0,0001 = 1*10-4 0,0000000028 = 2,8 * 10-9 i t.n.

  15. Nekoi matemati~ki operacii: Po definicja 100 = 1 Kolku e 103 * 104? Ova e operacija na mno`ewe na stepeni so isti osnovi. Vo ovoj slu~aj, osnovata (10) se prepi{uva, a stepenovite pokazateli se sobiraat: 103 * 104 = 103+4 = 107 102*10-5 =? 102*10-5 = 102+(-5) = 10-3 Kako }e go pretstavime brojot 1/10x? 1/10x = 10-x. A 1/10-x? 1/10-x = 10x Kolku e 102/107 = ? 102/107 = 102 *10-7 = 10-5 Sobirawe na stepeni: Kolku e 102 + 102? 102 e vsu{nost 1*102 = 100. Zna~i, 100 + 100 = 200 ili 2*102 A kolku e 105 + 10-5? Kolku e kvadraten koren od 144? Kolku e -3 *( -4)?. Kolku e (-4) * 5? Kolku e -23 + 46? Kolku e 2/3 + 4/3? Kolku e 3/8 + 2/4? Kolku e (2/9)*(3/14)? Kolku e (2/9)/(3/14)? …

  16. Klasifikacija na Materijata -^istisupstanciismesi-1. ~istitesupstancii-mo`edabidatelementiilisoedinenija A. Elementi Mno`estvoto od site istorodni atomi vo prirodata se vika HEMISKI ELEMENT. Do sega se poznati 118 (?) elementi. Od niv devedeset se otkrieni vo prirodata, a ostanatite se ve{ta~ki dobieni. Sekoj element ima svoj simbol (Simbolite gi predlo`il {vedskiot hemi~ar Jöns Jakob Berzelius (1779-1848). B. Soedinenija -se ~isti supstanci {to so hemiski postapki mo`at da se razlo`at na prosti ~isti supstanci, ili preku hemiski reakcii da se dobijat od prosti ~isti supstanci, se narekuvaat HEMISKI SOEDINENIJA Uranium-element Voda-soedinenie

  17. 2. Smesi -se sistemikoi se sostaveniodnajmalkudvekomponenti (fazi) Smesite mo`e da bidat: Heterogeni • Heterogenite smesi imaat neednakov sostav Homogeni (Rastvori) • Imaat uniformen sostav nasekade Suspenzija na bra{no vo voda Rastvor na sol vo voda

  18. Supstanca Dali ima identi~ni svojstva vo site svoi delovi? ne da Homogena supstanca Heterogena smesa Dali mo`e da se razdvoi so fizi~ki postapki? ne da ^ista sup- stanca Homogena smesa Dali mo`e so hemiski promeni da se dobijat poprosti supstanci? ne da Soedinenie Element

  19. Na~ininarazdeluvawenasmesi • Postojat pove}e na~ini za razdeluvawe na smesi, a metodata {to }e ja odbereme za razdvojuvawe na smesite naj~esto zavisi od prirodata na komponentite {to se vo smesa • filtracija • destilacija • Hromatografija • Ekstrakcija …

  20. Filtracija • Separacija na smesi koi imaat razli~na to~ka na topewe ili razli~na golemina na ~esti~kite • Mehani~ka separacija kako na slikata

  21. Destilacija • e separacija (razdvojuvawe) kogavoednasmesaima 2 ilipove}e te~nosti {to se razlikuvaatpoto~kata (temperaturata) navriewe. Primer: najzgodniprimerizadestilacijaimameprivarewenarakijaipriprerabotkanasurovatanafta. Vo naftataimaedno ~udokomponenti {to imaatrazli~natemperaturanavriewe. So postepenozgolemuvawenatemperaturata, najprvi }e isparat tie komponenti so najniskatemperaturanavriewe, a potoaostanatite. Taka so kontrolirawenatemperaturatavosistemot, dobivame ~istipoedine~nisupstanci.

  22. Hromatografija-razdvojuvawevrzbazanarazli~naatsorpcijanakompnentiteodednasmesanadadenacvrstastacionarnafaza (kojanaj~esto se najduvapostavenavonekojakolona) • Te~na • hartiena • tenkoslojna • gasna • HPLC • elektroforeza (DNA)

  23. [to e najbitnoto da se zapamti od ovaa lekcija: -da se znaat koi se osnovnite fizi~ki veli~ini i nivnite edinici i da se znaat pretvorawata od osnovna vo izvedena (pomala ili pogolema) edinica. Primeri: kolku g ima 2.4 kg? 1g = 10-3kg kolku dm3ima vo 300 m3; presmetaj kolku m ima vo 2 cm? 1cm = 10-2 m kolku mol-a ima vo 6 nmol-a? 1nmol = 10-9 mol Kako se re{ava: Trgnuvame od relacijata {to gi povrzuva edinicite na osnovnata veli~ina so edinicite vo koi treba da bidat pretvoreni: 1m = 10 dm ; sega vr{ime operacija kubirawe bidej}i imame m3i dm3 edinici (podignuvawe na stepen 3 zna~i kubirawe), i pritoa se kubiraat i brojnata vrednost i edinicata od dvete strani (i od levo i od desno): (1m)3 = (10 dm)3 Sega pravime proporcija: 1m3 = 103 dm3 300 m3 = x ______________ x * 1m3 = 300 m3*103 dm3; x = 300 m3*103dm3/1m3 x = 300*103 dm3 = 3*102*103dm3 = 3*105dm3

  24. Pra{awa?

More Related