« ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI »

1. « ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI » FARKINDALIK TOPLANTILARI

2. ETİYOPYA KAHVESİ DEĞER ZİNCİRİ (GI Sidamo) $2.7/kg (0.6) Kahve işlenir Patent, Tasarım & Marka (Nestlé) Marka & franchising (Starbucks) $70/kg (15) Paketlenmiş ürün Servis $80/kg (17) $3/fincan (100 %geri dönüş)

3. 21. Yüzyıl Yönelimleri • Ekonomik rekabet giderek artmakta, • Bilgi odaklı global ekonomiler öne çıkmakta, • Toplumun temel yaklaşımlarında ve değer yargılarında köklü değişimler gözlenmekte, • Akademik kuruluşların, • Eğitim, • Bilimsel ve teknolojik araştırma, • Sosyo-ekonomik açılardan rolleri, katkıları ve etkileri ciddi boyutlarda değişmekte…

4. Üniversitelerin Sorumlulukları • Kamu kaynaklarının kamu yararına doğru kullanımı, • Ulusal sosyo-ekonomik hedeflere katkı verilmesi, • Eğitim ve öğrenimde kalitenin, kişilerin ve pazarın gereksinimlerine göre yeniden tanımlanması, • Ar-Ge sonuçlarının iş dünyası ve toplumun gelişimine katkı sağlaması • Uluslararasılaşma ve uluslar arası rekabet edebilirliğe katkı, • Akademik kurumların bireysel öncelikleri ile ulusal sosyo-ekonomik önceliklerin uzlaştırılması

5. Yeni teknolojiler geliştirmeye yönelik yetenekler – AR-GE • Dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü için araştırmalar sonucu ortaya konan bulguların, ekonomik ve toplumsal bir faydaya hızla dönüştürebilme becerisi - İNOVASYON • Artan rekabet sonunda sanayi kuruluşlarının Ar-Ge ’ye yönelmeleri – YENİ NESİL ÜNİVERSİTELER

6. ÜNİVERSİTELER Birinci Nesil : • Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma İkinci Nesil: • Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi Üçüncü Nesil: • Eğitim, öğretim, bilimsel araştırma, teknoloji üretimi, ve ticarileştirilmesi - toplumsal fayda

7. ÜNİVERSİTELER: PARADİGMADAKİDEĞİŞİM İş gücü ve bilgi kaynakları • Gelişmiş ülkelerde - üniversitelerden (SMH korumalı) • Gelişmekte olan ülkelerde - (SMH kayıp, çalıntı ya da davalı) Üniversite ve Ar-Ge kurumlarının çıktıları Yeni anlayışta Yayınlanma yanında / ek olarak patent alınması Ar-Ge kurumları teknolojik ilerlemenin motorlarıdır- çıktıları korumak gerekiyor

8. Buluş; Teknik bir probleme, yeni bir teknik çözüm getirilmesi veya bir işin gerçekleştirilmesi için önerilen yeni metotlar ya da yeni ürünler Yenilik… • Buluş, dünya çapında yeni olmalıdır. • Bilinen bir ürünün geliştirilmiş kısımları için de patent alınabilir.

9. Sınai Mülkiyet Hakları; • Buluş ve yenilik sahibi kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir hakkın tanımıdır. (www.turkpatent.gov.tr). • Sınai Mülkiyet Hakları; patentler ve faydalı modeller, markalar, endüstriyel tasarımlar, coğrafi işaretler ve entegre devre topografyalarını kapsamaktadır.

10. FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI • Patent • Faydalı Model • Endüstriyel Tasarım • Entegre Devre Topoğrafyaları • Marka • Coğrafi İşaretler • Telif Hakları • Ticari Sır • Know - How

11. BULUŞLARIN KORUNMASI GİZLİ TUTMAK YASAL KORUMA

12. KORUMA • FAYDALI MODEL • PATENT • ULUSAL BAŞVURU • EPC BAŞVURUSU • PCT BAŞVURUSU Buluşun Yasal Koruması • Tekel işlevi (20 yıl tekel hakkı) • Bilgi işlevi (Buluşun açıklanması-yayın)

13. PATENT nedir? Buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkıdır. Patent Verilebilirlik Şartları • YENİLİK - başvurudan önce yayınlanmamış veya kamuya açıklanmamış olmak • BULUŞ BASAMAĞI İÇERMESİ • “tekniğin bilinen durumunu aşmak” (buluşun ait olduğu teknik alanda uzman bir kişinin bilgisi dahilinde olmaması) • SANAYİYE UYGULANABİLİR OLMASI • Birden çok üretilebilir veya tekrar edilebilir olmak

14. Patent Verilemeyecek Konular • Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; • Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar; • Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları; • Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller; • İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.

15. Faydalı Model Nedir? Küçük Patent Faydalı Model, Türkiye'de ve dünyada yeni olan ve sanayiye uygulanabilen (tekniğin bilinen durumunu aşma şartının aranmadığı) buluşların sahiplerine belirli bir süre (10 yıl), bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır. • Maliyeti Düşük • Koruma Süresi Hızlı • İnceleme k0

16. Faydalı Model Verilebilirlik Şartları • Yenilik Sanayiye Uygulanabilir Olması Faydalı Model Verilemeyecek Konular Kimyasal Maddeler Usuller

17. 2010 Patent Başvuru Sayısı 1.979.133 Tüm Dünyada Tescil edilen 908.862 Türkiye’de 8.343 Türkiye’de 8.343 Yerli Yerli Yabancı 3.250 3.250 5.093 Kaynak: WIPO

18. Türkiye’de 2011 yılı Patent Başvuru Sayısı 10.241 Yerli Yabancı 4.087 6.154 2010 yılına göre %22 artış Kaynak: TPE

19. Kaynak: TPE

20. Sınai Mülkiyet Haklarımızı Neden Kullanmalıyız? • SMH Doğrudan Değerlendirme • Bilimin en son durumuna katkıda bulunacak konulara yönelme • Tekrarları önleme • Bilimsel çalışmalarda avantaj • Üçüncü şahıslarla ortak çalışmalarda hakların korunması • Mezunların iş bulabilirliğine katkı • İnovasyonaDönüştürme • Ulusal değer yaratma • Yasal Yükümlülükleri ve Fonlama sorunları • Lisanslama • Üniversiteye tanınırlık ve kaynak • Öğrenci ve öğretim elemanlarına yeni iş alanları • Ortak çalışma fırsatları • Ar-Ge çalışmalarında kaliteye katkı (patent taramaları ile yeni konulara kaynak ayrılması ve son bilgilerle donanmış deneyim) • Üniversitede girişimci bakış açısının yaygınlaşması

21. Patent Başvurusu Düşünüyorsanız, • Başvurudan önce yayınlamayınız • Ürününüzü satışa çıkarmayınız • Ders olarak vermeyiniz, sunum yapmayınız • Sizden önce birileri yapmadan siz başvurunuzu tamamlayınız

22. RüçhanHakkıNedir? Herhangibirsınaihakkınbirdenfazlaülkedekorunmasıistenirse, ilk başvurununherhangibirülkedeyapıldığıtarihtenitibaren; • patentleriçin12 ay, • markalariçin6 ay, • endüstriyeltasarımlariçin6 ay, içindeaynıhakiçinbaşkabirülkedebaşvuruyapmaolanağıvardır.

23. Yenilik Araştırması (NoveltySearch) Buluşun yeniliği, patent veri tabanlarında konu ile ilgili verilmiş patentler arasında araştırılır ve karşılaştırılır.

24. EBİLTEM Patent Araştırmaları Ofisi Hizmetleri • Kapsamlı Patent Araştırmaları • Yenilik Araştırmaları (Noveltysearches) • Teknik Problem Çözümü (Searchesforsolutionsfor a technical problem) • Faaliyet Serbestliği Araştırması (Infringement/freedom-tooperatesearches) • Rakip Araştırmaları (Competitorsearches) • İstatistiksel Patent Analizleri • Teknolojik Trend Analizi (Analyses of technicaltrends) • Rakip Faaliyet Analizi (Analyses of competitors' activities) • Patent İzleme Hizmetleri • Teknoloji İzleme (Technologywatch) • Rakip İzleme (Competitor'swatch) Global Patent Index

25. Patent Veritabanları

30. Buluş Başlığı: Heatingsystem

31. Bibliyografik Bilgiler

32. Patent Teşvikleri • TÜBİTAK Teşvikleri • Patent, başvuru esnasındayken verilir. (patent harcamaları esnasında/hemen sonrasında) • KOSGEB Teşvikleri • Patent, belge olduktan sonra verilir (harcamalardan çok sonra)

33. Patent Başvuru Süreci • Başvuru Dilekçesi • Başvuru Ücreti Dekontu • Tarifname • İstemler • Özet • Resimler Buluşlar, başvuru yapıldığı andan itibaren koruma altına alınmaktadır.

34. ay DÜZELTME: Şekli İnceleme Araştırma Talebi 15 Ay içerisinde Patent Sistem Tercihi İncelemeli İncelemesiz Araştırma raporundan sonra 3 Ay içerisinde YAYIN 6 ay itirazlara açık

35. %47 PCT Patent başvurularının tescil edilme oranı Kaynak: WIPO TR Patent başvurularının tescil edilme oranı %90 Kaynak: TPE

36. Patent Kullanım Zorunluluğu • Patent sahibi buluşunu, ilan tarihten itibaren 3 yıl içinde kullanmak zorundadır. • Kullanımın değerlendirilmesinde pazar şartları göz önünde bulundurulur. • Patent konusu buluşun kullanılmasını engelleyecek nitelikte kabul edilen sebepler, patent sahibinin kontrolü ve iradesi dışındaki sebeplerdir.

37. Patent Hakkını Sona Erdiren Durumlar • Patent sahibinin haklarından vazgeçmesi veya devretmesi • Patentsüresinindolması • Yıllık ücretlerin ödenmemesi

38. “ÜNİVERSİTELERDE SINAİ MÜLKİYET (SMH) BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI” çalışmaları 21 Şubat 2008 - İstanbul Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafından düzenlenen Türkiye’deki Çalıştay 2-3 Aralık 2008 – Lahey, Hollanda • European Patent Office (EPO) Konferansı, • Hazırlanmış Taslak Ülke Planı’na yönelik görüşlerin iletilmesi, • Oluşturulan ülke planının genel oturumda Türkiye adına sunulması, 12 Mart 2009 – Ankara «Ulusal Teknoloji ve İnovasyon Kapasitesinin Geliştirilmesi  Modeller Bilgi Paylaşım Programı Yaygınlaştırma Semineri» 10 Aralık 2009 - Izmir Avrupa Patent Ofisi işbirliği içinde «Eğitmenlerin Eğitimi» etkinliği düzenlenmesi 2-3 Eylül 2010 – Belgrad Avrupa Patent Ofisi(EPO) «Üniversitelerde Fikri Mülkiyet hakları» semineri Mart 2011 Avrupa Patent Ofisi üyesi devletlerin ulusal patent ofisleri ve bölgesel patent bilgi merkezlerinin birleşimiyle ortaya çıkan PATLIB Patent Kütüphanesi (PATentLIBrary) ağı kapsamında «Patent Bilgi ve Dokümantasyon Merkezlerinin Yeniden Yapılandırılması» Pilot Projesi 10 Mart 2011 «Üniversitelerde Sınai Mülkiyet (SMH) Bilgisinin Yaygınlaştırılması – IPR Road Map» projesi

39. « TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİNDE SINAİ MÜLKİYET HAKLARI (SMH) BİLGİSİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI » Projesi Ulusal Koordinatörlük  EBİLTEM Birinci Dönem: Mart 2011 – Haziran 2012

40. YOL HARİTASI İş Paketleri M0: Yönlendirme Komitesi Oluşturulması ve Çalışması M1:İyi Uygulamaların Paylaşılması, Destek Uygulamalarının Oluşturulması İçin Üniversiteler Arası İletişimin Koordinasyonu M2: Üniversitelerde SMH Politikası Oluşturulması ve Farkındalığın Arttırılması M3: Kısa Eğitim Programlarının (Sertifika Programları) Oluşturulması M4: SMH Uzmanları Yetiştirilmesine Yönelik, İleri Düzeyde Disiplinlerarası Program Oluşturulması M5: Üniversiteler Bünyesinde TT ve SM Ofislerinin Kapasitelerinin İyileştirilmesi ve Yenilerinin Kurulması M6: Üniversitelerden Çıkan Buluşların Ticarileştirilmesi İçin Yöntemlerin Sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil)

41. GERÇEKLEŞTİRİLENLER • Yönlendirme Komitesi’nin Oluşturulması 172 Üniversite arasından toplam yayın sayısı, Sınai Mülkiyet Hakları üzerine yapılan çalışmalar ve coğrafi durumuna göre seçilen 7 Bölge Koordinatörü ve 27 Bölge Temsilcisi 4 Türk Patent Enstitüsü ve 1 YÖK Temsilcisi – Toplam 40 üye

42. GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 2 • 1. Yönlendirme Komitesi toplantısı TPE’de – 21 Eylül 2011 • Üniversitelerde Odak Noktaların Seçilmesi, • Türk Üniversiteleri Arası “Ulusal SMH Ağı” Oluşturulması, • Tanıtım ihalesini kazanan NETVİZYON Firması ile Bölge Koordinatörleri Çalıştayı – 10.12.2011 • 1. Bölge Koordinatörleri Toplantısı - 23.12.2011 • Tüm Bölge Koordinatörleri, kendi bölge temsilcileri ile en az birer toplantı yaparak Yol Haritası üzerinde çalışmalar yaptı ve geri bildirimler Ulusal Koordinatörlüğe iletildi. • Üniversite SMH Durum Analizi çalışması için hazırlanan ön anket Mühendislik Dekanları Konseyi üyeleri tarafından (37) dolduruldu.

43. GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 3 • EBİLTEM ve TPE işbirliği ile on-line olarak hazırlanan “Türkiye Üniversitelerinde Sınai Mülkiyet Hakları Durum Tespiti Anketi” Bölüm Başkanları tarafından doldurulmak üzere Tüm Üniversitelerin Rektörlüklerine gönderildi ve bugüne kadar 2984 cevap alındı. • Tüm Bölgelerde Üniversite Düzeyinde SMH Farkındalığının Arttırılması için “Gönüllü Eğitimcilerin” belirlenmesi çalışması, (Ege Üniversitesi bünyesinde resmi yazı 13 Aralık 2011 tarihinde tüm üniversiteye gönderilmiştir. Yanıtlar beklenmektedir) • Ege Üniversitesi SMH Politikası (IPR Policy)oluşturulması ve şablon olarak diğer Devlet Üniversitelerine sunulması.

44. GERÇEKLEŞTİRİLENLER - 4 • Avrupa Patent Ofisi (EPO) temsilcileri ile birlikte TPE’ de gerçekleştirilen toplantıda proje kapsamında yapılan faaliyetler sunuldu. • Yol Haritası uygulamaları için Performans Kriterleri geliştirilmiş olup, Bölge Koordinatörlerinin görüşleri talep edildi. • SMH Farkındalık Etkinlikleri kapsamında ilk seminer Denizli Pamukkale Üniversitesi’ nde geçekleştirildi.

45. KISA DÖNEMDE PLANLANANLAR – Haziran 2012 • Üniversite Üst Yönetimlerinin Katılımı İle SMH Zirve Toplantısı, • E.Ü. ev sahipliğinde Ege Bölgesi Üniversiteleri Rektörleri Toplantısı, • SMH Farkındalığının Arttırılması İçin Üniversite Düzeyinde Komitelerin veya Kurulların Kurulması ve Görevlerin Belirlenmesi, • Seçilen Üniversitelerde SMH Farkındalık Etkinliklerinin Düzenlenmesi, • Üniversitelerde düzenlenen farklı etkinliklere SMH farkındalık çalışmalarının dahil edilmesi, • Üniversitelerde SMH Durum Analizi için Anket Çalışması Analizi ile Ulusal bir SMH “mevcut durum raporu” nun hazırlanması, • SMH’ larına ilişkin konuların uygun derslere entegre edilmesi, • Öğrencilere ve Akademisyenlere yönelik “Patent Analizi” ve “Patent Dokümanı Yazım” Eğitimleri Düzenlenmesi, • Eğitimcilerin belirlenmesi ve “EPO Teaching Kit” ile Eğitimcilerin Eğitimi Düzenlenmesi,

46. ORTA DÖNEM PLANLANLAR - Haziran 2013 • Üniversite’de “SMH Politikası” nın oluşturulması, • Farklı düzey ve disiplinlere yönelik Eğitim Modülleri Oluşturulması, • Lisans ve Yüksek Lisans derslerine SMH giriş derslerinin eklemesi , • SMH’ larına ilişkin derslerin programlara eklenmesi hususunda üniversite senatoları için önerilerin geliştirilmesi, • MÜDEK akreditasyon koşullarına SMH ile ilgili madde eklenmesi, • Üniversiteler Bünyesinde Mevcut “TPE Bilgi ve Doküman Birimleri” ve “Teknoloji Transfer Ofisleri” nin Kapasitelerinin İyileştirilmesi, • Yeni “Teknoloji Transfer Ofisleri” nin kurulmasına imkan verecek alt yapı hazırlıklarının tamamlanması, • Patent başvurularının akademik yükselmedeki etkisinin arttırılmasına yönelik geliştirilecek modelin yaygınlaştırılması,

47. UZUN DÖNEM PLANLANLAR - 2015 • Farklı Disiplinlerden mezunların SMH uzmanı olarak yetiştirilmesine yönelik, ileri düzeyde disiplinlerarası lisansüstü eğitim programları geliştirilmesi ve başlatılması, • Uluslar arası işbirlikleri ile ortak örgün ve uzaktan eğitim programların oluşturulması, • Geliştirilecek yaşam boyu eğitim ve Lisansüstü programların uluslararası kurumlar tarafından akreditasyonunun projelendirilmesi, • Türkiye ve Avrupa’da SMH alanında kariyer olanakları oluşturulması ve duyurulması, • Üniversitelerin SMH konusundaki kapasitelerinin iyileştirilmesi, • Üniversitelerden çıkan buluşların ticarileştirilmesi için yöntemlerin sadeleştirilmesi (Spin-off kurulması dahil),

48. Teşekkürler… Fazilet Vardar Sukan Ege Üniversitesi Bilim-Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi EBİLTEM fazilet.vardar@gmail.com