Download
1 / 32
E N D
Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Programı Yıllık Değerlendirme Toplantısı29 Kasım-3 Aralık 2010 / ANTALYA“Program,Bütçe,Personel,Araç,Ekipman,İl Müdürlüklerine verilen diğer işler, Mevzuat,Eğitim-Yayım Zorluklar,Darboğazlar,Öneriler”Cengiz TAŞHayvan Sağlığı Şube MüdürüGiresun Tarım İl Müdürlüğü
Program Ülkemiz geniş bir coğrafyaya ve farklı iklim koşullarına sahiptir.Hayvancılık işletmelerinin yapısı ve hayvan hastalıklarının dağılımı da bazen komşu iller arasında bilebüyük değişiklikler gösterebilmektedir. Bu nedenle yıllık Hayvan Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Programları hazırlanırken; bölgelerin özelliklerine göre kampanya ayları ve aşılama hedef rakamlarının belirlenmesi konusunda esneklik sağlanması faydalı olacaktır.
Örnek verecek olursak; Doğu Karadeniz Bölgesinde arazinin dağlık ve işletmelerin dağınık olmasına bağlı olarak hayvan hareketleri kısıtlı olmakta ve şap hastalığı daha az görülmektedir.Bu nedenle yetiştiriciler sonbahar aşılarına yeterinceilgi göstermemektedir. Ayrıca sahil kesiminde büyükbaş hayvanlarda brusellozis hastalığına da çok ender rastlanmaktadır.Buna karşın, ülkesel tek tip program gereğince her iki aşılamada bölgedeki tüm il ve ilçelerde genel olarak uygulanmaktadır.
Hayvan hastalıkları ile mücadele programları dolayısıyla da iş yükü her yıl artıyor. • 2000’li yılların başında: • Büyükbaş şap aşılaması • Büyükbaş hayvan küpeleme/kayıt • 2010 yılında ise: • Büyükbaş ve küçükbaş şap aşılaması • Büyükbaş hayvan küpeleme/kayıt • Küçükbaş hayvan küpeleme/kayıt • Koyun-Keçi Vebası (PPR) aşılaması • Kuduz aşılaması • Kene mücadelesi • Hayvancılık işletmeleri ruhsatlandırma Ayrıca; Hastalık çıkış-sönüş işlemleri, hayvan sevkleri,vet.klinikleri/ev ve süs hay.satış yeri ruhsatlandırma, denetim/ kontrol, hay.destekleme işlemleri vd. işler.
Bütçe Son yıllarda Bakanlık bütçesi içerisinde Hayvan Hastalıkları ile Mücadele Hizmetlerine ayrılan payın tedricen artış göstermeye başlaması; AB ve Dünya Bankası kaynaklı projeler; ayrıca tazminatlı kesimler,serbest veteriner hekimlerce programlı uygulanan aşılar,Brusella aşısı desteklemeleri ve ruhsatlı özel mezbahalarda görev yapan akredite veteriner hekimlere kesim miktarına göre aylık ödeme yapılması ile ilgili desteklemelerin “Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı” kapsamına alınması olumlu gelişmeler olarak değerlendirilmektedir.
Personel Çoğu ilde kadrolu sağlık ve teknik personeli sayısında yetersizlik olduğu gözükmektedir. Bakanlığımızca yeni norm kadro düzenlemeleri başlatılması faydalı olmuştur.Ancak norm kadroların hesaplanmasında kullanılan yöntem tam uygun olmadığından ve bir birleriyle direkt ilgisi bulunmayan birçok veri aynı hesaplama içerisinde kullanıldığından dolayı, gerek Şube Müdürlüklerinin, gerekse İlçe Müdürlüklerinin norm kadroları arzu edilen doğrulukta hesaplanamamıştır. Örneğin; sadece 1 mühendis norm kadrosu olan Şube Müdürlükleri, yada nüfusu/hayvan sayısı/gıda satış yeri fazla olmasına karşın 1 veteriner hekim norm kadrosu olan İlçe Müdürlükleri bulunmaktadır.
Çözüm önerisi ve yöntem olarak, unvan bazında Şube ve İlçe Müdürlüklerindeki teknik ve sağlık personel norm kadrosunun “her meslekten taban sayı olarak en az 2adetten aşağı olmamak şartıyla” ; İlin, tarım ve hayvancılık potansiyeline göre toplam personel sayısının tespitinin yine Bakanlığımız tarafından yapılması, Şube ve İlçe Müdürlüklerindeki norm kadro sayılarının meslek bazında dağılımında iseİl Müdürlüklerinin tekliflerinin dikkate alınmasının daha iyi olacağı düşünülmektedir.
Doğu Karadeniz bölgesinde, zorlu arazi koşulları,yağışlı iklim ve yerleşim birimlerinin de bölgeye özgü olarak dağınık olması nedeniyle kısıtlı sayıdaki sağlık personeli aşılama kampanyaları, küpeleme ve kene mücadelesi çalışmaları başta olmak üzere yılın büyük bir kısmını sahada geçirmektedir. Bu şartlar,Döner sermaye kar payı yüksek olan İl Kontrol Laboratuarları ve Araştırma Enstitülerine tayin yapmaya yöneltmektedir.
Ülkemizin çeşitli yerlerinde, zorlu iklim ve arazi şartların da hayvan sağlığı saha çalışmaları Giresun Giresun Gümüşhane Bingöl
Dağ başında Siste-yaylada Gece lüküs lambasıyla Yağmurda çamurda
Sağlık ve teknik personeli açığı olan illere yeni personel atanması ayrıca il ve ilçeler arasındaki farklılıkların dikkate alınarak bölge statülerinde ve atama yönetmeliğinde yeniden düzenleme yapılmasının, sorunun köklü çözümü açısından katkısı olacağı düşünülmektedir.Bakanlığımızın Yöneticilerle ilgili Atama Yönetmeliği taslağında da İllerden gelen görüşler çerçevesindeson şeklinin verilmesini ve herhangi bir mağduriyetin doğmaması için azami gayretin gösterilmesini temenni ediyoruz.
TARGEL projesi çerçevesinde çalışan 4/B sözleşmeli personelin belirli oranda, ihtiyaç olan yerlerde İl/İlçe Müdürlüklerine görevlendirilmelerine imkan sağlanmalıdır.Ayrıca, özellikle personel istihdamında sıkıntı çekilen İl/İlçe Müdürlüklerine, bu proje haricinde sözleşmeli (çakılı kadro) statüde personel alımı artırılmalıdır.
Hayvan Kayıt Sistemi (TÜRKVET,KKSS),e-Islah,Arı Kayıt Sistemi (AKS) ve Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) gibi sağlık/teknik personeline ciddi oranda iş yükü oluşturan büro çalışmalarında ve veri kayıt girişlerinde görevlendirilmek üzere bilgisayar alanında eğitim almış idari personele ihtiyaç bulunmaktadır.Genişleyen mevzuat ile birlikte İl Müdürlüklerinin, Avukatlık hizmetlerine (kadrolu yada sözleşmeli) ihtiyacı giderek artmaktadır.Ayrıca, İl Müdürlerincekesinleşmiş mahkeme kararlarının emsal olarak değerlendirilebilmesi için diğer illere duyurulması/ paylaşılması son derece faydalı olacaktır.
Özlük hakları Özel hizmet tazminatı (idareciler ve personel), Arazi tazminatı, Büyük proje tazminatı, Ek ödeme (özellikle vet.sağ.tek./teknikerleri), Döner sermaye teşvik primi dağıtımı ve ardından mahsuplaşma, Fazla mesai, Mesai dışı; sevk,aşılama ve diğer işler (*5996 sayılı kanunun 35.maddesi 5. fıkrası: fazla çalışma ücretinin döner sermayeden ödenmesi mahsup edileceği için avantaj sağlamayacaktır). konularında düzenleme/iyileştirme talep ve beklentileri devam etmektedir…
Fiili hizmet Bilindiği üzere, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun da geçtiğimiz yıllarda yapılan değişiklikle; bazı meslek gruplarının yanı sıra veterinerlik ve zirai mücadele hizmetlerinde çalışan personelin fiili hizmet zammı kalkmıştır. Zoonoz hastalıklarla kendi sağlıklarını riske atarak mücadele eden, zirai ilaçlama yaparken zehirlenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ilgili personelin motivasyonunu artırmak için fiili hizmet hakkının tekrar verilmesi noktasında yasal düzenlemeler yapılması yönünde girişimlerde bulunulması iyi olacaktır.
Araç,Ekipman İlkbahar ve sonbahar dönemindeki yoğun aşılama/ küpeleme kampanyaları ve buna ilave olarak ilimizin de içinde olduğu bazı illerde yaz aylarında yürütülen kene mücadelesi gibi çalışmalar araç ve şoför ihtiyacını ciddi miktarda artırmaktadır.
Sağlık ve teknik personelinden gönüllü olanlara Olur almak suretiyle araç kullanmaları sağlanmaktadır (sürücü ehliyetli personelin olmadığı İlçelerde bulunabilmekle birlikte). “Koyun-Keçilerin Küpelenmesi ve Aşılanması Projesi” kapsamında kiralık araç tahsisi faydalı olmuştur.Ancak bu araçların ilçelere direkt teslimi yerine Hayvan Sağlığı Şube Müdürlükleri tarafından dağıtılması ve ardından geri teslim alınarak yüklenici firmaya teslim edilmesi, ayrıca yakıt/arıza gibi işlerinde takip edilmek zorunda kalınması iş yükünü artırmıştır.Araçlara, yaş vekilometre sınırı getirilmeli ve direkt yüklenici firma tarafından İlçelere teslim edilmelidir.Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise ilgili işlemlerin İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüklerince yürütülmesinin yerinde olacağı kanaatindeyiz.
İl Müdürlüklerine verilen diğer işler Halen uygulanmakta olan hayvancılık destekleme sistemin de; 5 baştan az anaç sığır bulunan işletmelerin kapsam dışında bırakılması Doğu Karadeniz Bölgesinde hayvancılık işletmelerinin kapasitelerinin küçük olması nedeniyle destekten istifade edememelerine yol açmıştır. Ayrıca suni tohumlama teşvikinin de kalkması sonucu, ilimizde suni tohumlama sayılarının geçtiğimiz yıllara oranla %50 oranında azaldığı saptanmıştır.
Mezbaha ve hayvan pazarı kurmak isteyen belediyelerin, belirli kriterler(örnek;merkezi konumda ve kesim kapasitesi yüksek ilçeler gibi) getirilmek suretiyle Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (%50 hibe) kapsamına alınması gerektiği görüşündeyiz.Hayvancılık Kooperatifleri için hayvan seçim/muayene/ kabul komisyonlarında ve dağıtımlarında görevlendirilen Bakanlığımız personelinin görev ve sorumlulukları azaltılarak, esas konunun muhatapları olan yüklenici firma ve kooperatif yönetimi arasında hukuki sorumluluk paylaştırılmalıdır.
Mevzuat AB’ye uyum çalışmaları kapsamında çıkarılan; Veteriner Hizmetleri,Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu 13 Aralık 2010 tarihinde yürürlüğe girecektir. Buna bağlı olarak yayımlanacak yeni yönetmeliklerin bulaşıcı ve zoonoz hayvan hastalıkları ile mücadele çalışmalarına yeni bir ivme kazandıracağımuhakkaktır. Ancak bu yeni mevzuat çıkarılırken; 3285 sayılı yasanın uzun yıllardır uygulanması neticesinde kazanılan tecrübelerde dikkate alınmalı ayrıca kurumsal yapı güçlendirilmelidir (yeniden yapılanma).
Son yıllarda tarım ve veteriner hekimliği ilgilendiren bazı konularda diğer Bakanlıklarca çıkarılan kanun ve yönetmeliklerin uygulanmasın da kurumlar arasında yetki karmaşası yaşandığı gözlenmektedir. Örneğin; Hayvanları Koruma Yasasının yürütülmesi Çevre ve Orman Bakanlığı ile Belediyelerin yükümlülüğü altındadır. Ancak ilgili Bakanlığın İl Müdürlüklerinde veteriner hekim olmaması,ilçe teşkilatlarının bulunmaması ve yine bazı Belediyelerde veteriner hekim
istihdam edilmemesi nedeniyle, sahipsiz hayvanların rehabilitasyonu,barınak yapımı gibi işler ve dilekçelerin, mülki idare amirleri tarafından İl/İlçe Tarım Müdürlüklerine yönlendirildiği görülmektedir. Bakanlığımızın bu ve benzeri diğer konularda; her kurumun yetki ve sorumluluklarının net olarak belirlenmesi için ilgili Bakanlıklarla mutabakat sağlayarak bir Genelge yayınlamasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İçişleri Bakanlığı (Belediyeler) Çevre ve Orman Bakanlığı Sağlık Bakanlığı
Eğitim / Yayım Çoğu ilin Çiftçi Eğitim ve Yayım Şubesinde veteriner hekim bulunmamakta yada az sayıdadır.Hayvan Sağlığı Şubesindeki personeller de saha çalışmalarına yoğunlaştığı için bu alanda eğitim/yayım faaliyetleri henüz yeterli seviyeye ulaşmamıştır. Buna karşın, son dönemde Kuş gribi,Şap, Kuduz,PPR, Kene mücadelesi projeleri kapsamında afiş/broşür/ cd gibi eğitim materyallerinde ve çiftçi eğitimine yönelik çalışmalarda ilerleme sağlandığı ayrıca Bakanlığımız merkez teşkilatı ve İl Müdürlüklerinin internet sitelerinin etkinliğinin de arttığı görülmektedir.
Diğer konular Veteriner sağlık personelinin iş kıyafetlerinde birliktelik sağlanmasına yönelik çalışmalar henüz hayata geçirilememiştir. Ülkemizde bazı İlçelerde teşkilatımız çalışmalarının özelliğine ve teknik yapısına uygun hizmet binası bulunmamaktadır. İl/İlçe Müdürlüklerinin, Özel İdare ve diğer mahalli kaynaklarla finanse ederek geliştirdikleri/uygulamaya koydukları projelerin; Bakanlığımız web sitesinde açılacak özel bir sayfada paylaşıma sunulması, teknik bilgi/görüş alışverişi açısından faydalı olacaktır. Veteriner Hekimlikte uzmanlık eğitimi yeniden başlatılmalıdır. Yurtdışına personel görevlendirmeleri belirli kriterlere bağlanarak, bir yönerge/talimat şeklinde yayınlanmalıdır. Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı personeline bir program dahilinde yaygın yabancı dil kursları verilmelidir.
Öteki yüzümüzün de kamuoyundaetkili tanıtıma ihtiyacı var… Bilimsel ve araştırmacı Hayvan sevgisi ve hekimlik Gıda güvenliği ve sağlık Cefakar ve köylü dostu
Saygı ve Rahmetle anıyoruz…Rıdvan YILMAZMardin Hayvan Sağlığı Şube Müdürü 06.03.1962 – 13.07.2010
Bu sunumuzun hazırlanmasına katkı sağlayan iller :-Ardahan-Batman-Bingöl-Burdur-Çankırı-Eskişehir-Gümüşhane -Mardin-Ordu-Rize-Sivas -Tokat -TrabzonNot: Sunuda yer alan bazı fotoğraflar (slayt 13,27) AB Vet.Hek.Platformu “Fotoğraf Yarışması-2009” arşivinden alınmıştır.
Giresun Sabırla dinlediğiniz için teşekkürler…
