220 likes | 577 Views
Obličej = Facies. labia oris (sup.+inf.) frenulum angulus oris philtrum sulcus mentolabialis nasolabialis bucca m. buccinator corpus adiposum buccae Bichati. Obecná stavba trávicí trubice. tunica mucosa (sliznice) epithelum (výstélka) lamina propria mucosae
E N D
Obličej = Facies • labia oris (sup.+inf.) • frenulum • angulus oris • philtrum • sulcus • mentolabialis • nasolabialis • bucca • m. buccinator • corpus adiposum buccae Bichati
Obecná stavba trávicí trubice • tunica mucosa (sliznice) • epithelum (výstélka) • lamina propria mucosae • lamina muscularis mucosae • tunica submucosa (podsliznice) • tunica muscularis externa (svalovina) • tunica serosa (seróza) x tunica adventitia
Ústní dutina = Cavitas oris • vestibulum oris • cavitas oris propria • palatum durum • palatum molle • gingiva (dáseň)
Ústní dutina • epithelium stratificatum squamosum non cornificatum / paracornificatum (vícevrstevný dlaždicový nerohovějící / částečně rohovějící epitel) • rty - přechod v rohovějící epitel • pars cutanea, intermedia (mazové žlázy), mucosa (slinné žlázy – gll. labiales) • lamina propria mucosae • tunica submucosa - drobné slinné nebo mucinózní žlázky (v měkkém patře)
Jazyk = Lingua(ř. glossa) • apex • corpus • dorsum • facies inferior • radix • margo • sulcus • terminalis • medianus • foramen caecum • tonsilla lingualis
Jazyk - stavba • dorsum - papillae • radix - tonsilla lingualis • malé mandličky oddělené přepážkou • každá část má svoji kryptu • facies inferior linguae • frenulum • plica sublingualis • caruncula sublingualis • plica fimbriata (zbytek slizničního jazyka „sublingua“)
Jazyk - stavba • lamina propria mucosae tvoří vysoké brdečky = papily (papillae) • nitkovité (filiformes) • houbovité (fungiformes) • ojedinělé chuťové pohárky • listové (foliatae) - u člověka rudimentární • hrazené (vallatae) - asi 7-12 do tvaru V • glandulae gustatoriae (= Ebnerovy serózní žlázky) • chuťové pohárky • na hřbetní straně chybí submukóza • příčně pruhované svalstvo ve 3 rovinách
Jazyk - svaly • aponeurosis, septum (neúplné!) • intraglossální – n. hypoglossus /n. XII/ • m. longitudinalis sup. et inf. • m. transversus linguae • m. verticalis • extraglossální – n. hypoglossus /n. XII/ • m. genioglossus /n.XII./ • m. hyoglossus /n.XII./ • m. styloglossus /n.XII./ • m. palatoglossus - !výjimka! – n. vagus /n.X./
Jazyk - zásobení • Tepny: a. carotis ext. a. lingualis • Žíly: v. lingualis, v. comitans n. XII. v. jugularis int. • Nervy: • motoricky XII., X. (m. palatoglossus) • senzitivně V3. (n. lingualis), IX., X. • senzoricky VII. (chorda tympani), IX., X.
Jazyk – mízní odtok n.l. cervicales profundi • špička n.l. submentales • okraje n.l. submandibulares • corpus, dorsum n.l. cervicales profundi • n.l. jugulo-digastricus + jugulo-omohyoideus • druhostranné spojky
Slinné žlázy = Glandulae oris • glandulae salivariae majores • gl. parotis • gl. sublingualis • gl. submandibularis • glandulae salivariae minores • buccales, molares, labiales, palatinae, linguales anterior /Blandini = Nuhni/, posterior (gustatoriae Ebneri, radicis linguae Weberi)
Hrdlo = Fauces • isthmus faucium • měkké patro = palatum molle (ř. uranos) • lamina tendinomuscularis • aponeurosis (tvořeno šlachami m. tensor veli palatini) • uvula (uzavírá při polykání nosohltan) • arcus palatoglossus (rovněž) • patrová mandle („krční mandle“) = tonsilla palatina • capsula • fossula • cryptae • noduli lymphoidei
Svaly měkkého patra inervace: plexus pharyngeus = n. vagus (X.) • m. levator veli palatini • m. uvulae • m. palatoglossus • m. palatopharyngeus • m. tensor veli palatini - !výjimka! n.V3 (mandibularis)
Hltan = Pharynx 1. pars nasalis („nasopharynx, epipharynx“) • fornix • fascia pharyngobasilaris • sinus Morgagni • recessus pharyngeus Luschkae (zbytek po notochordu) • tonsilla pharyngeaLuschkae • tuba auditivaEustachii • torus tubarius • tonsilla tubaria Gerlachi • recessus pharyngeus Rosenmülleri • víceřadý cylindrický epitel s řasinkami
Hltan = Pharynx 2. pars oralis („oropharynx“) • valleculae epiglotticae • plica glossoepiglottica mediana + laterales 3. pars laryngea („hypopharynx, laryngopharynx“) • recessus piriformis • aditus laryngis
Hltan - prostory • spatium parapharyngeum • spatium prestyloideum • septum styloideum („Riolanova kytice“) • 5 svalů + vaz + proc. styloideus • spatium retrostyloideum • spatium retropharyngeum
Svaly hltanu raphe pharyngis, fascia pharyngobasilaris, sinus Morgagni • svěrače = mm. constrictores /3/ • m.c. superior – 4 části - začíná na lebce /3/ a jazyku /1/ • m.c. medius – 2 části – začíná na jazylce • m.c. inferior – 2 části – začíná na chrupavkách hrtanu • zdvihače = mm. levatores /3/ • m. palatopharygeus (součást svalů měkkého patra, podklad oblouku) • m. salpingopharyngeus • m. stylopharyngeus(!výjimka! - jediný inervován z n.IX !) • inervace: plexus pharyngeus z n. X - kromě m. stylopharyngeus /n. IX /
Hltan – krevní zásobení • Tepny: a. carotis ext. • a. pharyngea ascendens • a. facialis a. palatina ascendens • a. lingualis rr. dorsales linguae • a. maxillaris a. palatina major, a. canalis pterygoidei, r. pharyngeus • Žíly: plexus (venosus) pharyngeus v. facialis v. jugularis int.
Hltan – míza a nervy • Míza: n.l. retropharyngei (Rouvière), n.l. paratracheales n.l. cervicales profundi • Nervy: tvoří plexus pharyngeus • motoricky n.X (plexus pharyngeus), n.IX (m. stylopharyngeus) • senzitivně n.X + n.IX (plexus pharyngeus), n.V2 (n. pharyngeus pro nosohltan) • autonomně n.X (plexus pharyngeus) = parasympatikus, rr. laryngopharyngei = sympatikus
Anulus lymphoideus pharyngis /Waldeyeri/ první obranná bariéra organizmu • Tonsilla pharyngea /Luschkae/ /1/ • Tonsilla tubaria /Gerlachi/ /2/ • Tonsilla palatina /2/ • Tonsilla lingualis /1/
Zeslabená místa • trigonum Killiani • kraniálně: m. thyropharyngeus (m. constrictor ph. inf.) • kaudálně: m. cricopharyngeus (m. constrictor ph. inf.) • Zenkerův pulzní divertikl (= Killlánova dehiscence) • trigonum Laimeri • kraniálně: m. cricopharyngeus • kaudálně: horní šikmá vlákna podélné jícnové svaloviny • area Killian-Jamieson • na boku ve svalovině jícnu • Killian-Jamiesonůvpulzní divertikl