Schuld en Schaamte Workshop NNN November 2012 Henne Arnolt Verschuren

1. Schuld en Schaamte Workshop NNN November 2012 HenneArnolt Verschuren

2. Oefening Schuld en Schaamte • Draainaar je buurman/vrouw en noemniet al tegroot ding waar je je de afgelopentijd over geschaamdhebt. • Wissel. • Doe hetzelfde met schuld. • Wissel. • Vraagjezelfvervolgensafwaterveranderd is in je beeld van de ander en deelhierkort over.

3. Gezonde Schuld en Schaamte • Heefttemaken met socialisering, het rekeninghouden met anderen, empathie en ontwikkeling van het geweten. • Het is een rem op gedrag die noodzakelijk is omalsgroeptekunnenfunctioneren en overleven. • Bv het begrip ‘objectieveschuld’; je hebteenanderietsmisdaan, bedoeld of onbedoeld, en je voeltdaterietsrechttezetten is. • Of ‘gezondeschaamte’ omdat je jeongepastgedraagt in eensociale context. • Schuldgaatdaarbijmeeromwat je doet, schaamtemeeromwie je bent, maar er is veel overlap. • Beidenimplicereneensterk intern oordeel.

4. Ongezonde Schuld en Schaamte • Het verschiltussengezondeschuld of schaamte en ongezondeschuld of schaamte kun je achterhalen door nategaan hoe vast je er in zit of hoe overspoeld je erdoorwordt. • Op eenanderemaniergezegd; voeltreparatie in de sociale context alseenmogelijkheid, kan het in relatiegebrachtworden, is het open voor feedback? • Ongezondeschaamte is bv. ‘ikben nietswaard’. Hier is bijnanietuittekomen. • Ongezonde (‘subjectieve’) schuld is bv. ‘ik ben verantwoordelijkvoor het geluk van mijnmoeder’. Ookdit is eenonmogelijkeopgave. • Ongezondeschuld en schaamtegaataltijdgepaard met zelf-fixatie, opgeslotenheid in je eigen spanning en gedachten.

5. Ontstaan van Schaamte en Schuld • We bekijkendit in het in de wereldkomen van het kind. • In het model van de karakterstijlenkomt het kind steeds eenstapverderaanwezig in het lichaam en reikt van daaruituitnaar de ander. • Bv in de schizoidefasekomt het kind aanwezig in het hoofd, ogen, oren, schedelbasis en ‘zoekt’ de andervanuitditgebied. • Duseenverticaleindaling en eenhorizontaleuitreiking. • Als het kind danniet of onvoldoendespiegelingkrijgt, ervaart het kind zichzelfals ‘slecht’, ‘a bad person in a bad situation’. • Dit ‘slecht’ voelen is de basis voor het ontstaan van schuld en schaamte, voor het denken in ‘goed’ en ‘fout’.

6. Gefragmenteerde karakterstijl – beweging van de Ziel – Persoonlijkheid – Zelfbeeld – Onmacht Als de balans tussen kwets- baarheid en zelfbeeld teveel verstoord wordt, komt de onmacht en daarmee het out-acten naar boven. Laag van de persoonlijkheid ‘ik ben bang’ Hyper laag Hypo laag Laag van de onmacht onverdraaglijkheid ‘er moet iets kapot’ Laag van de ziel ‘ik wil hier niet zijn’ Laag van het zelfbeeld ‘ik ben bijzonder’ Schuld en schaamte ontstaan in de ruimte waar je iets wilt zijn wat je niet bent of iets wilt doen wat je niet kunt Counter-identification Narcistische laag

7. Oefening Schaamte en Schuld • 2-tallen; je zit tegenoverelkaar. • A reiktuitnaar B op de manier die voor hem/haarklopt. Kangaan over nodighebben, gevoedwillenworden, gezienwillenworden, aangeraaktwillenworden, krachtwillenvoelen, etc. Probeer jezelf ook wat uit te dagen, zoek de spanning op. • Je organiseert de anderzoveelmogelijkzoals je hem/haarvoorjezelf wilt hebben. • De ander is daarinbeschikbaar, tenzijeenpersoonlijkegrenswordtoverschreden. Dan zeg je ‘stop’ en ga je van daaruitverder. • De ander is dusnietaktief, maar passieffaciliterend. • Doe dit 10 minuten en bespreekdan 5 minutennawater door A heengingtijdens het uitreiken op het gebied van schuld en schaamte. B kanevtwat feedback gevenvanuit de waarneming. • Wissel van rol.

8. Werken met Schaamte en Schuld • In het werken met schaamte en schuld is het belangrijkomhierrechtstreeksmeetewerken, dwz. niet op eenmanier ‘er is nietsom je voorteschamen of schuldig over tevoelen’ (datdoengoedevrienden al) • Dus in plaats van het teverzachten het aanwezigtelatenzijn en in de spanning tegaan, het telerentolereren en het daarinteonderzoeken. • Hierbijvoldoendehulpbronnenoganiseren, bv. iemanduit het verleden van de client waarbijgeenoordeelgevoeldwerd, waarbij het altijdgoed was. • Anderehulpbronnenzijn de compassie van de therapeut en de latentezelfcompasssie van de cliënt. • In de diepstelaaggaat het ernietomdat je ‘je niethoeftteschamen’, maar dat je niets ‘fout’ hebtgedaan, dat ‘goed en fout’ nieteenmanier is omnaarjezelf en de wereldtekijken. • Ditmaaktvoor de client herstel van het contact met het essentiëlezelfmogelijken van een open contact met de omgevingmogelijk.

9. Mogelijke verdieping • Workshop Shame and Guilt – www.bodymindopleidingen.nl • Larry Heller, PhD, trainer in somatic experiencing (traumahealing). • Over schuld en schaamte in relatie tot de karekterstijlen. • 3-daagse workshop. • De Poort, Nijmegen. • 15-17 februari 2013. • €440 inclkoffie, thee en lunch. Overnachtingmogelijktegenmeerprijs. • Workshop de Maskermaker – www.bodymindopleidingen.nl • Henne Arnolt Verschuren, directeur Bodymind Opleidingen. • Over de karakterstijlen en de verschillendelagendaarin. • 4 lossedagen. • Centrum Djoj, Rotterdam. • 1 feb, 1 mrt, 29 mrt, 12 apr. • €545 inclkoffie, thee en lunch. • Literatuur • Laurence Heller and AlineLapierre, Healing Developmental Trauma. • WibeVeenbaas, Joke Goudswaard en Henne Arnolt Verschuren, De Maskermaker.

10. Schuld en Schaamte Workshop NNN November 2012 Dank voor jullie aandacht