A Journey through Ancient Texts

1. اکیرمەئ یەوەنیزۆد یرەوشی یاکیرمەئ ،ەیین رۆز یکاخ ناکەییوائرانەک ی ەوەنایەرابەل تێب . گڵەب یە کەیەدەس پ شێ سبملۆک ک رەسەل ،ەیین ەتەنووتشیەگ یرایناز و یکێعقاو ،نیرێد دنەچ ێپ یپوروەئ مەکەی یرۆز ەکید کەیەداڕات یەوەل رتایز یکێلەگ سبملۆک وەئ مڵاەب ،ەوەتەنوام ادییناوەنایرەد رەفۆتسیرک وکڵەب شێپ ،ادەبیات ەک ،تێباناد یکێخۆد کەو ڵایەخ ناکەییفاندنەکسەئ ،ەنووڕ ەوەئ • اکیرمەئ رووکاب ڵاوەه ییووژێم ەل نایناکەتشەگ ەک ەتەنووچ اکیرمەئ ەل ،ەیەه .

2. یزۆهاب 986 و و ەکولەژێگ ەل اس یڵ یناکەییوائرانەک لا رۆدارب و یەدەس دنلانیرگ ) ، ەتەنووتشیەگ یاکیرمەئ رووکاب ،اد 9 ەل ( ) - دۆدەن ( یجیورەن رانەک یناوەنایرەد ەییتەیوودنایەگ یەدەس ،مەیەد ێون ەل ەناوەل ییایرەد ییاتۆک یادنلاتۆکسیئ • Naddod یەگروود اهەورەه یناکەییوائ ناکەییفاندنەکسەئ یناکەییوائرانەک یتڵاەهژۆڕ ەل .

3. کێراکۆه ەییوەز نایندرکێجەتشین ینارۆگ یفانەدنەکسەئ یەدەس تساڕەوان ۆب تشیەگ ەب ەوەت ،ەوو ەوادەن . نۆک ێڕەگەد درکەن شەمەئ یتساڕ و دوخای ەماچ و یەکەووژێم و راکواه دنەچ یتسورد ۆب ،ەووبەن ەب ،ەوەندرکنادەوائ کێدنەه ،تێبەن ەک ومەت نیواژم . یرەگیراک ،نایۆخ یڵوەه ،ەیەه ینیتلا ناکەژامائ و یتسناز یەروەگ نایتسەه ،ەناوەنیزۆد ناکەوەرزۆد یدوخ نووتشیەگ . اهەورەه نایمەک ەوەرابەل یقەد ینۆک وومەه ەنامەئ یتسار و یتسورد وەئ مڵاەب ؛ەناوەل یێپ ەیۆب دوخای • وەئ دێت ا ەک ەل اینەت یڵاوەه کێدنەه ەوەتێڕەگەد . ڵەگەل یکەیەوێشەب ۆب تێبان ەکەنێو

4. وەئ ،نوام ەل نەکب ، نای امەئ ەن نایشەک یناکەییدن ەوادنایڵوەه شاتسێئ ەوەتێڕەگەد و یکێشەب ەرەب ەویەپ نایژ ناکەوامشاپ مڵاەب ێوەل یفانەدنەکسیئ ەوودرکتسورد وکەوات یەدەس ەدزاود ەوودرکنایچۆک ۆب ادنلاسیائ وەب ەوەیۆه ەرەب دنلانیرگ ەواڕچپ . یدنەوەر نایراش یەکەووژێم نایکێشەب ۆمیکسیئ ) ەل دنلاسیائ دنلانیرگ ،ەوەنەکبنادەوائ نایەسینەک یاود یەوەئ یناوتشیناد ینەسەر ناکەییفانەدنەکسیئ و کەیرەه کێدنەه ەنامەئ ،ەوام ەک ،ە ) یچرەه ەکاخ یەوامشاپ ،ەنووچ ەب ( • . ۆب ید نیەب ڵەکێت ناوێن . ەنووب و (

5. ناکەنەسەڕ ەناوتشیناد ناوتشیناد ێجەتشین یدنیه یڤۆرم نۆک یڕەپ ەوەتەنبب نب ەک ەوەنێڕەگەد ، رتاود وەرەب ەب ەوەییراکشوار وەل ەنلاەگ یەک یڵاکوتشک ەرەپ یکێدنەس و بریگێج ینوو گوەل یەنلاە یەوەنیزۆد تەییناتسراش . یەبرۆز ،ەوودرب ەنامەئ ڵاترەدناین و کە ییاتۆک ه ینتا ۆب رەس ینچ ناکەی . رووشاب ووچ ەن س ڵاقرە نووچ ە یرۆز ناکەوەنیڵۆ یناوتشینا اپوروەئ یخاچ یشەب کێل د ەووبەن یتساڕەوان یەناناوتشیناد ەک اکیرمەئ یراوەنێوش یرەبەگنەت گنیری یزەگەڕ یلۆگنەم یرووکاب اکیرمەئ نووتاه ەنامەئ یکەیەوام ژێردوروود یوارکیراید تێرنازان کێدنەه یخانۆق ەییناکشوار ۆب ڵاکوتشک راچان ەب ریگماقەس رەوشیک ،ننێهبکێپ تەنانەت کێدنەه مڵاەب ەتەووتشیەگەن یغانۆق و ەل رەوشیک یشەکەناوتشیناد ەل ،ەوودناملەس ننۆک . وکەوات ەوەتەوارزۆدەن . تێچەدێپ ەیاونایێپ ەمەئ یرووکاب ەوایسائ ناڕەگ یاودەب ادنایژ ەل ناڕەگ ەنووب . ،ڵاکوتشک مڵاەب نایەوەنتساوگ ،ەووب ەکنوچ ینادماجنەئ ەوودرکیاو یناتسراش وەل کێدنەه ازناک و نایراکەب یڵاخ ،ەکەیێون یناکەچوان وەئ اتسێئ ەل ەنامەئ رەس وەرەب . ناموگێب • ەنووب . یوان یڤۆرم ەکرەوشیک سبملۆک ەب ەک نایەوەئ یناهیج یاود ەب ەب ،یکەڵەتسەب ەنامەئ ەل یتسەبەمەب ماوەدرەب ەیۆب ەب ەنووب یخانۆق یناتسراش نوودرک . ەتەووتشیەگ و ەل گنرگ شەمەئ ینیسان ناینانێهراکەب . ،نوانێه نسائ

6. ،ەوودرک یکەی ەتاو ەل نایشە گ یناکەییناتسراش یەنایناتسراش ادەتاک ناینووب ایسائ روود اهەورەه اپوروەئ ەل ریگەشۆگ ،ەیین یناکەییناتسراش و یکەیەوێشەب ادنایوێنەل ەل . ەک ەنایناتسراش ییەوێشواه گنرگ زاوایج ەنووب ەدزاپ و ەدزاش یناتسراش گنرگ ،نەه وەئ • ەویشەب ،وو اکیرمەئ بەه وەئ وەل ەک ییەشیر یناکەدەس سایام و ا کنەئ ،کیتزەئ ،یناکەییناتسراش ەل نیتیرب ێس •

7. کیتزەئ : یناتسراش ،نوایژ ن یێپ اتس ) ەل نێوش کینامیەپواه ندر رەبووروەد یکیسکەم ئ ،یەکەناوتشیناد تەنانەت و پ دنەسەرە و ەگەل ڵ نیرتزەب ماوەدرە نایۆخ یڵاس یکەیەگێپ ڵەگەل کب نە یاتسێ ب یراکشوار ادییاتۆک یۆکیسکەم کیتزەئ ەتنیوویزەباد یناوتشیناد نایەگناب ساب نەکەدەوەل اکیرمەئ تساڕەوان اگنەهەب نایناوت تسورد ،نەکب ەک یکێشەب یەرەپ ،دنەس ەل یوور ییەروەگ وەئ ەتڵاو تاکواه یناکەتشەد ینەسەر ،ەوانداینب وکەوات ووبانەنداینب . یڵۆرتنۆک یەروەگ یەبرۆز و کیسکەم ، ەکەچوان نلاتیتچۆنیت یەدەس مڵاەب وومەه رەسەل وکەوات ( 15 ەدزێس نادادکێپوڕەش ەودرکریگێج ، ەتخەتیاپ ەوەناڕێگ ناکەنۆک وێن یناوتشیناد یزۆه رەبووروەد ەروەگ نایۆخۆب وەل ادەغانۆق نایەکەتخەتیاپ یراچوود نامڕووسرەس ووبدرک کێتاک ناکەییناپسیئ ەنتشیەگ یناتسراش وەئ ەلەگ . ەنامەئ ەنووب یەدەس ەل ەل • ێوش ێئ ەل ڵەگەل وانەب ، 1325 نایەروەگ کێدنەه یکێتەڵوەد ەوەترگەد . شیناکەییناپسیئ . یاود ەل ینلاەگ یتڵاو واگنەه و نتسخکێر ووب یەکەناوتشیناد . یدنەشەگ یرۆز یغانۆق •

8. سایام یناتسراش : یرووشاب نتوەکشێپ کەو ،ەوودرک ەک یەکەچوان ەییاتەرەس . ینییائ نایۆخ . ەوەتەوودرکوڵاب . رتاود یناکەدەس 11 یەوەئ ەراجمەئ یندنەسەرەپ ییزاسرلاەت . یەوامشاپ یراش 9 رازەه یلاوەئ ناکەماقەش اد ر یەناخەڵاب ناوج ی ادێت وەئ ش ەرا . ەل Palenqu یەکەراکۆه ی دوخا ن ،سارۆدنیه یراش اتسێئات ەوەترگ . ەیۆب ایوور ک ێدنەه لاامیتاوگ ندنەسەشەگ و نایناکەتاهێد یاتەپ یات ەزاوێش یدنەوان یسایس ەکەگروودەچمین و رتاود کیسکەم . یخانۆق تساڕەوان ەک ەل ولاوەئ اگتسرەپ ەییناوڕیەد ەوەتێڕەگەد یکەیەلپ یزرەب ەل راش نایسرت تێبووب نایۆب وەب ،ناتاکوی ەنایوودرک یواوەت ەل یەدەس ەنووب نیرتزرەب یاکیرمەئ و ،نیرەب ادیرەبوروەد دنەواوخ ( ناکلوکوک ) و یکەڵەچەر نایناکەراش Copan ) . تێرنازان . یۆهەب ینامەن ەتەوودرک ەچمین یریبنشۆر و نایزاو ەل ،ەوەتەنواڕەگ یراش نەکب ەل یەدەس اناز ناکەییراوەنێوش ،ەوەیزۆد ڵەگەل ینووب یناپەڕۆگ ناپ نیرەبو یکێمرەه ەروەگ و یاگتسەرەپ سایام ەتەووتشیەگ یەدەس 6 یۆهەب یدووس یەگروود یناتسراش نایۆخ نایەکەراش ەوانێه نادەوائ و ووتوەکشێپ اد . ەک ەتەنووتشیەگ ەل یناکەناتسراد یماقەش ناپ ، ەک ەل یتڵاو ۆب ینلاەگ • ( نایچۆک ،درەز ەندرکڵاکوتشک و و ەنامەئ ەل ەل ەگنەر یوەز یراکۆ یۆب یواوە مەب ه ەب ەل • 12 تەب و ەل 7 رایدان شێپ ەل 15 چۆک ەناییاود نایسەک ،ەوارنێچ و ڵەگەل نووبارکتسورد .

9. اکنەئ یناتسراش : • • ەت ێوەکەد رەسەب وکزوک ) نای ەک اکاکیتیت وترگنایتسەد یراش ( یەچایرەد ،ەوودرکێپنایتسەد رتووشێپ ەنووبەه یراویل ەنلاەگ ۆریپ یەناییناتسراش ەل یەدەس یناکەییازرەب یایچ ینوومژەه وومەه یتخەتیاپ نایۆخ واگنەه ەب واگنەه رۆداوکیئ و کێشەب نایزابرەس ەتەووتشیەگ یڵاس 1525 یچۆک ڵاس و یەکەتڵاو رتاود وەئ ینیناز زێدنەئ ەل لەگ و ی 10 یەکیزن ەو یتڵاو . وەئ . ەتەوودرک رتاود ایڤیلۆب و یتڵاەسەد مڵاەب واربوان نایەکەتڵاو ەب و ) ۆریپ کایاکان ،ەوەییفارگ ەنەگب یواوەت یوه وج اکەییناپسیئ 16 یەدەس یاتەرەس ەل ەوەترگەد . ەکتول و شێپ تێب ناینوومژەه ەل یلیچ یڕەپوەئ ،درکییاود شەباد ەواشک • ( رۆتارپمیئ یوور یمەدرەس ەوەنووبناوارف یەوەئ ەرەبشرێه ەل ەل ن ەل . 15

10. ناکەییفارگوج یەوەنیزۆد

11. ناکەییفارگوج یەوەنیزۆد • ەییپوروەئ ،ناک ،ێون ەب یفیرعەم . کێدنەه یەوەنیزۆد یتەیڵاەمۆک ەل یناوارف ۆب ،ینیائ ییایرەد ،درکێپنایتسەد ،یسایس یتشەگ ناکەییفارگوج ەدزاپ یکەیەوێشەب ییراکۆه ەل ەییتیرب : یەوەنیزۆد یەدەس یەچوان و ناوارف ەل ەک ،یرووبائ

12. یتەبیاتەب کەیرەه نیرتگنرگ نایەوەئ بەه ۆب دایز کب ،نیە یحیسەم ەل ینێوش ،ووب و یناکاگێ تسەد ەک لاگو ترپ ر وو ترپ ەل ەل یەگروود یەگێپ یندرکیتشرەپرەس وودرەه لەگ نەکب . تێرکەد یەوەندرکوڵاب ەوەییحیسەم و یریبیئ ناکەڵوەه یکێراک ییاسائ یایرەز ییایرەد یتەڵوەدوێن یەوەنیزۆد یناتڵاو یرایزاوخ ندرکراک نووب تسەویەپ ناینووب ەب ەچمین ەل ەوەنیزۆد ۆب یاتەرەس شەمەئ ایناپسیئ یەوەنتساوگ یۆسائ ێون وودرەه لەگ یەگێجو ،ادێون • لاگو یفارگوج رەسەب یتساوخ یشەوەئ ینیائ . یۆهەب ،ەییتشورس یسەڵتەئ و . ەل و رەسەل ادکێتاک رایدان ۆب ینییائ و ەب یۆهەب

13. • ،ەوارسان مەکەی رتاود یرووشاب . ناوایرەد یڵاس 1418 یڕب ، ۆب لاگینەس یرنێه ەل یناکەییوائرانەک ەل رووکاب ەوەوور یرابوور ەب ەک لاگوترپ مەکەی یگنرگ ەب نایرۆز ەتسارائ اوائژۆر وکەوات یاشاپ ینۆج اشاپ یڕوک وەئ یرنێه نیرتراید یتەمڵەه یتەمڵەه ،ەوادناکەییفارگوج ەوەنیزۆد ەب ەیەناسەک اقیرفەئ ییاژێرد ،تاهاداودەب ەتاگەد یکەیەوام نامەه یاقیرفەئ ،ەوودران ەکید ۆب یناکەییوائرانەک اتاو لاگوترپ

14. • نایناکەییجنز اپوروەئ . ەل یڵاس یرەس زوەس ەواتسەوەن . 1482 ەناوایرەد یاود جنێپ یڵاس یتڵاەهژۆر ایقیرفەئ . ەوەتساوگ 1445 یاود وکڵەب ناکەییلاگووترپ ەووب نیرتگنرگ نایەروەگ انێهتسەدەب 1460 یناکەڵوەه، لاگوترپ یەژێرد ادێپ ننێڕەپێت و ەنەگب یرابوور ەنڵاوەه ەل رانەک یناکەییوائ ەل ەل نیڕەپێت رۆز ەلیۆک کەیەرامژ یڕازاب ەب ەوەناتەمڵەه تەنانەت ەنۆبشیل یکێنتوەکرەس شیناوایرەد ەل مەوود یاشاپ یڵێه ییرەمەک ەژێرد تادب وەب وەئ ،نایەکەتڵاو ناکەییلاگوترپ یرنێه یەکازارب یاننەح ناکەییلاگوترپ نایناوت زاید ادیڵوەه یۆهەب . ەب ناکەییلاگوترپ یڵاس ۆجنۆک یڵاس یندرم ەل . . ەکید

15. ل ە یتاوائ ک ەتا ەرەب اد مەوود یەکتول وکەوات وەئ 1498 یڵاس 1499 ەب دنیه ەل ەوەژۆر تاه ینۆج یرەس ەک یڵاس یبائ پوروەئ یا ەووب . وەل ادتڵاەه . یلێئونامەع یڵاس 1497 یناکەییوائرانەک یاقیرفەئ یناکەناوایرەد بەرەع یکێتشەگ ژێردوروود یکەیاگێر یێون ینتشیەگ یەروەگ ناکەییپوروەئ یلاگوترپ ەل ژۆر اشاپ " ،تڵاەهژۆر رتاود ەل ەل یاود و ەل ینامرەف یکێتەمڵەه ەتشیەگ یناگرزاب ،نتوەکێڕەب ەنۆبشیل و ،دنایەگیار ەک ەمەئ ینوەخ یندنارزەماد یتەیرۆتارمیئ ەل ەک مەکەی اماگ ، . رەسەل یناکەییوائرانەک ەوەتشیەگ ەوایرەد ،ەوەتیزۆد نایراک درک ۆب ەب ید ۆکساڤ یڵاس ەکاچ " ووباتسەو • درکێپتسەد ەل 1495 ەویڕەپ . و یاود دنیه اماگ یەگێر ید ناکەییلاگوترپ

16. اکیرمەئ یەوەنیزۆد یتڵاو یڵرۆتنۆک یتشەک ڵەگەل ڵاقرەس وەنیزۆد ناینووبراگزر یتەڵوەد ینامسوع یڵێه یناگرزاب یەدەس 15 ەل ەچمین د یەگروو تاه . یاود وەئ و ئ یرامعیتسی و ەچوان ەل ەب ە ناکەییلاگوترپ ڵەگەل رسیم یکەیلاەل ناکەییناپسیئ نییاود یەگێپ ییاتۆک ەب یشەرەع یرابوراک یزاوخناوارف رتمەک تڵاەهژۆر ەل کەیلا ەوەکید ەب ییاژێرد نامڵسوم ەلاتشق ەل ەووبەن ۆب و نایتساوخ یناگرزاب ەییقدنوب و یکیلامەم تساڕەوان دنیه . مڵاەب و یندربوێنەل یڵاس 1492 نایگنرگ ەب ناکەییناپسیئ و یەگێر یناگرزاب اوەنەج یناکەزێهەب تڵاەهژۆر و تەبیاتەب یگنەج یژد نامڵسوم یتوەڵوەد ەتانرغ " . ەل دنانیدرێف و تێبازیلەئ ەل و اویه • یێون ێون و ەل یایرەد ڵەگەل ەل ەلەگ ەب نووب یناپسیئ " ،ەتوەککێر . درک

17. (Christopher Columbus) (Christopher Columbus) • 1480 ەل رێژ ەتسخ یەژۆرپ ەوەناینووبڵاقرەس ەب یەژۆرپ یۆهەب . ەو اوەنەج ەوایرەد ەل یکێپۆت ەڕخ . یایناپسیئ یۆهەب سبملۆک ،ەوەدرکیتەر یرۆز ەکەییجرەخ یڵاس ەل ،ەی یکڵەخ یاگێر یوەز یتشەگ 1486 مڵاەب اهەورەه یارب نامەهەب ەوێش ) ( یگناب ەب یکێناوایرەد نناوتەد ەنەگب ەراگژۆر ەوەیارکتەر لاێبازیئ ەل یڵاس ەوەدرکتەر . یاشاپ ارتیلگنیئ وانەب دنیه یەوەب . سبملۆک ووبەه ەک یاڕوریب لاگوترپ دنانیدرێف رەفۆتسیرک یاوڕب ەوەب یرەگیراک مەدرەب یاشاپ مەدرەب یگنەج نامڵسوم مەدرەبەتسخ یرنێه شەمەئ یەژڕۆرپ نامەئ ،اوائژۆر وەئ درک وەئ رتاود مڵاەب و ەتسخ وەئ نایەکەژۆرپ مەتوەح شیوەئ

18. • تەیاشاپ ی 1492 یەوەل ناکەوارزۆد تێردەدێپ " . یکشۆک یناسین یتیرب ووب مەدربە 30 یشەکەجرەم یاشاپ ەچوان یەناچوان ەوەتسخ نامڵسوم یەکەژۆرپ ڵەگەل یەتخوپ کەو یرگێج یناگرزاب ڵەگەل ەکید یکێراج ینتاه سبملۆک اوەئ ووبەن ییاتۆک یەکەژۆرپ ،تێبووتوەکرەس ،تێرکەد 10 ی٪ دێموئێب یاود سبملۆک شیوەئ یدنەمازەر رەسەل ەکەژۆرپ یراید مڵاەب ی ەل نایێنلاملم یڕبرەد سبملۆک یجنازاق ،ایناپسیئ و رەگەئ " وەئ

19. • تەیاکۆرەس ینیرشت ،درکڵەه ینارەگین و تشورس ی و ەویم . ی یتشەک رتاود یایناپسیئ یەگێج ،ووباشێکاد ڵەگەل ووب ەب راد ەب درکێپیتسەد توەکێڕەب . اماهاب . سبملوک ەکاخ ترگاد . یناوتشیناد ەکەچوان یەکەکاخ دنەمەڵوەد ێس ،اتسەو یڵاائ یەوەئ ەل ووبتاهکێپ ێوەل یزەباد مڵاەب ەک سبملۆک یرانەک یکەیەگروود رەسەب یڵاب یتشەگ یەگروود ەتشیەگ یناپسیئ یتسەد یکەیراژەه دنووت 1492 یبائ ی 3 ەل ی 12 ادێت ەل کێدنەه وەرەب 1942 یجات ،ووب سبملۆک یمەکەی یوانەب یدێموئێب و وەئ رەسەب • • یرام ،درکتسورد گەل لە 1493 سبملوک ناسرپرەب تێنێیەگبار . ەل ا ) اتناس یوانەب اتسێئ یرادائ و یەوەنیزۆد ێون ( یەروەگ یتیاه 15 ی یەکەیاشاپ ەییتشەک یرامۆک ادیێون . ەل ادیێتەک یکاخ یناهیج ،ابوک رەسەل ەل یەگروود لاویناپسیئ ) ی یپوروەئ ۆب یەوەئ ەتشیەگ ( یەوارزەماد ایناپسیئ ینیرشت ووب . یندرکتسورد مەکەی یناکەییوائرانەک مەکەی ی 28 ایرەد ەل یەگریگاد موقن ەروەگ یکشۆک ەل ەیەواڕەگ

20. ی کێندرکەدامائ یەگروود لیتنەئ 1498 ۆب سارۆدنیه . ەراجمەئ یوور ەدرک یەکید درک دادینیرت و ۆخ ەب ەک ەک ،درکێپتسەد ووب . . وود ەتشیەگ 1493 یوایپ یلولیەئ 1500 یەگریگاد ێون 1504 ەل و یمەوود یتشەک یتیاه . 1502 سبملۆک رتشاب ،ووب یوەرەب و اهەورەه یتشەگ 17 • ڵەگەل دنارزەماد ادیێت ەل یتشەگ یەگروود رتاود 1500 ەک ۆب ەیاگریگاد ێڕەگەد ەوەترن ۆب و پەروود یزێرە نتوەککێر ی 1492 یەدرێن ایناپیسیئ . ەوەتنێڕەگان و ،ەن وەل یناکەرایەن ییەچپەلەک سبملوک تاکەد ،تاکەد مڵاەب ییاتۆک ینایژ یەنافام ،درکەد و وێن ەتێوەکەد یزۆڵائ یژرگ ێبەب رتاود یشیناراج ڵەگەل یەوەئ رتاود ایناپسیئ یەوەئ یەگێپ ،درب نووباردیێپ . مڵاەب یاش ڵەگەل • ەب یریگتسەد یدازائ ەیۆب اواد وەئ یەوەنیڵۆکێل ایناپیسئ ەوەتێنێڕەگان ماوەدرەب یکێتازایتمیئ ییراژەه یێپەب چیه ەب یاش . ۆب ەک رەسەب

21. : ( یچوپسێڤ ۆکیرمەئ • • ( Amerigo Vespucci رتاود وکڵەب ،ەوەیامەن رەسەل ندرکراک و نووچاداودەب ێبەب سبملۆک یەناراک وەئ یرمەئ ەناسەک وەل نیرتراید ،ناردماجنەئ یفارگوج یەوەنیزۆد و تشەگ کێڵەمۆک ۆک نرۆلف ینیرێد یکێنازێخ ەل و یڵاتیئ یتەیاسەک نیرتراید ەک یچویپسێڤ ەس .

22. • ەکێشەب ۆکیرمەئ لاگوترپ ۆب یرووشاب ەک ەیۆب یاناز رەوشیک یناپسیئ Balboa . ،ایسائ یچویپسێڤ ەکاخ اکیرمەئ ەل ناوەئ ەمەئ درکیاو . یسازلەئ ەیێون مڵاەب کێکەی ەیێون ینڵااس مەدرەبەل یەکاخ ەناسق یدنەوژرەب ایناپسیئ یناکەییوائرانەک ەتشیەگ وەئ یەنووچۆب ەزاوایج ەل ناتسدنیه Waldseemuller وەئ ەیاناز یوان وەئ ەل یڵاس 1513 یەدیرەگ ،یچویپسێڤ نێنملەس ەوار یەوەئ یۆخەشێپ دناملەسەد ، ەل ەوەتەویزۆد ،ووبەه ەک و یاوڕب یناکەمەدەرەسواه نیدنەچ یتشەگ ،ووبادماجنەئ نیتنەجرەئ . واربوان ەواردەن ەب یناهیج یچویپسێڤ ،ەوەدرکوڵاب ەیۆب رەسەل یزاینشێپ کێڵاس ەل یەکەندرم یتسار یرۆیت ۆکیرمەئ شەمەئ یتسار یرۆیت وەئ ووباو نایناموگ سبملۆک کێشەب ەنامەل 1502 وەرەب یرابوور اتلابلا یکێرەوشیک یێون یەمان ۆکیرمەئ نایوەئ ،دناملەسەد ۆکیرمەئ ارن . یاود یێون ،توەکتسەد ەک شێپ و یەواود ەیایرەد ،درم وکەوات وەل ەل وەئ ۆب . ووب ەووچ و 1501 ەل نۆک . ێرگ ەک نیدنەچ یەکەرەویت یوانەب یەگڵەب یکاخ ) ێون

23. • یشەب ەل ەوەیزۆد رەوشیک یەرەب یکێوەڕێر ەک ،تاهاداودەب ینلاەجام یەکەتشەگ رتاود یەگروود ەتشیەگ ژێردورد یکێتشگ رتاود ،مارائ یایرەز ەتێنێگەد یسەلتەئ یرووشاب ب ەکەچوان ینەسەر یناوتشیناد ڵەگەل نادادکێپ وڕەش و ەوەنووبووڕەبوور اود ادتسەدەل ینایگ ەوەیۆب ناکەڕەش ەل کێکەی ەل ییوارهەژ یکێریت ینتوەکرەب یۆهەب . . نیپیلف

24. ایناپسیئ یاویه دناملەس خ یکا و یەوەناڕەگ یەوەئ کڵەخ کڵەخ ی یەوەنیزۆد . ەوەنوووبام یۆهەب راجنمەکەی ەب ەوەدرک یناکەڵوەه نیسان و رێخ یەکەرێبو ەناوەئ ەکەدناش نلاەجام یکڵەخ ەل و دووس 1522 یناکەوایپ ەتشەگ ۆب یاگرەد رتایز رامعیتسیئ یلولیەئ مرەگ ەل ەووبەن . وەئ رتاود ەمەئ کێڵوەه 6 یکەییزاوشێپ نایەوەناڕەگەب یوەز ەڕخ ەوەدرک کەو ی ەل رۆز • ،ارکێل ۆب ۆب مەدرەب . ەک نترگرەو ۆب ێون •

25. تباک ناموگێب یناتڵاو یکێناوایرەد ێجەتشین ووب یتسەبەمەب یکێشۆرخ یەروەگ شایناتیرەب یکێنووچۆب ،یۆخ فەسەئ ناخرەت ،درکەن کێتاک ەتاخیب مەدرەب ناکەییناپسیئ ) : ( نۆج • • John Cabot یەکید ییایرەد ەل یکڵەخ اوەنەج یاود یندرکناخرەت ەراپ ەل ایناتیرەب نۆک ،ووبەه و ینامیشەپ یمولوترب . ،نووبەن ک ە ارتلگنیئ ،مەتوە و ەل سەوتسەد وات نۆج تباک 1490 ەو ەل یرنێه ح یەکۆریب ە شۆج ۆمان وبەن و . ەگەل ڵ شەوەئ تشەگ یەکە بەتسخ ،یمەدرە یناکەوەنیزۆد نایناکەڵوەه ناکەناگرزاب یکەیەژۆرپ وەرەب اوائژۆر . ەکەکۆریب ەل یزه یویدوەل ایرەز یتاک یۆخ وەئ یەژۆرپ ایناپسیئ درک و ەل رەبمارەب نایتسەد کێکەی ووب ،سبملۆک نایەتشەگ ەیۆب کەییوەز یەوەب سبمولوک یپوروەئ اپوروەئ ،ووب یناکەوەنیزۆد ۆب وەئ ووبەه یەوەب ،تشەچەد یارب یناتڵاو ، . ەب ەل ەیۆب مەدرەبەتسخ وەئ کڵەخ ەیەه یەراپ . . . ۆب یدوخ اشاپ سبملوک شێپ یەوەئ

26. • ەتشیەگ ادیتشەگ مەکەی ەل ەکەرەوشیک یرووکاب یتڵاەهژۆر . انێهەن تسەدەب ارێخ ییاراد یتوەکتسەد تەباک یەوەئ ێهتسەدەب ەب ییاسای یکەییتشپڵاپ و واساپ ادیێت ەک ،ووبەه ایناتیرەب ۆب نایەروەگ ەیێون ەکاخ وەئ یناوارف یکێرەبوور یتەیرادنەواخ یندرکەشەگناب . یکێلۆپوەش رتاود درکێپیتسەد ێون یناهیج ۆب ەوایناتیرەب ەل ییۆرم ینووێىجەتشین و چۆک یەروەگ . س ەل یڵا تسێئ یاینیجرێڤ یتەیلایو ەل نۆتسمیج یراش ەل نایەگنیشن مەکەی زیلگنیئ ا کەییوائرانەک رەسەل ینا دنلانیرگ یەگروود ەتشیەگ ادەکید یکێتشەگ ەل . گەل ڵە کەییگنرگ یەناتشەگ وەئ مڵاەب ی ۆب ان ) رۆداربلا ( و ) دنلادنوفوین ( تباک نۆج . 1607 دنارزەماد .

27. 16 ەییتراک ەناتڵا شێون یراش یەدە یاتەرەس 1536 یوان وەل مەکەی یڵوەه ادکێتاک س نایناکەڵوەه ەکەرەوشیک . ەل یلایرتنۆم دنارزەماد 1608 ەل یشیناکەییسنەرەف نارۆل ەل یرووکاب و ەتشیەگ یراش یسنەرەف ەل یڵاس 1540 یندرکەگریگاد ەل یڵاس ، ەوەترگ ،ناکەوەنیزۆد یەچوان ناس یەچوان ناس یدنەوان یناگرزاب ادەنەک و ەب یات درکێپتسەد یناوت ەتێچب ،ادەنەک مەکەی نووبریگێج - ی دنارزەماد رتاود • ، یڵاس اتسێئ . ەل و . نارۆل ،ووب ەل ۆب . کیبوک

28. ک کووچب یکەیەگروود ەل دنارزەماد نایێون ی ە یناکەییدنیه ەل ەک اتسێئ ی و یڕک نا رەس ەنایتسخ مادرتسمەئ یراش ناکەییدنڵۆه رتاود کرۆیوین یراش ەل نتاهنام تێرتوگەد یێپ ۆڕمەئ یناگرزاب یکێرەتنەس ەنایدرک . یڵاس ەل ناکەییزیلگنیئ رتاود مڵاەب 1664 - • - . نایۆخ یناکەگریگاد

29. دنارزەماد . یەگریگاد یەکاشاپ نا نایۆخ ەب واخ ناکەییدنەڵۆه نایەکڵاەق ەل نایۆخ ووب . ینە ەن امەئ نای و یچک و اوائژۆر ێڕک یوانەب ادەنێوش یەتاکوەئ اد وێنەل - یدنیه یەگروود نایناوارف ەل ،درکتسورد نووب ات ناکەییدێوس یکەییوەز ەب یوان انیتسیرک ینیزەباد ناکەییدوس 1665 ماوەدرەب نووبێجەتشین ەل یناهیج یایناپمۆک 1632 1638 یڵاس ەل • ناکەییدنیه ەک وەل ەچراپ نایکەیڵاەق ناکەییدنەڵۆه یژد ەیێنلاملم وکەوات نایدێوس ۆب یڵاس . دنارزەماد مڵاەب ینازەد درکریگاد وەئ . . درب ێون یڵوەهو

30. اکیرمەئ ۆب چۆک یکە یناوت ادـ یناوت . رووکاب یاکیرمەئ ۆب ناکەییپوروەئ یچۆک یندرکێپتسەد ، یڵاس ەل سبملۆک رەفۆتسیرک یەتاک وەئ ۆب ەوەتێڕەگەد ناوارفرەب ( ١٤٩٢ ەدنەچرەه ،ەوەتێزۆدب اد یبیراک یایرەد ەل ەگرود کێدنەه ( ناکەگنیکیاڤ ) شیناد یـ ەوودرک ەیێون ەناهیج مەئ ۆب نایچۆک سبمۆلۆک شێپ ڵاس یەوێشەب یاتەرەس • ) ) ٥٠٠ ( ەب ایفانەدنەکسەئ

31. • دوخای ەل ،ەرەوشیک نۆیلم رەبچۆک نیرترۆز یەتسارائ یکێزاوێش ڵەمۆک یندرکتسورد لاکوتشک درک ن یناکەڕازاب ۆب ەنوومن ،درکەدەن ڵەگەل ) وەئ ( ٥ ) ێجەتشین نایناریپابواب رەسەل درکەد ەب یڵاقرەس یخرن توەکەد نایڕەپێت ( ٩٠ ) یچک ووبەد ( ١٢٠ اهەورەه ەل نارڕك . یاگێڕ یۆخوان یرەبچۆک ید یدێز ،نایۆخ اداتەرەس مەئ ەندرکچۆک نیزەبەداد و نایتسەد نایەیانیب درکتسورد و یندناچ ( نتوت ) ، ەک نایرۆز تسەد ەل ( ٢٠٠٠ ) سەک نایکێکەی یەکیزن ینایکێکەی ەیادرکب ۆب اکیرمەئ . و نەیلاەل ەوەکڵەخ ەتەنووچ یەکیزن یاپارەس ،نناکەنۆک ات یەکیزن ( ٢٠ ) ەوەناچوان اپوروەئ ووب . ەک ەل ادکەیەگێج رتاود ڵاەق و وەسێلک نایگنیرگ ادەد مەب ەوەشەیۆه یڵاس ( ١٦١٩ ەنتشیەگ ەکەتەیلایو شەسەک ینێبزاوخ ەل ەوارەتلگنیئ ەکەتەیلایو ەوەچۆک اکیرمەئ ،ناکەییدنیه ەرەبچۆک ١٩٢٠ ) ادـ شیرەبچۆک و یرووشاب کووچب ،ووب کووچب و یتشگ ،ووب یرەبوروەد کێناوراک و رەه یەوەنتساوگ یەلیۆک ( جنز ) ەنتشیەگ ەل اکیرمەئ یگنەج ەگج یەوەئ ١٩٧٠ یەژێڕ تڵاەهرۆخ ڵەمۆک و یکەیەکچۆراش ،نووبەد یکەیەوێشەب رۆز زرەب ( اینیجرڤ ) ەل وەل ادەڵاس دنەچ جاوەز ) ۆخەل ترگەد تادب رەبمارەب یێرک ) ەوەشـ کێناوراک یلەگ ەل یناسڵەه نۆیلم ووب ،نووب ەل اکیرمەئ دوخای ەل و ( ەک وەل ەل ەل ەب یجنازاق ) ادـ نەدنەل ) ادـ یناووتشیناد رەه یمسر ( نتوت ) ( ( مڵاەب دنوب ( ادنەڵۆه

32. ەل ەییاه یرۆز یرایائ یناتیرەب . ل ە ( ٩ یناوتشیناد ەنووچۆب یکەیەژێڕ رۆز ، نایتشەگ ەد درک . ٤٠٠ ) یسەک ملیاس ) ەوەناسریگ و یەکیزن ( ەگریگاد ) یـ یرەبوروەد درک و یڵاائ مەئ اکیر و رەب یرمەئ وەب ەرگب ەل اک یاپارەس تێچەدێپ ناکەییزیلگنیئ ووز ووز و یەکیزن و ەل یەچوان ەیەچوێن ەوەناسریگ شەمەل ایناتیرەب ڕەگەتسخ ەک ەل زێه یرەد یراش ەیاونایێپ ،نووب مڵاەب ەرەبچۆک ناکەیزیلگنیئ ەل کڵەخ ێڕەنتوەک یسەک رت وەل ) ، ەگج یڵوەه ەب یربەز نیرتەروەگ کێنوچۆب یکڵەخ ،ەییناد و ( رەکریگاد نەدنەل ) ووبڕپ وەرەب اکیرمەئ ( ٩٠٠ ) ( نطسوب دنەچ ایناتیرەب رتاود ەبووب ( ادـیرۆلف ) . ەک ادناسونووژێم یکیرمەئ ناموگ نایناکەرەبچۆک انێهەدكێپ ١٦٢٩ ) اد یرەدنەب رەس ادڕەم ەتاو ( ١٦٣٠ ) یەکیزن انتاینب شەناوەل یراش ،درکڵااو دنەچرەه ادـنەڵۆه یۆخۆب ،تێڕباد مڵاەب یرەسنارەس ەکەچوان درکڵەه و ناکەزیلگنیئ نایلەپ تشیواه ۆب و ەیەه ایناتیرەب ەک وێنەل • ەڕ وەئ یشڕۆش ،تێبەن ەوەل مڵاەب ) ( ( ( ( یڵاس ڵەگەل یڵاس ( ٢٠٠ رتاود نایراش کرۆیوین ) یـ کڕۆیوین ) یزیلگنیئ ەل و رتاود ) ) ( ( کەیەچوان ناهیج

33. ناکەیینایب ەدرو ئ مە کیزن ەل ئ ەدرکنایەزد یکەیەگڵەمۆک ناوێن ( ١٦٦٠ کڵەخ ەب چ یوا کاچ ننێهەد ە ەواینامڵەئ زەد ینا و . ەگج ەنەکبوو ەوابودنەب ناکەزیلگنی ەرونس زێهەب ی - ووبەن مڵاەب یکەیەرامژ نووب نایناوت ناکەییسنەرەف ،ووبارسان یمووبورەب و یتسکش ڕۆشرەس ین نووبێجەتش نووب . ڕ ناکەتسیلانیۆلۆک یدنەلتۆکس شیناکەییدنەلرێئ ( ەگریگاد ) ادناکـ یوەز رۆز نازرەه شەنامەل ەتناتسسۆڕپ ) ەک ەناوەئ ەب ( تنوگویه ووباونایێپ ڵاکوتشک و یشرێه یسیول ( ١٤ ) یـ اسنەرەف اکیرمەئ یۆهەب یەوەئ نایۆخ ەب ایناڤلسنپ و دنلیرام و اینیجرێڤ ەک ناکەییدنیه و ناکەییجنز شۆخ ،نب نایێپ اتەرەس دوخای ەب ناکەزیلگنیئ ناکەگریگاد ەوەیاشەوڵەه ەدرکنایووڕ ناکەییاوائرۆخ یسارکومید تاینب اد ەدرکنایوڕ یریەس ،ندرکەد اهەورەه یۆهەب شیناکەینامڵەئ ەدرکنایووڕ رەوەشیپ نتاهەدکێپ و شیرت ەل اداکیرمەئ و • ەدرو شیدنەلرێئ ەرابەق و ێجەتشین ،ووب تەنانەت ەییدنەلتۆکس اکیرمەئ و ێوەل یخرن نێنب . ەگج ( ناکەگریگاد ەکنوچ گنەج و اب ) ( و ەل و ەل ) ١٦٩٠ ەوەزێڕ ەوەتڵاو یەبرۆز رایتشەگ وود یلەگ ) . ەل و ەل ،نیژەد ،ەمەل

34. نووب ەوایقیرفەئ یکەرەس ووبەه نایۆخ ەل یناکەراکۆه و یشاتراد کەیەل یۆخەب ینەسەڕ نووبەلیۆک و ەل یرووبائ یڵۆڕ ەدرکنایووڕ اکیرمەئ ەوەناکەییدنیه یرێف ندرکشۆخەتسێپ ،نووبەدرێف رەبچۆک ادکێرابوراک تشپ . ەکەتڵاو نایمەکەی نایمەوود یراکۆه ناکەرەبچۆک ەوەیینیبەد ەل یمەلەب کووچب مەئ ادەیەگنیژ تێب و ەل وومەه نەواخ : : • • • نووبارنێه ەل دنەچ ڵاکوتشک نووبەد ادتاک تێتسەبب . ک ە راجمەکەی د ادناتسرا خۆک ) و نەگ ندناج رادکە و ،ادەنای اکسلائ و درکتسورد یزاوێش ۆخ یچواڕ و ) جنز و ینووبرۆز یکێرانەک ندرک و ەوەناوەل تسیوێپ ووب . ( ڕچ و مەئ ەب ین ( و چ لەگەل رایتوج

35. ائ شەناوەل ،نووبتاهکێپ کێژێوت و نیچ دنەچ ەل اکیرمەئ ەدرکەدنایوڕ یەناوەئ یناتڵاو یناتەمارەدمەک و راژەه ،ناکەزاوختاوائ ەسەک و تسیو ناماس ،ناکەواسوەچ ەلیۆک ەل ەگج ایناتیرەب یتەسایس یناراکسڵەهرەب ڵەگەل اپوروەئ ( جنز ) اکەیـ رۆزەب ەک ن زرەق و رابناوات دوخای ،نووب واکت ووڕبائ واوسیڕ ەک شیکێناکڵەخ و نارنێهەد ەل نووبرا اکیرمەئ ەدرکەدنایوڕ و نتاهەدڵەه نایۆخ یتڵاو . ێرەتکاف دنەچ ۆب ەرەوشیک مەئ ۆب شیکڵەخ یەرۆز ەرامژ وەئ یندرکچۆک یراکۆه ک ەرادنی • • . ەوەتێڕەگەد •

36. اکیرمەئ ۆب چۆک یناکەراکۆه

37. یراکۆه یماجنەئ ناکەناتیروپ ەل درکنایچۆک و ،کیلۆساک یکەیەرامژ نایۆخۆب رەگۆسم یلراچ ادمەکەی ) تێنەیەگەد ۆب نایلاەل یاشاپ یەوەئ یاشاپ اسنەرەف یەوەندناسوەچ ناکەکیلۆساک ەب اود رەسەراچ ینازەد یسایس یەوەئ ( تڵاو ناینایرەب : مەکەی ەل • • ەل وەدازائ ە تن و رەبەترگەد یکێتڵاو اتسۆڕپ ێوەل یدازائ ،ن ەگج ەووب یرەکرازێب ەب یاویه و یزابێڕ اکیرمەئ ات نێهبتسەدەب شەمەئ ن کێمەک نەکب . یکێەسایس اکیرمەئ یکۆکان ەکچێڕ درک ۆب روود ەل ەوەندناسوەچ یندرکچۆک سەک ،تێرگەن ەتنۆگیه اکەتنـناتسۆڕپ یناوتنایەد ساب ەل کازنیائ نایە ەییدازائ ەب یەینیائ ەوەدنەس نەکب ۆب یناهیج ،ێون ک ێڕۆک مەکەی یـ و ) یسمیج نتڵاەه و ەدرکنایووڕ یۆهەب ەپورگ نایچۆک یکێنایژ ەل ەل اداسنەرەف ،ووباردێپ ١٦٨٥ ) وەئ و نارکراچان تشێهێجەب مەل نەکب ووبتاه ،ندرکچۆک ەواسنەرەف ەل یڵاس ( رۆز و نیڕبرەداڕ یاسای ینادناه کڵەخ ناینیائ شاپ ەنتوەک نایندرکچۆک ێڕ ( ەوەل یدازائ مڵاەب ،نایێل ەکنوچ ەژێڕ چۆک .

38. • • • ینیائ یراکۆه : مەوود وروەئ یناکەچوان یەبرۆز ەل تساڕەوان یناکەدەسەل ەکنوچ ،ووبەه یرۆز یکەییگنرگ شەرەتکاف مەئ لا ،ووب یکیلۆساک یەسینەک و زابێڕ شیوەئ ،نووبتوەک یەکەزابێڕ و ەسینەک یاود کڵەخ ،اداوائژۆڕ وەل ناد پاپ یژد مەهەدزاش یەدەس یناکاتەرەس ەل شڕۆش یناسریگڵەه شاپ ،ارنەداد ەروەگ یکێناوات ەب شەزابێڕ و ا یتناتسۆڕپ یزاسکاچ یشڕۆش ) کەو اپوروەئ یناتڵاو ەل رۆز ەل ( مڵەئ و ایلاتیئ و اینا ب ەکەشڕۆش اسنەرەف ەل مڵاەب ،ەوەنام یکیلۆساک یبەهزەم رەسەل ەتڵاو مەئ یکڵەخ یەنیرۆز ،ووب رتزێهە یمەک یکەییدازائ و انێهێپ ییاتۆک یەکەڕەش كێسەبرگائ ەب اد نڤلاک نۆج ) ز مڵاەب ،نادێپ ناکەیتناتسۆڕپ ەل وەئ ووچەنیپ یرۆب ندرکچۆک ۆب اشێک نایەشخەن نڤلاک یناوتوەکنێوش شەمەب ،ەوەیارنەسێل نایشەرادرونس ەییدازائ ،اکیرمەئ ۆ یژد شیکیلۆساک ەب رەس ینارەس و اشاپ اهەورەه ،ووبەن اشاپ یحوڕ ەب نایاوڕب نایۆخ ینێوشەل ەکنوچ ناوەئ نایۆخۆب ۆخەبرەس یکەیەسینەک اکیرمەئ ەل ەوەنایەچۆک مەئ یەگێڕ ەل تسیونایەد ەیۆب ،ەوەناتسەوەد تسورد یاتۆک یواوەتەب ترگرەو یرت یکەیووڕ ینیائ ینووچۆب و ریب یزاوایج اڕەتلگنیئ ەل مڵاەب ،نەکب یتڵاەسەد ەب ی یەمەئ ،ەییزیلگنیئ یەسیناک یتەڵوەد یەسینەک ەووتاه ادارەتلگنیئ یروتسەد ەل اهەورەه و ەوەدرکوڵاب نا ەد یۆه ەووب شەمەئ ،تێبەد ازس و ەوەنیڵۆکێل یشوت تێوەکەن ەیەسنەک مەئ نێوش کێسەک رەه نایتو ینتوەکرێڵەمۆک و سەک وومەه یفام نایتو و یڕبرەد ەرایڕب وەل ناییازەڕان ،ناکەییناتیرۆپ یوانەب کەیەڵەمۆک ەک تێوەکەن کەیەسینەک چیه نێوش نای تێبەه یتەبیات یەسینەک . یاپ ( یوانەب یکیلۆساک یەسینەک ) ایناپسیئ یڵاس ەل اسنەرەف یاشاپ یەوەئ یاود یناکەووتوەکنێوش و ناکەتنۆگیه ۆب یوارکرادرونس ) ١٥٩٨ ( ( . ارنێه اپاپ

39. • ێڕەنتوەک اکیرمەئ وەرەب تەیحیسەم یەوەندرکوڵاب یاویه ەب ناکەییزیلگنیئ ەل کێرۆز ێن یکۆکان ەوەل ەگج ،یحیسەم ینیائ رەس ەننێهب اکیرمەئ یناکەییدنیه نووبدنەمزاین و ناو ەل رت یەوەئ شێپ یۆخ یەکازنیائ تسیویەد کەیرەه ،ووبەه یتەبیات یڵۆڕ شیناکازنیائ و ناهیج مەئ یناکەتسرەپتب یەوەئ ۆب درانەد نایزاوخگناب کێڵەمۆک ،ەوەتاکبوڵاب ەیەچوان ە ب ناکەیناتیرۆپ و ناکەتنۆگیه کەو یتەیامەک اهەورەه ،نایۆخ یازنیائ رەس ەننێهب ەیێون ە یتڵاو ەل ناییدازائان یۆهەب درک اکیرمەئ ۆب نایچۆک دازائ یکەیەچوان و تڵاو یەوەنیزۆد کەیەوێش چیه ەب ناکەیناتیرۆپ ەل تێب یراگزڕ تسیویەد شاڕەتلگنیئ اهەورەه ،نایۆخ . ندرکچۆک ۆب درکەدەن یرگێڕ

40. یرووبائ یراکۆه : مەیێس • • ل یراکێب یەژێڕ ینووبرۆز شەناوەل ەوەتێنیبەد یۆخ ادرۆج وارۆج یراوب کێلەگەل ەک شەراکۆه وەئ ک یناکەییوەز و رێد ینترگادرەسەب تسەد و یڵاکوشک و یروبائ یمەسیس ینووچکێت و اڕەتلگنیئ ناوێنەل ،ەسێڵ ت کڵەخ یرۆز یکەیەرامژ ،ووبتاه اد ارەتلگنیئ رەسەب دنوت یرووبائ یکێراشوگ یشوو ننێهبسەد ەب نایەناژۆڕ یمەژ یناوتنایەد یپارخەب شازەراش ووتاهێل یناسەک تەنانەت ،نوبب یراکێب یمەک ،لگنیئ سێبازیلیئ نژاش یمەدرەس ەل تەنانەت ،ووبدرک رتنارگ یەکەخۆدوراب رت یەدنەوەئ شیمەهرەب یەمج ارەت کارۆخ یەوەنیزۆد ۆب نای ادکێراک یاودەب ناڕەگ ۆب ڵاێکەد نایناکەماقەش ،راکێب یوایپ و نژ ەل تاهەد شەنامەئ ەیۆب ،تاوڕەن ۆڕیف ەب ەیەوێش وەب ناینایژ رتیچ ات ەوەنەکب كەیەراچەگێڕ ەل ریب یکڵەخ درکنایاو ۆب نایندرکچۆک ل ەگج ،نایەکەتڵاو یرووبائ یپارخ یخۆدوراب ەل نووبراگزڕ ۆب ینازەد رەسەراچ ەب اکیرمەئ یناکەچوان شەنامە ییتسیوێپ یشۆخ ینووب ماوەدرەب ۆب ،ەوەیاکەووبانێه ینیچ یێون یزاسەشیپ یزاسەشیپ یشڕۆش ەب یرۆز یکە ناکەگلێک شیناکەگڵێک نەواخ ،تادب یۆخ ەب ەژێرد تێاوتب ات ووبەه ۆمەپ و یروخ ەل واخ یەتسرەک نایۆخ ی درکنایووڕ ناکەرایتوج یەبرۆز شەمەب ،نەکبوێخەب ڕەم ووبدرکراچان نایشیناکەدنوگ ،ووبتشێهێج ۆب ناکەراش ە ۆب رۆز یکێناکڵەخ درکنایاو ەنامەئ وومەه ،ناوتشیناد ەل تاهەد نایەمج شیناکەراش و راک ینتوەکتسەد یندرکاچ راج یخۆدوراب ەوەننێڕەگب نایەکەووتوەکەشاپ ەییرووبائ نناوتب ات درکەد نایچۆک نایرووبائ یراب اهەورەه ،نا ن و ناکەگنشین ەل ووبتشیەگنایێپ یەنڵااوەه وەئ یێپەب ،نووبەن چیه نەواخ یەناوەل نەواخ ەل کێرۆز یناکەچواکەروەگ ۆب راک ڵاس جنێپ یەوام ۆب کێجرەمەب رۆز یکەییوەز ینادێپ ەب تێرکەدساب یەوەل ،اکیرمەئ تاکب یە ە ) ١٦٣٥ - ١٦٢٠ ینڵااس ( . درک اکیرمەئ ۆب نایچۆک

41. • ۆب ێوەل ،اکیرمەئ ۆب دربەد نایناکەتسێپشەڕ ەلیۆک ،یناگرزاب یتسەبەمەب اهەورەه ەدرکەدنایوڕ ناکەییاپوروەئ ەوەشەیۆه مەب ،ننیبەد ێل نایدوس ندرکشیئ و ندرکتەمزخ یتشەکەب و نترگنایەد و ندرکەدواڕ ێل نایرۆز یکەیەرامژ و ایقیرەفەئ یناکەتسێپشەڕ ەناتسێپشەڕ مەئ شەمەب ،ندرکەد نایاکیرمەئ یناکەچوان یەناوەر و ندرکەد نایراب یووزەرائ رەبمارەب ەل ەوەنێمەچب کەن نێکشب درکەد نایزەح ووبڵاوج نایقڕ ەدنەوەئ . ناکەییپس ەوایپ

42. • • • ناکەزێهلز یێنلاملم : مەراوچ اگتروپ ایناپسیئ یگنچ رێژ ەل مزیلاینۆلۆک مەهەزناش یەدەس یەوین ەل رەب کێزێه کەو اڕەتلگنیئ رتاود مڵاەب ،ەوودرکریگاد نایۆخۆب نایەچوان ەنایویناوت ل رەگێڕ زیگرەه و درکەد ناکەوارزۆس ەزات ەچوان یەناوەڕ یکڵەخ رۆزەب و توەکرەد ە ەل ایناپمۆک نیدنەچ وکڵەب ،اکیرمەئ ۆب نایندرکچۆک ۆب ترگەدەن ناودرکچۆک اڕەتلگنیئ ێراک رەبمارەب مڵاەب ،اکیرمەئ یناکەچوان ۆب کلەخ یندرکەناوەڕ ۆب نووبتسورد ،ک و دوس و اسنەرەف و ادـنڵۆه کەو نایۆخ ەنتوەک شەکید یناتڵاو اهەورەه ............ دته ات ات و ەووب ادل ێکڕبێک ی ەوەنەکب ەیینلاملم مەل نایۆخ ینێوش شەنامەئ •

43. یراکۆه ینایژ یەناوەل ەک نایوودرباڕ نایۆخ ەوەنەدبڵەه ەب یرەتکاف ناوات نووبەه ناڕەگەد ەل یەنایم نایندرکچۆک مەئ چۆک ەندرک ێڵەمۆک یحور نادراملاەپ نووب و یسەک : مەجنێپ • • وکڵە نووب یکەیەڕ ەل ،ووبەن یەیاپ ب دنڵ ەپلا وارکاواد نووب ب ناکازنیائ وەلپ اکیرمەئ سیلۆپ ندربرەسەب ەدرکەدنایووڕ اکیرمەئ ووبەن تسیونایەد نایکێدنەه ەل اگداد نتاهەدڵەه ۆب اکیرمەئ ەب یاود کێنایژ ۆب اکیرمەئ یسەک وەزەبرەج مەئ نایشەتەڵسەخ اهنەت یزاوخەتاوائ چۆک نەکب و یناکەکنب . ەل رێژ رۆز ەب یلا اکیرمەئ ەل یەکۆریب کێدنەه شێکێدنەه ەل ینایژ ،نترگ دوخای یکێناکڵەخ رۆز کیرەخ ووب دناپسەچەد شاپەل زێهەب و یناکشو چۆک نەکب رتشاب و گنابوان ۆب ات کاپ و ێون یسرت ادیدازائ رس وبەه نو نانەوێپ ەوڕ و تێب یتشو و یەیاس • ییارکشائ کۆڕەگ یڵاپ تەنانەت ناینایۆخ نەواخ ایرەد و یەتو .

44. یفەسلەف نارەبچۆک و وەل ییرەورەپداد ۆرۆم ) ( نۆج ١٧٧٦ ) و نایڵۆڕ مەشەش کێدنەه ادییەنومن یرەسەبسەد یناکەنیسون ( زامۆت مویه - ١٧١١ یناکەفوسەلیەف یرت اپوروەئ یراکۆه ەل تێب : • • نیرتزرە کەیاگڵەم نینیبەد ەل ١٦٧٩ ) مەجرەس تێرنب ەتاو شەمەئ - ١٥٨٨ و ب ەل کەیاگڵەمۆک نایراگزڕ ،تاکب زبۆه یسنەرەف . تاینب ،تاکب تێرکەد یەنڵاەدنەگ نایۆخ و یفام ناکەڤۆرم ١٧٠٤ ) و ( سامۆت ١٦٨٩ - ١٧٠٤ ) یـ یەندرکچۆک ادکڵەخ ووبەه ووباو نایاوڕب اگڵەمۆک و ۆک یەلپ تیب یدازائ کۆل ١٦٣٢ ۆیکیستنۆم - -- - ( - دڤیەد ( و مەل

45. یراکۆه ینووبشەباد یکێنووبشەباد ڵەدنەگ ،نتڵاەه کێتاک یکێخۆدوراب ادتتخەس نتسەب ) کەو کێکەی ەوەنووبراگنەرەب و سفەن یژێرد ادمەدرەب ندرکناسائ . شیرەبچۆک یتسەبەمەب نایاپوروەئ ،تشێهێجەب کێرۆز ەوەنایەکەییتەیڵاەمۆک ،نتاهەدڵەه نایچۆک درک ات یکەیڕەپلا یتەیڵاەمۆک یتەیڵاەمۆک یناکەنیچ شخەبنایز وەئ ەکڵەخ ووب ەک تسیوێپ ەل امەنب ەییشخەب مەتوەح : • • • ڕەوان بەلان کەیرەه ون ادشەیێ شەمەئ نایندرکوودنامۆخ تسا یناکەدەس وەئ ەراب ێون ەناهیج ،ەواپسەچ یگنادوێپ رێژەل یراشف یکێرەوشیک تابب و مەل ەیێون ڵوەه و ەب و اپوروەئ سەک ەل کڵەخ ۆب رۆز رێژ تشپ ینای ادەرا ەل ( گ ۆز ر رۆز ەوودرکچۆک ووب وەرەب یناکەوەتپ ووب و ەدرکنایووڕ یندرکشاب اگڵەمۆک ناکەیکیرمەئ و سەک وەئ ۆخەب ەل یاگێڕ ەب درکەد یۆهەب نووب ا کیرمەئ نایشیک ینادن ناکەواژائ نایناکەکەموتش ،ڵاێهەدێجەب ،نووبارکگناب دوخای ووبیەه تادبڵەه ەوە . ەل نایووڕ و ڕەش نووبزابرەد ەناوەل ڵام ەکنوچ ێون وەل ەل نارازەه • ێدنەه یز و و و اگداد ەناوات یەوودرباڕ ەیۆب ،نووبتاهڵەه •

46. ،یدکەی ەل زاوایج و رۆج ەک وارۆج ،درک یکڵەخ ینێوش اکیرمەئ ەوەووب نایوور اکیرمەئ یناکەووترگکەی کێلۆپەش ەتەیلایو دنەچ : ەیەوێشەب ەب

47. یناکاکا یڵۆرتن خای دو ب وو ینادناه ەوەنتوەکروود ەل رسیم و ماش ناکەشێکرەس بەد نوو یەرابەل ... دته . شاپ ۆک ) ناکەشەکرەس ناڕەگەد ۆب یناکەکیلامەم یچرەه ناکەزۆد یتیسبێوگ یەسق ریەس ەل ازناک و ڕێز ەب نووب ەوەرەزۆد تڵاەهژۆر یایرەد یپس ایسائ . اپوروەئ یتشەد ،ییزاوەس یپورگ یکەیاگێر یەگێر وێن یوەرەب ەناوەئ نووبرادتڵاەسەد ناکەسراف و لۆغەم تڵاەهژۆر . اشاپ ێون . ەل یتپ ،کاخ ێون یناهیج یاودەب رەسەب ) مەکەی نایناکاوەشێپ یلۆپەش مەکەی اپوروەئ : • . و ( ناکەکیلامەم یەگێر مشیروائ اوائژۆر تەورەس و یناماس ەک و یەگرەج ینارادرەس ۆب و ( یرب ەل ەنتشیەگ ایچ ،وائ یناهیج

48. ( یوانەب درکەد وەئ تسخکێر نایێکڕبێک ینەواخەنبب نایێون ەنایاشاپ نایۆخ یناهیج وەئ اینەت یەچوان ینازابرەس رەه یمسەروێر نایناکەرادرەس . نایشێپ تێوەکەن مەوود ووب . ناکەڵانیدراک و وکەوات سەک ەمەئ یچۆک و ۆب ێون اپاپ کێتاک ادوخ یناهیج مەوود ەزیجعوم رەسەل ،ەناماس ەک : • اشاپ ) . ەوەتێرزۆدەد

49. نایتس شیرەسەراچ یندران ،اسنەرەف . یزێه ناکەتەمارەد نیرتشاب یناکەناخیدنەب ،ارەتلگنیئ ەوەییتشەک ساوگ ەوەنارت یوێپ و ناماس تسیوەدەن ووب نایرتایز یەبرۆز و ەل یەگێر ەک کێتاک ) مەیێس یچۆک ناکەرادرەس ەناهیج یناتڵاو ەکید ەلۆپەش و ۆب وەئ و ( مەیێس راک ،ووب ناکەیینادنیز ،ایناپسیئ لاگوترپ وەئ : • یشەبواه ەیێون . ەیۆب یڵاخ نارک اشاپ

50. ەل ووب ناکەییسایس و ینییائ ەواسوەچ ەپورگ یەگێر ەل مەراوچ یلۆپەش کێرادتڵاەسەد چیه ،ەروونس ێب و ییاتۆک ێب ەییوەز وەئ ەک ووب ەوەل نایێوگ نەکان یتەیاوڕنامرەف ییاود یمکوح یوانەب کەیاشاپ دوخای ادوخ یوانەب . مەئ ەیۆب ینیبەد ێپ ناینوەخ ەک یەسوەدۆریف وەئ ەنەگب ادنایرایڕب ەناواسوەچ . • : مەراوچ اپوروەئ .