SUÇ GELİRİ,SUÇ GELİRİNİ AKLAMA VE MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ (FATF)

1. SUÇ GELİRİ,SUÇ GELİRİNİ AKLAMA VE MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ (FATF) MAYIS 2011

2. Yasadışıuyuşturucuticareti, silahkaçakçılığı, insanticaretigibi organize birşekildeveuluslararasıboyuttaişlenensuçlarda son yıllardaönemliölçüdeartışmeydanagelmiştir.Bu artışaparalelolaraksözkonususuçlarlamücadelebüyükönemkazanmıştır. Klasikyöntemlerlevesadeceulusaldüzeydeyapılanmücadelelerbusuçlarınönlenmesindeyeterlisonuçlarvermemektedir. Bununüzerineuluslararasıdüzeydeetkinmücadeleiçinbusuçlardaneldeedilengelirlerinyasalsistememeşrubirgelirgörüntüsüiçindesokulmasınınönünegeçilmesiamacıylaaklamailemücadeleönlemlerigündemegelmiştir. • SUÇ GELİRİ VE SUÇ GELİRİNİ AKLAMA MABEB Mayıs 2011

3. Birsuçunişlenmesisuretiyleeldeedilenmalvarlığıdeğerleri “suçgeliri” (proceeds ofcrime) veya “karapara” (dirty money) olarakadlandırılmaktadır.Suçgelirinin, bugelirekaynaklıkedenveöncülsuç (predicate offence) olarakisimlendirilensuçtanuzaklaştırılarakçeşitliişlemlerleyasalyollardaneldeedilmişgelirgörüntüsükazandırılmasınaiseaklama(laundering) denilmektedir. Aklamaterimininyazılıbasında ilk kez Watergate skandalınıbildirengazetelerde 1973 yılındayeraldığıbelirtilmektedir • SUÇ GELİRİ VE SUÇ GELİRİNİ AKLAMA MABEB Mayıs 2011

4. SUÇ GELİRİ VE SUÇ GELİRİNİ AKLAMA • Uyuşturucuticareti, silahkaçakçılığı, insanticaretigibipekçokyasadışıfaaliyettebulunanlararasında en çoktercihedilendeğişimaracınakitparadır. • Suçlulariçinbuparanınkökeniningizlenmesisuretiylebirtaraftansuçtanuzaklaşılması, diğertaraftansuçgelirininmüsaderesininönünegeçilerekyasalbirgörüntüaltındakolaybirşekildekullanılabilirolmasızorunlubirihtiyaçtır. • Aklama, suçlulariçinzorunluolanbuihtiyacınortayaçıkardığıbir faaliyettir. MABEB Mayıs 2011

5. SUÇ GELİRİ VE SUÇ GELİRİNİ AKLAMA • Karaparaaklamafaaliyeti, özelliklegelirgetiriciyasadışıfaaliyetlerdebulunanlarınveyabunlarlailişkiiçindeolanlarınyaşamkaynağıdır. • BirleşmişMilletlertarafındanyapılanbirtahminegörebiryıldaaklanankaraparamiktarı 1,5 trilyondolarcivarındadır. • IMF burakamı son yıllariçin 2 trilyon dolarolaraktahminetmektedir. • Aklamailemücadeledegüdülenamaçise, suçlularınsuçgelirlerindenmahrumkılınması suretiyle, öncülsuçlarınişlenmesinicazip olmaktançıkarmaktır. MABEB Mayıs 2011

6. SUÇ GELİRİ VE SUÇ GELİRİNİ AKLAMA • Globalleşmeilebirliktesuçlarvesuçörgütleri de uluslararasınitelikkazanmıştır. Bilişimteknolojisindekigelişmeler, suçgelirlerininaklanmasınıdahakolay, hızlı, düşükmaliyetlibirfaaliyethalinegelmiş, aklayıcılarapekçokyeniaraçveimkansunmuştur. • Globalleşmevebilişimteknolojilerininaklamaaçısındanortayaçıkardığı en önemlihususise,aklamayöntemlerininülkesınırıtanımazbirnitelikkazanmasıdır. • Tümbunlaruyuşturucuticareti, silahkaçakçılığı, insanticaretigibisuçlarveaklamasuçuilemücadelenin her birülkeninkendisınırlarıiçindeayrıayrıyürütülemeyeceğini, uluslararasıişbirliğininzorunluolduğunugöstermiştir. Bununüzerinegereköncülsuçlarvegerekseaklamailemücadeleiçinuluslararasıişbirliğiveülkemevzuatlarınınuyumlaştırılmasınayönelikuluslararasıgirişimveanlaşmalargündemegelmiştir. MABEB Mayıs 2011

7. ULUSLARARASI METİNLER veULUSLAR ARASI STANDARTLAR • TEMEL ULUSLARARASI METİNLER • 1- AvrupaKonseyi’nin R(80)10 sayılıTavsiyeKararı - 27.6.1980 (Yasadışı Kaynaklı Fonların Saklanması ve Transferine ilişkin Önlemler Tavsiye Kararı) • 2- ViyanaKonvansiyonu – Kasım 1990 (Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakcılığına İlişkin BM Sözleşmesi) • 3- StrazburgKonvansiyonu – Eylül 1993 (Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması ,Ele Geçirilmesi ve El Konulmasına ilişkin sözleşme ) • 4-Palermo Konvansiyonu – Aralık 2000 (Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı BM Sözleşmesı) • ULUSLARARASI OLUŞUMLAR ve ULUSLARARASI STANDARTLAR • 1- Mali EylemGörevGücü (40+9 Tavsiyesi ) • 2- Egmont Mali İstihbarat Birimleri Grubu • 3- Avrupa Birliği Direktifleri (3. Direktif 60/2005 ) • 4- Basel Bankacılık Denetim Komitesi • 5. Wolfsberg SGAÖ İlkeleri • 6. ABD Patriot Kanunu MABEB Mayıs 2011

8. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF Dünyada, suç gelirini aklama ile mücadele ilk olarak uyuşturucu kaynaklı suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine yönelik olarak başlamıştır. Zaman içinde suç örgütlerinin gelişen teknolojiden yararlanarak işledikleri suçlar da çeşitlenmiştir. Bu nedenle, G7 ülkeleri Devlet ve Hükümet Başkanlarının 1989 yılı Paris’teki toplantılarında suçlardan elde edilen gelirlerin aklanması ile ilgili olarak etkin mücadele için acil ve etkili adımlar atılması ihtiyacı olduğuna karar verilmiş ve bu ihtiyaca cevap olarak da Mali Eylem Görev Gücü (FATF) oluşturulmuştur MABEB Mayıs 2011

9. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF • FATF, SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI VE TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE MÜCADELE kapsamında ulusal ve uluslararası politika geliştiren ve ULUSLARARASI STANDARTLAR oluşturmayı amaç edinmiş hükümetler arası bir organizasyondur, dünyada otoritedir. • FATF suç gelirlerinin aklanması ile mücadele için 1990 yılında tavsiye kararları yayınlamıştır. 1990 yılında hazırlanan 40 tavsiye 1996 yılında revize edilmiştir. • 2001 yılında Amerika’da yaşanan 11 Eylül saldırıları sonrasında 40 tavsiyeye ek olarak TERÖRİZMİN FİNANSMANI KONUSUNDA ÖZEL TAVSİYELER benimsenmiştir. • 2003 Yılında ise 40+9 Tavsiyenin Revizyonu yapılmıştır. MABEB Mayıs 2011

10. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF • Bugün itibarıyle tüm dünya ülkelerinden uygulanması beklenen FATF’ın 40+9 tavsiyesi bulunmaktadır. FATF standartlarını 175’den fazla ülke ile İMF, DÜNYA BANKASI gibi kuruluşlar uygulamaktadır. • FATF’ın 34 Ülke ve 2 Bölgesel Kuruluş Olmak üzere 36 Üyesi bulunmaktadır. • Türkiye 1991 yılında FATF’a üye olmuştur. FATF 40tavsiyesiüçtemelalanüzerineyoğunlaşmaktadır. • 1) Ülkelerinyasalsistemlerininaklamailemücadeleaçısındangüçlendirilmesi; • 2) Finansalsisteminaklamailemücadelekonusundakirolününarttırılmasıve • 3) Uluslararasıişbirliğiningeliştirilmesi. MABEB Mayıs 2011

11. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF 40+9 TAVSİYESİ • YasalSistemlerkapsamında (T.1-3) ; • AklamaSuçununKapsamı, • GeçiciTedbirlerveMüsadere • FinansalKuruluşlarcaveFinansalOlmayanMesleklerceAlınmasıGerekenTedbirlerkapsamında (T.4-25) ; • MüşterininTanınmasıveKayıtlarınSaklanması • ŞüpheliİşlemBildirimiveUyumunSağlanması • AklamaveTerörizminFinansmanınıEngelleyecekDiğerTedbirler, • FATF Tavsiyelerini (yeterince) UygulamayanÜlkelereYönelikAlınacakTedbirler, • DüzenlemeveDenetim, • KaraparaAklamaveTerörünFinansmanıileMücadeleiçinKurumsalveDiğerTedbirlerkapsamında (T.26-34) ; • YetkiliOtoriteler, GörevveKaynakları, • TüzelKişilerinŞeffaflığıve Bu KonudakiDüzenlemeler, • Uluslararasıİşbirliği (35-40) kapsamında; • KarşılıklıAdliYardımlaşmaveSuçlularınİadesi, • İşbirliğininDiğerŞekilleri MABEB Mayıs 2011

12. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF 40+9 TAVSİYESİ Özel Tavsiyeler • Tavsiye 1- BM Belgelerinin Onaylanması ve Yürürlüğe konması • Tavsiye 2-Terörizmin, Terörist Eylemlerin ve Terör Örgütlerinin Finansmanının Suç Haline Getirilmesi • Tavsiye 3 – Terörist Malvarlıklarının Dondurulması ve Müsaderesi • Tavsiye 4 – Terörizmle ilgili ŞİB • Tavsiye 5- Uluslar arası İşbirliği • Tavsiye 6 – Alternatif Havale Yöntemleri • Tavsiye 7 - Elektronik Transferler • Tavsiye 8 – Kar amacı Gütmeyen Kuruluşlar • Tavsiye 9 – Kuryeler Aracılığıyla Para Nakli MABEB Mayıs 2011

13. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF 40+9 TAVSİYESİ • Suçlamücadelede en etkiliyöntemlerdenbirisuçtaneldeedilengelirinizinisürmekveböylecesuçlularıbugelirlerdenmahrumetmektir. • Ancakbundandaönemlisimalisistemlerinvekurumlarındürüstkalmasınısağlamak, toplumunsistemeolangüveninikorumaktır. • Bu amaçlayapılmayaçalışılan “yasal” malipiyasaile "yasalolmayan" piyasaarasındagüçlübarikatlaroluşturmak, yanikirliparanınyasalmalisistemegirişiniengellemektir. • Bu konuda ise FATF’ın Suç Gelirlerinin Aklanması mücadelesi kapsamında öne çıkan ve büyük önem arzeden tedbirleri : • MÜŞTERİNİN TANINMASI, • KAYIT TUTULMASI KAYITLARIN SAKLANMASI VE • ŞÜPHELİ BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜKLERİDİR. MABEB Mayıs 2011

14. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF FATF, üyeülkelerikaraparaaklamaveterörünfinansmanınınönlenmesikonusundagösterdiğigelişmelerbakımındanperiyodikolarakdenetlemektevedeğerlendirmektedir. Bu doğrultuda periyodik olarak değerlendirilmeye tabi tutulan üye ülkelerin değerlendirme raporları yılda 3 kez yapılan FATF Genel Kurullarında görüşülmektedir. FATF ayrıca, üyesi olmayan ülke veya bölgelerin aklama ve terörün finansmanı açısından risk unsuru teşkil etmemesi için bu ülke ve bölgeler de yakından izlenmektedir. İşbirliği yapmayan ülkeler ve bölgeler FATF Tarafından ilan edilmektedir. Tavsiyelere hiç uymayan veya yeterince uymayan ülkelerle ilgili olarak dünyadaki finansal kuruluşlara bildiri yayınlayarak duyurmaktadır. MABEB Mayıs 2011

15. MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ - FATF • Ülkemiz de bu izlemeye 2007 yılında alınmış ve Şubat 2008’deki FATF Genel Kurul toplantısı sonrasında ülkemizle ilgili bildiri yayımlanmıştır. MABEB Mayıs 2011

16. FATF SÜRECİ MABEB Mayıs 2011

17. FATF SÜRECİ MABEB Mayıs 2011

18. FATF SÜRECİ MABEB Mayıs 2011

19. FATF süreci ile ilgili ÜLKEMİZİN GÖZETİMİ mekanızması devam etmektedir. Görevlendirilen uzmanlar tarafından ülkemizdeki gelişmeler ve özellikle mevzuat uygulamaları takip edilmektedir. FATF Tavsiyelerine uygun olarak hazırlanan 4/2008 sayılı yasa ile FATF tavsiyelerinde öngörülen ve ülke değerlendirmelerinde temel referans olarak alınan yasal ve idari yapı oluşturulmuştur. Ancak bugün itibarıyla oluşturulan yapının etkili bir şekilde çalışıp çalışmadığı, mevzuatın uygulanıp, uygulanmadığı izlenmektedir.

20. BÖLÜM SONU