KAZANIMLAR

1. KAZANIMLAR 2.İlk yazı örneklerinden yola çıkarak yazının kullanım alanlarını ve bilgi aktarımındaki önemini fark eder.

2. İnsanların yazıyı bulmalarında etkili olan sebepler neler olabilir? “Söz Uçar, Yazı Kalır” ve “Akılda kalmayan, satırda kalır” ifadelerinden neler anlıyorsunuz?

3. Aşağıdaki soruları yazının olmadığı dönemleri dikkate alarak konuşmadan cevaplandırınız Ok atmayı nasıl anlatırsınız? Balık tutmayı nasıl anlatırsınız? Su içmeyi nasıl anlatırsınız? Uykunuzun geldiğini nasıl anlatırsınız? Birkaç gün sonra, akşam üstü, mağaranın önünde, bir arkadaşınızın et getireceğini nasıl anlatırsınız? Yazının kullanılmadığı dönemlerde yaşıyor olsaydık hayatımız nasıl etkilenirdi?

4. Yontma Taş Devrinde mağaralarda yaşayan insanlar çeşitli resimler çizmiştir. Bu resimler insanların geçmişten geleceğe bir iz bırakma düşüncesine kanıt olarak gösterilebilir. Yontma Taş devrinde yaşıyor olsaydınız siz geleceğe neler anlatmak isterdiniz?

5. Bilgiler toplanabilir saklanabilir ve aktarılabilir hale geldi Duyguların düşüncelerin aktarımı hızlandı İnsanların toplumsallaşması hızlandı Eğitim-Öğretim faaliyetleri hızlandı Kanunlar yazılı hale getirilerek herkes tarafından bilinmeye başlandı 1 2 3 4 5 İlk yazı MÖ 3500’lerde Sümerler tarafından tahıl ve evcilleştirilmiş hayvanlardan oluşan resim yazısı şeklindeydi. İlk yazılar daha çok, malın cinsi, mülkiyetin belirlenmesi, imza, mal listesi, malın sınıflandırılması, hesap kaydı vb. alanlarda kullanılmıştır. Sümerlerin ilk yazılarından yola çıkarak hangi faaliyetlerde bulunduğunu söyleyebilir misiniz? Sümerlerin yazıyı bulması neyin başlangıcı olarak kabul edilmektedir? Sümerler Çivi yazısını hangi amaçlarla kullanmışlar? Yazının kullanılmasının sonuçları nelerdir?

6. “Yazının gerçek önemi ekonomik, yönetim ve ticaret alanındaki anlamında yatar. Tapınakların geniş kaynakları denetlemeleri gerekliydi; gelirler hesaplanmalıydı; genişleyen kaynak temeli için tek bir kontrol sağlanmalıydı” (Childe, 1967) Childe’ye göre yazının faydaları nelerdir?

7. Devletler arası ilişkilerin düzenlenmesi yazının icadı ile yazılı hale gelmiştir. Kadeş anlaşması yapılmış olan ilk yazılı anlaşma olarak geçmiş ve bize önemli bilgiler aktarmıştır. İlk yazılı anlaşmada hangi maddeler yer almış olabilir? Kadeş Anlaşması yazılı olmasa idi, bu kadar ayrıntılı bilgiye sahip olabilir miydik?

8. Güney Amerika’da uygarlık kuran İnka’ların iplerin rengine ve atılan düğümlere göre oluşturduğu Khipu adı verilen yazı yerine kullanılan ifadeleri Bunlar nedir?

9. Simgelerden oluşan yazı tipi sadece eski dönemde değil günümüzde de kullanılmaktadır. Çin yazısı yaklaşık 40 000 harf ve şekilden oluşmaktadır. Çin yazısında nasıl sorunlar yaşanabilir?

10. Üç parmak yazıyor, iki göz okuyor, bir dil söylüyor ve bütün beden çalışıyor Kitapların az olması ve pahalı olmasına Yeni bilgi ve gelişmelerden az kişinin yararlanması Okuma yazma bilen sayısının az olmasına Eskiden kitaplar el ile yazılırdı. Bir kitabın yazımı bazen aylarca sürebilirdi. Çinliler kalıplardan oluşan ve sadece baskı yapan ilk hareketsiz matbaayı kullandılar Kitap yazımının uzun sürmesi neleri etkiler? Kitabı yazan kişi ne anlatmak istemiştir?

11. Gutenberg’in icat ettiği ve kas gücüyle çalışan hareketli matbaada 1457 de günde 300 sayfa basılmaya başlanmıştır Haçlı Seferlerinde Müslümanlardan öğrenilen matbaayı Avrupalılar geliştirmiştir

12. Gutenberg’in matbaasında 1455 de basılan ilk eser Latince bir İncil’di Matbaa sayesinde kitap basımı hızlanmış, kitaplar ucuzlamış ve kütüphaneler oluşmaya başlamıştır Baskı tekniğinin gelişmesi ile okuma alışkanlığının artması arasında nasıl bir ilişki vardır?

13. Osmanlı devletinde matbaa 1494 de İspanyadan göç eden yahudiler tarafından kurulsa da ilk Türk Matbaası Said Efendi ve İbrahim Müteferrika tarafından Lale devrinde oluşturulmuştur Hattatlar işsiz kalmasın diye ilk matbaamızda dini kitapların basımı yasaklanmıştır.

14. Hangisinde daha fazla kitap basılır? Hangisinde okur yazar oranı daha azdır? Hangisinde daha fazla zaman harcanır? Hangisinde kültürel etkileşim daha fazla olur? Hangisinde bilgi paylaşımı daha fazla olur?

15. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Hareketli matbaayı ilk Çinliler bulmuştur Çinlilerin bulduğu matbaayı, Uygurların Arapların ve en son Avrupalıların kullanması etkileşimi gösterir Yazının kullanılması bilgilerin gelecek kuşaklara da aktarılmasını sağlamıştır Yazının icadı insanlar arasında ilişkiler zayıflamıştır Yazı ilk başlarda bazı hususları kayıt altında tutmak için kullanılmıştır

16. Sümerler her çeşit alım-satım işlemlerini kayıt altına alma ihtiyacı duymuşlardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulabilir? • Astronominin gelişmesi • Tekerleğin icat edilmesi • Paranın bulunması • Yazının bulunması

17. Sümerler tarihte ilk kez konuşma dilini yazı diline çevirmeyi başarmışlardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisini doğrudan kolaylaştırdığı savunulabilir? • Devletler arasında savaşların azalmasını • Toplumda sınıf farklılıklarının azalmasına • Bilgi birikiminin gelecek kuşaklara aktarılmasına • İnsanların göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçmesine

18. Bu anlatımda aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? • Matbaanın Gutenberg tarafından bulunduğuna • Matbaayı Avrupalıların Türklerden öğrendiğine • C) Matbaanın kullanılması ile kültürel hayatın canlanmasına • D) Kilisenin kitap basılmasına karşı olmasına