AVRUPA BİRLİĞİ VE KAMU SAĞLIĞI

1. AVRUPA BİRLİĞİ VE KAMU SAĞLIĞI

2. YASAL ÇERÇEVE Roma Antlaşması’nın 3. ve 152. maddelerine göre kamu sağlığı politikalarının genel amacı: • Yüksek kaliteli bir sağlık hizmeti sunulmasına katkıda bulunmak, • Kamu sağlığını iyileştirmek, • İnsan hastalıklarını engellemeyi teşvik etmek, • İnsan sağlığını tehdit eden sebepleri ortadan kaldırmak.

3. SAĞLIK POLİTİKASININ GENEL AMAÇLARI • Toplumun sağlık kalitesini yükseltmek, • Herkesin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliğini sağlamak, • Hakkaniyetli finansmanı sağlamak, • Verimliliği sağlamak, • Yüksek kaliteli ve uygun sağlık hizmetlerini sağlamak, • Sağlık harcamalarını kontrol etmek.

4. KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI • Kamu sağlığı alanındaki bilimsel altyapının geliştirilmesi ile etkili sağlık müdahalelerinin ve verimli sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi, • Sağlığı tehdit eden unsurlarla başa çıkabilmek için kapasite ile erken uyarı sistemleri ve acil müdahale mekanizmalarının güçlendirilmesi ve geliştirilmesi, • Genel sağlığı teşvik faaliyetleri ile hastalık engelleme eylemleri ve özel risk azaltımı ve yok etme araçlarını destekleme ve geliştirme için sağlık göstergelerinin (determinant) tespit edilmesi.

5. KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlık konusundaki bilginin geliştirilmesi aşağıdaki eylemlerle sağlanacaktır: • Sağlık tarama (monitoring) sistemin kurulması ve işletilmesi, • Analiz, rehberlik, raporlama ve danışmanlık mekanizmaların kurulması ve geliştirilmesi.

6. KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlığı tehdit eden unsurlara acil müdahale aşağıdaki eylemlerle gerçekleşecektir: • Bulaşıcı hastalıkları önlemek için kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, • Diğer sağlık tehditlerini önlemek için kurumsal kapasitenin geliştirilmesi.

7. KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİ: EYLEM PROGRAMI Sağlık göstergelerinin (determinant) tespit edilmesi için aşağıdaki eylemler gerçekleşecektir: • Hayat tarzı ile ilgili sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme, • Sosyo-ekonomik sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme, • Çevresel sağlık göstergeleri hakkında stratejiler ve önlemler geliştirme.

8. SAĞLIK GÖSTERGELERİ Hayat tarzı ile ilgili sağlık göstergeleri: • Gıda/obezite ve alkol, tütün politikası, HIV/AIDS, genetik sorunlar ve sağlık eşitsizlikleri alanında stratejiler geliştirme. Sosyo-ekonomik göstergeler: • Dezavantajlı gruplar ve bunlara yönelik çalışmalar (Konut/kent gelişimi, çalışma koşulları ve yaşlılık gibi), • Sağlık alanındaki eşitsizlikleri yok etmek için yapılan yatırım. Çevresel göstergeler: • Ultra Viole ve optik radyasyon, • Farkındalık oluşturma ile ilgili iyi uygulamalar.

9. KAMU SAĞLIĞI ÇERÇEVESİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ • Görünürlük ve Sorumluluk: Açıklık (openness) ve şeffaflıktır (transparency), • Üye Devletlerin Katılımı: Yerindenlik (subsidiarity) ve oransallıktır (proportionality), • Uluslararası İşbirliği: Üçüncü ülkeler,EFTA, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile işbirliği yapma.

10. AB TOPLULUK PROGRAMLARI • Kamu sağlığı alanında Topluluk eylem programı (2003-2008) • E-Sağlık

11. KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI (2003-2008) Eylem programının genel amaçları: • Kamu sağlık sisteminin gelişimi için sağlık bilgilerinin arttırılması, • Sağlık tehditlerine acil müdahale kapasitesi ile koordinasyonunu güçlendirme, • Sağlık göstergelerini tespit ederek hastalıkların önlenmesi kamu sağlığının iyileştirilmesi, • Sağlık eşitsizlikleri ile mücadele etme, • Entegre ve sektörlerarası sağlık stratejileri geliştirilerek üst seviyede insan sağlığının korunması.

12. KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI (2003-2008) Bütçe: • 2003-2008 arası dönem için geçerli olan eylem programının toplam bütçesi 312 milyon avrodur. • Her bir proje teklifinin bütçesinin %60’ını fonlanmaktadır. %40’ı teklif sahibi tarafından karşılanmalıdır.

13. KAMU SAĞLIĞI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI (2003-2008) Programa başvurabilecek ülkeler: • AB üyesi 25 üye, • Bulgaristan, Romanya ve Türkiye, • EFTA/EEA ülkeleri (İzlanda, Liechtenstein ve Norveç).

14. E-SAĞLIK • E-Sağlık Eylem Programı, Bilgi Toplumu’nun avantajlarından tüm Avrupa vatandaşlarının faydalanmasını sağlayan E-Avrupa Eylem Planı’nın bir parçasıdır. • E-Sağlık Eylem Programı’nın temel amacı, Avrupa E-Sağlık Alanı oluşturmak ve dünyanın çeşitli yerlerindeki çevrimiçi (online) sağlık sistemlerinden AB’nin faydalanmasını sağlamak.

15. E-SAĞLIK Programın temel hedefleri: • Üye Devletlerin karşılaştığı ortak sorunları tespit etme ve e-sağlığı desteklemek için doğru bir çerçevenin oluşmasını sağlamak, • E-sağlık uygulamalarının yaygınlaştırılması için pilot uygulamalar yapmak, • İyi tecrübeleri paylaşmak ve gelişmeleri değerlendirmek.

16. ORTAK SORUNLARI TESPİT ETME • Sağlık bilgi sistemlerinin birlikte işlerlik standardı oluşturma, • Hastaların ve sağlık çalışanlarının mobilitesi, • Altyapı ve teknolojilerin geliştirilmesi, • E-sağlık sistemlerinin uygunluğu ve akreditasyonu, • E-sağlık hizmetlerinin ve sistemlerinin modernizasyonu için yatırım yapma.

17. PİLOT FAALİYETLER YAPMA • Sağlık eğitimi ve hastalıkla mücadele hakkında halkın ve ilgili kurum personeline eğitimlerin verilmesi, • Entegre sağlık bilgi ağları kurma, • Sağlık kartı ve sağlık sigorta kartı kullanımını teşvik etme.

18. İYİ UYGULAMALARIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ • İyi uygulamaların yaygınlaştırılması, • Değerlendirme.

19. SAĞLIK VE TÜKETİCİNİN KORUNMASI ALANINDA TOPLULUK EYLEM PROGRAMI (2007-2013) Programın 3 kolu bulunmaktadır: • Sağlık ve tüketicinin korunması alanlarının genel amaçları ve alınacak önlemler, • Sağlık alanına ilişkin özel amaçlar ve alınacak önlemler, • Tüketicinin korunmasına ilişkin özel amaçlar ve alınacak önlemler.

20. SAĞLIK VE TÜKETİCİNİN KORUNMASI ALANLARININ GENEL AMAÇLARI VE ALINACAK ÖNLEMLER • Bireylerin kontrolü dışındaki risklerden ve tehditlerden vatandaşların korunması, • Sağlıkları ve çıkarları hakkından daha iyi karar vermeleri için bir tüketici olarak vatandaşların kapasitesini artırmak, • Sağlık ve tüketici politikasının amaçlarını bütün politikalara dahil etmek, • AB politika yapım sürecine sivil toplumun katılımını artırmak, • İki alanda da uluslararası işbirliğini teşvik etmek, • İyi tecrübelerin ve bilgilerin paylaşılması için uzmanlardan ve kurumlardan oluşan ulusötesi ağlar kurmak, • Güvenli ürünlerin (safety of products) kullanımı teşvik etmek.

21. SAĞLIK ALANINA İLİŞKİN ÖZEL AMAÇLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER • Sağlık tehditlerine karşı vatandaşların korunması: Özellikle bulaşıcı (communicable) hastalıkların önlenmesi amacıyla sağlık sistemlerinin iyileştirilmesini amaçlamaktadır, • Daha sağlıklı bir yaşamı temin edecek politikaların teşvik edilmesi, • Büyük hastalıkların tekrarlanmasını engellemek için sağlık göstergelerinin tespit edilmesi, • Sağlık sistemlerinin etkinliğini ve verimliliğini artıracak önlemleri alma.

22. TÜKETİCİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÖZEL AMAÇLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER • Tüketicileri ve piyasayı daha iyi anlama, • Tüketicilerin korunması için daha iyi yasal düzenlemelerin yapılması, • Kanunların daha iyi uygulanması, gözden geçirilmesi ve düzeltilmesi, • Tüketicilerin daha iyi bilgilendirilmesi ve eğitilmesi.

23. PROGRAMA KATILABİLEN AB ÜYESİ OLMAYAN ÜLKELER • EFTA-EEA ülkeleri (İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç), • Aday ülkeler (Türkiye ve Hırvatistan), • Batı Balkan ülkeleri (Arnavutluk, Sırbistan, Karadağ, Bosna Hersek, Makedonya), • Uluslararası örgütler (DSÖ, DB gibi).