patology of kaviljes

1. PATOLOGJITE E KERCIRIT DHE KAVILJES DR.ELONA CEKANI

2. ANATOMI

3. Ligamente

4. SINDROMA E STRESIT TE TIBIAS MEDIALE • NDJESHMERI E LARTE ZAKONISHT 3-12 CM MBI MALEOLIN MEDIAL NE PROJEKSIONIN POSTERO-NEDIAL TE TIBIAS • INFLAMACION I PERIOSTIT{PERIOSTITIS} • ME SHPESH PERFSHIHEN TENDINI I TIBIALIS POSTERIOR,DHE MUSCULI,POR EDHE FLEXOR DIGITORUM LONGUS DHE FLEXOR HALLUCIS LONGUS MUND GJITHASHTU TE PERFSHIHEN • FRACTURAT E STRESIT MUNDET GJITHASHTU TE NDODHIN NE KETE ZONE

5. MTS SYNDROME

6. SINDROMI I COMPARTIMENTIT ANTERIOR • DEMTIM I INDEVE TE BUTA NE HAPESIREN MIDIS PERIOSTIT DHE MUSCULIT{NE ORIGJINEN E TIJ} • Per shkaktemikro- rupturavetetibialis ant.ne origineosetekvetefibrat • Osemikrotraumatekvetekocka • Frakturastresimundgjithashtutendodhin ne kete zone

7. Sindromaushtrimore e kompartimentit • Shkaktohetngaenjtja e muskulitbrendanjehapesiretembyllur,dukerriturkeshtupresioninbrendakompartimentit • Furnizimi me gjakkompromentohet,dhedemtimimuskulordhedhimbjandodhin • Presionanormal I kompartimentit • -njepresion ne qetesimbi 20 mmhg • -presionushtrimormbi 30 mmhg • -presion 25 mmhgose me I lartembi 5 min pasi ka ndaluarushtrimi • Mundteketenevoje per dekompresionkomportamintal

8. Shkaqekryesore • Demtim I mm posterior • Imbalance midis mm posterioredheanteriore • Vrapim ne betonosesiperfaqetetj,.teforta • Kepucetepapershtatshme-mbrojtje e keqendajshokut • Mbitrajnim

9. Trajtim • Rest:sa me shpejttepushoshaq me shpejtsherohesh • Akull:10-15 min per 2-3 x ne dite ne stadet e hershmekur ka shumedhimbje • AIJS • Shollaabsorbueseteshokuttekkepucet • Mbajritmin e fitnesit me ushtrimejopeshembajtese • Aplikonxehtesi,ngrohje,paskalimittestaditakut,dheparatrainimit

10. Fracturastresi • Rimodelim I kockes • Stresperserites ne kocke • 10-20%e demtimevetekatletet • Lokalizimet me teshpeshta:tibia,fibula,dhemetatarset • Fracturat e stresitte tibias dhefibulesmundtendodhinedhe per shkakteprotezavetekercirit

11. Shkaqetefrakturavetestresit • Gabime e trajnim • Gjatesijonormale e gjymtyres • Crregullimeteushqimit • Inactivitet I meparshem • Rraca e bardhe • Femrat

12. Diagnoza • X –ray • MRI • CT-scan

13. Fracturatestresittekmetatarset • Shkaqe: • Densitet I ulet I kockave {ostoporosa} Stres I pazakontetekmetatrset{pozicion I keq,deformim} Struktureonormale e kembes,kemba e sheshte,osembiinversion}

14. Ndrydhjet e kaviljes • Demtimi me I shpeshtetekatletet{25% e tegjithademtimeve} • Risku I ndrydhjevevarionngasporti ne sport{21-53% basetball,17-29 % football,25 % voleball} • Perbejne 10-15 % tekohes se humburtelojes • Maleoli medial eshte me I shkurter se maleoli lateral sirrjelloje ka me shume inversion sesaeversion

15. Ndrydhjet e kaviljes • Inversionirritpotencialin per mbitendosjetelig.laterale • Ndajshumica e ndrydhjeveperfshijnelig.laterale • Lig.deltoiddemtohet me pak{25% me pak se teret} • Ngalig.laterale,ATFLdemtohet me shpesh I shoqeruarnga CFL • Ndrydhjetndodhin me shpesh me kemben ne flexion plantar dhe inversion

16. Lateral collateral ligament

17. Ndrydhjet e kaviljes

18. Klasifikimi I ndrydhjeve • Shkalla e 1-re • -strecing I ATFL • -pakoseaspakedeme • -Dhimbje • -Ruajtjefunxionit • Grada e 2-te • -Rupture parciale e ATFL dhe /oseCfl • -Edeme e moderuar • -Humbjetefunxionit • Grada e 3-te • -Rupture totaleATFL,CFL,dhe /ose PTFL • -Humbjetotale e funxionit • -Edeme e rendesishme

19. Trajtimi • Rice • Akull per 20 on dhe 20 min off per dyoret e para • Pas kesaj 20 min intervale ne 48 -72 oret e para • Bandazhkompresioni me kepucetepershtatshme per tembushurhapesiratbosherrethmaleoleve,nga h 24-36 ,dhe pas 48-72 oresh banjo tekunderta me 4 min ne tengrohtedhe 1 min ne teftohte

20. Tendiniti I Akilit • Shkaqe: • Rritje e menjehereshme e intensitetitteushtrimit • Taka telartaoseshkallegjatetrajnimit • Fillimi I menjehershem pas pushimit • Kepucetepapershtatshme • Pronacion I tepert • Nesembetet I patrajtuar,mundteprogresoje ne ne rupture komplete

21. Rupture e tendinitteAkilit • Tedniniqerupturohet me shpesh • Rupturattotalendodhin per shkaktembingarkesaveteteperta ne ndalesat e menjehershme,ose pas njekercimi. • Zakonishtnjekercitjedegjohetnganje rupture totale • Mundosemundtemosketenje gap tedukshem 2-6 cm ngakalkaneusi • Trajtimi me ose pa kirurgji,porgjithsesikerkonimobilizim per 3 muaj

22. Fasciti plantar • Fascia plantarefillonngakalkaneusideri ne metatarse • Banda lidheseluanrolinm e njelemshispangoje per teruajturharkun e kembes • Fasciti plantar ka tebeje me inflamacionin e fasciesplantare

23. Fasciti plantar • Inflamacionieshte per shkakte traumas se perserituratykuindilidhet me kalkaneusin • Trauma rezulton ne rupturamikroskopike ne inserimin e kalkaneusit • Kjomundterezultoje ne depozitimekalciketethembresgjatetesherimit

24. Fasciti plantar • Dhimbjaeshte me e keqe ne mengjesosegjatenjeperiudheinaktiviteti • Shkaqe:hark I gjere I kembes • Pronacion I tepert • Kepuce e papershtatshme • Rritjeteintensitetit

25. Turf too • Eshtenje e nxire,ose e care ne bazen e gishtittemadh,nebashkiminfalangeal- metatarsal • Ndodhkurgishtimbeshtet me force ne toke,ose me zakonishtkureshte ne hiperextension • Shkaktondhimbjedheenjtjenebazen e gishtittemadh, • Mundtejetenje problem madhorteklojtaretqevrapojnedheperdorigishtin per teshtyretrupin.

26. Ushtrimetekaviljes: • Calf stretch • Soleus stretch • Flexion dorsal dhe plantar • Ngritje me taka • Step up • Jump rope