1 / 80

EDUKACJA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W SZKOLE

WITAM NA WYKLADACH NA TEMATY: I. ZDROWIE I CZYNNIKI JE WARUNKUJACE II. PROMOCJA ZDROWIA III. SZKOLA PROMUJACA ZDROWIE. . dr Danuta Skulicz EDUKACJA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W SZKOLE. Stajemy w obliczu koniecznosci przystosowania sie do zmian spolecznychgenerowanych postepem cywilizacyjnym, a r

Albert_Lan
Download Presentation

EDUKACJA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W SZKOLE

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

    1. EDUKACJA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W SZKOLE WYKLADY/ Warsztaty dr Danuta Skulicz

    2. WITAM NA WYKLADACH NA TEMATY: I. ZDROWIE I CZYNNIKI JE WARUNKUJACE II. PROMOCJA ZDROWIA III. SZKOLA PROMUJACA ZDROWIE

    3. dr Danuta Skulicz EDUKACJA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W SZKOLE Stajemy w obliczu koniecznosci przystosowania sie do zmian spolecznych generowanych postepem cywilizacyjnym, a równoczesnie pragniemy doswiadczac wysokiej jakosci zycia. Zdrowie – nasz fizyczny i psychospoleczny dobrostan jest fundamentem umozliwiajacym sprostanie obu tym zadaniom. Jezeli przy tym dodac, ze zdrowie jest plaszczyzna prawidlowego rozwoju i podmiotowego bycia czlowieka, to wychowanie do zdrowia nalezy uznac za pilne wyzwanie wspólczesnej edukacji. Propozycja wykladów i warsztatów w zakresie tresci i metod edukacji zdrowotnej skierowana jest do nauczycieli i pedagogów, bowiem to oni staraja sie ja dostosowac do zmieniajacych sie potrzeb mlodych ludzi. Staja oni wobec koniecznosci radzenia sobie z takimi problemami jak seks, AIDS i narkomania. Zdaja sobie tez sprawe, ze powinni pelnic wazna role w promocji zdrowia mlodych ludzi w czasie calej ich nauki w szkole. Droga do takich dzialan jest budowanie przez nauczycieli ich wlasnych umiejetnosci na podstawie doswiadczen i tego co juz wiedza.

    4. Zdrowie czlowieka traktowane w sposób calosciowy, wielowymiarowy, jest uwarunkowane przez szereg czynników, sposród których najwieksze znaczenie przypisuje sie stylowi zycia rozumianemu jako aktywnosc behawioralna zwiazana ze zdrowiem. Fundamentem jego ksztaltowania sa czynniki podmiotowe czlowieka – wiedza, przekonania, system wartosci- oraz charakterystyka kontekstu spoleczno – kulturowego towarzyszacego jednostce w jej egzystencji. Tak wiec przed edukatorem zdrowia, a ta rola jest dzisiaj powinnoscia kazdego nauczyciela i pedagoga, stoja zadania odnoszace sie w pierwszej kolejnosci do autoedukacji, nastepnie do projektowania programu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w srodowisku instytucji oswiatowo – wychowawczych i realizacji tego programu. Zarówno dla nauczycieli/wychowawców, jak i uczniów/wychowanków niezbedna jest nie tylko swiadomosc wlasnego zdrowia i mozliwosci jego ksztaltowania, ale równiez rozwijanie umiejetnosci zyciowych, stanowiacych istote kompetencji i dzialan w zakresie budowania zdrowia fizycznego i psychospolecznego. Kariera zyciowa, a w tym zawodowa czlowieka uwarunkowana jest jego „kariera zdrowotna”, rozumiana jako pewien „bagaz” wiedzy i doswiadczen zwiazanych ze zdrowiem, uzyskiwanych w róznych etapach zycia, które decyduja o umiejetnosciach, zachowaniach zdrowotnych i stylu zycia czlowieka. A zatem warto i o te kariere zabiegac, dbajac o zdrowie i promujac zdrowie, bowiem jak powiedzial M. P. O’ Donnell: „Promocja zdrowia jest dyscyplina nauki i sztuka wspomagania ludzi w dokonywaniu zmian w ich stylu zycia aby mogli zblizyc sie do optimum swego zdrowia; promocja zdrowia pomaga ludziom, by zmieniali swój styl zycia na sprzyjajacy zdrowiu”.

    5. I. ZDROWIE I CZYNNIKI JE WARUNKUJACE – Co to jest zdrowie? W 1947 roku Swiatowa Organizacja Zdrowia (SOZ ) zdefiniowala zdrowie jako: „ Stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i spolecznego, a nie tylko brak choroby lub kalectwa i niepelnosprawnosci” * Pozytywne rozumienie zdrowia * Zbyt idealistyczne rozumienie zdrowia * Nie uwzglednienie dynamicznych zwiazków miedzy zdrowiem fizycznym, spolecznym, psychicznym i duchowym * Calosciowe ( holistyczne ) rozumienie zdrowia Inne definicje i opisy zdrowia: Stan, w którym jednostka wykazuje optymalna umiejetnosc pelnienia ról i zadan wyznaczonych przez proces socjalizacji; Poziom sprawnosci funkcji ustrojowych w stosunku do srodowiska ( potencjal adaptacyjny) oraz sztuka panowania nad wlasnym cialem i psychika; Koncepcja adaptacji - dobre zdrowie to umiejetnosc radzenia sobie z ekstremalnymi zmianami srodowiska i dobra adaptacja do tych zmian. Koncepcja ta jest zbiezna ze wspólczesnym , ekologicznym podejsciem do zdrowia.

    6. Definicje zdrowia sformulowane przez Uczestniczki szkolenia w Lublinie – 9.XII. 2009 r Zdrowie spoleczne – jest to dobre samopoczucie spoleczne wynikajace z akceptacji i tolerancji w srodowisku: rodzinnym, w miejscu pracy w szkole, w spoleczenstwie (w srodowisku zycia). Zdrowie fizyczne – to poziom sprawnosci i prawidlowego funkcjonowania organizmu, zgodnie z wiekiem i okresem rozwojowym oraz warunkami zycia, uwzgledniajacy realizacje wlasnych potrzeb w zakresie róznych form aktywnosci fizycznej. Zdrowie psychiczne –stan psychiki uwzgledniajacy przyjete normy zachowan emocjonalnych i intelektualnych adekwatne do poziomu rozwoju czlowieka i sytuacji w jakiej sie znajduje, dajacy szanse samorealizacji.

    7. Nowe podejscie do zdrowia i choroby zaproponowal wybitny socjolog medycyny A. Antonowsky. Jego koncepcja zaklada, ze zdrowie i choroba sa krancami kontinuum. Kazdy czlowiek zajmuje pewna pozycje miedzy biegunami „absolutnego zdrowia” i „calkowitej choroby”. Gdy czlowiek buduje wlasne zasoby dla zdrowia i potrafi skutecznie radzic sobie ze stresorami, przesuwa sie w kierunku bieguna zdrowia.

    8.

    9. Biomedyczny i holistyczny model zdrowia Biomedyczny model zdrowia –podstawowe pojecie wspólczesnej medycyny naukowej. ZDROWIE Kategoria zobiektywizowana, medyczne kryteria opisu, stan braku zaklócen w funkcjach biologicznych organizmu. Z. zdeterminowane wyposazeniem genetycznym i wrodzona struktura organizmu oraz skutecznoscia zabiegów leczniczych podejmowanych przez sluzbe zdrowia. „Choroba grupuje obiektywne stany organizmu, a zdrowie jest kategoria subiektywna” ( Julian Aleksandrowicz, W poszukiwaniu definicji zdrowia, „Studia Filozoficzne” 1972, nr 9.)

    10. HOLISTYCZNY MODEL ZDROWIA Systemowa wizja – czlowiek jest elementem calosci ( zlozonej z wymiarów: fizycznych, psychicznych, duchowych, spolecznych i kulturowych). Calosc determinuje zdrowie kazdego z poszczególnych elementów. Czlowiek – wzglednie samodzielnym twórca wlasnego zdrowia. ZDROWIE PELNIA POTENCJALU ROZWOJOWEGO I DOBROSTAN; JEST CECHA SYSTEMU LUB PODSYSTEMU, KTÓRY WARUNKUJE RÓWNOWAGE ( KORZYSTNA DLA ZDROWIA) Choroba – skutek zachwiania równowagi systemowo rozumianego zdrowia. Etiologia – oprócz sfery biologicznej- otwarta na wiele czynników pozabiologicznych. Zakres wielowymiarowy – (sfery: biologiczna, psychospoleczna, kulturowa, duchowa); wielopoziomowy ( wielosc ukladów, np. srodowisko rodzinne, srodowisko lokalne). Dopuszczalnosc subiektywnych kryteriów odnoszacych sie do zdrowia, oddzialywanie terapeutyczne uzupelnione o naturalne sposoby.

    11. Spoleczno – ekologiczny model zdrowia podstawa promocji zdrowia * Holistyczna wizja czlowieka * Powiazanie miedzy czlowiekiem i jego srodowiskiem, oddzialywanie czynników natury psychospolecznej

    12. ZDROWIE jest: WARTOSCIA ZASOBEM dla spoleczenstwa SRODKIEM do codziennego zycia

    13. Czynniki warunkujace zdrowie * STYL ZYCIA i ZACHOWANIA ZDROWOTNE ( 50 – 60%) SRODOWISKO FIZYCZNE I SPOLECZNE ( 20 – 25%) CZYNNIKI GENETYCZNE ( OKOLO 20%) SLUZBA ZDROWIA ( 10 – 15%)

    14. Zachowania zdrowotne, czyli: postepowanie, dzialania ( lub ich zaniechanie), które bezposrednio lub posrednio wplywaja na zdrowie. ZACHOWANIA SPRZYJAJACE ZDROWIU ( PROZDROWOTNE, POZYTYWNE) ZACHOWANIA ZAGRAZAJACE ZDROWIU ( ANTYZDROWOTNE, NEGATYWNE)

    15. STYL ZYCIA Skladaja sie nan zachowania zdrowotne, postawy, dzialania i ogólna filozofia zycia. Zalezy od : srodowiska, norm spolecznych i kulturowych, w których zyje czlowiek i spolecznosc, do której nalezy ( lub z która sie identyfikuje); osobistych przekonan, wartosci, umiejetnosci zycia, ogólnej : ekonomicznej, politycznej i organizacyjnej struktury spoleczenstwa.

    16. „Kariera zdrowotna” Jest to pewien „bagaz” ( suma) wiedzy i doswiadczen zwiazanych ze zdrowiem, uzyskiwanych w róznych etapach zycia, które decyduja o umiejetnosciach, zachowaniach zdrowotnych i stylu zycia czlowieka. W rozwoju „kariery zdrowotnej” podstawowe znaczenie maja wplywy spoleczne.

    18. II. PROMOCJA ZDROWIA KONCEPCJA I STRATEGIA DZIALAN DLA ZDROWIA – powstala w latach 70-tych XX wieku, z ruchem „Zdrowie dla wszystkich w 2000 roku” PODSTAWOWE ZALOZENIA sformulowano w 1986 roku w KARCIE OTTAWSKIEJ, w czasie KONFERENCJI PROMOCJI ZDROWIA w OTTAWIE: PROMOCJA ZDROWIA JEST TO PROCES UMOZLIWIAJACY LUDZIOM ZWIEKSZENIE KONTROLI NAD SWOIM ZDROWIEM ORAZ JEGO POPRAWE

    19. KONCEPCJA

    20. Promocja zdrowia wedlug M.P. O’Donnell’a „Promocja zdrowia jest dyscyplina nauki i sztuka wspomagania ludzi w dokonywaniu zmian w ich stylu zycia aby mogli zblizyc sie do optimum swego zdrowia” STYL ZYCIA SPRZYJAJACY ZDROWIU

    21. ZMIANY W STYLU ZYCIA

    22. Obszary promocji zdrowia 1. Budowanie prozdrowotnej polityki publicznej 2. Tworzenie srodowiska zycia i pracy ( fizycznego i spolecznego) 3. Zachecanie do aktywnych dzialan na rzecz zdrowia calego spoleczenstwa ( jednostki, grupy, spolecznosci lokalnych) 4. Rozwijanie indywidualnych umiejetnosci sluzacych zdrowiu ( edukacja do zdrowia ) 5. Reorientacja sluzby zdrowia

    23. Poziomy promocji zdrowia Panstwo Województwo Gmina Szkola Rodzina

    24. Metody i podejscia w promocji zdrowia 1. Podejscie „od ludzi do problemu” 2. Podejscie siedliskowe 3. Zmodyfikowane uczestnictwo spolecznosci 4. Rozwiazywanie problemów

    25. Promocja zdrowia a profilaktyka Profilaktyka (prewencja) – zapobieganie chorobom i innym zaburzeniom oraz ich skutkom: * pierwotna – zapobieganie zachorowaniu, urazowi * wtórna – zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby * trzeciorzedowa – zapobieganie skutkom fizycznym i psychicznym choroby.

    26. Zdrowie/profilaktyka Zdrowie / promocja Profilaktyka Zdrowie / zapobieganie chorobom Zdrowie / utrzymanie status quo Promocja Zdrowie / „tworzenie”, „krzewienie”, „doskonalenie” ZDROWIE / POTEGOWANIE – „ZWIEKSZANIE POTENCJALU” ZDROWIA

    27. Promocja zdrowia a edukacja zdrowotna Edukacja zdrowotna jest nieodlacznym, komplementarnym elementem promocji zdrowia. Celem jej jest budzenie swiadomosci, zwiekszenie wiedzy, umiejetnosci, ksztaltowanie postaw wobec zdrowia poszczególnych jednostek Sa to niezbedne kompetencje do podjecia przez ludzi dzialan na rzecz zmiany swego stylu zycia i srodowiska.

    29. III. SZKOLA PROMUJACA ZDROWIE

    31. HISTORIA Ruch promocji zdrowia w Europie – lata 80 – te XX wieku: Ruch „zdrowych miast” „Szkola promujaca zdrowie” (Sz PZ) 1991 r. – SOZ proponuje Wegrom, Czechoslowacji i Polsce - tworzenie SzPZ w praktyce 1991 r. – rozpoczeto w Polsce Projekt „Szkola promujaca zdrowie” w 15 szkolach We wrzesniu 1992 r. – powstaje Europejska Siec Szkól Promujacych Zdrowie Do czerwca 1992 roku w 22 województwach utworzono wojewódzkie zespoly ds. szkól promujacych zdrowie

    32. Koncepcja Sz P Z 1. Zalozenia Karty Ottawskiej – podejscie siedliskowe. 2. SzPZ – siedlisko, którego czlonkowie spolecznosci - pracownicy i uczniowie: * podejmuja starania aby poprawic swoje samopoczucie i zdrowie, * ucza sie jak zyc zdrowiej i tworzyc zdrowe srodowisko, * zachecaja ludzi w innych siedliskach w swoim otoczeniu, zwlaszcza rodziców uczniów, do podjecia podobnych staran.

    33. Zdrowy styl zycia calej spolecznosci szkolnej Program edukacji zdrowotnej 2. Ethos zdrowia w szkole 3. Wspóldzialanie z rodzicami i spolecznoscia lokalna

    34. Strategia Podejscie „ od ludzi do problemu” Podejscie siedliskowe Rozwiazywanie problemów Wspóluczestnictwo i partnerstwo osób reprezentujacych rózne grupy spolecznosci szkolnej Tworzenie SzPZ praca „od podstaw” – zmiany w ludziach i srodowisku ich zycia

    35. Elementy strategii tworzenia SzPZ Prawidlowe planowanie i ewaluacja dzialan Metoda „malych kroków” Wlasny program, metody, tempo realizacji Prawo do bledów Elastyczne podejscie Uwzglednienie „wzlotów” i „upadków” Swietowanie wszystkich, nawet malych sukcesów – podtrzymywanie entuzjazmu Wiarygodnosc dla siebie i innych

    36. Zadania nauczycieli Holistyczne podejscie w promocji zdrowia Aktywne, nowoczesne podejscie do zadan Przechodzenie od malych do duzych zmian Nauczyciel edukatorem zdrowia i innowatorem – wytrwaly i konsekwentnie dazacy do celu

    37. PODSUMOWANIE

    38. Literatura 1.M. Demel, Pedagogika zdrowia, W S i P, Warszawa 1980. 2. B.Woynarowska, Zdrowie, edukacja do zdrowia, promocja zdrowia. W: A. Jaczewski (red.), Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Cz. II, W S i P, Warszawa 1994. 3. J. B. Karski, Organizacja osrodka promocji zdrowia, Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Warszawa 1994. 4. „Promocja Zdrowia. Nauki spoleczne i Medycyna”, Czasopismo Interdyscyplinarne Instytutu Kardiologii, Warszawa – dwumiesiecznik, ukazuje sie od 1994 roku. 5. Z. Slonska, M. Misiuna, Promocja zdrowia. Slownik podstawowych terminów, Agencja Promo – Lider, Warszawa 1993. 6. B. Woynarowska, M. Sokolowska, Jak tworzymy szkole promujaca zdrowie. Pierwsze doswiadczenia, Polski Zespól ds. Projektu Szkola Promujaca Zdrowie, Warszawa 1993. 7. M. Kowalski, Teoretyczne podstawy refleksji o zdrowiu, W: M. Kowalski, A. Gawel, Zdrowie Wartosc Edukacja, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006, s. 15 – 43. 8. D. Skulicz (red.), Zdrowie w edukacji elementarnej. Wprowadzenie do konstruowania programów autorskich, Kraków 2004, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego.

    39. EDUKACJA ZDROWOTRNA W SZKOLE 1. Program edukacji zdrowotnej w szkole 2. Strategia i metody edukacji zdrowotnej 1. Program edukacji zdrowotnej w szkole Definicje: * M. Demel: „ Wychowanie zdrowotne jest integralna czescia ksztalcenia pelnej osobowosci”. Polega ono na: ksztaltowaniu nawyków, sprawnosci, postaw wobec zdrowia, umozliwiajacych jego ochrone i doskonalenie oraz pobudzaniu pozytywnego zainteresowania sprawami zdrowia. * T. Williams: „ Edukacja zdrowotna jest to proces, w którym ludzie ucza sie dbac o zdrowie wlasne i spolecznosci w której zyja” * L. Baric: „ Edukacja zdrowotna jest to proces przekazywania i/lub nabywania wiedzy i umiejetnosci niezbednych do przezycia i poprawy jakosci zycia”

    40. Edukacja do zdrowia obejmie wiec przekazywanie i nabywanie ( zwiekszenie) lub korekte: Swiadomosci i rozumienia zdrowia; Wiedzy o zdrowiu; Postaw wobec zdrowia; Umiejetnosci dla ksztaltowania zachowan sprzyjajacych zdrowiu GLÓWNYM CELEM EDUKACJI ZDROWOTNEJ JEST ZDROWY STYL ZYCIA LUDZI: Korzystne zmiany zachowan zdrowotnych; Rozwój checi zdolnosci i kompetencji do dzialania; Rozwój wiedzy i umiejetnosci „ wgladu” w siebie; Zaangazowanie i motywacja; Wizja przyszlosci; Doswiadczenie zdobyte w konkretnych dzialaniach w praktyce.

    42. Koncepcja wszechstronnej edukacji zdrowotnej w szkole ZASADY REKOMENDOWANE PRZEZ: WHO, UNESCO I UNICEF Uwzglednienie holistycznego podejscia do zdrowia i czynników, które je warunkuja; Wykorzystanie wszystkich okolicznosci do edukacji do zdrowia ( przedmioty nauczania, wzorce tworzone przez nauczycieli, srodowisko szkoly, pomoc róznych osób w szkole i poza nia); Dazenie do harmonizowania informacji z róznych zródel; Zachecanie uczniów do zdrowego stylu zycia i tworzenie w szkole do tego warunków.

    43. Obszary tematyczne edukacji zdrowotnej w szkole/ bloki tematyczne Higiena osobista i otoczenia Bezpieczenstwo i pierwsza pomoc Zywnosc i zywienie Ruch w zyciu czlowieka Praca i wypoczynek Zycie w rodzinie, psychologiczne i srodowiskowe aspekty edukacji zdrowotnej Zdrowie psychospoleczne Edukacja seksualna Zycie bez nalogów

    44. Zdrowie psychospoleczne Zdrowie psychiczne Najprostsza definicja zdrowia psychicznego jest brak problemów ( trudnosci) zwiazanych z ta sfera funkcjonowania. Zdrowie psychiczne jest równowaga miedzy emocjami,przekonaniami i umiejetnosciami Zdrowie psychospoleczne jest to zdolnosc dostosowywania sie do spoleczenstwa lub grupy spolecznej, z która identyfikuje sie dana osoba. Zdrowie psychiczne mozna definiowac w aspekcie pozytywnym i negatywnym

    45. Obszary tematyczne w promocji zdrowia psychicznego w szkole 1. Wzajemne porozumiewanie sie 2. Skuteczne sluchanie i opowiadanie 3. Radzenie sobie ze stresem 4. Kierowanie zmianami Ksztaltowanie umiejetnosci zyciowych

    46. Umiejetnosci zyciowe i ich podzial wedlug UNICEF WHO i UNESCO Grupa umiejetnosci Rodzaje umiejetnosci Umiejetnosci interpersonalne. Empatia, aktywne sluchanie, przekazywanie i przyjmowanie informacji zwrotnych, porozumiewanie sie werbalne i niewerbalne, asertywnosc, odmawianie, negocjowanie, rozwiazywanie konfliktów, wspóldzialanie, praca w zespole, zwiazki i wspóldzialanie ze spolecznoscia. Umiejetnosci dla budowania samoswiadomosci. Samoocena, identyfikacja wlasnych mocnych i slabych stron, pozytywne myslenie, budowanie pozytywnego obrazu wlasnej osoby i wlasnego ciala. Umiejetnosci dla budowania wlasnego systemu wartosci. Zrozumienie róznych norm spolecznych, przekonan, kultur, róznic zwiazanych z plcia; tolerancja; identyfikacja czynników, które wplywaja na system wartosci, postaw i zachowan; przeciwdzialanie dyskryminacji i negatywnych stereotypom; dzialania na rzecz prawa, odpowiedzialnosci i sprawiedliwosci spolecznej. Umiejetnosci podejmowania decyzji. Krytyczne i twórcze myslenie, rozwiazywanie problemów, identyfikacja ryzyka dla siebie i innych, poszukiwanie alternatyw, uzyskiwanie informacji i ocena ich wartosci, przewidywanie konsekwencji wlasnych dzialan, stawianie sobie celów. Umiejetnosci radzenia sobie i kierowania stresem Samokontrola, radzenie sobie z presja, gospodarowanie czasem, radzenie sobie z lekiem, trudnymi sytuacjami, poszukiwanie pomocy.

    48. PROGRAM EDUKACJI ZDROWOTNEJ Cechy programu: ramowy, elastyczny, umozliwiajacy swobode w doborze tresci i metod w zaleznosci od potrzeb uczniów, warunków i mozliwosci szkoly i klasy. Spiralny uklad programu Program adresowany do: jednostki ( „Ja”) w aspektach: * Ja i troska o mnie * Ja i moje relacje z innymi ludzmi * Ja i moje srodowisko ( spolecznosc i srodowisko).

    49. Zasady realizacji programu: I. Sprawdzenie „ gdzie sa nasi uczniowie” - czyli jaka jest ich dotychczasowa wiedza, postawy i percepcja zdrowia: * Wlasciwy dobór tresci i metod edukacji zdrowotnej; * Nawiazanie dialogu z uczniami, poznanie ich zainteresowan i potrzeb, zachecenie do aktywnego udzialu;

    50. II. Sprawdzenie gdzie my jestesmy ( „bagaz” doswiadczen, wartosci i postaw); III. Dostosowanie programu do realiów zycia uczniów ( kultura, wartosci, postawy wiedza), wplywów: nauczycieli, rodziców, rówiesników, liderów w spolecznosci lokalnej, osób znaczacych, mediów); IV. Uczen wspóltwórca wiedzy i kompetencji; V. Atmosfera akceptacji, wzajemnego zaufania, osobistego kontaktu i poczucia bezpieczenstwa.

    51. Literatura: 1. M. Demel, Pedagogika zdrowia, WSiP, Warszawa 1980. 2. B.B. Jensen, Edukacja zdrowotna i demokracja. Dzialanie i kompetencja do dzialania, „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne” 1994, 41, 1, 22. 3. B.B. Jensen, O srodowiskowej edukacji zdrowotnej, „Lider” 1994, 4, 3. 4. H. Nakaijma, Wprowadzenie w szkolach wszechstronnego programu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, „ Lider” 1993, 5, 3. 5. D. Skulicz ( red.), Zdrowie w edukacji elementarnej. Wprowadzenie do konstruowania programów autorskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellonskiego, Kraków 2004. 6. D. Skulicz, Wychowanie zdrowotne w szkole, "Hejnal Oswiatowy" Nr 1, Kraków 2006. 7. WHO, UNESCO, UNICEF, Wszechstronna edukacja zdrowotna. Przewodnik do dzialania. „ Lider” 1993, 5, 4. 8. B. Woynarowska, Zdrowie, edukacja zdrowotna, promocja zdrowia. W: Jaczewski A ( red.), Biologiczne i medyczne aspekty rozwoju i wychowania, WSiP, Warszawa 1984.

    53. 2. Strategia i metody edukacji zdrowotnej Potrzeba podejscia holistycznego - przekazywanie informacji z silnym ladunkiem pozytywnych emocji; Dostarczanie i wzbogacanie wiedzy - podstawa edukacji zdrowotnej; Stawianie pytan, wyjasnianie watpliwosci; Prawo do osobistego doswiadczania i wyciagania wniosków; Osobista odpowiedzialnosc za wykorzystanie wiedzy; Ksztaltowanie poczucia odpowiedzialnosci za wlasne zdrowie; Aktywne uczenie sie, czyli uczenie oparte na doswiadczeniu.

    54. Aktywne uczenie sie A. Aktywizowanie uczniów: * Sprawdzanie i stosowanie wiedzy w róznorodnych symulowanych i naturalnych sytuacjach. * Zacheta do sprawdzenia wlasnych wartosci i postaw. * Nabywanie i cwiczenie umiejetnosci. * Glówne metody edukacji zdrowotnej: wybór, negocjacje, dyskusje, podejmowanie decyzji, rozwiazywanie problemów, odgrywanie ról, studia przypadków, wywiady, symulacje, planowanie.

    55. B. Praca w grupach: Komunikacja, dyskutowanie, uzgadnianie stanowisk; Wymiana mysli, analiza odmiennych stanowisk; Przedstawianie wniosków i efektów pracy innym zespolom przez przedstawiciela (lidera) –zwiezle wyrazanie mysli, cwiczenie umiejetnosci wypowiadania sie przed wiekszym audytorium.

    56. Rola nauczyciela: Odpowiada za: program, przebieg procesu uczenia sie, odpowiedni dobór informacji i metod aktywizujacych. Od ucznia zalezy czy informacje przyswoi i wykorzysta ( efekty edukacji zdrowotnej).

    57. Trzy etapy uczenia oparte na doswiadczaniu ETAP A – WPROWADZENIE wzajemne poznawanie sie uczestników okreslenie podstawowych regul pracy w zespole cwiczenia „ rozgrzewajace”

    59. ETAP B CWICZENIA Z WYKORZYSTANIEM METOD AKTYWIZUJACYCH „ Burza mózgów” na dany temat/pytanie Odgrywanie ról i symulacje Dyskusja ukierunkowana Przeprowadzenie wywiadu Zastosowanie nagran wideo z powtórkami Kwestionariusz, ankieta, wizyty Indywidualne/ grupowe planowanie pracy Gry, zagadki

    60. ETAP C – PODSUMOWANIE I EWALUACJA Refleksja: czego nauczylem sie w trakcie danego cwiczenia – o mnie samym, o innych ludziach, o zdrowiu i zdrowym stylu zycia? Jakie to ma dla mnie znaczenie? Jaki to bedzie mialo wplyw na moje postawy i zachowanie? Jakie dzialania powinienem podjac ( co chce zrobic, co zrobie) w najblizszym czasie w wyniku tych zajec?

    62. Aktywne uczenie sie - podsumowanie Rola nauczyciela to glównie umozliwianie, organizowanie i ulatwianie uczenia sie. Uczen uczy sie w sposób tak aktywny, jak jest to mozliwe i bierze odpowiedzialnosc za efekty uczenia sie. Uczenie zachodzi glównie przy uzyciu technik opartych na mysleniu twórczym takich jak: stawianie pytan, rozwiazywanie problemów, podejmowanie decyzji. Uczniowie pracuja w grupach o róznej liczebnosci. Kladzie sie nacisk na wspólprace w atmosferze zaufania, akceptacji i wzajemnego wspierania sie. W uczeniu równie wazny jest aspekt poznawczy i emocjonalny. Ewaluacja, czyli sprawdzanie efektów dzialan edukacyjnych, obejmowac powinna zarówno proces uczenia ( przebieg, co pomagalo? Co utrudnialo? ) jak i jego wynikli ( o ile uczen wzbogacil swoja wiedze, przekonania i umiejetnosci).

    64. Deklaracja I Europejskiej Konferencji Szkól Promujacych Zdrowie „Kazde dziecko ma prawo i powinno miec mozliwosc uczyc sie w szkole promujacej zdrowie”.

    65. LITERATURA Warto przeczytac: B. Woynarowska, M. Sokolowska: Koncepcja i zasady tworzenia szkoly promujacej zdrowie; I. Lutze, M. Sokolowska, B. Woynarowska, M. Woynarowska-Soldan: Narzedzia do autoewaluacji w szkole promujacej zdrowie, w: „Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia w Szkole”, zeszyt 10 i 11, CMPPP, Warszawa 2006 (www.cmppp.edu.pl)

    66. IV. Wspólpraca z rodzicami Rozwój „kariery zdrowotnej” mlodego czlowieka zaczyna sie w czasie pierwotnego procesu socjalizacji w rodzinie i jest kontynuowany po rozpoczeciu nauki w szkole. Dolacza sie w tym okresie wplyw szkoly i kregu rówiesników. Postrzeganie szkoly przez rodziców – moze byc „bariera” we wspólpracy. Bariery te moga byc tez tworzone przez samych nauczycieli. Reguly wspólpracy rodziców i nauczycieli powinny byc przedyskutowane i uzgodnione. Komunikacja dom – szkola – uzgadnianie stanowisk, dyskutowanie, prowadzenie dialogu. Zadaniem szkoly – tworzenie dobrego klimatu, który umozliwi przedyskutowanie odpowiedniego podzialu ról i odpowiedzialnosci oraz budowanie pelnego partnerstwa.

    67. Wzmacnianie wspólpracy miedzy szkola a rodzicami A. WSPOMAGANIE ROPDZICÓW W PELNIENIU ROLI ORAZ ROZUMIENIU PROCESÓW ROZWOJOWYCH ICH DZIECKA ( SPOTKANIA, KURSY, GRUPY WSPARCIA) B. GRUPY DZIECIECO – RODZICIELSKIE PRZED ROZPOCZECIEM NAUKI C. BIBLIOTEKA ( WYPOZYCZALNIA) ZABAWEK I KSIAZEK DLA DZIECI I RODZICÓW D. POKÓJ DLA RODZICÓW E. WIZYTY DOMOWE F. FORMY WSPIERANIA SZKOLY PRZEZ RODZICÓW: Prowadzenie treningów sportowych, pomoc w szkolnej bibliotece, prowadzenie zajec na powietrzu, udzial w prowadzeniu szkolnego sklepiku, pomoc w przygotowaniu posilków, pomoc przy opracowaniu specjalistycznych programów nauczania, uczestnictwo w wydarzeniach spolecznych i kulturalnych, doskonalenie sprawnosci jazdy na rowerze u uczniów, dzielenie sie z uczniami doswiadczeniami zawodowymi)

    68. ZAANGAZOWANIE RODZICÓW W REALIZACJE PROGRAMU EDUKACJI ZDROWOTNEJ A. SPOTKANIA Z RODZICAMI ( zebrania, wywiadówki) B. PISEMNE POROZUMIEWANIE SIE Z RODZICAMI SPOTKANIA Z RODZICAMI C. PUBLIKACJE POSWIECONE EDUKACJI ZDROWOTNEJ D. SZKOLENIA METODA WARSZTATOWA E. UZYWANIE SRODKÓW MULTIMEDIALNYCH F. KORZYSTANIE Z POMOCY RODZICÓW W REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA LITERATURA: 1. Mendel M., Szkic do portretu dobrej szkoly z rodzicami we wnetrzu, „ Edukacja i Dialog” 1995, Nr 4, 6, 9. 2. Misiorna E., Misiarek S., Rodzice jako partnerzy, „ Edukacja i Dialog” 1995, Nr 4, 6, 14.

    69. V. PLANOWANIE I EWALUACJA W EDUKACJI ZDROWOTNEJ CO TO JEST EWALUACJA? „ EWALUACJA” „EWALUATION” ( z jez. angielskiego) – okresla wartosc. W jez. Polskim zblizone okreslenia „ocena”, „analiza” nie oddaja w pelni istoty ewaluacji. EWALUACJA – MA NA CELU SPRAWDZENIE PRZEBIEGU I WYNIKÓW NASZYCH DZIALAN. WYRÓZNIAMY DWA JEJ RODZAJE: EWALUACJA WYNIKÓW – sprawdzenie, czy osiagnieto zalozone cele ( sukces, czy niepowodzenie), EWALUACJA PROCESU – sprawdzenie „co naprawde zdarzylo sie w czasie realizacji programu i dlaczego?, czy i jak realizowane byly ustalone zadania”?

    70. Cele i funkcje ewaluacji Co robic dalej? Czy program kontynuowac, zmodyfikowac , czy przerwac? Powiazanie ewaluacji z planowaniem: * rozpoznanie sytuacji wyjsciowej ( przed rozpoczeciem zajec) – diagnoza, * okreslenie celów i zadan ( co chcemy osiagnac i jak to zrobimy), * ustalenie co bedziemy sprawdzac w czasie i po zakonczeniu programu – planowanie sposobu ewaluacji.

    71. Zasady budowania planu programu i ewaluacji edukacji zdrowotnej PLANOWANIE REALIZACJA EWALUACJA Poznawanie uczestników i ich dotychczasowych doswiadczen Identyfikacja potrzeb Okreslenie celów Sformulowanie zadan 5. Identyfikacja srodków 6. Planowanie tresci i metod 7. Planowanie ewaluacji 8. REALIZACJA PROGRAMU 9. Ewaluacja – narzedzia!!!!!! - podrecznik( s. 71, 72, 73)

    72. LITERATURA Hawkins J.D., Nederhood B., Podrecznik ewaluacji programów profilaktycznych, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa – Olsztyn 1994. Woynarowska B., Sokolowska M. ( red.) Jak tworzymy szkole promujaca zdrowie. Pierwsze doswiadczenia. Polski Zespól ds. Projektu Szkola Promujaca Zdrowie, Warszawa 1993.

    73. VI. DOKONYWANIE ZMIAN I KIEROWANIE NIMI 1. Posiadaj wizje tego co chcesz osiagnac: + wizja celu zalezna od indywidualnych potrzeb, + wspólpraca z innymi ludzmi, + zgodnosc wlasnego interesu z interesem innych ludzi (asertywnosc 2. Postaw sobie jasne i osiagalne cele: + konkretne cele – seria malych kroków, które prowadza do osiagniecia koncowego celu, + autokontrola w osiaganiu wlasnych celów, + male kroki prowadza do duzych zmian

    74. 3. Ucz sie gospodarowac czasem: + nie nalezy mylic pracy skutecznej z praca zbyt obciazajaca, + pracuj rozsadniej, a nie ciezej, + dokladnie planuj swoja prace i okreslaj priorytety, + badz systematyczny, + nie pozoruj pracy, + uzywaj zasady 80/20 co oznacza, ze dla osiagniecia 80% korzysci poswiecaj tylko 20% ogólnego czasu przeznaczonego na dzialania, + stosuj metode „sera szwajcarskiego” – male dziury w duzych zadaniach!!

    75. 4. Praktykuj zdrowy styl zycia: + nie pal, + uzywaj alkoholu w sposób umiarkowany, + ucz sie relaksowac, + sypiaj odpowiednio dlugo. 5. Zrozum na czym polega proces zmian: + kazda zmiana wywoluje silny wplyw na ludzkie uczucia, + ludzie potrzebuja czasu na zmiane oraz swobody w przechodzeniu przez rózne etapy emocjonalnego dostosowania sie do zmian,

    76. + PROCES ZMIAN Reakcja emocjonalna: 9.aktywna akceptacja Aktywna: 4. zlosc, 5. pogodzenie sie z losem 1.stabilizacja---------------------------------------------8. akceptacja--------------- Bierna: 3.zaprzeczenie ( opór) 2. demobilizacja 7. próba 6. depresja ____________________________________________ CZAS

    77. 6. Znajdz czas aby swietowac swoje osiagniecia: + nie spiesz sie i nie podejmuj szybko nastepnego celu, + zatrzymaj sie i pochwal sie za to, co juz osiagnales, + odpoczywaj i baw sie – te chwile zacheca ciebie i twój zespól do podejmowania kolejnych zadan i kontynuowania wysilków.

    78. RELAKS

    80. Pracownia Promocji Zdrowia Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie Krajowy Zespól ds. Sieci SzPZ Wojewódzki Koordynator Sieci SzPZ Ksiegarnia Sentencja - LUBLIN

    81. Dziekuje za wspólne spotkania!!!

More Related