Privatisering en de rol van de gemeentelijke overheid Else Poortvliet – gemeente Den Haag

1. Privatisering en de rol van de gemeentelijke overheidElse Poortvliet – gemeente Den Haag

2. Thema-bijeenkomst 6 september 2012 • Onderwerp: Toekomst gemeentelijk bouwtoezicht • Doel: Informatie uitwisselen over verschillende initiatieven en pilots Gezamenlijk standpunt • Deelnemers: Ministerie van BZK Gemeenten Marktpartijen VBWTN

3. Terugblik 6 september 2012 • Uitgangspunt: niet "of" maar "hoe" • Presentaties van verschillende modellen: • Privaat stelsel op basis van gedelegeerd toezicht met systeemtoezicht door gemeente • Privaat stelsel onder certificaat met overheidsrol • Privaat stelsel onder certificaat zonder overheidsrol • Presentatie Dekker in breed perspectief • Lagerhuisdebat

4. Dekker in breder perspectief • De problematiek zit niet zo zeer in het deel van de techniek, maar in het deel van de ruimtelijke inpassing • De problematiek ligt in de perceptie over de waarde/rol van een bouw- of omgevingsvergunning voor (ver)bouwen • De problematiek ligt in de wijze waarop opdrachtgevers en de bouw te werk gaan • De problematiek ligt in het feit dat de gemeente de werkwijze en organisatie van de bouw in stand houdt • Certificeringstrajecten leren dat dit niet automatisch leidt tot kwaliteit • Privatiseringstrajecten leren dat dit leidt tot meer complexiteit en minder dienstverlening • Leer van de Wabo, de meeste aanvragen betreffen kleinere plannen

5. Lagerhuisdebat • Deel 1: het huidige stelsel • Deel 2: een duaal of volledig privaat stelsel • Deel 3: het werken onder certificaat • Deel 4: de rol van de gemeente

6. Lagerhuisdebat Thema 1: het huidige stelsel • Overheid maakt zich probleemeigenaar, omdat markt “gaten” laat vallen • Marktpartijen leunen op de overheid en dat maakt de markt lui • Overheid haalt regelmatig grote fouten uit aanvragen en voorkomt daarmee de nodige slachtoffers • Marktpartijen lijken de verantwoordelijkheid niet te willen dragen • Minimale kwaliteit wordt vaak maximale kwaliteit • Huidige stelsel niet risicoloos, gemeente toets niet alles, maar wie toetst is verantwoordelijk en dus in principe afrekenbaar • Er is sprake van schijnzekerheid en scheve beeldvorming bij de buitenwacht. Rol van de opdrachtgever is van belang. • Er is geen “equal level playing field” (grote verschillen gemeenten)

7. Lagerhuisdebat Thema 2: Volledig geprivatiseerd of duaal stelsel • Privatisering betreft (ver)bouwen volgens de Wabo (Bouwbesluit hfd 2 t/m 6). • Bij een duaal stelsel richt de markt zich op het lucratieve deel, overheid houdt het onrendabele deel (“het faissement van BWT”). • Duaalstelsel alleen hoogstens als tussenfase; volledig privaat is het eindbeeld. • In één keer overstappen kun je burgers (en de markt) niet aandoen. Aan de andere kant kost het veel geld en leidt het bovendien tot veel onzekerheden voor personeel, bedrijfsvoering. Daarom juist wel doen. • Bij duaal moet er één niveau zijn publiek en privaat.

8. Lagerhuisdebat Thema 3: werken onder certificaat • Certificering door de markt, de overheid heeft hierin geen enkele rol, maar een certificerende instantie is afhankelijk van zijn klanten en kan daarom nooit onafhankelijk zijn. De overheid moet hier een rol houden om de kwaliteit te borgen. • De huidige BRL’s geven onvoldoende kwaliteitswaarborg • Inhoudelijke kwaliteitscriteria zijn van belang. • Sancties zijn van essentieel belang. Het systeemtoezicht moet op dicht op een project zitten. • Woningborg en Rijksdienst Wegverkeer / APK wellicht aanknopingspunten voor model

9. Lagerhuisdebat Thema 4: Rol van de gemeente • In het private stelsel blijft de gemeente verantwoordelijk voor de bouwveiligheid. • Gemeente is en blijft verantwoordelijk voor ruimtelijke aspecten. • Gemeente geeft veel meer vooraf kaders aan waar marktpartijen aan moeten voldoen • Gemeente moet haar handhavingstaken uit kunnen voeren en dus beschikken over gegevens van de markt • Cultuuromslag, ook bij (lokale) politiek: we zijn er niet meer van • Nieuwe vormen van samenwerken met marktpartijen zijn nodig

10. Conclusies Themabijeenkomst 6 september 2012 Nog geen gezamenlijk model Ervaringen en visies bundelen om gezamenlijk te komen tot uitwerkingsvoorstellen voor privatisering Gemeenten en marktpartijen brengen hun deskundigheid in en zijn gesprekspartner van het rijk Dit kan vorm krijgen in een gezamenlijke (gemeente en marktpartijen) werkgroep Verbreding van de discussie naar Platform Grote Gemeenten