ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK Eizagirre irakaslea 2009-2010 Ikasturtea

1. ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK Eizagirre irakaslea 2009-2010 Ikasturtea

2. ELEKTRIZITATE MOTAK 1-Elektrizitate industriala eta etxekoa (Korronte alternoa) 2-Elektrizitate estatikoa 3-Onaztarria edo tximista (Korronte zuzena)

4. ISTRIPU ELEKTRIKOA GERTATZEKO MODU EZBERDINAK 1-Polo bakarrarekin kontaktoa 2-Eroale biren artean kokatzea 3-Arku boltaikoa: eroaleekin kontakturik ez. -5000 VOLT. 1 mm -100000 VOLT. 35mm

5. FISIOPATOLOGIA • Korrontearen intensitatea • Korrontearen norabidea • Kontaktuko denbora • Maiztasuna edo frekuentzia • Korronte mota • Erresistentzia • Tentsioa • Beste faktoreak

6. FISIOPATOLOGIA 1-KORRONTEREN INTENSITATEA: Amperioek hil egiten dute,boltioek erre egiten dute. Korronte alternoari dagokionez: -0.4-1.1mA: korrontea nabaritzeko. -9 mA: unbrala korronte iturria askatzeko. tetania agertzen da. -80mA-4 A: fibrilazio bentrikularraren unbrala. -> 4 A siderazioa: nerbio sistemako zentroen hondamena. Arnas-bihotzeko geldiketa.

7. FISIOPATOLOGIA 1-KORRONTEREN INTENSITATEA: Korronte zuzenari dagokionez: Aipatutako unbralak baino lau aldiz handiagoak.

8. FISIOPATOLOGIA 2-IBILBIDEA(Norabidea) -Sarrera eta irteera puntuek adierazten dute. -Ibilbidean burmuina edo bihotza %60 hil. -Ibilbide horizontala arriskutsuago bertikala baino.

9. FISIOPATOLOGIA 3-DENBORA -Zenbat eta denbora gehiago, lesioak larriagoak -Tximistak oso indartsuak dira baina denbora gutxian. -Fibrilazio bentrikularra agertzen da T uhinarekin batera gertatzen bada.

11. FISIOPATOLOGIA 4-MAIZTASUNA: -Korronte alternorako 7000 ziklo/seg da muga. -<7000z/s arriskutsua. ->7000z/s Joule efektuarengatik, efektu termikoa soilik.

12. FISIOPATOLOGIA 5-KORRONTE MOTA: Korronte alternoa zuzena baino arriskutsugoa da.

13. FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Korronte fluxuari aurre egiten dion joera da. -Erresistentzia handiak beroa eragiten du.

14. FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Hezurra, gantz, larruazal lehorraHANDIA

15. FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Larruazal hezea, muskuloaERTAINA

16. FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Nerbioa, odola, erraiakTXIKIA

18. FISIOPATOLOGIA 6-ERRESISTENTZIA -Hezetasunak erresistentzia gutxitzen du. Horregatik uretan ez dago erredura handirik, baina bai bihotz geldiketa. -Larruazal lehorrak babestu egiten du. -Korronte elektrikoa beti erresistentzia txikiena duen bidetik.

19. FISIOPATOLOGIA ERRESISTENTZIAREN ERAGINA LESIOAN Eroalearekin kontaktuan dagoen tokiaren erresistentzia txikia bada, lesio orokorrak handiak eta lesio lokalak txikiak. Erresistentzia handia bada: Lesio lokalak handiak baina orokorrak apalagoak.

21. FISIOPATOLOGIA 7-TENTSIOA: -Boltaje gutxiko korronteak bihotz-arnas geldiketa baina erredura txikia. -Boltaje handiko korronteak erredura handia baina barruko kalterik ez.

22. FISIOPATOLOGIA • LESIO MEKANISMOAK: • ENERGIA ELEKTRIKOA • -Tetania, arritmiak, arnas geldiketa, fibrilazio bentrikularra. • ENERGIA TERMIKOA • -Ehunen koagulazioa eta nekrosia.Erredurak.

23. FISIOPATOLOGIA • LESIO MEKANISMOAK: • TRAUMATISMOAK • -Muskulu uzkurdurengatik. • ELEKTROPORAZIOA. • -Korronteak mintz zelularren potentziala aldatzen du,edema zelularra agertuz,eta zelula hil egiten da.

24. KLINIKA: ELEKTROTRAUMATISMOA: Korronte elektrikoak eragiten dituen lesioak. ELEKTROKUZIOA:Heriotza, erreala edo itxurazkoa, agertzen denean.

25. KLINIKA • OROKORRA: • BEREHALAKOA • Elektrokuzio sindromea. • BERANTIARRA

26. KLINIKA • LOKALA: • Buruan • Bihotzean • Erraietan • Larruazalean • Gorputz adarretan

27. KLINIKA 1.-ELEKTROKUZIO SINDROMEA Ezaugarriak: *konortea galtzea *bihotz-arnas geldiketa *heriotza erreala edo itxurazkoa Heriotzaren kausak: *siderazioa (zentro bulbarretan) *fibrilazio bentrikularra (ohikoena) *tetanizazioa (arnas muskuluen geldiketa) *koronarioespasmoa *laringoespasmoa.

28. KLINIKA 2.-ALDAKETA OROKOR BERANTIARRAK -Shock hipobolemikoa. -Biriketako edema -Garuneko edema -Giltzurruneko gutxiegitasun akutua (hemoglobinuria,mioglob.) -Erraietako lesioak (pankreatitis nekrohemorragikoa)

29. KLINIKA ADIERAZPEN LOKALAK: 1. LARRUAZALEAN: -ERREDURA ELEKTROTERMIKOAK: Beroa larruazaletik kanpo sortu da, kontaktu zuzenik gabe arko boltaikoan adibidez. Metalizazioak ikusten dira. “Musuaren erredura” tolesturetan -ERREDURA ELEKTRIKOAK: kontaktua dago. Marka elektrikoak agertzen dira: sarreran (gogorrak) eta irteeran (bigunak eta handiagoak). Haurretan ahoan, kablea zurrupatzeagatik.

30. KLINIKA 2.BURUAN Fulgurazioan batez ere. *Begi lausoak *Tinpano mintzaren apurketa (gorreria) *Kraneo hausturak

31. KLINIKA 3.BIHOTZEAN *Arritmiak *Koronarioen nekrosia (eskumakoarena b.e.)

32. KLINIKA 4.GORPUTZ-ADARRETAN *Hezur luzeetako hausturak. *Muskuluen nekrosia (sd. Konpartimentala, gangrena gaseosa). *Rabdomiolisiamioglobinuriagiltzurr.ezintasun akutua.

34. ELEKTRIZITATEAK ERAGINDAKO LESIOAK: TRATAMENDUA

35. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Tratamendu orokorrak du lehentasuna eta ez tratamendu lokalak

36. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA -Literatura medikoan hiru orduko bihotz geldialdiaren ondorengo bizkorketa eraginkorra aipatzen dira. -Bihotz-birikietako bizkorketan ez da etsi behar.

37. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA -Lesio elektrikoa jasan duenak, erretako batena baino zapaldutako baten antz handiagoa du. -Larruazal normalaren azpian ehun kaltetu asko egon daitezke. -Larruazaleko erreduraren kopuruak ez du balio fluidoterapiaren kalkulua egiteko.

40. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN: 1-Segurtasuna bermatu: -Erreskate tadeen segurtasuna. -Korrontea moztu. -Korronte altuetan kontuz arku boltaikoarekin. 2-Aire-bidea, arnasketa eta zirkulazioa. 3-Bizkarrezurra babestu.

42. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA ISTRIPUA GERTATU DEN LEKUAN: 4-Lesionatuak asko badira (fulgurazioa): hildako itxura dutenak azkarren. 5- Benabide bat kanalizatu.Fluidoterapiarekin hasi. 6- EKG monitorizatu.Fibrilazioa,asistolia...tratatu.

43. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA LARRIALDI ZERBITZUTAN: 1-Gaixoaren egoera orokorra aztertu. 2-Benabide lodi bat hartu ( zentrala ). 3-EKG bidezko monitorizazio 48 ordutan gutxienez. 4-Fuidoterapiaren bidez diuresia 70ml/ord baino gehiago, mioglobinuriak eragin ditzakeen kalteak ekiditeko.

44. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA LARRIALDI ZERBITZUTAN: 5-Larruazala 48 ordutan berraztertu.Erredurak tratatu. 6-Tetano profilaxia. Hauek beste erredurak baino tetagenikoagoak baitira. 7-Odol eta gernu analisiak egunero, lehenengo 5 egunetan.

45. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Fluidoterapia egokia izan arren (bena presio zentral egokia) ez bada >50 ml/orduko diuresia lortzen, manitol edo furosemida eman behar dira. Giltzurrunetako ezintasun akuturik balego, hemodialisia edo dialisi peritoneala egin behar dira.

46. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA Mioglobinuria badago: -Diuresia 1-1,5 ml/kg./ord. -Gernua alkalinizatu manitol eta bikarbonatoarekin. Hiperpotasemia badago: -Glukosa hipertonikoa. -Intsulina.

47. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA TRATAMENDU LOKALA: -Erredurak txikiak direnean tratamendu kontserbatzailea. -Erredurak zabalak badira desbridaketa azkarra. -Fasziotomiak: Noiz?: -Eko-doppler -Hipoxemia -konpartimentuen presioa neurtuz

49. LESIO ELEKTRIKOEN TRATAMENDUA TRATAMENDU LOKALA: -Nekrosektomiak: Zenbat? -ENM (Erresonantzia Nuklear Magnetikoa) -Gammagrafia Tc 99 -Itxaron 3-5 egun eta ziurtatu bideragarritasuna, zalantzazkoa erauzi.