Warunki życia i pracy w Szwecji

1. Warunki życia i pracy w Szwecji Alicja Konkol Doradca EURESWojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku

2. Fakty o Szwecji • Szwecja leży w Europie Północnej na Półwyspie Skandynawskim. Na północnym wschodzie graniczy z Finlandią, a na północnym zachodzie i zachodzie z Norwegią, 53% zajmują lasy, a grunty rolne jedynie około 8%. Na stosunkowo równinnych terenach znajduje się blisko 100 tysięcy jezior. • Szwecja posiada 96 000 km linii brzegowej • 9.3 million mieszkańców, 85% z nich żyje w południowej części kraju • jest członkiem UE od 1995 • Waluta: Korona Szwedzka (SEK) 100 SEK = 42.87 PLN (11.10. 2010)

3. Kiruna Kiruna 21 powiatów 20 mieszkańców / km2 290 gmin Umeå 450.000 km2 1574 km Stockholm Göteborg Malmö Ystad

4. Wymagania językowe • w Szwecji mówi się po … szwedzku • języki skandynawskie są bardzo podobne – szwedzki, norweski, duński • znajomość języka angielskiego jest bardzo ważna w wielu profesjach

5. Sytuacja na rynku pracy • 72,8 % mężczyznoraz 66,4 % kobietw wieku 15-74 są osobami bezrobotnymi. Umożliwia im to wysoki zasiłek z tytułu opieki nad dzieckiem. • stopa bezrobocia wynosi 8,1 % (sierpień 2010)

6. Niedobory i nadwyżki na rynku pracy • Niedobór: specjaliści w dziedzinie opieki zdrowotnej, nauczyciele przedszkolni, nauczyciele przedmiotów zawodowych, specjaliści w inżynierii elektrycznej. • Nadwyżka: osób w zawodzie recepcjonistka/ta, asystentów opieki, biologów, sprzedawców, kucharzy, kasjerów w restauracjach, woźnych, magazynierów.

7. Praca w Szwecji • zatrudnienie tymczasowe lub na stałe • 6 miesięczny okres próbny • praca w pełnym wymiarze = 40 godzin tygodniowo • 25 dni urlopu w ciągu roku (prawo do 4 tygodniowego ciągłego urlopu w okresie letnim) • przeciętne wynagrodzenie: 29400 SEK (mężczyźni) 24.700 SEK (kobiety) • Brak minimalnej płacy krajowej. Układy zbiorowe pracy w większości zawodów, co zapewnia sprawiedliwe wynagrodzenie

8. Jak znaleźć pracę w Szwecji? Publiczne Służby Zatrudnienia Platsbanken andSökajobb / Länkarwww.arbetsformedlingen.se Europejskie Służby Zatrudnienia EURES www.eures.europa.eu Swedish newspapers www.onlinenewspapers.com/sweden.htm Prywatne agencje zatrudnienia: Adeccowww.adecco.se Lerniawww.lernia.se Manpower www.manpower.se Profficewww.proffice.se Strony internetowe wybranych pracodawców

9. Aplikacja o pracę w Szwecji • e-mail jest często używany i akceptowany • aplikacje powinny być pisane na komputerze w języku szwedzkim lub angielskim • generalnie nie dołączamy zdjęć • aplikacja składa się z : • - listu motywacyjnego (krótszy niż jedna strona A4) • - CV (1-2 strony) • - referencji (mogą być przedstawione podczas rozmowy kwalifikacyjnej) • na rozmowie kwalifikacyjnej można przedstawić posiadane certyfikaty oraz dyplomy potwierdzające wykształcenie

10. Uznawanie dyplomów • Zawody regulowane – NARIC • w Polsce odpowiednikiem jest Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej www.buwiwm.edu.pl • Szwedzka Narodowa Agencja ds. Szkolnictwa Wyższego www.hsv.se • Zawody opieki zdrowotnej www.socialstyrelsen.se • NRP (kształcenie i szkolenie zawodowe) www.senrp.se

11. Publiczne Służby Zatrudnienia (podczas pobytu w Szwecji) • Świadczą usługi poprzez: • Internet www.arbetsformedlingen.se(24 h) • telefon z Biurem Obsługi Klienta (7 dni w tygodniu) +46 (0) 771-416 416 • Urzędy Pracy – “Arbetsförmedlingen” (ponad 300 urzędów)

12. Podatki • Podatek od 26-34%, średnio 31% • Podatki + 20% od dochodów powyżej 367 600 SEK + 25% od dochodów powyżej 526 200 SEK • (rocznie) • Np: 20 000 SEK dochód netto 15 471 SEK • 30 000 SEK  dochód netto 22 458 SEK • (miesięcznie) • Odliczenia od podatku obejmują opłaty na ubezpieczenie społeczne i emerytalne, ale nie zasiłek dla bezrobotnych. • www.skatteverket.se

13. nie jest częścią systemu świadczeń socjalnych składa się z : Ubezpieczenia podstawowego (Alfakassan): dla wszystkich pracowników po okresie kwalifikacyjnym: brak wymogu członkostwa, max 320 SEK / dzień Ubezpieczenia dobrowolnego: dla członków funduszu ubezpieczeniowego. Po okresie kwalifikacji, 80% wcześniejszych dochodów, max 680 SEK / dzień 300 dni, 5 dni w tygodniu (podatku zostanie potrącony) www.iaf.se Zasiłek dla bezrobotnych

14. Ochrona zdrowia i świadczenia z tytułu choroby Opłata za wizytę 100 – 300 SEK Dzieci (do 12 roku życia) za darmo Opłata za pobyt w szpitalu (powyżej 20 roku życia ) max. 80 SEK/day Leki na receptę max. 1 800 SEK/rocznie zasiłek chorobowy 80 % dochodów* 21 – 682 SEK/dziennie pierwszy dzień zwolnienia lekarskiego nie jest płatny *dochód < 321 000 SEK/rocznie www.forsakringskassan.se

15. Świadczenia rodzinne Zasiłekrodzicielski: przez 390 dni, wypłacany w wysokości 80% dochodu, (max. 910 SEK / dzień) + przez 90 dni - 180 SEK / dziennie - dzielone równo między oboje rodziców (z wyjątkiem 60 dni) + 10 dni specjalnego dodatku okresowego dla ojca w związku z urodzeniem się dziecka

16. Dodatek dla dzieci i opieka nad dzieckiem Zasiłek na dziecko wynosi 1050 koron miesięcznie. Wysokość dodatku dla rodzin wielodzietnych zależy od tego, ile zasiłków na dziecko otrzymuje dana rodzina. • 1 dziecko 425 PLN/miesięcznie • 2 dzieci 892 PLN/miesięcznie • 3 dzieci 1461 PLN/miesięcznie • 4 dzieci 2235 PLN/ miesięcznie • Gminy są zobowiązane do zapewnienia opieki • dzieciom w wieku 1 -12 lat

17. System edukacji Szkoły zawodowe Od 18 roku życia Uczelnie wyższe od 18 roku życia Szkoła średnia od 16-20 roku życia, przez 3 lata Nauczanie obowiązkowe od 7-16 roku życia, przez 9 lat www.skolverket.se Zerówka 6 rok życia, przez 1 rok Przedszkole od 1-5 roku życia (dobrowolne)

18. Zakwaterowanie Koszty zakwaterowania znacznie się różnią w zależności od tego czy: • wynajmujemy mieszkanie lub część domu • średni czynsz 1850 zł /m-c, 68 m2 • kupujemy mieszkanie • kupujemy dom

19. Koszty wyżywienia

20. Organizacja w pracy • “płaski” schemat organizacji (w Polsce – pionowy) • praca zespołowa • musisz być w stanie podjąć inicjatywę i dostosować się do nowych sytuacji • mówimy sobie po imieniu • równość płci • silne związki zawodowe

21. Szwecja i Szwedzi • Świeże powietrze, czysta woda, nietknięta natura, otwarta przestrzeń - “Right of Public Access” • Numer osobisty - 650604-6435 • “Fikapaus” – wspólna przerwa w pracy • Buty na zewnątrz • “Systembolaget” - państwowa sieć sklepów mająca w Szwecji monopol na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 3,5%. Aby zakupić alkohol w Systembolaget, trzeba mieć ukończone 20. Dostępność sklepów nie jest duża. W całej Szwecji jest ich 410, w Sztokholmie jest ich 22, a w Göteborgu 12. W niedziele wszystkie sklepy są nieczynne.

22. Szwecja i Szwedzi • tendencja do unikania konfliktów – dążą do uzyskania porozumienia • Szwecja “zamknięta” w lato • Internet – BARDZO ważne narzędzie w szwedzkim społeczeństwie

23. Czy wiesz, że … • Połowa wszystkich pięciolatków korzysta z Internetu. • 44 % mężczyzn i 52 % kobiet ćwiczy częściej niż dwa razy w tygodniu. Spacery, jogging, ćwiczenia na siłowni i jazda na rowerze to wśród nich najpopularniejsze sposoby spędzania wolnego czasu. • Szwecja jest domem wynalazków takich jak dynamit, aparatura świetlna AGA do latarni morskich, wirówka do mleka, klucz francuski, skala temperatury Celsjusza, łożysko kulkowe, zapałki, zamek błyskawiczny, technologia bezprzewodowego łącza Bluetooth, rozrusznik serca, centrala telefoniczna AXE oraz system pakowania napojów Tetra Pak.

24. Czy wiesz, że … Ponad 20 procent finansowanego przez szwedzkie państwo urlopu rodzicielskiego wykorzystują ojcowie. Coraz większe zainteresowanie w Szwecji wzbudzają rękodzieło i przedmioty użytkowe z surowców wtórnych. Miłość Szwedów do przyrody przejawia się w ich trosce o środowisko naturalne. W małej pod względem ludności Szwecji każdy ma prawo korzystać z dobrodziejstw przyrody, nawet na cudzym terenie. W zamian należy szanować zwierzęta, rośliny i ludzi.

25. Czy wiesz, że … Granice Szwecji, Finlandii i Norwegii zbiegają się w Treriksröset. W dokładnym miejscu spotkania tych trzech państw stoi duży kamienny pomnik. Łoś jest znany jako „Król Lasu”. Jest największym zwierzęciem spotykanym w Szwecji i może urosnąć do ponad dwóch metrów (licząc od łopatek do przednich kopyt). Wiele szwedzkich domów zbudowanych jest z drewna i pomalowanych na biało i czerwono. Szwedzka flaga jest niebiesko- żółta i wciąga się ją na maszt kilka razy do roku, między innymi z okazji Święta Narodowego Szwecji, które wypada 6 czerwca. W Szwecji mieszka około 20 000 Samów, rdzennych mieszkańców Europy Północnej. Tysiące lat temu osiedlili się oni w rejonie Arktyki. Samowie mają własny język oraz flagę.