Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2013)

1. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013(PROW 2007-2013)

2. Polityka rozwoju obszarów wiejskich w Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej – lata 2007 - 2013 Jeden program rozwoju obszarów wiejskich (dawny II filar WPR oraz część polityki strukturalnej dla obszarów wiejskich i rolnictwa) Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (dawna Orientacja + Gwarancja) Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej (dawna Gwarancja)

3. Polityka rozwoju obszarów wiejskich Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich SPO Restrukturyzacja… Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 -wspierany przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

4. Podział środków finansowych UE na poszczególne państwa członkowskie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013

5. Środki UE dla Polski w ramach Polityki Spójności, WPR (rozwój obszarów wiejskich) oraz Wspólnej Polityki Rybackiej (w mld euro) w tym ok. 5 mld euro na obszary wiejskie

6. ORGANY ODPOWIEDZIALNE WYZNACZONE PRZEZ KRAJ CZŁONKOWSKI • Instytucja zarządzająca(IZ)Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi • Akredytowana agencja płatnicza (AP)Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa • Jednostka certyfikująca (JC)

7. OSIE PROW 2007-2013 • oś 1 (gospodarcza):poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego • oś 2 (środowiskowa):poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich • oś 3 (społeczna):jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej • oś 4: Leader

8. Oś 1 (gospodarcza): poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego • Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie (FAPA) • Ułatwienie startu młodym rolnikom • Renty strukturalne • Modernizacja gospodarstw rolnych • Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej • Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (SW) • Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności • Działania informacyjne i promocyjne (ARR) • Grupy producentów rolnych • Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów

9. Oś 2 (środowiskowa): poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich • Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) • Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe) • Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne • Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych

10. Oś 3 (społeczna): jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej • Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej • Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (SW) • Odnowa i rozwój wsi (SW) • Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

11. Oś 4 LEADER (SW) • Lokalne Strategie Rozwoju - poprawa jakości życia oraz różnicowanie działalności na obszarach wiejskich - osiąganie celów osi 3 • Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa • Nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące lokalnych grup działania

12. Budżet PROW 2007-2013 Razem 17.235.317.541 euro w tym: EFROW 13.230.038.156 euro Wkład krajowy 4.005.279.385 euro

13. Alokacje w ramach PROW 2007-2013

14. Założenia do wdrażania PROW 2007-2013 PROW 2007-2013 będzie wdrażany sekwencyjnie od 2007 r. • w pierwszym etapie działania stanowiące kontynuację działań istniejących w ramach PROW 2004 – 2006 • następnie - równolegle działania, stanowiące kontynuację obecnego SPO 2004-2006, które wymagają akredytacji, • jako ostatnie będą uruchamiane działania nowe, wymagające stworzenia nowych procedur, aktów prawnych i dostosowania systemu IT i przygotowania ARiMR do ich wdrażania oraz beneficjentów

15. Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej zrozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa Schemat I: Scalanie gruntów

16. Ilustracja projektu scalenia gruntów - klasycznego

17. Przebudowa dróg transportu rolnego w ramach Działania 2.2 „Scalanie gruntów” SPO „Restrukturyzacja …” przed po

18. Ilustracja projektu scalenia gruntów - infrastrukturalnego

19. Zakres pomocy • Opracowanie projektu scalania (dokumentacji geodezyjno-prawnej) • Zagospodarowanie poscaleniowe związane z organizacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

20. Cele działania: • Poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych poprzez wykonanie prac scaleniowych. • Wytyczenie i urządzenie funkcjonalnej sieci dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz dojazdów do zabudowań gospodarczych. • Wydzielenie, bez procedury wywłaszczeniowej, niezbędnych gruntów na cele infrastruktury technicznej i społecznej w ramach postępowania scaleniowego.

21. Beneficjent Starosta Powiatu - reprezentujący właścicieli gospodarstw rolnych

22. Forma i wysokość pomocy Pomoc polega na refundacji kosztów kwalifikowanych na realizację projektów: • zgodnie z ustawą z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów w szczególności poparte wystąpieniem do starosty ponad 50% właścicieli gospodarstw rolnych z projektowanego obszaru scalenia lub, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia

23. Forma i wysokość pomocy cd. Pomoc polega na refundacji kosztów kwalifikowanych na realizację projektów: • zgodnie z wieloletnim programem inwestycyjnym • dla których opracowano założenia do projektu scalania gruntów • dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska

24. Forma i wysokość pomocy cd. Pomoc polega na refundacji kosztów kwalifikowanych na realizację projektów: • które nie będą realizowane na obszarach NATURA 2000 oraz obszarach chronionych • dla których maksymalny koszt opracowania projektu scalenia nie przekroczy kwoty: • 500 euro na 1 ha gruntów objętych postępowaniem dla województw: lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego i świętokrzyskiego • 350 euro na 1 ha gruntów objętych postępowaniem – dla pozostałych województw

25. Pomoc finansowa jest przyznawana na operację: • która nie jest finansowana z udziałem innych środków publicznych • której realizacja nie została rozpoczęta przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

26. Kryteria dostępu cd. Zgodnie z projektem rozporządzenia przez wniosek o płatność: * pośrednią - rozumie się wniosek o płatność składany po zrealizowaniu każdego z etapu operacji, jeżeli dany etap nie jest etapem końcowym * ostateczną - rozumie się wniosek o płatność składany po zrealizowaniu całej operacji

27. Pomoc polega na refundacji kosztów: kwalifikowalnych i poniesionych: - po dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a w przypadku wydatków na pokrycie kosztów stanowiących koszty ogólne – poniesionych nie wcześniej niż dnia 1 stycznia 2007r. Koszty poniesione przed dniem wydania decyzji są ponoszone na wyłączne ryzyko wnioskodawcy. W przypadku odmowy udzielenia pomocy, wnioskodawcy nie przysługuje roszczenie o zwrot tych kosztów

28. Pomoc nie obejmuje kosztów w szczególności: • refinansowania odsetek • kosztów bieżących • opłaty ubezpieczeniowej • podatku VAT, jeżeli możliwe jest jego odzyskanie Refundacji nie podlegają wydatki poniesione na: • urządzenie dróg nie stanowiących własności gmin • operacje dotyczące scaleń infrastrukturalnych • zakup maszyn i urządzeń służących realizacji operacji

29. Zakres pomocy 1) Opracowanie projektu scalenia (dokumentacji geodezyjno-prawnej), w szczególności: • pomiary niezbędne do opracowania projektu scalenia, • oszacowanie wartości gruntów i ich części składowych, • opracowanie projektu rozmieszczenia nowych działek dla poszczególnych uczestników scalenia, • wyznaczenie i stabilizacja nowych granic nieruchomości (działek ewidencyjnych), • sporządzenie ostatecznej dokumentacji geodezyjno-prawnej w tym dokumentacji katastralnej, w części dotyczącej gruntów, prowadzonej zgodnie z aktualnie wymaganymi parametrami technicznymi oraz dokumentacji niezbędnej do ujawnienia w Księgach Wieczystych decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia

30. Zakres pomocy c. d. 2) Zagospodarowanie poscaleniowe związane z organizacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w szczególności : • budowa lub przebudowa wydzielanych w ramach postępowania scaleniowego dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz dojazdów do zabudowań gospodarczych uczestników postępowania scaleniowego, w tym urządzanie przepustów • korekta przebiegu oraz poprawa parametrów technicznych urządzeń melioracji wodnych niezbędnych do ułatwienia zagospodarowania gruntów • działania przystosowujące grunty w nowo wydzielonych działkach do podjęcia na nich racjonalnych prac agrotechnicznych, w tym likwidacja zbędnych miedz, dróg, roboty rekultywacyjne umożliwiające uprawę mechaniczną • sporządzenie dokumentacji projektowo – kosztorysowej, obsługa geodezyjna i nadzór budowlany związany z realizacją zagospodarowania poscaleniowego. pomiary niezbędne do opracowania projektu scalenia

31. Zakres pomocy c. d. 3) Do kosztów kwalifikowalnych mogą być zaliczone wydatki poniesione na pokrycie kosztów ogólnych, które były bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji, w szczególności na: a) przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: * założeń do projektu scalenia * kosztorysów * projektów architektonicznych lub budowlanych * ocen lub raportów oddziaływania na środowisko , * dokumentacji geodezyjno – kartograficznej, geologicznej lub hydrologicznej b) analiza i ocena materiałów geodezyjno-kartograficznych pod względem możliwości ich wykorzystania w projekcie scalenia,; c) nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego; d) usług dotyczących zarządzania operacją w tym obsługi finansowo-księgowej.

32. Budżet 160 000 000,00 Euro

33. Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwaSchemat II: Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi

34. Cele działania • Poprawa jakości gleb poprzez regulację stosunków wodnych. • Zwiększenie retencji wodnej. • Poprawa ochrony użytków rolnych przed powodziami.

35. Zakres pomocy • opracowanie dokumentacji technicznej projektów; • koszt robót budowlano-montażowych z zakresu melioracji wodnych, w tym dotyczących retencji wodnej, w szczególności budowy i modernizacji sztucznych zbiorników wodnych, budowli piętrzących oraz urządzeń do nawodnień grawitacyjnych i ciśnieniowych; • koszty wykupu gruntów pod inwestycje (koszty te nie mogą stanowić więcej niż 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu).

36. Beneficjent Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych

37. Kryteria dostępu Pomoc, polega na refundacji kosztów kwalifikowanych poniesionych na realizację projektów: • zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodnew szczególności: • poparte wystąpieniem właścicieli gruntów o przeprowadzenie inwestycji w zakresie budowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych; • dla których, po zrealizowaniu projektu właściciele gruntów dokonują zwrotu 20% kosztów wykonania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych określonych w końcowym raporcie z realizacji inwestycji, w ramach opłaty inwestycyjnej, stanowiącej dochody budżetu państwa;

38. Kryteria dostępu cd. Pomoc, polega na refundacji kosztów kwalifikowanych poniesionych na realizację projektów: • z zakresu budowy i modernizacji urządzeń melioracji wodnych, w tym dotyczących retencji wody i nawodnień użytków rolnych; • dla których opracowano kosztorys inwestorski; • zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska w szczególności w zakresie przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko;

39. Kryteria dostępu cd. Pomoc, polega na refundacji kosztów kwalifikowanych poniesionych na realizację projektów: • zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. – o ochronie przyrody w szczególności w zakresie: • nie powodowania pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin i zwierząt na obszarach Natura 2000, • uzyskiwania decyzji wojewody dotyczącej warunków prowadzenia robót na terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, w tym na obszarach Natura 2000, rezerwatów przyrody, itp.

40. Poziom wsparcia – Schemat I i Schemat II Poziom pomocy wynosi maksymalnie 100% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowanych projektu pochodzi z budżetu państwa.

41. Finansowanie Koszt całkowity: 600 000 000,00 EUR Wydatki publiczne: 600 000 000,00 EUR Schemat I: 160 000 000,00 EUR Schemat II: 440 000 000,00 EUR

42. Podstawowe usługi dla ludności i gospodarki wiejskiej

43. Zakres pomocy Pomocy udziela się na realizację projektów w zakresie: • gospodarki wodno-ściekowej w szczególności: • zaopatrzenia w wodę • odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej; • tworzenie systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadków komunalnych; • wytworzenia lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy.

44. Beneficjent Gmina lub jednostka organizacyjna, dla której organizatorem jest j.s.t. wykonujące zadania określone w zakresie pomocy, tj. zakład budżetowy lub jednoosobowa spółka gminy.

45. Kryteria dostępu Pomoc może być przyznana na: • projekt realizowany w miejscowości należącej do: • gminy wiejskiej lub • gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub • gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. • projekt spełniający wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają zastosowanie do tego projektu.

46. Forma i wysokość pomocy Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowanych projektu. Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej gminie, w okresie realizacji Programu, nie może przekroczyć: • 4 mln zł – na projekty w zakresie gospodarki wodno-ściekowej; • 200 tys. zł – na projekty w zakresie tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych; • 3 mln zł – na projekty w zakresie wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych;

47. Poziom pomocy Poziom pomocy z EFRROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowanych projektu pochodzi ze środków własnych.

48. Finansowanie • Wydatki publiczne: 1 471 440 320,00 EUR

49. Koszty kwalifikowane • budowy, przebudowy, remontu obiektów budowlanych związanych z realizacją operacji • koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji • zakupu i montażu maszyn, urządzeń i instalacji, które są niezbędne do osiągnięcia celów operacji • zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu procesów technologicznych

50. Koszty kwalifikowane cd. • zakupu pojemników służących do segregacji odpadów komunalnych • zakupu środków transportu na potrzeby systemu zbioru, segregacji i wywozu odpadów komunalnych; pomocą nie jest objęty zakup samochodów osobowych • budowy i wyposażenia punktów segregacji odpadów komunalnych (gniazd segregacji odpadów komunalnych, punktów selektywnej zbiórki odpadów)