Warszawa, 11.06.2010

1. Gwarancja ubezpieczeniowa PZU jako zabezpieczenie przedsięwzięcia realizowanego w ramach PPP Biuro Ubezpieczeń Finansowych PZU SA Warszawa, 11.06.2010

2. CZYNNIKI MAKROEKONOMICZNE GŁÓWNE CZYNNIKI MAKROEKONOMICZNE KSZTAŁTUJĄCE POPYT NA PRODUKTY UBEZPIECZEŃ FINANSOWYCH • Cykl koniunkturalny • Napływ funduszy unijnych zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii Spójnościna lata 2007-2013 • Potrzeba zabezpieczenia realizowanych kontraktówi przedsięwzięć inwestycyjnych • Rosnąca świadomość kadry zarządzającej w zakresie zarządzania portfelem należności przedsiębiorstw Warszawa, BUF, 11.06.2010

3. CZYNNIKI MAKROEKONICZNE Wahania cyklu koniunkturalnego Inflacja Wzrost bezrobocia UBEZPIECZENIA FINANSOWE Spadek konsumpcji i inwestycji zagranicznych GOSPODARKA Narodowa Strategia Spójności, środki unijne Dynamiczne inwestycje infrastrukturalne Warszawa, BUF, 11.06.2010

4. CYKL KONIUNKTURALNY Cykl koniunkturalny jest ważnym elementem kształtującym rynek ubezpieczeń finansowych PKB w Polsce w latach 1995 - 2009 Warszawa, BUF, 11.06.2010 4

5. KRYZYS RYNKU FINANSOWEGO A KRYZYS W GOSPODARCE • KRYZYS RYNKU FINANSOWEGO • A KRYZYS W GOSPODARCE REALNEJ SKALA PROBLEMÓW • Mniejsza dostępność środków finansowych oraz wzrost ich cenyi konieczność ich zabezpieczenia • Spadek inwestycji • Spadek konsumpcji • Pogorszenie zdolności do regulowania zobowiązań płatniczych • Wyłudzenia i brak zapłaty w obrocie gospodarczym oraz brak wypłacalności przedsiębiorstw Warszawa, BUF, 11.06.2010

6. RYZYKO RYZYKO TO NIEPEWNOŚĆ NASZEJ PRZYSZŁOŚCI I NIEODZOWNA CZĘŚĆ NASZEJ RZECZYWISTOŚCI. W warunkach załamania koniunktury gospodarczej (kryzysu finansowego) utrzymanie płynności finansowej nabiera szczególnego znaczenia. Praktyka pokazuje, że przyczyną większości upadłości jest właśnie utrata płynności finansowej i wypłacalności przedsiębiorstwa. Warszawa, BUF, 11.06.2010

7. RYZYKO RYZYKO RYZYKO RYNKOWE RYZYKO KREDYTOWE RYZYKO UTRATY PŁYNNOŚCI RYZYKO OPERACYJNE RYZYKO PRAWNE/PODATKOWE WALUTOWE CZYNNIKI WEWNĘTRZNE STOPY PROCENTOWEJ CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE CEN SUROWCÓW I WYROBÓW Warszawa, BUF, 11.06.2010

8. Istota zastosowania gwarancji ubezpieczeniowej i ubezpieczeń w PPP ADEKWATNY PODZIAŁ RYZYK – LEPSZA KONTROLA ZARZĄDZANIE POSZCZEGÓLNYMI RODZAJAMI RYZYKA (REALIZACJI INWESTYCJI/BUDOWY, OPERACYJNE, FINANSOWE, LOKALNE, GLOBALNE) ,,WARTOŚĆ” WNOSZONA PRZEZ STRONY JAKOŚĆ REALIZACJI ZADANIA Warszawa, BUF, 11.06.2010

9. ETAPY REALIZACJI PROCESU INWESTYCJI OGŁOSZENIE O PRZETARGU / KONKURSIE ZŁOŻENIE ZABEZPIECZENIA Gwarancja zapłaty wadium PODPISANIE KONTRAKTU ZŁOŻENIE ZABEZPIECZENIA Gwarancja zwrotu zaliczki (EFS) Gwarancja należytego wykonania kontraktu (EFS) ZŁOŻENIE ZABEZPIECZENIA Gwarancja właściwego usunięcia wad lub usterek WYPŁATA ZALICZKI ZAKOŃCZENIE REALIZACJI PROJEKTU Warszawa, BUF, 11.06.2010

10. Kluczowe ryzyka realizacji przedsięwzięć w ramach PPP Ryzyko odstąpienia od podpisania umowy po wybraniu partnera prywatnego. Podmiot publiczny może to ryzyko zabezpieczyć np. gwarancją zapłaty wadium. Ryzyka dotyczące przygotowania procesu przetargowego, w tym zaniechanie wykonania podpisanej umowy przez partnera prywatnego, w szczególności ryzyko rezygnacji z realizacji przedsięwzięcia. Zbadanie zasadności i rentowności realizacji projektu w formule PPP może wymagać współpracy z podmiotem prywatnym np. kancelariami prawnymi, firmami doradczymi lub przyszłym parterem prywatnym. Podmiot publiczny może potencjalnie to ryzyko zabezpieczyć np. gwarancją należytego wykonania kontraktu. Warszawa, BUF, 11.06.2010

11. Kluczowe ryzyka realizacji przedsięwzięć w ramach PPP • Ryzyka związane z pozyskaniem źródeł finansowania na realizację • przedsięwzięcia wpływające na koszt, wielkość środków oraz terminy • dostarczania nakładów niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia. • Każde przedsięwzięcie wymaga środków. Ze względu na regulacje dotyczące • finansów publicznych udział partnera publicznego w finansowaniu jest mocno • ograniczony. W przypadku gdy partner prywatny nie dysponuje środkami • własnymi, finansowanie zewnętrzne może wymagać ustanowienia stosownych • zabezpieczeń prawnych. W sytuacji braku możliwości ustanowienia zabezpieczenia lub niewystarczającej wysokości aktywów, które mogą stanowić zabezpieczenie, • można rozważyć ubezpieczenie spłat rat kredytu do czasu ustanowienia hipoteki lub też ubezpieczenia spłaty kredytu zawieranego np. na 3 lata z opcją odnawiania na okres następny pod warunkiem renegocjacji warunków, w tym wysokości. • Czynnikiem mogącym wpłynąć na obniżenie wymogów dotyczących poziomu zabezpieczeń może być fakt, iż przedsięwzięcie to będzie współfinansowane ze środków publicznych. Czynnik ten zmniejsza ryzyko funkcjonowania oraz dodatkowo może zostać wykorzystany jako zabezpieczenie poprzez umowę sprzedaży strumienia środków publicznych na rzecz banku. Warszawa, BUF, 11.06.2010 11

12. Kluczowe ryzyka realizacji przedsięwzięć w ramach PPP • Ryzyka związane z budową i eksploatacją obiektu – w szczególności: • ryzyko opóźnienia w rozpoczęciu/ zakończeniu robót • ryzyko niezgodności z warunkami dotyczącymi ustalonych kosztów standardów • wykonania robót, • ryzyko wystąpienia wad i usterek fizycznych zmniejszających wartość lub • użyteczność składnika majątkowego • Ta klasa ryzyk związana z procesem budowy/ modernizacji infrastruktury • jest standardowo zabezpieczana ubezpieczeniami majątkowymi np.: • ubezpieczenie wszystkich ryzyk budowy i montażu – w wyniku żywiołów (odtworzenie mienia), • ubezpieczenie utraty zysku wskutek opóźnień w realizacji inwestycji – w wyniku żywiołów, • ubezpieczenie mienia od żywiołów, od kradzieży, maszyn od awarii, • ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków (uszczerbek na • zdrowiu, koszty leczenia), • program ochronny – zabezpieczenie życia i/lub zdrowia pracownika i jego rodziny, • program zdrowotny – stała i kompleksowa opieka medyczna oraz OC, a także gwarancjami kontraktowymi należytego wykonania kontraktu i właściwego usunięcia wad i usterek. Warszawa, BUF, 11.06.2010 12

13. Kluczowe ryzyka realizacji przedsięwzięć w ramach PPP • Ryzyka związane z funkcjonowaniem działalności na zakładanym poziomie • jakości w ramach PPP w szczególności: • ryzyko popytu – mierzone na bazie rentowności • Ze względu na długi okres zakładanej działalności oraz funkcje w ramach modelu PPP, istotnym jest kwestia prowadzonej działalności. Ze względu na zmienne w czasie czynniki mikro i makroekonomiczne nie jest możliwe oszacowanie np. poziomu popytu czy cen świadczonych usług oraz poziomu jednostkowych dopłat leżących po stronie partnera publicznego. W obopólnym interesie jest efektywne prowadzenie działalności. W przypadku długotrwałej utraty rentowności tracą obydwie strony. Ryzyko to może być zabezpieczane na dwa sposoby: • straty pośrednie z przyczyn losowych/zobowiązania (poza ryzykiem rynkowym) na bazie tzw. business interruption, OC działalności oraz w ramach ubezpieczeń kontraktowych, • ubezpieczenie na okres przejściowy (np. przez 6 miesięcy) – po wystąpieniu zdarzenia polegającego np. na spadku efektywności mierzonej indywidualnie dla danego projektu określonym wskaźnikiem przez dany okres, poniżej poziomu określonego w umowie. Ubezpieczyciel pokrywałby określoną indywidualnie w warunkach umowy część strat poniesioną w okresie przejściowym. W ryzyku tym partycypować powinien zarówno podmiot publiczny, jak i prywatny. • ryzyko prowadzenia działalności o profilu zgodnym z interesem partnera publicznego –można zabezpieczyć w postaci kaucji lub gwarancji odnawialnej np. o rocznym okresie obowiązywania Warszawa, BUF, 11.06.2010 13

14. GWARANCJA UBEZPIECZENIOWA GWARANCJA UBEZPIECZENIOWA UmowaKontraktZobowiązanie Wierzyciel, Inwestor, Beneficjent gwarancji Dłużnik, Zobowiązany, Wykonawca GWARANT PZU SA WNIOSEKUMOWA O GWARANCJĘZABEZPIECZENIASKŁADKA GWARANCJA Warszawa, BUF, 11.06.2010

15. KRYTERIA OCENY OFERTY GWARANTA KRYTERIA OCENY OFERTY GWARANTA Treść gwarancji – akceptowalność przez Beneficjenta Cena Wymagane zabezpieczenia Sposób płatności za usługę Treść umowy zlecenia KRYTERIA OCENY OFERTY GWARANTA Możliwość umowy generalnej Okres ochronny Treść gwarancji - ochrona interesu wnioskodawcy Akceptowalność osoby gwaranta Profesjonalizm obsługi Szybkość obsługi Warszawa, BUF, 11.06.2010

16. KORZYŚCI DLA WNIOSKODAWCY GWARANCJI KORZYŚCI DLA WNIOSKODAWCY GWARANCJI – BENEFICJENTA ŚRODKÓW • Potwierdzenie wiarygodności firmy jako partnera w interesach • Prosty sposób na spełnienie wymogu złożenia zabezpieczenia • Koszt gwarancji jest kosztem kwalifikowanym Warszawa, BUF, 11.06.2010

17. OCENA RYZYKA UDZIELANIA GWARANCJI OCENA RYZYKA UDZIELENIA GWARANCJI Treść gwarancji Doświadczenie Zabezpieczenia Kondycja finansowa wnioskodawcy OCENA RYZYKAUDZIELENIA GWARANCJI Zobowiązanie zabezpieczane gwarancją Determinacja Niefinansowe aspekty wiarygodności wnioskodawcy Ubezpieczenia związane z kontraktem Techniczne zdolności wykonania kontraktu Osoba Beneficjenta Warszawa, BUF, 11.06.2010

18. INICJATYWY PZU SA Biuro Ubezpieczeń Finansowych otrzymało EUROPRODUKT ROKU Warszawa, BUF, 11.06.2010Biuro Ubezpieczeń Finansowych 18

19. PZU SA GWARANCJĄ BEZPIECZEŃSTWA MY WSKAŻEMY LEPSZĄ DROGĘ Warszawa, BUF, 11.06.2010

20. ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY Elwira Ostrowska-Graczyk Dyrektor Biura Ubezpieczeń Finansowych al. Jana Pawła II 24 00-133 Warszawa Tel. 022/ 582 25 10, 582 38 34 Warszawa, 11.06.2010