ZARAR AZALTMA

1. ZARAR AZALTMA DR. ZEYNEP AYTEMUR SOLAK EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI AD

2. Sigara içen bireylerin %70’den fazlası her yıl bir doktor tarafından muayene edilmekte ve bu içicilerin %65’i sigarayı bırakmak istediğini söylemektedir. • Bu olguların çoğu her yıl bırakmaya çalışmaktadır. • Sigarayı bırakmaya çalışan bireylerin ancak %3-7’si bir yılın sonunda içmemeyi başarabilmektedir. Mayo Clinic Proc 1995; 70: 209-213 JAMA 2000; 283: 3244- 3254

3. Nikotin eroin, kokain ve alkole benzer şekilde güçlü bağımlılık yapıcı bir maddedir • Sağlık sorunu olanlarda bile bırakma başarısı düşüktür - Akciğer kanseri cerrahisi : ~ %50 - Akut miyokard infarktüsü : > 1/3 - Larinjektomi: %40’ı tekrar sigara içmeye başlamaktadır. Psychopharmacology 1995; 117: 2-10 Epidemiol Rev 1995; 17: 48-65

4. Sigarayı bırakmakta başarısız olgularda içilen günlük sigara sayısının azaltılması, bir alternatif olabilir? Sigaranın azaltılması, “sigarayı bırakma dışı zarar azaltma” stratejilerinden biri.

5. ZARAR AZALTMA STRATEJİLERİ • Sigara satışını kısıtlayıcı yasal önlemler • Mahkeme • Ürün üzerinde uyarı, önlem, zararlı etkilere ait bilgilerin yer alması • Sigarasız çevre uygulamaları • Halk eğitimi • İçilen günlük sigara sayısının azaltılması

6. Sigara sayısını azaltma yönteminin gerekçesi: • Sigarayı bırakmak isteyen olguların ancak %5-20’si tedavi yöntemlerinden yararlanabilmektedir • Birçok tedavi yöntemi vardır, ancak bu yöntemlerle bırakma oranları, aslında büyük boyutta değildir.

7. Sigaranın azaltılması gerçekten iyi bir alternatif midir? • Sigara içen olgular, sigarayı azaltabilir ve bunu sürdürebilir mi? • Sigarada bulunan toksinlere maruziyet azaltılmış olur mu? • Sigaranın azaltılması, sigaradan kaynaklanan riskleri anlamlı olarak azaltacak mıdır? • Sigaranın azaltılması bırakmaya teşvik edecek midir yoksa bırakma isteğini zayıflatacak mıdır?

8. Sigara içen olgular sigarayı azaltabilir ve bunu sürdürebilir mi? 3 farklı grupta yapılmış çalışmalar: • Sigara içen tüm olgular • Bırakma girişiminden sonra nüks görülen olgular • Bırakmayı düşünmeyen olgular

9. %sig/gün sayı/gün izlem (ay) İçen nüfusu temel alan çalışmalar Farkas ve ark. -%43 -13 24 Hughes ve ark. -%30 -8 36 Bırakıp tekrar başlayan ları temel alan çalışmalar Bjornsen ve ark -%32 - 60 Fornal ve ark -%14 -4 40 Glasgow ve ark -%17 -4 6 Hughes ve ark -%26 -10 48 Norregaard ve ark -%7 -2 12 Addiction 2000;95:3-7

10. %sig/gün sayı/gün izlem (ay) Tedrici azaltıp nüks görülenleri temel alan çalışmalar Becona & Garcia -%39 -14 12 Glasgow ve ark -%35 -8 6 Addiction 2000;95:3-7

11. Bırakmayı düşünmeyen olgularda sonuçlar: %sig/gün sayı/gün CO izlem (ay) Davranış td Glasgow ve ark -%24 -8 -%21 30 Glasgow ve ark -%15 -4 -%29 6 NRT Fagerstrom,ark -%63 -12 -%35 1 Grogan ve ark -%30 -12 6 Rennard ve ark -%56 -32 %25 2 Daughton ve ark -%54 -23 -%35 6 Riggs ve ark -%42 -9 -%19 1 Addiction 2000;95:3-7

12. Sonuç: • Sigara azaltılabilir ve bu azaltma uzun dönem sürdürülebilir • Davranış tedavisi ve NRT, bu azaltmayı olumlu etkiler

13. Sigarayı azaltmak, toksin maruziyetini azaltmış olur mu? • Ekspiryum havasında CO düzeyi  • Tiyosiyanat düzeyi  • Kotinin düzeyi ?

14. Sigaranın azaltılması hastalık riskini azaltacak mıdır? Kardiyovasküler hastalık açısından risk faktörleri • beyaz küre sayısı • LDL, HDL • Fibrinojen Günlük sigara sayısını %50’den fazla azaltan olgularda 4 ay sonra; • Beyaz küre sayısında %10  • LDL düzeyinde %8  • HDL düzeyinde %17  • Fibrinojen düzeyi  Addiction 2000; 95: 19-24

15. Uzun vadede sonuçlar ?? • Kısa süreli çalışma sonuçları ile yorum yapmak ne kadar sağlıklı? • Hastalık ve ölüm riskindeki artışta başka faktörler: -Sigaraya başlama yaşı -İçilen yıl -Genetik özellikler -Eşlik eden diğer predispozan faktörler

16. Sigaranın azaltılması bırakmaya teşvik eder mi? ya da bırakma isteğini zayıflatır mı? Sigarayı azaltan olgularda 1 yıl sonra bırakma girişimi Azaltma miktarı bırakma girişimi (odd ratio) Farkas ve ark  %67 3.8* Hughes ve ark  %50 1.4 Bjorsen ve ark  %50 2.4* *p<0.05

17. Günlük sigara sayısını %5-50 oranında azaltan olgularda ise sigarayı bırakma oranında artış yok ya da çok düşük. • Bu yöntemin sigara bırakma oranlarını artırıp artırmadığı açıklığa kavuşmamıştır. • Sigarayı bırakma isteğini zayıflatacağına dair veri yok.

18. Sonuçlar: • Sigarayı bırakamayan ya da bıraktıktan sonra nüks görülen olgular sigarayı azaltabilir ve bunu sürdürebilir • Sigarayı azaltmanın hastalık riskini azaltıp azaltmadığı incelenmemiştir, gerekliliği tartışmalıdır • Sigarayı azaltmak, bırakmak için motivasyonu artırabilir

19. Sigarayı azaltmak özellikle sigarayı bırakamayanlar için bir alternatif gibi görünse de; • Nikotinin fiziksel ve psikolojik bağımlılık yapıcı doğası zorlayıcı olacaktır. • Azaltan olgularda zaman içinde sayının artması beklenen bir sonuçtur. Azaltma girişiminin sürekliliği de motivasyonun sürekliliğine bağlı olabilir.

20. En önemlisi Sigarayı azaltmanın zarar azaltma konusunda işe yarar bir alternatif olduğunu destekleyecek verilerin yetersiz olması bu yöntemi tartışılır yapmaktadır. En iyi yöntem Sigaranın bırakılmasıdır.