Prof.ass.dr.Agim BINAJ Lenda : Kontabilitet - Analize

1. Prof.ass.dr.AgimBINAJLenda: Kontabilitet -Analize Tema V-te: Analizafinanciare ne njesiteekonomikedhe rendesia e saj a- Analiza e rezultatittenjesiseekonomike; struktura e llogarise se rezultatit (teardhuratdheshpenzimet), marzhitregtardhemarzhibruto; raportet e marzhevetetjera.

2. Në vëmëndje për studentët. Si të dalim mirë në lëndën e kontabilitetit Unë do tju tregoj sekrete që pedagogët e tyre rrallë ua tregojnë studentëve. Prandaj ky seksion emërtohet “Vetëm për studentët”. Nëse pedagogët zbulojnë se unë u kam treguar këto sekrete, me siguri do të ketë shumë letra për pyetje të ndryshme. Marrja e notave të mira nuk është një çështje fati. Nuk ka asnjë sekret për këtë. Gjithashtu, nuk është sekret se kryerja e detyrave (në kohë), vajtja në klasë (rregullisht), gjumi dhe ushtrimet e mjaftueshme, të ngrënit në mënyrën e duhur dhe studimi gjatë gjithë semestrit (dhe jo vetëm në kohën e provimit) do ti përmirësojnë notat tuaja. Por kjo është punë e vështirë. Kështu, ajo që ju dëshironi është mënyra për të marrë nota më të mira duke mos punuar shumë, apo jo? Mirë, kini mëndjen-sekreti është të punoni me zgjuarsi! Nuk është e njëjtë me të qënit i zgjuar, e cila është një çështje fati. Këtu jepet sesi të punoni me zgjuarsi.

3. Hapi 1: Përcaktoni përse lënda e kontabilitetit është e rëndësishme për ju. Së pari, mendoni përse po e bëni këtë lëndë. Cilat janë qëllimet tuaja? A ju intereson me të vërtetë kjo lëndë? A keni motivim të fortë për të mësuar mbi kontabilitetin? Mbase në listën tuaj të karrierrës kontabilisti vjen menjëherë në fund. Mbase synimi juaj është të bëni shumë para. Ose, mbase vini në universitet për të kaluar kohën derisa të trashëgoni pasurinë e familjes. Në çdo rast kjo lëndë është hartuar për ju. Një nga mënyrat më të sigurta për të pasur 1 million dollarë është që të filloni me dhjetë milion dhe të mos dini asgjë nga kontabiliteti dhe drejtimi i biznesit. Nëse ju nuk trashëgoni asnjë pasuri, ju nuk do të bëheni i pasur pa ditur të flisni gjuhën e biznesit. Kontabiliteti është gjuha! Mbase ju dëshironi të filloni një punë më të mirë, por jeni i sigurtë se nuk dëshironi që të jeni kontabilist. Shumë mirë! Kjo lëndë nuk do tju bëj kontabilist. Ajo do t’ju ndihmojë që të kuptoni disa nga “ritualet mistike” të kontabilitetit që jokontabilistëve shpesh u duken të ngatërruara. Çfarëdo lloj pozite drejtimi do të keni në ndonjë organizatë, të jini të sigurtë që do të keni punë me kontabilistët dhe me informacionin kontabël. Ju duhet ta dini se ata mund të kenë një ndikim të madh në jetën tuaj. Shumë organizata e përdorin informacionin kontabël për të vlerësuar punonjësit e tyre për pagat dhe në vendimet për ngritjen e punonjësve në përgjegjësi. Ju duhet të kuptoni sesi ta interpretoni këtë informacion. Ju mbase mund të kuptoni se kontabiliteti nuk është ai që mendoni. Pavarësisht nga fakti, nëse ju do ta doni apo urreni kontabilitetin, vendosni se ajo çka do të merrni nga kjo lëndë do të jetë e dobishme për ju.

4. Hapi 2: Zbuloni atë që pedagogu juaj pret nga ju për këtë lëndë. Më pas verifikojeni këtë me pedagogun tuaj. Nëse jeni me fat, pedagogu juaj do të jetë i ndjeshëm, i dashur, i kujdesshëm, me sens humori, i shkathët, i pëlqen që ti mësojë të tjerët dhe dëshiron që ju të dilni mirë në kurs. Nëse pedagogu juaj është më normal (dhe më pak i përsosur), mbani mend, se pedagogu mbetet pedagog. Dhe si pedagog, ai ka pushtet mbi jetën tuaj. Kështu që, zbuloni se çfarë pret pret jush. Cilat janë qëllimet e tij për lëndën? Çfarë dëshiron që ju të dini ose të jeni të aftë të bëni pasi të përfundoni lëndën? Mbase ai do tjua tregojë (shenjë e mirë), por nëse se bën, pyeteni. Ju duhet të thoni: “Profesor Cilido-qoftë-emri juaj (do të ishte më mirë që të përdorej emri i duhur), Çfarë është e pakëndshme në këtë lëndë?” ky është një zhargon edukimi për “cilat janë qëllimet e kësaj lënde”? Kjo mund të tërheqë vëmendjen e saj, dhe ti japë asaj një ose dy minuta për tu menduar. Ju mbase mund të prisni deri në takimin tjetër të klasës për të marrë përgjigjen tuaj. Sigurohuni që ju dhe pedagogu juaj të kuptoni qëllimet e njëri-tjetrit. Disa pedagogë kontabiliteti presin që të gjithë studentët të bëhen kontabilistë. Nëse ju keni një pedagog të tillë, bëjeni të qartë. i thoni pedagogut tuaj ”Nuk e kam në plan të bëhem llogaritar” (Sigurohuni që të shtoni prapashtesën tar, ose mund të merrni një marrëveshje të shpejtë)zbuloni se çfarë ka në këtë lëndë për ju.

5. Hapi 3: Zbuloni se si do të vlerësoheni. Tani, zbuloni se si do të vlerësoheni. Si teston pedagogu juaj? A është ai tip i vështirë i llojit: Cila është fjala e treta në rreshtin e peste në fajen 211?” Ose, a shikon ai të përgjithshmen, me anë të pyetjeve: “Shpjegoni sesi kontabiliteti ishte instrument në negocimin e traktatit të treta të Versajës në 1623”. A përpiqet ai për hamendësime, ose a janë përgjigjet e shkurtra pikat e tij të dobëta? Cilado qoftë metoda, ju duhet të dini se çfarë pritet nga ju dhe sesi këto pritje kalohen në nota. Nganjëherë do të gjeni ndonjë pedagog ku prtjet të mos jenë të njëjta me mënyrën sesi ai teston dhe vlerëson. Prandaj ju duhet të kuptoni si pritjet e pedagogut dhe vlerësimet. Nëse ato nuk duket se janë të qëndrueshme, atëherë duhet të përcaktoni se çfarë pret pedagogu në të vërtetë. Hapi 4: Mësoni atë që është e rëndësishme. Zbuloni se çfarë ju duhet që të përmbushni qëllimet tuaja dhe pritjet e pedagogëve. Një mësim i madh që ju duhet të mësoni, nëse nuk e keni bërë, është “çfarë merrni nga kontabiliteti (dhe pothuajse çdo gjë tjetër) varet nga ajo që ju sillín në të”.Qëndrimi juaj është i rëndësishëm. Nëse vendosni se diçka ia vlen të mësohet, ju do të gjeni mënyrën për ta mësuar atë. Jo se ju duhet ta mësoni atë, por se ju dëshironi ta bëni. “Dëshiroj” është pjesa më e madhe e të punuarit në mënyrë të zgjuar. Dëshira për të mësuar do të bëjë një rrugë të gjatë duke ju ndihmuar të merrni rezultate të mira. Fatkeqësisht, ajo nuk do të jetë e mjaftueshme derisa ajo që ju dëshironi të mësoni të jetë gjithashtu ajo që pedagogu juaj dëshiron që ju të mësoni. Prandaj, duhet të siguroheni që ju dhe pedagogu juaj të jeni në të njëjtën gjatësi vale. Nëse nuk jeni atëherë flisni me njërit tjetrin. Zbuloni përse pedagogu juaj ka një pikëpamje tjetër. Ju mund të ndryshoni mendimin tuaj mbi atë që është e rëndësishme. Përcaktoni sesi të përqëndroni përpjekjet tuaja. Jo gjithçka në këtë libër ose leksion ka të njëjtën rëndësi. Përqëndrohuni në atë që është më e rëndësishme për ju dhe pedagogun tuaj.

6. Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Përpiquni të kujtoni se pedagogu juaj është një person. Edhe autorët e këtij libri janë njerëz. Ne kemi gra, fëmijë dhe miq. Shumica e pedagogëve dëshirojnë me të vërtetë që ju të ecni përpara, por ne kemi nevojë për ndihmën tuaj. Pedagogët nuk dinë gjithçka. Në veçanti, ne nuk mund të lexojmë mendjen tuaj. Ju duhet të lejoni pedagogun tuaj të dijë nëse keni ndonjë problem për të kuptuar materialin që ju prisni për të mësuar, duke zbuluar atë që pedagogu pret prej jush, ose të zbuloni sesi të pregatiteni për testet dhe detyrat e tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi problemet që keni me këtë lëndë. Mbani parasysh se pedagogu është qënie njerëzore. Ky është fakulteti juaj. Ministria e mbrojtjes paguan për të. Mos lini askënd që të pengojë që paratë e paguara nga Ministria e Mbrojtjes të hidhen në plehra. Të punuarit me zgjuarsi nënkupton të përcaktoni se çfarë është e rëndësishme dhe të përqëndroni vëmendjen dhe përpjekjet tuaja në këto gjëra. Më pas, mos hiqni vëmendjen nga synimet tuaja. Nëse keni ndonjë problem përballuni me të. Nëse nuk kuptoni diçka në klasë ose në libër, bëni pyetje. Nëse keni frikë të bëni pyetje idiote në klasë, mbani mend më mirë të dukesh idiot në klasë sesa të dukesh idiot në provim. Nëse mendoni se nuk po kapni pikat kyçe, flisni me pedagogun tuaj. Nëse dëshironi të mësoni, ju mund ta bëni atë. Kjo është e gjitha. Përpiquni. Ne mendojmë se kështu lënda e kontabilitetit do të duket më e këndshme dhe eksperienca më fitimprurëse. Sigurisht, ju mund të përpiqeni të kryeni detyrat, të shkoni në klasë, të bëni gjumë dhe ushtrime të mjaftueshme, të hani mjaftueshëm dhe të studioni gjatë gjithë semestrit. Ato në përgjithësi ndihmojnë, megjithëse janë të vështira. Urimet më të mira, jo vetëm në këtë lëndë, por edhe në lëndët e tjera, gjatë gjithë jetës, për të pregatitur atë kapital njerëzor të konkurueshëm në treg me vendet e zhvilluara. Sot, në botë ngulet këmbë shumë në filozofinë e një formimi profesional e civil sa më polivalent duke nxitur dhe krijuar mentalitetin që të mësohemi të mësojmë gjatë gjithë jetës.

7. ANALIZA FINANCIARE E AKTIVITETIT TE NJESISE EKONOMIKE ORGANIZIMI I KËTIJ leksioni Analiza e rezultatit të aktivitetit të njësisë ekonomike • Struktura e llogarisë së • rezultatit. • Rezultati i aktivitetit. • Matja e aktivitetit. • Marzhi tregtar dhe marzhi bruto. • Raporti i marzheve të tjera.

8. Çështja 2-të. Analiza e rezultatit të aktvitetit të njësisë ekonomike. Llogaria e rezultatit (fitime dhe humbje) është sintezë e të ardhurave dhe shpenzimeve.Ajo spjegon formimin e rezultatit dhe mundëson llogaritjen e treguesve karakteristike, të dobishëm si për administrimin,ashtu dhe për drejtimin e njësisë ekonomike. Kjo llogari është një nga elementët bazë për kryerjen e analizës së gjendjes financiare të saj. Nëpërmjet saj sigurohen të dhënat e nevojshme për llogaritjen e treguesve të rentabilitetit, të ecurisë së përgjithshme të aktivitetit gjatë vitit ushtrimor. Ajo është një paraqitje e dinamikës së drejtimit dhe administrimit të njësisë ekonomike. 2.1. Struktura e llogarisë së rezultatit(Të ardhura dhe shpenzime). Llogaria e rezultatit (fitim dhe humbje) është paraqitur në tri nivele:a)rezultati i shfrytëzimi,b) rezultati financiar dhe c)rezultati jashtzakonshëm. Rezultati i shfrytëzimit, i korespondon objektit të veprimtarisë të njësisë ekonomike .Krahasimi i shpenzimeve dhe i të ardhurave nga shfrytëzimi, lejon të nxirret rezultati i shfrytëzimit.

9. Rezultati financiar, i korespondon një sërë operacioneve financiare të mirëfillta në të cilat angazhohet njësia ekonomike , qoftë për të siguruar burimet e nevojshme të financimit ( marrja e huave p.sh.), qoftë për të rentabilizuar kapitalet e saj likuide të lira. Shuma algjebrike e shpenzimeve dhe të ardhurave financiare përcaktojnë rezultatin e njësisë nga ky aktivitet.Rezultati nga shfrytëzimi dhe ai financiar, përbën rezultatin rrjedhës ose të zakonshëm. Rezultati jashtzakonshëm, përfaqëson rezultatin që vjen nga disa operacione ose ngjarje të pa parashikuara, të cilat ndodhin në jetën e njësisë ekonomike,por që nuk kanë një karakter të përsëritshëm e normal dhe në përgjithësi janë jashtë fuqive të kontrollit nga ana e saj (p.sh. përmbytje, djegje, vjedhje nga jashtë,etj.). Më poshtë po japim pasqyrën e fitim humbjes.

10. Njësia ekonomike “X”. Llogaria”Fitim-Humbje”:200X dhe 200X+1 000/lek

12. Shënim:Aktiviteti i njësisë ekonomike “X”ka filluar më 30.08.200X, pra krahasimi me vitin 200X+1 i periudhës 4 mujore të vitit 200X ishte i drejtë. Për të pasur tregues të krahasuar për dy periudhat, të dhënat e vitit 200X+1 janë pjestuar me 3 dhe janë nxjerrë të dhëna për kater muj per vitin 200X+1. 2.2 Rezultati i aktivitetit . 2.2.1. Matja e aktivitetit. Në njësinë ekonomike niveli i aktivitetit matet shpesh nëpërmjet shifrës së afarizmit.(Pra ,shitjet e ralizuara pa T.V.SH). Është ë përshtatshme që të ndiqet ndryshimi i veprimtarisë dhe i rezultateve më anë të krahasimit të madhësive të shprehura në vlerë absolute ose në vlerë relative si dhe nëpërmjet llogaritjes së raporteve të ndryshimeve. Kështu ndryshimi i nivelit të aktivitetit mund të vlerësohet me raportin e shifrës së afarizmit, duke krahasuar dy ose më shumë periudha.

13. Raporti i shitjeve.(R.sh) = shitjet (200X+1 - 200X )x 100 Shitjet 200X+1 = 9.271 - 8.400 x 100 = + 10.36 % 8.400 ose shitjet 200X+1 *100=9271*100=+10.36% shitjet 200X 8400 Ky raport tregon se ne njësinë ekonomike “X”, shitjet në vitin 200X+1 janë rritur mesatarisht +10.36% në krahasim me vitin 200X, që flet për rritjen e aktivitetit të biznesit nga një vit në tjetrin. 2.2.2. Marzhi tregtar dhe marzhi bruto. Marzhi është diferenca midis çmimit të shitjes dhe kostos. Në tregti diferenca midis çmimit të shitjes së mallrave (shfira e afarizmit) dhe kostos së blerjes së mallrave të shitura, quhet marzh tregtar. Marzh tregtar = Shifra e afarizmit - Kosto e blerjes mallrave të shitura. Kosto e blerjes e mallrave tëshitura(KBMSH) = çmimi i blerjes + shpenzimet e tjera të lidhura me blerjen(taksa doganore,transport e tjerë).

14. Ne aktivitetin tregtar, marzhi tregtar është një madhësi më kuptimplote se sa shifra e afarizmit(të ardhura nga shitja).Ai perbën nje tregues te rendesishem te aktivitetit te njësisë. Përqindja e marzhit tregtar llogaritet: Marzhi tregtar x 100 Shifra e afarizmit Për një aktivitet biznesi , kjo përqindje mbetet pak a shumë konstante në rastin e një ndryshimi të thjeshtë të vëllimit të aktivitetit (Shitjeve te realizuara).Pra, marzhi tregtar është ndjeshmërisht proporcional me shifrën e afarizmit. Në shumë raste marzhi llogaritet duke iu referuar vetëm çmimit të blerjes të mallrave të shitura,duke lënë jashtë shpenzimet e tjera për blerjen (transport, ngarkim-shkarkim, etj.) Në këtë rast ai quhet marzhi bruto dhe përqindja e tij quhet përqindja e marzhit mbi çmimet e blerjes. Kështu sipas të dhënave të treguara për njësinë ekonomike “X” në pasqyrën e mëposhtme, do të kishim:

15. Ndryshimi i këtij raporti nga 52.7% në vitin 200X në 85.4% në vitin 200X+1 shpreh një përmirësim të ndjeshëm të aktivitetit të njësisë ekonomike. Duhet pasur parasysh që kur një sipërmarrje krahas aktivitetit tregëtar,ka dhe një aktiviteti industrial(prodhimi), marzhi tregtar ose marzhi bruto për aktivitetin tregëtar do të llogaritet më vehte.

16. 2.2.3. Raporte të marzheve të tjera. Nga bilanci dhe pasqyrat financiare mund të nxirren dhe raporte të tjera që lidhen me marrzhin. Më të zakonshëm janë raporti i marzhit të shfrytëzimit dhe raporti i marzhit Neto.

17. E rëndësishme është që këto raporte të llogariten për çdo aktivitet më vete (kur njësia ekonomike ka disa aktivitete - tregtar dhe prodhimi). Në rastin tonë, rezultatet e përqindjeve tregojnë se si treguesi i marzhit të shfrytëzimit dhe ai i marzhit Neto, në vitin 200X+1 në krahasim më vitin 200X janë rritur, gjë që tregon që aktiviteti i njësisë ekonomike është në rritje dhe i qëndrushëm.