180 likes | 408 Views
Uzmanlık Dernekleri Etik Eğitiminde Ne Yapmalı ?. Dr. Berna ARDA Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deontoloji AD Profesörü. Dr. Akil Muhtar(1877-1949).
E N D
Uzmanlık Dernekleri Etik Eğitiminde Ne Yapmalı ? Dr. Berna ARDA Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deontoloji AD Profesörü
Dr. Akil Muhtar(1877-1949) “San’atına aşık olan, vazifesini hakkile yapan bir hekimin çektiklerini ve onun ruhi büyüklüğünü hekim olmayan anlayamaz. Anlasa ve cidden hissetse onun önünde secde eder. Tababetin yüksekliklerinde yaşayanlar için mutluluk muhakkaktır” 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Tıp • Devasa bir bilgi - beceri birikimi • Bilimsel bir alan • Sosyal ve düşünsel boyutlu bir etkinlik • Sanat, • Özgül bir kültür, • ……… 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Tıp ve Etik • İnsan, sadece beden değil, aynı zamanda değerler barındıran bir varlıktır. • Tıp etiği, insan ile baş başa olan bir disiplinin uygulayıcılarının, ellerindeki gücü kullanırken nasıl davranmaları gerektiği üzerine düşünsel bir yol izlemelerini sağlamak için vardır. 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Tarihsel noktalar • Türkiye’de tıp fakültesi geleneğinde hekimin görevleri, sorumlulukları…her zaman müfredat içerisinde olmuştur. • Dr. Nurican, Dr.Hüseyin Remzi Bey, Dr. Zoeros Paşa, Dr. Galip Ata-Ataç • Farklı adlar “Tarih- i Tıp ve Vezaif-i Etıbba” • Farklı yöntemler “Didaktik, öğüt yöntemi..” • Farklı içerik “Mesleğin tarihsel gelişimi, mevzuat bilgisi...” 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Günümüzde • Deontolojiden etiğe geçiş, • Çekirdek eğitim programları, DHB önerileri • Hasta haklarının hekim - hasta ilişkisine yansımaları • Araştırma etiği ve yayın etiği sorunlarının daha sık hissedilmesi.... 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Tıp Fakülteleri ve Anabilim Dallarının Dağılımı, 2006 Mavi – AD ve öğretim üyesi varMor – AD var, öğretim üyesi yokKırmızı – AD yok
Mezuniyet öncesi ve sonrasında etik • Tıp eğitimi içinde etiğin yeri, mezuniyet öncesi dönemle sınırlıdır. • Bilgi, beceri ve tutum düzeyindeki kazanımlar hayata geçebilmelidir. • Tıp etiği, sürekli bir düşünme pratiğidir. • Akademik ve düşünsel anlamda etik konusu ile temas sürdürülmelidir. 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Mezuniyetten sonra neden etik? • Gündelik tıp uğraşı içinde ortaya çıkan yeni değer sorunlarının tanımlanması, çözümlenmesi, tıbbın kendisinin sürekli gelişen, değişen bir alan olması, yeni etik ikilemleri içinde barındırması nedeniyle • Mesleğin yürütülmesi sırasında bilinmesi gereken mevzuat bilgisi ve yasal sorumluluklar nedeniyle 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Uzmanlaşma ve uzman adayları • Her uzmanlık dalı bütünlüklü ve yüklü bir disiplin . • Kapsamlı ve yapılandırılmış bir eğitim • Alanlarının kendine özgü uygulamalarını öğrenmekte, alanlarındaki gelişmeleri izlemekte, hem de uzmanlık dallarının sosyal boyutunu her gün yeniden yaşamakta ve üretmektedirler. 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Sorularımız • ne kadar bilinçli bir şekilde yaşanmaktadır? • uzman hekim adayları bu sürece müdahil midirler? • öyleler ise, müdahaleleri ne ölçüde özgünlükler taşımaktadır? • parçası olunan bu temel ilişki üzerine düşünme yükümlülüğü kime aittir? 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Ortak noktamız: “gücü nasıl kullanacağız ?” Kapsamlı bir eğitimden geçip tıbbın tarihsel birikiminden gelen bir güçle donanırken, bu gücün nasıl kullanılacağına ilişkin düşünsel yön, konunun etik boyutudur ve uzmanlık eğitimlerinin temel bir parçası görülmelidir. 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Farklılıklar • Farklı uzmanlık dalları kendine özgü uygulama koşullarına, farklı hekim-hasta ilişkisi biçimlerine, özgün kapsam ve sınırlara sahiptir. • Farklı alanlar, farklı insan ilişkilerini öngörürler. “Hastanın güvenini tesis etme” gerekliliktir. Ancak bunun ne şekilde hayata geçirileceği değişebilir. 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
“Zaaflarımızı; kimseye, belki kendimize bile görünmek istemeyeceğimiz yanlarımızı hemen sadece hekimlerle paylaşmaya yanaşırız. Hastalık durumları, kendimizi zayıf ve yardıma muhtaç saydığımız durumlar değil midir? Ve bu durumlarımızı görmesine izin vermemize yol açan etken, hekimlerin bize verdiği güven duygusu değil midir?...” 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Olası program içeriği - Etik kuram ve kavramlar - Deontoloji kavramı - Tıp etiğinin başlıca sorun kümeleri - Uzmanlık alanının özel kapsamındaki etik ikilemler - Etik uslamlama (akıl yürütme) yöntemleri - Etik çözümleme (analiz) uygulamaları - Özel konular (Canlandırma uygulamayınız komutları, organ aktarımları, araştırma etiği, yayın etiği...gibi) 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Ne yapmalıyız? • uzmanlık eğitimine tıp etiği ile ilgili müfredatı entegre etmeli, • eğitimi hayata geçirebilecek koşulları sağlamaya çaba harcamalı 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Nasıl yapmalıyız? • birlikte çalışarak, • öncelikleri belirleyerek, • işlevsel bir program yaratarak, 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı
Dikkatinize teşekkür ederim. arda@medicine.ankara.edu.tr 12. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı