SATRANÇ ÖĞRENİYORUM

1. SATRANÇ ÖĞRENİYORUM

2. Bu bir satranç tahtasıdır.Üzerinde 8'er kareden oluşan 8 yatay ve 8 dikey vardır.Hepsi toplam 64 karedir.

3. Karelerin yarısı bu tahtada gridir.Tahtada daha açık renkte olan karelere BEYAZ KARELER denir. Karelerin diğer yarısı bu tahtada yeşildir.Tahtada daha koyu renkte olan karelere SİYAH KARELER denir.

4. Bu tahta doğru biçimde yerleştirilmiştir.Sağ alt köşede beyaz kare vardır.

5. Bir satranç oyuncusu bir ordunun komutanı gibidir.Herkesin 16 askeri vardır.Bir oyuncu Beyaz taşların komutanıdır.Diğer oyuncu da siyah taşların komutanıdır. Satranç oyunu sırayla oynanan bir oyundur.İLK HAMLEYİ HEP BEYAZLAR YAPAR.

6. Satranç takımındaki kısa boylu, şişman taşlara KALE ismi verilir.Her oyuncunun İKİ KALESİ vardır.Kalelerin oyuna başlangıç kareleri köşelerdir.

7. At başlarına benzeyen taşlar ise AT ismini alır.Gene iki beyaz ve iki siyah at vardır.Oyuna Kalenin yanında başlarlar.

8. Sivri uçlu attan biraz uzun taşlar FİLLERDİR.İki beyaz iki de siyah fil vardır.

9. Üzerinde artı işareti bulunan taşlar ŞAHTIR.Uzun boyludurlar.Bir beyaz bir de siyah Şah vardır. Beyaz Şah, Filin yanındaki SİYAH KAREDE oyuna başlar.Siyah Şah Filin yanındaki BEYAZ KAREDE oyuna başlar. KALE AT FİL ŞAH FİL AT KALE KALE KALE AT FİL FİL AT ŞAH

10. Şah dışında uzun boylu iki taş daha vardır.Tepelerinde taç benzeri bir şekil vardır.Buna VEZİR denir.Fil ile Şah arasına yerleştirilirler.BEYAZ VEZİR oyuna BEYAZ KAREDE başlar.SİYAH VEZİR oyuna SİYAH KAREDE başlar

11. Bu ders size Kalenin hareketini öğretecektir.Kale ileri, geri, sağa ve sola istediği miktarda ilerleyebilir.

12. Kalenin önünde aynı renkten bir taş varsa Kale o taşın üzerinden geçemez.Yani o yöne doğru hareket etmek isterse sadece o taşın olduğu yere kadar gidebilir.

13. Kale rakip taşı, o­nun bulunduğu karenin üzerine gelerek ALIR.Bu durumda Beyaz Kale Siyah Piyonu ALABİLİR.Bir taşı alabilmek için, rakip taşı tahtadan kaldırırsınız ve kendi taşınızı o kareye koyarsınız.Taş alış damadan farklıdır. Taşın üzerinden atlayıp ALAMAZSINIZ.

14. Beyaz Kalenin taşları nasıl aldığını inceleyin.

15. Bu ders Filin hareketlerini öğretecektir.Fil çapraz (diagonal) olarak istediği miktarda hareket eder.Filin hep aynı renkteki karelerde gidebildiğine dikkat ediniz.Eğer aynı karede iki Filiniz varsa hata yapmışsınız demektir!

16. Filin önünde aynı renkten bir taş varsa fil o taşın üzerinden geçemez.Yani o yöne doğru hareket etmek isterse sadece o taşın olduğu yere kadar gidebilir.

17. Fil rakip taşı, o­nun bulunduğu karenin üzerine gelerek ALIR.Bu durumda Beyaz Fil, Siyah Piyonu ALABİLİR.Bir taşı alabilmek için, rakip taşı tahtadan kaldırırsınız ve kendi taşınızı o kareye koyarsınız.Taş alış damadan farklıdır.Taşın üzerinden atlayıp ALAMAZSINIZ.

18. Beyaz Filin taşları nasıl aldığını inceleyin.

19. Vezirin Hareketleri Bu ders Vezir hareketini öğretecektir.Vezir hem Kale hem de Fil gibi gidebilir.Kale gibi yukarı, aşağı, sağa ve sola gidebilir.Aynı zamanda Fil gibi çaprazlarda hareket edebilir.Vezir tahtadaki en güçlü taştır. Tahtanın merkezindayken 27 kareye gidebilir. Muhsin YAZICI - yazicimuhsin@hotmail.com

20. Vezirin önünde aynı renkten bir taş varsa Vezir o taşın üzerinden geçemez.Yani o yöne doğru hareket etmek isterse sadece o taşın olduğu yere kadar gidebilir.

21. Vezir rakip taşı, o­nun bulunduğu karenin üzerine gelerek ALIR. Bu durumda Beyaz Vezir, Siyah Piyonlardan birini ALABİLİR.Bir taşı alabilmek için, rakip taşı tahtadan kaldırırsınız ve kendi taşınızı o kareye koyarsınız.Taş alış damadan farklıdır.Taşın üzerinden atlayıp ALAMAZSINIZ.

22. Beyaz Vezirin taşları nasıl aldığını inceleyin.

23. AT HAREKETLERİ Bu ders atın nasıl hareket ettiğini öğretecektir.At "L" harfine benzer şekilde hareket eder.İki kare yukarı veya aşağı sonrada bir kare sağa veya sola. Yanda At işaretlenmiş herhangi bir kareye gidebilir.

24. Atın hareketinde diğer önemli bir olay ise eğer At Beyaz bir karedeyse Siyah bir kareye gitmelidir.Eğer At Siyah bir karedeyse de Beyaz bir kareye gitmelidir.

25. Diğer taşlar gibi At, rakip taşın bulunduğu kareye giderek o taşı kaldırır ve o taşın yerine geçebilir. Bu şekilde taş almış olur.

26. Diğer taşlardan farklı olarak At ismine de uygun olarak diğer taşların üzerinden atlayabilir.Yanda At etrafında pek çok taş olmasına rağmen,  hala 8 kareye gidebilir.

27. Beyaz Atın taşları nasıl aldığını inceleyin.

28. Bu ders Şahın hareketini öğretecektir.Şah bir seferinde herhangi bir yöne sadece bir kare gidebilir.Yukarı, aşağı, sağa, sola ve çapraz. ŞAH HAREKETLERİ

29. Şah yanındaki bir karedeki rakip taşı alabilir.Burada Beyaz Şah Siyah Piyonu alabilir.

30. Şahla ilgili özel bir kural vardır.Rakip taşların gidebileceği karelerde Şah DURAMAZ veya oraya GİDEMEZ.Yanda Şah Siyah Kale tarafından alınabileceği bir kareye gidemez.

31. Burada Şah, Fil tarafından alınabileceği bir kareye gidemez.

32. Burada Beyaz Şah, Siyah Şahın yanına gidemez.İKİ ŞAH ASLA YANYANA DURAMAZLAR!

33. Burada Beyaz Şah, Siyah Şahın yanına gidemez.

34. PİYON HAREKETLERİ Bu ders Piyon hareketlerini öğretecektir.Biraz daha karışıktır o yüzden dikkatli olunuz!İlk karesinde bir Piyon isteğe bağlı olarak, İLERİ DOĞRU ya BİR KARE ya da İKİ KARE gidebilir.

35. İlk hareketinden sonra Piyon BİR KERESİNDE SADECE BİR KARE GİDEBİLİR

36. Bu durumda Piyonlar sıkışmışlardır.Hiçbiri ilerleyemez.

37. Diğer taşlardan farklı olarak Piyonlar HAREKET ETTİKLERİ GİBİ TAŞ ALMAZLAR İLERİ DOĞRU ÇAPRAZ olarak taş alırlar.Bu durumda Beyaz Piyonun 3 olası hamlesi vardır.İleri doğru bir hamle gidebilir veya iki Siyah Piyondan birini alabilir.

38. Piyonun çok işe yaramadığını düşünebilirsiniz. Fakat Piyonun ÇOK ÖZEL bir hareketi vardır. Eğer Piyonu tahtanın en dibine götürürseniz, o­nun yerine başka bir taş koymak zorundasınızdır: Vezir, Kale, Fil veya AtBu konu hakkında ilerki derslerde daha çok bilgi verilecektir.

39. Anlaşılması diğer zor bir Piyon hareketi GEÇERKEN ALMADIR.Eğer yandaki gibi BEŞİNCİ YATAYDA bir Piyonunuz varsa ve rakibiniz o­nun yanına İKİ KARE İLERLETEREK bir piyon sürerse, o Piyonu sanki BİR KARE İLERLETMİŞ GİBİ ALABİLİRSİNİZ.Bu hakkınızı ilk fırsatta kullanmazsanız daha sonra kullanamazsınız.

40. Yandaki GEÇERKEN ALMAYI gösteren BÖLMÜ İNCELEYİNİZ.

41. Eğer Şahınız rakip taş tarafından TEHDİT EDİLİYORSA şah ŞAHTA (şah tehdidi altında) denir.Şah tehdidinden yapabiliyorsanız, BİR AN ÖNCE çıkmalısınız. Yanda Beyaz Kale Siyah Şaha ŞAH çekmiştir. Siyahlar, SALDIRILMAYAN bir kareye giderek ŞAHTAN KURTULABİLİR.Siyah'ın neden tek hamlesini olduğunu anlamaya çalışın. ŞAHTA

42. Siyah, Kale tarafından yine ŞAH ALTINDADIR.Bu sefer Şah güvenli bir kareye kaçamaz. Neden olduğunu görebiliyor musunuz?Fakat Vezir, Kale ve Fil tarafından ŞAH altındaysak ŞAH TEHDİDİNDEN ARAYA TAŞ KAPATARAK KURTULABİLİRİZ.Burada Siyah, şah tehdidini ARAYA TAŞ KAPAYARAK ENGELLEYEBİLİR. Siyah araya Fil kapayarak şah tehdidini engeller.

43. Üçüncü ve genelde en iyi şahtan kurtulma yöntemi ŞAH ÇEKEN TAŞI ALMAKTIR.Burda, Siyah Şah'ını güvenli bir kareye götüremez ve araya taş kapatamaz.Fakat Siyah Fil Beyaz Kaleyi alabilir.

44. Burada Siyah Şah güvenli bir kareye KAÇAMAZ.Araya TAŞ KAPATAMAZ.Şah çeken taşı ALAMAZ.öyleyse?ŞAH MAT!Beyaz oyunu kazandı.

45. Şimdi bu pozisyonda varsayalım ki Siyah bir hata yapıyor ve Şahını Beyaz Kalenin kontrol ettiği yere geliyor.Beyaz, Siyah Şah'ı ALARAK oyunu kazanabilir mi?HAYIR KAZANAMAZ !!Sadece rakip Şah'ı SIKIŞTIRARAK MAT EDEBİLİRİZ Şah'ı alarak DEĞİL!Beyaz Siyah'tan hamlesini değiştirmesini istemelidir.

46. Bu konumda Siyah Fil, Şahı ŞAH tehdidinden koruyor.Siyah Fille oynayamaz, çünkü o zaman Şah tehdit altında kalır.Bu fille AÇMAZDA diyoruz.Eğer yanlışlıkla Siyah Fille oynarsa, Beyaz hamleyi geri almasını ve başka hamle yapmasını istemelidir.

47. TİPİK MATLAR Rakip Şah kenardayken mat etmek daha kolaydır.Bu derste iki değişik MATI inceleyeceğiz.Vezir ve Kale ile rakip Şahı kenara sıkıştırarak çok sık mat edebilirsiniz.Buna MERDİVEN MATI denir.Vezir şah çekmekte, Kale de Şahın kaçışını engellemektedir.

48. Başka bir matBu sefer Kale mat etmiştir.Bu tür matlara ARKA YATAY MATI denir.

49. Bu örnekte sadece Şah ve Kale ile nasıl ŞAH MAT yapıldığı gösterilmiştir.Beyaz Şah, Siyah Şahın kaçışını engellemektedir. Unutmayın ki iki Şah yanyana duramazlar.Kale kazanan hamleyi yapar.ŞAH MAT

50. Diğer bir yaygın MAT.Buna SURATTANMAT da denir.Yine Şah kenardadır ve Vezir Şahın en yakınındaki karededir.Beyaz Şah Veziri KORUR.Siyak Veziri alamaz çünkü o zaman rakip Şahın yanına gelmiş olur.