Minder werken, beter verdeeld

1. Minder werken, beter verdeeld Expert meeting, 3 oktober 2012 Gerrit Stegehuis Platform Duurzame en Solidaire Economie

2. Opzet presentatie • Even voorstellen • Waarom dit voorstel • Soortgelijke geluiden elders • Wat betekent het? Platform Duurzame en Solidaire Economie

3. Even voorstellen • Gerrit Stegehuis (1952) • Toegepaste Wiskunde (Informatica), Twente • Gewerkt als informaticus: Softwarebureau, KNAW onderzoeksinstituut • Afgelopen voorjaar gestopt • Al lang betrokken bij milieu, vrede, OS • Lid Platform DSE sinds vorig jaar Platform Duurzame en Solidaire Economie

4. Waarom dit voorstel In elkaar grijpende crises: • Financieel • Banken, schulden, speculatie, dominantie van de sector • Sociaal • Armoede, honger, ongelijkheid • Ecologisch • Vervuiling (CO2), olie/grondstoffen, verlies biodiversiteit Platform Duurzame en Solidaire Economie

5. Klimaat: IPCC te optimistisch? Links: 70% van noordpoolijs verdwenen sinds 2000 Rechts: niveau van 2012 werd door IPCC-model verwacht in 2065 Platform Duurzame en Solidaire Economie

6. Olie: is de piek bereikt? FatihBirol (IEA): “The age of cheapoil is over” Platform Duurzame en Solidaire Economie

7. Olie: is de piek bereikt? FatihBirol (IEA): “The age of cheapoil is over” Platform Duurzame en Solidaire Economie

8. Dus verandering nodig: • Beleid niet meer richten op groei BBP • Uit cyclus • leven om te werken, • werken om te verdienen, • verdienen om te consumeren • Minder werken, beter verdeeld Platform Duurzame en Solidaire Economie

9. Soortgelijke geluiden elders • UK New Economics Foundation: 21 hours Robert en Edward Skidelsky: How much is enough? • USA Juliet Schor: Plenitude Herman Daly: VK 15-9 – minder productie, arbeid delen, meer vrije tijd, meer zelf produceren • Fr Serge Latouche: FarewelltoGrowth • DldCarstenStahmer: Halbtagsgesellschaft NikoPaech: Postwachstumsökonomie • ETUIWorklesstopolluteless? Platform Duurzame en Solidaire Economie

10. Wat betekent het? • Minder werken, beter verdeeld • Minder produceren, consumeren en verdienen • Voor een deel gebeurt dat al: minder consumptie, minder productie • Maar daar ligt geen beleid aan ten grondslag • Wordt als een probleem gezien, ‘consumentenvertrouwen’ moet terug • Zelfs naar 40 uur: dat is verder in de fuik Platform Duurzame en Solidaire Economie

11. Wat betekent het? • Betaald en onbetaald werk worden beter verdeeld • Werk en privé beter te combineren, minder stress • Meer zelf doen (‘decommodification’): opvoeding, (mantel)zorg, reparatie, verbouwen, ook vrijwilligerswerk • Minder koopkracht voor hogere inkomens • Pensioen kan later ingaan • Minder uitkeringen, zorgkosten wellicht lager • Goed te combineren met regionalisering en kringloopeconomie Platform Duurzame en Solidaire Economie

12. Wat zijn voorwaarden? • Inkomensongelijkheid moet kleiner • Consumptie en grondstoffen worden duurder • Arbeid moet goedkoper voor werkgever • Scholing belangrijk, vooral op MBO/ROC • Meer aandacht voor kwaliteit werk en betrokkenheid werknemer • Geen verschil in lonen man/vrouw • Geleidelijk proces, gestimuleerd door de overheid Platform Duurzame en Solidaire Economie

13. Nog een paar opmerkingen • Hoeveel uur voor hoeveel werk: moeilijk in te schatten • In sommige sectoren meer werk, in andere minder • Vertrekkende generatie heeft veel lagere arbeidsparticipatie dan de komende • Voer flankerend beleid: bijv. op actief gebruik vrije tijd, verminderen reclame • Basisinkomen: helpt arbeid goedkoop te maken, helpt bij minder werken Platform Duurzame en Solidaire Economie

14. Nog een paar opmerkingen • Hoeveel uur voor hoeveel werk: moeilijk in te schatten • In sommige sectoren meer werk, in andere minder • Vertrekkende generatie heeft veel lagere arbeidsparticipatie dan de komende • Voer flankerend beleid: bijv. op actief gebruik vrije tijd, verminderen reclame • Basisinkomen: helpt arbeid goedkoop te maken, helpt bij minder werken Ons allen een productieve discussie gewenst! Platform Duurzame en Solidaire Economie