Kierunki rozwoju psychiatrii w Polsce: oczekiwania a możliwości

1. Kierunki rozwoju psychiatrii w Polsce: oczekiwania a możliwości 你好 Nǐ hǎo Prof. Jerzy Samochowiec 03.10.2010

3. farmakoterapia działania niepożądane skuteczność wobec objawów funkcjonowanie

4. farmakoterapia działania niepożądane skuteczność wobec objawów nieprzestrzegania zaleceń funkcjonowanie

7. Długoterminowe wyniki leczenia schizofrenii 2000+ zogniskowanie wysiłków na powrocie do funkcjonalności, uzyskiwanie potencjału do remisji 1990 wydłużenie okresów stabilności, minimalizowane objawów negatywnych 1980 redukowanie nawrotowości, minimalizowanie objawów pozytywnych 1960-70 przeżywalność poza szpitalem, deinstytucjonalizacja Przed 1960: Redukcja agresji i samookaleczeń, zabezpieczenie samoobsługi pacjenta

8. Historia leczenia przeciwpsychotycznego

9. Wymagania wobec opieki psychiatrycznej • Powszechna/dostępna • Skuteczna • Bezpłatna

10. Ograniczenia medyczne • Część zaburzeń psychicznych nie ma ustalonej etiologii (przyczyny) • Leczenie farmakologiczne nie zawsze jest w pełni skuteczne • Inne formy leczenia (psychoterapia, edukacja, terapia rodzin) niewe wszystkich zaburzeniach psychicznych są jednakowo skuteczne

11. Ograniczenia administracyjne • Niedostateczne finansowanie • Optymalna alokacjaśrodków? • Nacisk na hospitalizacje a nie na formy pośrednie (ambulatorium, opieka środowiskowa) • Utożsamianie kosztów leku z kosztamileczenia

12. Postulaty środowiska • Pacjenci powinni być podmiotem zadań • O kształcie opieki psychiatrycznej powinny współdecydować osoby profesjonalnie zajmujące się ta opieką • Oparcie systemu opieki na psychiatrii środowiskowej: Centrach Zdrowia Psychicznego • Zwalczanie stygmatyzacji

13. Nowe trendy w organizacji opieki psychiatrycznej • Ześrodkowanie uwagi oraz organizacji działań na partnerstwie z pacjentem • Centrality of patients-clinicians partnerships (Monpelier, 2003)

14. Nowe trendy w organizacji opieki psychiatrycznej • Plan Działań dla Zdrowia Psychicznego: koncentracja działań integrujących między pacjentem a opiekunem • European Ministerial Conference: Mental Health Action Plan (Helsinki, 2005)

15. European Ministerial Conference: Mental Health Action Plan (Helsinki, 2005) • wspieranie zdrowia psychicznego wszystkich ludzi, czyli promocja zdrowia psychicznego, • zapobieganie złemu stanowi zdrowia psychicznego, czyli działania profilaktyczne podejmowane wobec grup narażonych na zagrożenia dla zdrowia psychicznego, • poprawa jakości życia ludzi chorych i niepełnosprawnych psychicznie poprzez integrację społeczną oraz ochronę ich praw i godności, • opracowanie zasad budowania systemu informacji, współpracy w zakresie badań naukowych i upowszechnienia wiedzy na temat zdrowia psychicznego między krajami Unii Europejskiej.

16. Nowe trendy w organizacji opieki zdrowotnej • Przyszłość medycyny: indywidualizowana opieka zdrowotna • Światowa Organizacja Lekarzy: Troskliwi Lekarze dla Świata

17. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego (2008) • Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie jego zaburzeniom • Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym • Rozwój badań naukowych i systemów informacji z zakresu ochrony zdrowia psychicznego

18. Finansowanie psychiatrycznej opieki w Polsce • Jedno z najniższych wśród krajów rozwiniętych • Niskie w porównaniu do innych krajów UE • Nie należy do priorytetów zdrowotnych, a powinno • Nowe propozycje finansowania świadczeń NFZ

19. Odsetek wydatków na świadczenia zdrowotne w dziale opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień w stosunku do wydatków na wszystkie świadczenia zdrowotne w planach instytucji ubezpieczenia zdrowotnego w latach 1999-2007. (%) Lata 1999-2001 - dane szacunkowe wg UNUZ/GUS; lata 2002-2003 - dane zaniżone, bez części świadczeń i niektórych województw; 2003-2007 - wg Dz Urz MZ i NFZ.

20. Oczekiwanie i realne możliwości

21. Aktualne problemy psychiatrycznej opieki zdrowotnej (podsumowanie) • Przejście na model opieki środowiskowej • Zwiększenie finansowania • Wsparcie rozwoju kadry fachowej • Walka ze stygmatyzacją

22. Postępy w diagnostyce zaburzeń psychicznych • Postępy dotyczą głównie technologii badań: • neuroobrazowanie • genetyka

23. Postępy w terapii zaburzeń psychicznych • Oczekiwania wobec nowoczesnej farmakoterapii • Nowe metody sub-inwazyjne (TMS, VNS) • Doskonalenie metod tradycyjnych (?)

24. Postępy w organizacji opieki psychiatrycznej • Działania ześrodkowane na pacjencie i jego otoczeniu • Alians terapeutyczny • Dostępność do różnych form pomocy

25. Podsumowanie • Wzrost zapotrzebowania na świadczenia opieki psychiatrycznej • Świadomość i pilna potrzeba dywersyfikacji świadczeń zdrowotnych w psychiatrii • Wysokie oczekiwania społeczne • Niemożność spełnienia oczekiwań z uwagi na nieskuteczne rozwiązania administracyjne

26. Najważniejsze sprawy w psychiatrii w zachodniopomorskiem w 2010

27. Sytuacja w Polsce • ok. 1,5 mln zgłasza się do placówek psychiatrycznych – potrzeby rosną • ok. 40% odczuwa potrzebę pomocy w ciągu życia • poparcie opinii publicznej dla programu reformy • Aczkolwiek: • ok. 3,5% udział w nakładach na zdrowie (w Europie ok. 5,5%), nierówna , nieefektywna, konserwatywna dystrybucja • dekapitalizacja (kapitał materialny i ludzki) • ograniczony, nierówny dostęp • ograniczona jakość opieki

28. Powiaty:Gminy: - grodzkie 3 miejsko-wiejskie 51 - ziemskie 18 - wiejskie 52 - miejskie 11

30. Oczekiwane zatrudnienie

31. Oczekiwane zatrudnienie

32. Łóżka psychiatryczne: kraje starej Europy Slide from Dave Number of psychiatric beds in western Europe 450 Austria Belgium Denmark 400 Finland France Germany 350 Greece Iceland Ireland 300 Italy Luxembourg Netherlands Łózka/100 tys mieszkanców 250 Norway Portugal Spain 200 Sweden Switzerland United Kingdom 150 100 50 0 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 McDaid & Thornicroft, WHO European Observatory 2005

33. Łóżka psychiatryczne: kraje nowej Europy McDaid & Thornicroft, WHO European Observatory 2005

34. Psychiatria i uzależnienia % struktura kosztów w 2007 r.

35. Psychiatria i uzależnienia 2007 r.struktura kosztów w %

36. Udział kosztów opieki stacjonarnej wg woj. Na podstawie opracowania: Wanda Langiewicz Zakład Organizacji Ochrony Zdrowia Instytut Psychiatrii i Neurologii

37. Udział kosztów opieki dziennej wg woj.

38. Udział kosztów opieki ambulatoryjnej wg woj.

39. Psychiatria i uzależnienia wg woj.w planie finansowym NFZ 2.11.2009 w mln. zł.

40. Wzrost kontraktów opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień w SPSZOZ ZDROJE Moręgiel Naprawa B. 2010

41. Moręgiel Naprawa B. 2010 Niedoszacowanie kosztów osobodnia poszczególnych oddziałów psychiatrycznych w 2009r.

42. Problemy wynikają z wieloletniego niedofinansowania: • Odpływ wykwalifikowanej kadry (lekarze, psycholodzy, pielęgniarki, terapeuci) • Zatrudnienie lekarzy zgodne z minimalnymi normami NFZ (dyrekcja ze względów finansowych nie zatrudni więcej) nie jest wystarczające do satysfakcjonującej opieki lekarskiej nad pacjentem, przy uwzględnieniu urlopów, przypadków losowych, szkoleń i zejść po dyżurze dochodzi do bardzo dużego obciążenia pozostających w pracy lekarzy • Rezygnacja z prowadzenia hostelu dla osób z zaburzeniami psychicznymi • Likwidacja oddziału dla osób uzależnionych od środków psychoaktywnych • Wycofanie się z rozwoju psychiatrii środowiskowej • Zaprzestanie działalności grupy wsparcia dla rodzin pacjentów z problemami psychicznymi • Zagrożone jest funkcjonowanie klubu pacjenta i pracowni terapeutycznych (redukcja zatrudnienia terapeutów • Zmniejszenie zatrudnienia pracowników socjalnych, możliwe są dalsze ograniczenia Moręgiel Naprawa B. 2010

43. Sukcesy • Mimo wymienionych wyżej ograniczeń szpital przyjmuje z roku na rok coraz więcej pacjentów. • Prowadzi specjalizacje lekarskie, ma możliwość specjalizacji psychologów. • Reaktywacja poradni przyszpitalnej 4. Otrzymanie certyfikatu jakości w ub. roku - Ośrodek Monitorowania Jakości w Krakowie Moręgiel Naprawa B. 2010

44. SPSZOZ „Zdroje”- Centrum Psychiatryczne w Szczecinie : 1. Stworzenie Zespołu Leczenia Środowiskowego – zakontraktowanie przez Fundusz Opieki Zdrowotnej Kramarz E 2010

45. NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego w Szczecinie, 1. Utworzenie Zespołu Leczenia Środowiskowego 2. Ponowna weryfikacja kwalifikacji pacjentów (wg ICD-10) do leczenia środowiskowego Miazgowska B

46. Regionalny Szpital, Oddział Psychiatryczny w Kołobrzegu 1. Powołanie Powiatowej Rady ds. Zdrowia Psychicznego i Programu Powiatowego ds. Zdrowia Psychicznego 2. Stworzenie Centrum Zdrowia Psychicznego 3. Utworzenie poradnictwa dzieci i młodzieży 4. Stworzenie hostelu dla osób chorych psychicznie 5. Otworzenie Domu Pomocy Społecznej dla Osób Chorych Psychicznie 6. Stworzenie miejsc pracy chronionej 7. Stworzenie Oddziału Dziennego dla Osób z Otępieniem 8. Otworzenie mieszkań chronionych dla Osób Chorych Psychicznie 9. Utworzenie Oddziału Dziennego dla Dzieci i Młodzieży używających substancji psychoaktywnych z zaburzeniami zachowania 10. Utworzenie wieloprofilowej poradni rodzinnej Giza E 2010

47. SPZZOZ Oddział Psychiatryczny w Gryficach 1. Otworzenie hostelu, mieszkań chronionych 2. Zwiększenie liczby miejsc w Domach Pomocy Społecznej dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi 3. Zwiększenie opieki psychiatrycznej długoterminowej Grusza Jończyk

48. NZOZ „Salus” w Szczecinku • Powołanie Powiatowej Rady Rozwoju Zdrowia Psychicznego/Centrum Zdrowia Psychicznego w celu koordynacji i współpracy placówek udzielających opieki psychiatrycznej • Zwiększenie limitu porad w Poradni Zdrowia Psychicznego • Zatrudnienie pracownika socjalnego i pielęgniarki środowiskowej, • Powołanie Zespołu Leczenia Środowiskowego • Utworzenie Poradni Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży • Utworzenie mieszkań chronionych dla osób oczekujących na DPS 7. Zwiększenie liczby stanowisk pracy chronionej Martyniuk 2010

49. NZOZ Medison w Koszalinie 1. Stworzenie zakładu aktywacji zawodowej2. Stworzenie miejsc pracy chronionej3. Otworzenie hostelu4. Dofinansowanie w organizowaniu obozów rehabilitacyjnych i innych form rehabilitacji psychiatrycznej Dorosz, Ciuńczyk 2010

50. Aktualne problemy psychiatrycznej opieki zdrowotnej (podsumowanie) • Przejście na model opieki środowiskowej • Zwiększenie finansowania • Wsparcie rozwoju kadry fachowej • Walka ze stygmatyzacją