Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance

1. Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance Feiten en meningen Prof. dr. Emile Curfs Alumnidag 2013, Den Bosch

2. Voorstellen Academische Onderzoekswerkplaats Zorgverzekeraars (AOZ) • Draagt beleid zorgverzekeraars bij aan de betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg? • Samenwerkingsverband OU, NIVEL en VGZ • Onderdeel Leerstoel ‘Maatschappelijk ondernemen door zorgverzekeraars’ • Onderzoek: samen met ‘zorgveld’ en NIVEL • Relevante onderwerpen, implementatiekans groter, lerende organisatie • Praktische en wetenschappelijke kennis: science practitioners • Wat, waarom en hoe • Unieke kans voor zorgmedewerkers • Valorisatie gedachte OU: werk en studie Alumnidag 2013, Den Bosch

3. Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance Feiten en meningen Prof. dr. Emile Curfs Alumnidag 2013, Den Bosch

4. Zorg kost te veel • Fee for service maakt zorg duur • Productie te hoog; niet vraaggestuurd maar aanbodgericht; te veel aanbieders • Geen beloning naar resultaat • Bedrijfskundig • Zorginstellingen doen alles zelf • Te grote overhead • Slecht HR-beleid • Lerende organisatie? • Te hoge consumptie zorg • Aanvullende verzekeringen te royaal: ‘fun’ zorg • ‘Eindeloos’ doorbehandelen • ‘Afgedwongen’ behandelingen • Verschrijvingen: DBC/DOT, aangepaste ZZP-indicaties, anders uitgevoerde behandeling • Te veel ‘dure’ zorg • Onvoldoende sturing door te lage eigen bijdrage • Te veel in tweede lijn • Verspilling en doublures in de zorg • Shopgedrag • Patiënt ongewis over zorgkosten • Te hoge beloningen (Balkenendenorm?) • Welzijn en ongemak zijn gemedicaliseerd • Stofzuigen en kousen aantrekken zijn zorg • Eenzaamheid, ontberen geluk: medische oplossing • Veel onnodige intramurale opnames • Weinig samenwerking zorg, welzijn en preventie Alumnidag 2013, Den Bosch

5. Alumnidag 2013, Den Bosch

6. … evenals de financiering ervan Concurrentie zorgverzekeraars is onnodig duur • 1 miljoen mensen elk jaar uit- en inschrijven: door prijs, niet door kwaliteit • Miljoenen aan marketing, commercie, zorginkopers en topsalarissen • Onnodige opsmuk aanvullende verzekeringen • Te hoge solvabiliteit, te hoge reserves 12 miljard euro meer eigen vermogen dan tien jaar geleden • Vele onnodige contractbesprekingen, verhindert partnership Alumnidag 2013, Den Bosch

7. … en levert te weinig kwaliteit • Professionele kwaliteit • Noodzakelijk • Veilig • Doelmatig • Resultaten zorg zijn niet transparant • Niet of nauwelijks rapportage van outcome kwaliteit: patiënt en zorgverzekeraar kunnen niet kiezen • Afrekencultuur verhindert leerproces (Berwick) • Gedrag en cultuur in zorg nauwelijks gericht op efficiëntie en effectiviteit • ‘Bezuinigen’ in de zorg is vaak ‘minder meer’ • Budgetten worden ‘opgemaakt’ • Afkeer van processen en resultaatgericht werken • Veel overhead en zelf doen • Te geringe samenwerking (mogelijk) Alumnidag 2013, Den Bosch

8. … toch is er weerstand tegen verandering bij • Patiënten/cliënten • Geven hun zorgaanbieders minstens een 8 • Hechten zeer aan de relatie met ‘hun’ arts, ook al is de kwaliteit bedenkelijk • Varen blind op (onheldere) informatie en advies • Politieke partijen • Verkiezingen zijn belangrijk • Gemeentes en provincies raken ‘stenen’ en werkgelegenheid kwijt • Zorgaanbieders • Zijn ook maar mensen die streven naar winstmaximalisatie • Hechten zeer aan meester-gezel verhoudingen en kwaliteit • Zijn niet zo van verantwoorden en processen • Zorgverzekeraars • Feitelijk niet gebaat bij afname omvang kosten Alumnidag 2013, Den Bosch

9. Inhoud vanaf hier • Rol zorgverzekeraars • Toezicht, besturing, beïnvloeding en verantwoording in de zorg • Bezuinigen in de zorg • Wat is het? • Is dat nodig en kan het? • Minder geld → minder kwaliteit? • Vragen, meningen en feiten • Panel of een-op-een Alumnidag 2013, Den Bosch

10. Model van zorgcontext voor Governance Alumnidag 2013, Den Bosch

11. Rol overheid Kaderstelling en toezicht • Collectieve middelen • NZA, AFM, DNB, NMa, Algemene Rekenkamer, Consumentenautoriteit, IGZ, Ombudsman Zorg, CBP, CVZ / Kwaliteitsinstituut, Archiefinspectie • Veel doublures, ‘bureaucratische’ last die vaak doorgeschoven wordt naar zorgaanbieders • Wie houdt toezicht op de overheid? Alumnidag 2013, Den Bosch

12. Governance zorgverzekeringsmarkt • Toezicht, beïnvloeding bij verzekerden • Ledenraden, Adviesraden • RvC • Stemmen met de voeten • Verzekerdenpanel • Beleid en verantwoording door zorgverzekeraar • Over beleid t.a.v. kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid • Welke kwaliteit is ingekocht, hoe wordt kwaliteit bevorderd • Welke kosten zijn bespaard • Hoe pakt toegankelijkheid uit • Hoeveel winst is er gemaakt en hoe wordt die ‘terug gegeven’ aan de verzekerden • Rol zorgaanbieders? Alumnidag 2013, Den Bosch

13. Governancezorginkoopmarkt • Toezicht en beïnvloeding bij zorgverzekeraar • Selectieve zorginkoop • Strategisch, tactisch en operationeel • Nauwelijks geaccepteerd • Beleid en verantwoording door zorgaanbieder • Informatie over geleverde professionele, functionele en relationele kwaliteit • Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en doelmatig • Informatie aan patiënten • Resultaten van geleverde zorg • Verbeteringen van kwaliteit • Rol patiënten/cliënten/verzekerden? Alumnidag 2013, Den Bosch

14. Governance zorgmarkt • Toezicht en beïnvloeding bij of namens patiënten en overheid • IGZ • Advies/ledenraden, NPCF etc. • Intercollegiale toetsing • Zorgverzekeraar: vertrouwen? • Beleid en verantwoording door zorgaanbieder • Informatie over geleverde professionele, functionele en relationele kwaliteit • Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en doelmatig • Functionele kwaliteit: outcome • Relationele kwaliteit: o.a. bejegening • Informatie over wachtlijsten, deskundigheden • Samenwerking • Preventie Alumnidag 2013, Den Bosch

15. Rol zorgverzekeraars Opdracht zorgverzekeraars • Duurzame zorg • Kostenbeheersing • Kwaliteitsverhoging • Toegankelijkheid waarborgen • Door selectieve zorginkoop • Operationele • Tactische • Strategische • Hierover transparant verantwoorden Alumnidag 2013, Den Bosch

16. ZorgkostenBezuinigen moet Alumnidag 2013, Den Bosch

17. Rol zorgverzekeraars Opdracht zorgverzekeraars • Duurzame zorg • Kostenbeheersing • Kwaliteitsverhoging • Toegankelijkheid waarborgen • Door selectieve zorginkoop • Operationele • Tactische • Strategische • Hierover transparant verantwoorden Alumnidag 2013, Den Bosch

18. Bezuinigen in de zorgOeps! • Minder meer • Minder kosten door meer kwaliteit: 40 jaar overheidsbeleid mislukt • Oorzaken • Latent wordt manifest, Informatie asymmetrie • Groot belang, eigen shop • Technologie, mondigheid, demografie • Veel stakeholders: politieke partijen, media, patiënten, bonden • Weinig governance (toezicht, besturing, verantwoording, beïnvloeding door hoge professionalisering) • Reserves zorgverzekeraars en zorginstellingen miljarden te hoog • Zorginstellingen niet gewend te bezuinigen Alumnidag 2013, Den Bosch

19. Duurzame zorg vereist wijziging cultuur Cultuuromslag • Patiënten/verzekerden • Eigen verantwoordelijkheid gezondheid • Selfmanagement ziekte • Eigen regie zorg • Zorgaanbieders • Vraaggericht, doelmatig, samenwerken • Toegevoegde waarde • Politiek • Maatschappelijk gericht • Samenwerken • Media • Aanwijzen schuldigen Alumnidag 2013, Den Bosch

20. Bezuinigen kan door… • Strategische zorginkoop • Richt organisatie en structuur zorg opnieuw in • Zet verschuiving van 2e naar 1elijn en naar preventie door • Financier naar outcome, vraaggericht, geen fee for service • Verlaag lonen medisch specialisten • Ontmedicaliseer • Nauwe samenwerking over domeinen heen: wonen, welzijn, zorg, sport, preventie • Aanpassen randvoorwaarden stelsel • Verbied restitutieverzekeraars en alleen nog ‘echte’ zorg in aanvullende verzekeringen • Verdeel NL over vijf zorgverzekeraars zonder commerciële concurrentie, aangepaste solvabiliteit • Concurreer op kwaliteit (service, outcome) • Inspraak verzekerden in beleid zorgverzekeraar met juiste informatie • Ondersteun selectieve zorginkoop met hoge bijdragen • Begin met gedragsverandering in zorg • Verantwoording over geld en prestaties afleggen • Zorg voor een lerende en samenwerkende organisatie • Zorginstelling bedrijfskundig optimaliseren • Kostenbesparing door verhoging kwaliteit • Ga verspilling tegen • Geef patiënten inzage in zorgkosten • Verspilling: 24-50% kosten (Schellekens) • Begeleidend en ondersteunend onderzoek • Toets beleid, evalueer resultaat, verbeter, ontdek, werk samen Alumnidag 2013, Den Bosch

21. Zorgverzekeraar, pak door! Zorgverzekeraars aan de bak • Selectieve zorginkoop • Professionaliseren • Werk samen met zorgaanbieders en patiënten/cliënten en gemeentes • Bepaal samen welke informatie over kwaliteit belangrijk is • Transparantie verantwoording naar overheid, zorgaanbieders ‘en verzekerden • Toets regelmatig, leer samen bij Alumnidag 2013, Den Bosch

22. Bedankt! Alumnidag 2013, Den Bosch