AVALIAR COMPETENCIAS BÁSICAS: ... Avaliación diagnóstica

1. AVALIAR COMPETENCIAS BÁSICAS: ... Avaliación diagnóstica Ensino Básico: EP e ESO novembro, 2008 José Graña Carrodeguas

2. NORMATIVA REGULADORA EXPLÍCITAMENTE: novidade • LOE • RR DD EEMM • Decretos de currículo • Ordes de avaliación • Instrucións

3. CB INCLUÍDAS EN PROCESOS DE: • Avaliación parcial ou final en áreas e/ou materias • Promoción de ciclo ou curso • Titulación en ESO • AXD • AD

4. Currículo e CB CURRÍCULO Inclúe (RD EEMM) Obxectivos ------- Competencias básicas Ser capaz de comprender, aplicar, inferir (capacidades) Contidos ---- Métodos pedagóxicos- Criterios avaliación

5. DESENVOLVEMENTO DA LOE: RR DD de EE MM e Decretos de currículo(ESO) • ESTRUTURA XERAL: RRDD e Decretos • Articulado: .... .... .... • Art. 18.4: Programacións docentes: elementos • Anexo I: Competencias Básicas (igual en EP que en ESO). Ao remate da ESO. • Anexo II: Materias • Introdución. Contribución á adquisición de CB. Obxectivos. Contidos(por curso). Criterios de avaliación (por curso) • Anexo III: horario mínimo

6. Programacións docentes. ESO. (artigo 18.4 do D 133/2007) • Elementos mínimos prescritivos • Contribución da materia ao logro das CB • Obxectivos, contidos e criterios avaliación por curso(*) • Metodoloxía e materiais curriculares(*) • Procedementos e instrumentos avaliación(*) • Mínimos para avaliación positiva • Medidas atención diversidade • Programa reforzo pendentes • Actividades complementarias e e extraescolares

7. Avaliación e competencias (EP) • Art 8 do Decreto 130/2007: • 3:Criterios de avaliación de áreas son os referentes para valorar grao adquisición de CB • 5: Profesorado avaliará tanto aprendizaxes do alumnado como procesos de ensino e a súa práctica docente • Art 9. Promoción de ciclo: • 3: ... acadará promoción de ciclo se alcanzou o desenvolvemento das CB e grao de madureza ... • Art 10: promoción á ESO (igual que anterior). A orde engade obxectivos (art 7.1) • Artigo 12: Informe individualizado ao remate etapa (obxectivos e CB) • Orde 23/11/2007 Avaliación: 3 sesións avaliación.. Acta...: cualificación áreas e grao consecución das CB e acordos acadados

8. Avaliación e competencias ESO Decreto 133/2007 Profesorado avaliará ao alumnado tendo en conta todos os elementos do currículo. Criterios avaliación son referentes para grado de logro de CB e obxectivos (Art 11) Profesorado avaliará as aprendizaxes do alumnado, procesos de ensino e a súa práctica docente Promoción (art.12): segundo nº materias pendentes (2 ou 3 ) en función do logro de obxectivos (non fala de CB) (implícitas na avaliación das materias) Titulación: (art. 17). 1.-Remate de ESO logrando obxectivos e CB 2.- Se supera todas as materias.... ¿incongruencia? Orde avaliación (art. 4) Avaliación: 3 sesións avaliación.. Acta...: cualificación áreas e grao consecución das CB e acordos acadados. Última =3ª Promoción (só obxectivos e materias suspensas) Titulación:Remate de ESO: logrando obxectivos e CB e supera todas as materias ?

9. Competencia e capacidade • Competencia: adquírese, posúese, capacita para.. • Engloba: coñecementos, habilidades, hábitos, crenzas, destrezas persoais, intelectuais, sociais..., actitudes • Fai á persoa capaz de comprender, aplicar, obter, desenvolver, resolver problemas, ... (procesos) • É un recurso que posúe o individuo para actuar en situacións diferentes da que aprendeu. • Está ligada á capacidade • Capacidade: operativa. Operativiza os obxectivos como: ser capaz de analizar, xustificar, discriminar .. • A competencia tense adquirido en función de ter asimiladas unha serie de capacidades.

10. Saber – capacidade - competencia Saber adquirido capacidades competencia vulgar Saberescolar de experto dan forma aos obxectivos ... ser capaz de ... Ser quen de resolver problemas co saber: Aplicación a situacións reais

11. Acepcións de competencia • Profesionais: máis práctica. Carpinteiro competente se é capaz de aplicar as súas habilidades e saberes para facer unha obra perfecta • Curriculares: propias das materias. Resolver e aplicar fraccións en problemas matemáticos • Clave: precedente das básicas (OCDE). Informe DeSeCo. Entre profesionais e curriculares • Básicas: LOE. A lograr no ensino básico. Aplicación fora do contexto escolar. Inclúen: saberes, habilidades e actitudes.

12. As 8 competencias básicas na LOE • Competencia lingüística • Competencia matemática • Coñecemento e interacción co mundo físico • Tratamento da información e competencia dixital • Social e cidadá • Cultural e artística • Aprender a aprender • Autonomía e iniciativa persoal

13. Competencias: ¿ligadas a áreas ou materias? • Máis ligadas a áreas: • Lingüística: castelán, galego, estranxeiras • Matemática: matemáticas • Coñecemento e interacción co mundo físico: coñecemento do medio e materias de Ciencias, Física, Química, Bioloxía, ... • Social e cidadá: Sociais, Cidadanía, Ética ... • Máis transversais:Cultural e artística, TIC, Aprender a aprender, Autonomía e IP.

14. Ter en conta as competencias básicas en

15. Planificación: concreción curricular Proxecto educativo Proceso de E-A Currículo Desenvolvemento curricular Programación docente Programación de aula

16. Programación docente: esquema 1. Obxectivos. 2. Contidos (Secuencia e Temporalización). 3. Criterios de avaliación. 4.Metodoloxía didáctica. 5. Contribución ás competencias básicas. 6. Procedementos / Instrumentos de avaliación. 7. Criterios de cualificación. 8. Mínimos esixibles. 9. Materiais e recursos. 10. AA.EE. e Complem. 11. Atención á diversidade. 12. Programa/Actividades de reforzo recup. das pendentes. 13. Avaliación da Programación. 14. Cumpre normativa Galego 15. Fomento da lectura. 16. Fomento das TIC

17. Proceso de E - A • Desenvolver a programación pensando en como se vai avaliar. • Buscar información, reflexión, aplicación, resolución de problemas da vida, proxectos, tarefas, ... • Ser críticos coa información • Ciencia vulgar, ciencia escolar e ciencia de expertos. • Ensino ligado á realidade social e familiar

18. Avaliación función docente Indicadores empregados na reflexión do grupo: 1.- A adecuación de obxectivos, contidos e criterios de avaliación á realidade do alumnado foi: 2.- A avaliacións das materias inclúe o grao de desenvolvemento das competencias básicas 3.- A metodoloxía empregada é coherente cos obxectivos previstos 4.- Aplicáronse as medidas de atención á diversidade de forma: 5.- As aprendizaxes do alumnado con relación ao previsto son: 6.-O grao de desenvolvemento das programacións docentes foi: 7.-A coordinación entre o profesorado considérase:O resultado global da avaliación do grupo é:

19. As competencias no proceso (meta a lograr?) • Deseñar currículo por competencias • Metodoloxía de traballo por competencias • Avaliar por competencias

20. Deseñar currículo por competencias implica: • Construílo sobre núcleos problemáticos • Integrar as disciplinas: áreas ou materias • É un currículo integrado • Baseado en procesos máis que en contidos • Hoxe está feito sen integrar. Solucións:

21. Solucións? A • Relacionar obxectivos, contidos e criterios de avaliación con competencias básicas (Importante o análise e a reflexión). Explicitar habilidades e procesos cognitivos así como actitudes. Secuenciar contidos, habilidades, procesos cognitivos e actitudes, o máis correlacionadas posible. • Dar pautas metodolóxico – didácticas • Planificar a avaliación por competencias: Implica unha definición operativa de competencias. ¿Complexa?

22. Solucións? B • Planificar operativamente cada unha das 8 competencias • Programar, para cada unha, a secuencia de elementos de cada área que contribúe a lograla. • Proceso docente complexo para traballar por áreas. Metodoloxía • Programar avaliación por competencias e tradución a áreas/materias. • ¿Utópica?

23. Solucións? C Partir da PD actual e introducir a contribución das CB nos apartados precisos: • Reflexión previa • Contidos (procesos cognitivos) • Metodoloxía: resolución de problemas • Avaliación e cualificación: áreas e CB Realista?

24. Metodoloxía de traballo por competencias (I) • Proceso de EA na aula enfocado a aprender para saber e saber aplicar á resolución de situacións reais. • Aplicar a simulacións • Traballar procesos cognitivos conxuntamente cos contidos • Ter a vista posta en como se vai avaliar. Non se pode avaliar o que non se traballou. • Proxectos, tarefas, ... MOI IMPORTANTE

25. (II) Posibilidades: • Traballar por proxectos. Partir de situacións problema e desenvolver procesos de aprendizaxe construíndo coñecementos vinculados ao mundo exterior, á cotidianidade e ao contexto • Resolución de problemas.Ex. talleres, dinámica de grupos, diálogos. Estratexias variadas para procesos diferentes • Ensinanza por comprensión (Perkins): imaxes , concencia de que se aprende.

26. Avaliación • Cambio: de “logros” a procesos de aprendizaxe, interaccionando contexto, motivación, sistemas simbólicos e desenvolvemento cognitivo. • Valorar obxectivo de ser capaz de aplicar os contidos curriculares para a resolución de problemas reais. • Implica saber, saber facer, saber aplicar e saber estar e comportarse, valorando a adquisición de habilidades e actitudes

27. Aval./cuali. áreas/CB (I)

28. Aval./cuali. áreas/CB (II)

29. LOE: AVAL. DE DIAGNÓSTICO • ORIXE: LOE • Art. 21: Fin de 2º ciclo EP, todos os centros realizarán unha avaliación de diagnóstico das Competencias Básicas alcanzadas polos alumnos • Art. 29:..... igual ao remate de 2º de ESO • Marco de referencia: AXD

30. Tipos de AVAL Diagnóstica • LOE, Art 144. • 1: AXD Responsable IE e colaboración de CCAA. Datos representativos de: alumnado, centros, CCAA e Estado. Sobre CB (mínimo en 4º EP e 2º ESO) • 2: AD Responsables CCAA e centros educativos. Censal, formativa e interna. Modelos e apoios a centros. • CCAA regulan como informar. Non ranking

31. Exemplos • Preguntas liberadas en PISA • Preguntas liberadas en PIRLS VER en: www.institutodeevaluacion.mec.es www.edu.xunta.es/portal/ IE Avaliación de centros