Welkom op de conferentie

1. Welkom op de conferentie “Zo gezond is Amsterdam!”

2. Programma 13.45-14.00 Welkom 14.00-14.15 Overhandiging rapport “Zo gezond is Amsterdam!” 14.15-15.15 Interactieve presentatie rapport en factsheets 15.15-15.30 Pauze 15.30-16.30 Aan de slag met de bevindingen 16.30-17.00 Plenaire terugkoppeling: “En…. Actie!” 17.00-18.00 Netwerkgelegenheid/borrel

3. Welke organisatie vertegenwoordigt u? • Zorg- of welzijnsaanbieder • Stadsdeel • Stedelijke dienst • Politiek • Woningcorporaties • Cliënten • Anders

4. Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid benoemen? • Uitstekend • Zeer goed • Goed • Matig • Slecht

5. Bent u ingeënt tegen de Mexicaanse griep (H1N1)? • JA • NEE

6. Denkt u dat de stemkastjes helemaal niet anoniem zijn? • JA • NEE • Ik zeg niks

7. Hoeveel Amsterdammers hebben de afgelopen tijd iemand gemist om hun gevoelens mee te delen? • Eén op de tien • Eén op de zeven • Eén op de vier

8. Matty de Wit Psychische gezondheid

9. Psychische gezondheid Depressieve en angstklachten: Matig: 41% Ernstig: 7% Eenzaamheid: Matig: 30% Ernstig: 9% Risicogroepen • Laagopgeleiden, • Niet-westerse migranten, m.n. Turkse • Bewoners krachtwijken • Weduwen/weduwnaren en gescheidenen Psychofarmaca gebruik • Matige klachten: 9% Ernstige: 33% • Geen verschil naar krachtwijk • Neemt af met opleiding

10. Trends Trends: (lichte) toename Ernstige depressieve en angstklachten: • 2004 - 2008: 5% - 7% Ernstige eenzaamheid: • 2000 – 2008: 4% - 9% Vergelijking met Nederland: • Ernstige eenzaamheid: NL – Adam: 10% - 9% • Matige eenzaamheid: NL – Adam: 20% - 30% • Sociale eenzaamheid: NL – Adam: 30% - 29% • Emotionele eenzaamheid: NL – Adam: 21% - 14%

11. Individueel niveau Depressieve en angstklachten • Sterk lagere kwaliteit van leven • Suïcidaliteit, verhoogde overige mortaliteit, verhoogde somatische morbiditeit • Aanpak: versterken sociaal kapitaal, specifieke preventie, effectieve toegankelijke zorg Eenzaamheid • Gemis aan betekenisvolle relaties om bijv hobbies mee uit te voeren • Gemis van een intieme relaties, emotioneel hechte band • Slechtere psychische gezondheid, meer hartvaatziekten, zwakker immuunsysteem, lagere kwaliteit van leven, gebrek aan maatschappelijke participatie

12. Impact: • Jaarlijkse kosten voor Nederland: • Zorgkosten depressie en angst: 211 miljoen euro • Kosten ziekteverzuim: 1466 miljoen euro • Arbeidsongeschiktheid: 38% t.g.v. psychische problematiek • Door sociale exclusie, meer professionele ondersteuning nodig Aanpak, partijen: Zorg, welzijn, werk: • Stad, stadsdelen, DZS, GGD, DWI, meldpunten • Maatschappelijk werk • GGZ • Zorgverzekeraar

13. Wat vindt u van het rookverbod in de horeca? • Pure betutteling door de overheid • Rokers worden gepest en gedemoniseerd • Maakt mij niet uit • Prettig om geen last te hebben van rook en bijbehorende stank • Super initiatief, nu nog de terrassen en buitenruimte rookvrij

14. Bij welke groepen zien we vooral onveilige seks? • Mannen die seks hebben met mannen • 16-34 jarigen • Hoog opgeleiden • Zowel groep 1 als groep 2 • Zowel groep 1 als groep 3 • Groep 1, groep 2 en groep 3

15. Hoeveel glazen alcohol drinkt u per week? • 0-5 • 6-10 • 11-15 • 16-20 • > 21

16. Marcel Buster Seks Alcohol Sigaretten

17. Alcohol, seks en sigaretten Onveilige seks: 9,5% Overmatig of zwaar alcoholgebruik: 20,4% Roken: 26,7% • Onveilige seks: onbeschermd seksueel contact met losse partners. • Overmatig/zwaar alcoholgebruik: - Overmatig: gemiddeld ≥3 glazen per dag - Zwaar:  tenminste 1x pwk > 5 glazen op 1 dag • Roken: huidig rookgedrag

18. Alcohol, seks en sigaretten Onveilige seks: 9,5% Overmatig of zwaar alcoholgebruik: 20,4% Roken: 26,7% • Onveilige seks: onbeschermd seksueel contact met losse partners. • Overmatig/zwaar alcoholgebruik: - Overmatig: gemiddeld ≥2 glazen per dag - Zwaar:  tenminste 1x pwk > 3 glazen op 1 dag • Roken: huidig rookgedrag

19. Alcohol, seks en sigaretten Risicogroepen: - Onveilige seks: - homoseksuele mannen - jongeren - Nederl., Surin. Amsterdammers - Alcohol: - autochtonen - hoger opgeleiden - jongeren (veel) / ouderen (vaak) - uitkeringsgerechtigden - roken: - ♂, 55-74: meer zware rokers - minder bij hoog opgeleiden - Turkse, Surinaamse mannen - krachtwijken (♂, < 55) Risicogroepen: - niet consistent ! - In algemeen hoger bij: mannen (maar weer niet bij jongeren (16-24jr)) - Lager bij: Marokkaanse Amsterdammers

20. Trends: daling aantal rokers!

21. Trends: • Trends alcoholgebruik wisselend • % zware drinkers (gelegenheidsdrinkers) stijgt, • Man: 15% 2004 -> 18% 2008 (NL: 18%) • Vrouw (oude definitie): 5% 2004 -> 5% 2008 (NL: 4%) • % overmatig drinkers (gewoontedrinkers) daalt, • Man: 21%; 2004 -16%; 2008 (NL: 14%) • Vrouw (oude definitie): 8% 2004 – 5% 2008 (NL: 4%) • MAAR: Stijging incidenten (ambulanceritten) bij jongeren! • Stijging onveilige seks • Stijging aantal gediagnostiseerde SOA: maar meer testen, screening. • Te wijten aan andere methode? (interview; schriftelijke enquête)

22. Gevolgen • Onveilige seks • SOA, o.a. HIV • Verminderde vruchtbaarheid • Roken !! • Belangrijkste leefstijlgerelateerde risicofactor voor gezondheid! • - Kankerverwekkend, COPD (m.n. Emphyseem) • - Hart/vaat stelsel: coronaire hartziekten, beroerte, impotentie • Alcohol • Ontwikkeling van verslaving • Acute problemen gerelateerd aan alcoholmisbruik: • - (verkeers-) ongelukken, (huiselijk-, uitgaans-) geweld, intoxicaties “comazuipen” • Gezondheidsproblemen gerelateerd aan langdurig overmatig alcoholgebruik • - Levercirrose, depressie / suïcide, Korsakov, verschillende vormen van kanker

23. Gevolgen (maatschappelijk schade) • Roken • Jaarlijks 20.000 sterfgevallen ten gevolge van roken! • Alcohol • 1 a 2,5 miljard schade als gevolg van alcohol. (ziekteverzuim, schade, justitiële kosten, gezondheidskosten) • Onveilige seks • In Nederland ± 21.000 personen besmet met HIV, (waarvan ± 6.000 dit nog niet weten)

24. DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN

25. Voldoet u aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen? • JA • NEE • De wat?

26. Wat levert een grotere bijdrage aan het halen van de beweegnorm onder Amsterdammers? • Fietsen • Sporten

27. Henriëtte Dijkshoorn Diabetes, overgewicht en lichaamsbeweging

28. Diabetes 5% / 30.000 A’dammers Overgewicht 40% / 237.000 A’dammers Onvoldoende beweging 38% / 234.000 A’dammers Risicogroepen • Laagopgeleiden • Surinamers, Turken en Marokkanen • Vrouwen krachtwijken • Ouderen

29. Vergelijking en trends • Percentage Amsterdammers met diabetes, overgewicht, bewegingsarmoede vergelijkbaar met Utrecht • Amsterdam scoort beter dan Rotterdam en Den Haag • Overgewicht stijging in jaren ’90, nu gestabiliseerd

30. Gevolgen individueel niveau • Diabetes • schade aan ogen en nieren, hart- vaatziekten • Overgewicht en obesitas • vergroot kans op diverse chronische aandoeningen, bijv. diabetes, hart- en vaatziekten, vormen van kanker, gewrichtsproblemen • Te weinig lichaamsbeweging • hoger risico op hart- en vaatziekten, diabetes, osteoporose, maar ook op depressie

31. 40.000 ziektegevallen 7% sterfte door overgewicht Impact bevolkingsniveau • Enkele voorbeelden • in 2007 telde Nederland 740.000 diabetespatiënten - in 2025 1,3 miljoen diabetespatiënten • ernstig overgewicht -> hogere kosten ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en gezondheidszorg • als iedereen voldoende beweegt -> levensverwachting 0,7 jaar ↑ • Preventie onvoldoende resultaat • weten is nog geen willen en doen! • Betrokken partijen • zorgsector: bijv. GGD, zorgaanbieders, verzekeraars, scholen • ruimtelijke ordening, veiligheid en inrichting wijk: bijv. stadsdelen, DRO • sportsector: bijv. DMO, stadsdelen, verenigingen, welzijnsorganisaties • voedingssector: bijv. winkels, stadsdelen

32. Heeft u hulp in het huishouden? • JA • NEE

33. Bijna de helft van de 55+ers heeft moeite met het huishouden. Hoeveel procent hiervan krijgt hulp in de huishouding? • 25% • 33% • 50% • 66% • 75%

34. Fatima El Fakiri “Ouderdom komt met gebreken?”

35. Beperkingen in ADL (Activiteiten Dagelijks Leven)  5% van alle 55+ krijgt hulp bij ADL- activiteiten  1 op 3 ouderen met ≥ 1 ADL beperking krijgt mantel- en/of professionele zorg  1 op 10 ouderen kan ≥ 1 activiteit o.h.g.v. persoonlijke verzorging helemaal NIET uitvoeren, maar krijgt geen hulp! Risicogroepen: laagopgeleiden, 75+ vrouwen; inwoners krachtwijken

36. Zelfredzaamheid bij HDA (Huishoudelijke Dagelijkse Activiteiten) • 28% van alle 55+ krijgt hulp bij huishoudelijk werk  1/5 wegens gezondheid / leeftijd  ¼ geen hulp met HDA maar wel hulpbehoevend wegens gezondheid / leeftijd Risicogroepen: laagopgeleiden; 75+; vrouwen; inwoners krachtwijken

37. Valongevallen Plaats valongeval? - 55-74 jaar: vnl. buitenshuis - 75+: vnl. binnenshuis; en medisch behandeld  Gebruikers van slaap- en kalmeringsmiddelen vaker slachtoffer van valongevallen Risicogroepen: laagopgeleiden; 75 +; vrouwen; inwoners krachtwijken

38. Gevolgen Gevolgen individueel niveau • Welbevinden/kwaliteit van leven (depressieve symptomen; hoog medicijn gebruik; sociaal isolement/eenzaamheid; opname; valangst/nieuwe beperkingen (bij valongevallen)) • Maatschappelijke participatie • Beroep mantelzorg

39. Impact en betrokken partijen Impact: • Hoge (ziekte)kosten • Beroep op Wmo voorzieningen en mantelzorg • Maatschappelijke participatie Betrokken partijen: • Zorgsector (thuiszorg, zorgaanbieders, verzekeraars, GGD) • Welzijnssector (DZS, Maatschappelijke dienstverlening, welzijnswerk) • Ruimtelijke ordening (stadsdelen, woningbouwcorporaties, vervoer)

40. En nu… aan de slag!