BOLESŁAW LIMANOWSKI 1835-1935

1. BOLESŁAW LIMANOWSKI1835-1935 PATRON I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Z ODDZIAŁAMI INTERGRACYJNYMI W WARSZAWIE

2. dr filozofii socjolog historyk działacz socjalistyczny publicysta

3. ŻYCIORYS POLAKA PRZEŁOMU WIEKÓW Urodził się w rodzinie szlacheckiej 18 X 1835 roku w majątku Podgórze w Inflantach Polskich (po pierwszym rozbiorze w 1772 roku Inflanty zostały wcielone do państwa rosyjskiego) Europa, 2 połowa XIX wieku Dom rodzinny Limanowskich w Podgórzu, fot. z 1925 r.

4. RODZINA • Ojciec Bolesław Wincenty podsędek w dyneburskim sądzie powiatowym • Matka Katarzyna z Wysłouchów • Rodzeństwo: Aleksander, Anicety, Kamila, Lucjan, Józef, Jan • Żonaty z Wincentyną Szarską (1874-1885), synowie: Mieczysław, Zygmunt, Witold • Po śmierci Wincentyny żoną Maria Goniewska (1887-1906), syn Stanisław Katarzyna z Wysłouchów Limanowska, fot. z 1880 r. Józef Limanowski, fot. z 1875 r. Lucjan Limanowski, fot. z 1864 r.

5. PIERWSZE LEKTURY • Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza • Pielgrzym w Dobromilu Izabeli z Flemingów Czartoryskiej • Dzieje Polski Joachima Lelewela • dzieła Adama Mickiewicza • Korsarz George Byrona • Hrabia Monte Christo Aleksandra Dumas • powieści Waltera Scotta

6. UCZONY • Wykształcenie zdobywał na uniwersytetach w Moskwie (1854-1858), Dorpacie (1858-1860), Lwowie (1872-1873) • Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i Uniwersytetu Warszawskiego • Był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego

7. ZESŁANIEC 1861-1867 • Aresztowany przez władze rosyjskie za działalność patriotyczną i zesłany do guberni archangielskiej (1861), po próbie ucieczki został przeniesiony do guberni woroneskiej (1863) Cesarstwo Rosyjskie w XIX w.

8. EMIGRANT 1870-1906 • Opuszcza Warszawę, do której przybył po zesłaniu, przenosi się do Lwowa (1870), później do Genewy (1877) i Paryża (1889) Europa w latach 1871-1914

9. SOCJALISTA • Przewodniczył obradom zjazdu założycielskiego Polskiej Partii Socjalistycznej w Paryżu (1892),choć nie był inicjatorem jej utworzenia • Działacz PPS

10. POLITYK - DEMOKRATA • Senator II Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1922-1935 Fragment z filmu „Śmierć prezydenta”

11. HISTORYK I SOCJOLOG • Historia ruchu narodowego do 1864(1882) • Stuletnia od 1861 walka narodu polskiego o niepodległość(1894) • Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej(1901) • Socjologia (t. 1-2) (1919) • Rozwój polskiej myśli socjalistycznej(1929) • Pamiętniki (t. 1-4) (1958-73)

12. PUBLICYSTA pisał artykuły do pism: • „Przegląd Tygodniowy”, • „Bluszcz”, • „Dziennik Polski”, • „Równość”, • „Naprzód” • „Robotnik”

13. ZNANI O NIM

14. PATRIOTA „We wszystkich swych dziełach był on bowiem wyrazicielem tęsknoty trzech ostatnich pokoleń polskich, które przez sto lat dążyły do sprawiedliwości i wolności Ojczyzny. Wysiłkiem twardym szedł ku pogodzeniu prawdy historycznej z głęboką wiarą w słuszność sprawy polskiej, bez względu na wartości tzw. czysto naukowe wyłącznie obiektywnych badań – i pozostanie w rozwoju polskiej myśli historycznej i narodowej symboliczną postacią tego dążenia.” (Marceli Handelsman „Przegląd Historyczny”, 2/1935 s. 332)

15. CZŁOWIEK LEGENDA „Życie Bolesława Limanowskiego stanowi jedną wielką wspaniałą całość. To życie stało się legendą. A nie ma na świecie i być nie może legendy piękniejszej niż legenda o człowieku, który nigdy nie zdradził swej idei, nigdy nie sprzeniewierzył się własnemu poczuciu słuszności i prawdy, nigdy nie zawiesił białej chorągwi przed nikim i przed niczym, przed żadnym <interesem codziennym>, przed żadnym oportunizmem.” (M. Niedziałkowski: Bolesławowi Limanowskiemu. „Robotnik” 21 X 1934 nr 378)

16. „[…] uczyłeś nas miłości ojczyzny, uczyłeś kochać wolność i nienawidzieć tyranii, a zaznamiajając nas z dziejami ujarzmionego naszego narodu, nie zasklepiłeś się w ciasnych ramach ideałów przeszłości, lecz starałeś się jednocześnie wzbudzić w nas gorącą cześć dla tych haseł, które poruszają dziś szlachetne umysły starego i nowego świata […]”(Marian Żychowski: Bolesław Limanowski 1835-1935. Warszawa 1971 s. 231: Przemówienie na pożegnanie zorganizowane przez Towarzystwo Młodzieży Polskiej w Zurychu w dniu wyjazdu Limanowskiego do Paryża 27 XI 1889 r.

17. BOLESŁAW LIMANOWSKI ZMARŁ 1 II 1935 • został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim

18. KALENDARIUM • 18 X 1835 urodził się w Podgórzu k. Dyneburga (dziś Łotwa), rodzice- ojciec Bolesław Wincenty oraz matka Katarzyna z Wysłouchów należeli do zubożałej szlachty • 1847-1854 rozpoczyna naukę w moskiewskim gimnazjum • 1854-1858 studiuje medycynę na Uniwersytecie Moskiewskim, jest słuchaczem wykładów z historii • 1856-1860 studiuje filozofię i medycynę na Uniwersytecie w Dorpacie, działa w nielegalnych kołach studenckich • 1860-1861na wiadomość o organizowaniu polskich legionów wyjeżdża do Paryża, uczęszcza na wykłady na Sorbonie i w College de France, związuje się z patriotycznym obozem „czerwonych” przygotowującym powstanie styczniowe 1863 • 1861 przybywa do kraju w celu organizacji manifestacji patriotycznej w katedrze wileńskiej w dniu św. Stanisława, aresztowany i uwięziony • 1861-1863zesłany do guberni archangielskiej • 1863-1867podejmuje próbę ucieczki ze zsyłki, by dołączyć do powstania styczniowego, zostaje pojmany i przeniesiony do guberni woroneskiej • 1867-1870po amnestii przybywa do Warszawy, utrzymuje się z publicystyki i pracy w fabryce Lewandowskiego, kontynuuje badania socjologiczne

19. 1870 przenosi się do Lwowa, pracuje jako korektor w „Dzienniku Lwowskim”, publikuje artykuły w warszawskim „Przeglądzie Tygodniowym” , „Bluszczu” oraz „Dzienniku Polskim” 1872-1873kończy studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego 1874poślubia Wincentę Szarską (synowie: Mieczysław, Zygmunt, Witold) 1875 broni doktoratu z filozofii na podstawie rozprawy Socjologia Augusta Comte’a 1877-1885zostaje wydalony z terenu Austro-Węgier za działalność socjalistyczną, wyjeżdża do Genewy, wydaje pismo „Równość”, w którym krytykuje m.in. brak zrozumienia socjalistów dla idei wyzwolenia narodowego Polski, pracuje jako bibliotekarz Towarzystwa Polskiego w Genewie 1882 wydaje Historię ruchu narodowego od 1861 do 1864 1885 kupuje zakład fotograficzny w Thun w Szwajcarii, umiera jego żona Wincentyna 1887wstępuje do Ligi Polskiej, bierze ślub z Marią Goniewską (syn Stanisław)

20. 1889wyjeżdża do Paryża 1892 działa w PPS, Zjednoczenie Towarzystw Młodzieży Polskiej w Paryżu nadaje jego imię swojemu wydawnictwu 1894wydaje Stuletnią walkę narodu polskiego o niepodległość 1901ukazuje się Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej 1906umiera jego druga żona Maria, Limanowski wraca do Galicji 1907-1919mieszka w Krakowie, pisze do pisma „Naprzód”, to okres jego najintensywniejszej pracy naukowej – wydaje sześć prac z zakresu historii Polski 1912zostaje prezesem Polskiego Skarbu Wojskowego związanego z Józefem Piłsudskim 1919 przenosi się na stałe do Warszawy 1922-1935pełni mandat senatora z listy PPS, godność tę sprawuje aż do śmierci 1929ukazuje się jego ostatnie wystąpienie publiczne – broszura Rozwój polskiej myśli socjalistycznej , w której analizuje rolę Polski w Europie Środkowo-Wschodniej, przeciwstawia się marksizmowi i krytykuje politykę ZSRR 1 II 1935umiera w Warszawie, zostaje pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach

21. BIBLIOGRAFIA • Atlas historyczny świata. Warszawa 1992 • Atlas historyczny 1815-1939 szkoła ponadgimnazjalna. Warszawa 2006 • Encyklopedia Britannica, Edycja Polska, T. 23. Poznań 2001 • Limanowski B. Pamiętniki (1919-1928). Warszawa 1973 • Targalski J. Szermierz wolności. Warszawa 1972 • Żoliborska 1 – 65 lat istnienia. Warszawa 2000 • Żychowski M. Bolesław Limanowski 1835-1935. Warszawa 1971

22. AUTORZY PREZENTACJI • Jolanta Karpowicz • Karolina Zawadzka • Artur Sienicki