1 / 26

Dierproeven: Niet wetenschappelijk Niet ethisch

Dierproeven: Niet wetenschappelijk Niet ethisch. Stijn Bruers Bite Back 22-2-2013. Probleem van dierproeven in drie stappen. Stap 1) Dierproeven zijn wetenschappelijk onbetrouwbaar: te weinig voorspelbaarheid voor mensen

Download Presentation

Dierproeven: Niet wetenschappelijk Niet ethisch

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Dierproeven:Niet wetenschappelijk Niet ethisch Stijn Bruers Bite Back 22-2-2013

  2. Probleem van dierproeven in drie stappen • Stap 1) Dierproeven zijn wetenschappelijk onbetrouwbaar: te weinig voorspelbaarheid voor mensen • Stap 2) Dierproeven zijn ethisch onverantwoord: te veel welzijnsverlies bij dieren • Stap 3) Dierproeven zijn ethisch onverantwoord: te veel rechtenschendingen bij dieren

  3. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Stel dat dieren niet konden voelen en lijden. Hebben dierproeven dan een waarde voor mensen? • Amper voor toegepast biomedisch onderzoek • Wel voor fundamenteel onderzoek • Probleem 1: te veel vals positieve en vals negatieve testresultaten • Te weinig voorspellende waarde voor mensen

  4. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Vals positieve testen • Chocolade? Dodelijk voor honden! • Veilige geneesmiddelen toch schadelijk voor dieren. Bv.: aspirine,… • Veel stoffen kankerverwekkend voor muizen maar niet voor mensen • Positief voorspellende waarde: als er een effect is waargenomen bij dierproeven, hoe groot is dan de kans dat het effect optreedt bij mensen? • Vaak < 50% kans! • Vertraging van ontwikkeling goede producten en medicijnen

  5. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Valse negatieve testen • Geen effect bij dieren, wel bij mensen • Bv.: Softenon (thalidomide), Vioxx, cyclosporin, TGN1412,… Veilig bij geteste diersooren, dodelijk bij mensen • Roken: longkanker bij mensen, niet bij muizen • Epidemiologisch onderzoek in plaats van dierproeven • Negatief voorspellende waarde: als er geen effect is waargenomen bij dierproeven, hoe groot is dan de kans dat het effect wel optreedt bij mensen? • Vaak < 50% kans! • Toelaten van schadelijke producten op de markt

  6. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Probleem 2: welke diersoort? • Ontdekking van het eerste antibioticum: penicilline (A. Fleming, 1928) • Geen effect bij konijnen (vals negatief) • Goed resultaat bij honden (juist positief) • Schadelijk en dodelijk bij ratten, hamsters en cavia’s (vals positief)

  7. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Hoe het juiste lottonummer voorspellen? • Er is meestal wel een winnaar, dus kijken naar alle spelers? • Geen voorspelling mogelijk • Welke speler?

  8. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Probleem 3: hoe de menselijke ziekte veroorzaken bij gezonde dieren? • Bv. MS, Parkinson,… • Vaak kan men enkel schade toebrengen bij de dieren zodat ze een aantal symptomen vertonen (bv. bibberen)

  9. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Geen anekdotes! Geen “kersenplukken” van voorbeelden • Wel: • analyse van verzameling van studies (meta-analyse) • Blind peer reviewed (gecontroleerd door andere, onafhankelijke wetenschappers) • Kritisch, onpartijdig • Systematische reviews

  10. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar Systematische review studies • Anisimov V.N., Ukraintseva S.V., Yashin A.I. (2005). Cancer in rodents: does it tell us about cancer in humans? Nat Rev Cancer 5:807-819. • Knight A., Bailey J., Balcombe J. (2006) Animal carcinogenicity studies: 1. Poor human predictivity. Altern Lab Anim 34:19-27. • Knight, A. (2007). Systematic reviews of animal experiments demonstrate poor human clinical and toxicological utility. ATLA 35:641-659. • Knight, A. (2008). Systematic reviews of animal experiments demonstrate poor contributions toward human healthcare. Rev. Recent Clin. Trials 3:89-96. • Pound P., Ebrahim S., Sandercock P., Bracken M.B., Roberts I. (2004). Where is the evidence that animal research benefits humans? BMJ 328:514-517. • Shanks, N. Greek, R. Greek, J. (2009) Review: Are animal models predictive for humans? Philosophy, Ethics, and Humanities in Medicine, 4(2). Boeken • LaFollette H., Shanks N. (1996). Brute Science: Dilemmas of Animal Experimentation. London and New York: Routledge. • Greek R, Greek J. (2002). Specious Science. Why Experiments on Animals Harm Humans. New York: Continuum Int. • Knight, A. (2011). The Costs and Benefits of Animal Experi­ments. Basingstoke, UK: PalgraveMacmillan.

  11. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar

  12. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Waarom zo weinig voorspelbaarheid? Waarom zo veel vals positieve en vals negatieve testresultaten? • Complexiteitstheorie: kleine verschillen met grote gevolgen • Genenregulatie, complexe interacties • Bv. chimpansees: 98% van genen gemeenschappelijk met mensen • Nochtans: chimpansees zijn niet vatbaar voor HIV, hepatitis en malaria (vals negatieve tests)

  13. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Huidige biomedisch onderzoek (medicijnen en toxische stoffen): erg specifiek, afhankelijk van complexe interacties van genen,… • Op dit specifieke niveau: verschillen tussen soorten (en populaties, geslachten, leeftijden,…) belangrijk • Dus niet ruwe niveau, zoals algemene werking van bloedvaten • Extra verstorende factoren: stress bij proefdieren, kweekprocedure, ziek maken van dieren

  14. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Alternatieven van dierproeven worden betrouwbaarder, want mensspecifiek en technologische ontwikkelingen • Epidemiologisch onderzoek • Klinisch onderzoek • Autopsies • Menselijke (stam)cel- en weefselculturen

  15. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Nieuwe technologieën • Computersimulaties en wiskundige modellen • Microdosering • MRI-scanners

  16. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Nieuwe technologieën • Genenchips (DNA microarrays) • Human-on-a-chip

  17. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Dierproeven kunnen schadelijk zijn voor mensen: • Misleidend • Vals positieve en negatieve resultaten: • Tegenhouden van goede producten • Toelaten van schadelijke producten • Alternatieven zijn betrouwbaarder, dus minder vals positieve en vals negatieve resultaten • Dierproeven vormen verspilling van schaarse onderzoeksmiddelen

  18. Stap 1: wetenschappelijk onbetrouwbaar • Waarom zijn er dan nog dierproeven? • Psychologische mechanismes bij dierproefnemers: 4 G’s • Gewoonte • Geloof • Groepsdruk • Geldbelangen

  19. Stap 1: wat als dieren niet kunnen voelen? • Stap 2: wat als ze wel kunnen voelen?

  20. Stap 2) ethisch onverantwoord: welzijnsverlies bij dieren • Dieren te verschillend van mensen voor hedendaags toegepast biomedisch onderzoek • Maar dieren wel gelijk op vlak van globale functies: bloedcirculatie, ademhaling,… • En bewustzijn (gevoelens)! • Dus: • Voor wat ethisch belangrijk is: veel gelijkenis tussen mensen en dieren • Voor wat wetenschappelijk belangrijk is: veel verschillen tussen mensen en dieren • Volgens dierproefnemers: net omgekeerd!

  21. Stap 2) ethisch onverantwoord: welzijnsverlies bij dieren • Welzijn van dieren wel in rekening brengen • Verplaats jezelf in de positie van proefdieren en mensen, en weeg dan welzijnsverlies af • Welzijn van iedereen verhogen, met prioriteit voor de ergste lijders • Welzijnsverlies door kweken, opsluiten, testen en vroegtijdig doden van proefdieren • Proefdieren zijn vaak de ergste lijders

  22. Stap 2) ethisch onverantwoord: welzijnsverlies bij dieren Drie V’s • Verfijnen • Verminderen • Vervangen Geloofwaardigheid van dierproefnemers? • Regelmatig schenden van 3 V’s in vroegere experimenten • Wat eten dierproefnemers? • Schending van 3 V’s meerdere keren per dag! • Dierlijke producten zijn niet nodig voor gezonde voeding • Koemelk vervangbaar door soja-, haver-, rijst-, amandel-, hazelnoot- of kokosmelk

  23. Stap 3) ethisch onverantwoord: rechtenschendingen van dieren • Mensen hebben niet enkel recht op leven en welzijn • Ook basisrecht om niet gebruikt te worden als louter middel voor iemand anders zijn doelen • Mensen zijn geen gebruiksvoorwerpen • Bv. slavernij • Geen gebruik als bezit • Geen gedwongen mensproeven • zelfs niet volgens de 3 V’s • zelfs niet als het welzijn van anderen sterker zou toenemen (als mensproeven medisch goed zijn voor een meerderheid) • zelfs niet op permanent diep mentaal gehandicapte weeskinderen

  24. Stap 3) ethisch onverantwoord: rechtenschendingen van dieren • Geen experimenten op permanente diep mentaal gehandicapte weeskinderen: de kwetsbaarste mensen • Geen ouders of familie om hen te beschermen • Geen mentale vermogens hoger dan die van proefdieren • Geen zelfbewustzijn • Kunnen niet praten en opkomen voor rechten • Kunnen geen vrijwillige, geïnformeerde toestemming geven • Kans dat zo’n gehandicapte ooit kan praten, is even groot als de kans dat een muis ooit kan praten • Wat is moreel relevante verschil tussen deze mens en een proefdier? • Wat rechtvaardigt het gebruik van dieren (pijn, angst, stress) in experimenten?

  25. Stap 3) ethisch onverantwoord: rechtenschendingen van dieren • Rechten van dieren schenden is een vorm van discriminatie • Speciesisme (ideologie zoals racisme en seksisme)

  26. Conclusie • Stap 1: heel veel dierproeven stoppen • Stap 2: nog meer dierproeven verbieden (niet enkel dierproeven voor cosmetica) • Stap 3: ongeveer alle dierproeven verbieden

More Related