Zastosowania geodezyjne

1. Zastosowania geodezyjne arkusza kalkulacyjnego Cz.1 Andrzej Borowiecki Kraków 2009

2. Arkusz kalkulacyjny jest bardzo użytecznym narzędziem w pracach obliczeniowych. Umożliwia szybkie przygotowanie formularza do obliczeń, zarówno do jednorazowego jak i wielokrotnego zastosowania. Stosuje się go najczęściej wtedy, gdy nie dysponujemy gotowym, profesjonalnym programem do wykonania obliczeń. Przedstawiany wcześniej przykład obliczenia pola trójkąta z wzoru Herona nie występuje w żadnym znanym mi programie geodezyjnym.

3. W arkuszu kalkulacyjnym można wykonywać obliczenia w oparciu o dane (np. współrzędne ) wpisywane ręcznie. Jest to na dłuższą metę bardzo uciążliwe, nie mówiąc o wielkiej liczbie błędów jakie mogą zostać popełnione przy przepisywaniu danych z kartki. Drugą – bezpieczniejszą, prostszą i mniej męczącą metodą jest automatyczne wyszukiwanie współrzędnych – wystarczy podać numer punktu. Różnicę między tymi metodami pokażemy na prostym przykładzie obliczenia długości boku ze współrzędnych.

4. Warto tu zwrócić uwagę na fakt, że prawdziwe współrzędne geodezyjne różnią się od stosowanych dla celów dydaktycznych współrzędnych 1000.00; 500.00 itp. Przede wszystkim mają 9 cyfr. Przy dłuższym wykonywaniu takich obliczeń np. 100 długości, gdy współrzędne wpisujemy ręcznie – omyłki są nieuniknione.

7. W celu poprawienia czytelności stosowanych w arkuszu formuł można poszczególnym komórkom arkusza nadać nazwy: B4 – XA, B5 – XB, C4 – YA, C5 – YB, B7 – DX, C7 - DY

9. Wyszukiwanie współrzędnych Podczas pomiarów geodezyjnych z zastosowaniem np. elektronicznego tachimetru rejestrowane są wyniki, np. w postaci plików tekstowych zawierających: numery i współrzędne punktów.

10. Plik tekstowy z numerami i współrzędnymi punktów należy wczytać do arkusza:

15. Obszar zajęty przez wczytane numery punktów i współrzędne można zaznaczyć i nadać mu nazwę np. DANE Ta nazwa będzie potrzebna przy wyszukiwaniu punktów według numerów.

16. W polu A4 wpisujemy nr punktu (np. 1). W polu B4 ma pojawić się współrzędna X tego punktu. Stosujemy funkcję WYSZUKAJ.PIONOWO

17. W polu C4 ma pojawić się współrzędna Y punktu, którego numer wpisany jest w polu A4. W tabeli DANE współrzędne Y znajdują się w 3. kolumnie.

18. Obliczenie azymutu boku: Funkcji arctg w arkuszu kalkulacyjnym odpowiada funkcja ATAN2 Funkcja ATAN2 podaje wyniki w radianach z przedziału od 0 do π, lub od 0 do (-π) . Aby uzyskać wynik np. w gradach należy go pomnożyć przez 200 i podzielić przez π.

19. W geodezji azymut określamy za pomocą liczby dodatniej z przedziału od 0g do 400g . Jeżeli wynik obliczeń uzyskany z funkcji ATAN2 jest ujemny, trzeba zastosować funkcję JEŻELI – jeżeli wynik obliczeń jest ujemny trzeba do niego dodać 400g, jeżeli nie jest ujemny zostawiamy go bez zmian: JEŻELI (AZ<0;AZ+400;AZ)

21. Pole E10 ma nazwę AZ i umieszczamy w nim funkcję: =ATAN2(DX;DY)*200/PI()

22. W polu B11 wstawiamy funkcję JEŻELI(AZ<0;AZ+400;AZ)

23. Prowadząc obliczenia należy pamiętać, że wielkości wyrażone: w metrach takie jak : współrzędne, różnice współrzędnych, długości – wyświetlamy z dokładnością do dwóch miejsc dziesiętnych, a kąty wyrażone w gradach – do czterech miejsc dziesiętnych.