ULUSAL TÜTÜN KONTROLÜNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARI NEREDE?

1. ULUSAL TÜTÜN KONTROLÜNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARI NEREDE? Ecz. Harun KIZILAY Genel Sekreter

2. DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Madde 12 Öğretim, iletişim, eğitim ve toplumsal bilinç Her bir Taraf, mevcut tüm iletişim araçlarını kullanarak, tütün kontrolü konularında toplumsal duyarlılığı sağlayacak ve güçlendirecektir. Bu amaçla her bir Taraf, aşağıdaki hususları geliştirmek için etkili yasal, icrai, idari ve diğer önlemleri alacak ve uygulayacaktır: (a) Tütün tüketiminin ve tütün dumanına maruz kalman›n bağımlılık yapıcı özelliklerini de içeren sağlık riskleriyle ilgili, etkili ve kapsamlı, eğitici ve toplumda duyarlılık oluşturucu programlara yaygın erişim; (b) Tütün tüketiminin ve tütün dumanına maruz kalmanın yarattığı sağlık riskleri ve tütün kullanımının bırakılması ve sigarasız yaşam tarzlarının faydalar› konusunda toplumun bilinçlendirilmesi;

3. DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Madde 14 Tütün bağımlılığı ve tütünün bırakılması ile ilgili talep azaltıcı önlemler (a) Eğitim kurumları, sağlık hizmeti veren kurumlar, işyerleri ve spor merkezleri gibi yerlerde, tütün kullanımının bırakılmasını özendirici etkin programların oluşturulması ve uygulanması; (b) Gerektiğinde sağlık çalışanlarının ve sosyal hizmet görevlilerinin katılımıyla, tütün bağımlılığının teşhis ve tedavisinin ve tütün kullanımının bırakılması için danışma hizmetlerinin ulusal sağlık ve eğitim programlarına, plan ve stratejilerine dahil edilmesi; (c) Tütün bağımlılığının teşhisi, danışma, önleme ve tedavisi için sağlık kurumlarında ve rehabilitasyon merkezlerinde programlar oluşturulması; (d) Tütün bağımlılığının, eczacılık ürünlerini de içeren tedavilerinin ulaşılabilir ve uygulanabilirliğini kolaylaştırmak için diğer taraflarla işbirliği yapılması.

4. Eczacının Rolü Çalışmalar, tütün bıraktırmada en maliyet etkili yöntemlerden bir tanesinin sağlık profesyonellerinin sigarayı bırakma konusunda bireylere, önleyici düzeyde de topluma yaptığı danışmanlık hizmetleri olduğunu gösteriyor.

5. Tütüne Karşı Eczacılar: Sigarasız Gelecek İçin Eczacıların Rolü FIP Deklarasyonu (2003) On Adımda Eczacıları Tütün Kontrol Programının Partneri Yapma: Tütün kullanımı ve bıraktırma konusunda bilgi edinin Personelinizi eğitin Yerel ağlar ve işbirlikleri kurun Hizmetleri ihtiyaçlara göre organize edin Eczane vitrinini kullanın Uygun bilgi sağlayın Bireysel destek sağlayın Eczanenize takip ziyareti yapılmasını sağlayın Etkinliklerinizi ve sonuçlarını belgeleyin Sonuçları paydaşlarınızla paylaşın

6. Dünyadan Örnekler Avusturalya: Bırak Victoria (Quit Victoria) Kampanyası 1000 eczacı Bırak Victoria kampanyası veritabanında yer alıyor. Kampanya afişleri, buzdolabı magnetleri, posta kartları eczanelerden dağıtılıyor. Eczacılar sigarayı bırakma programları uyguluyor, hastalara danışmanlık veriyorlar. Ulusal düzeyde Avusturalya Eczacılar Birliği, programın partneridir.

7. Kanada: Klinik Sigara Müdahalesi Programı Hekim, eczacı ve diş hekimi meslek örgütlerinin ortaklaşa yürüttüğü bu programda hastalara sigarayı bırakma danışmanlığı verilmektedir. Program stratejisi şu şekildedir: SORUN – Tüm hastalarınıza sigara kullanıp kullanmadığını sorun TAVSİYEDE BULUNUN – Tütünün sağlık risklerini ve bırakmanın yararlarını anlatın HAZIRLAYIN – Hastayı bırakmaya hazırlayın YARDIM EDİN- Hastanın bırakmasına yardım edin TAKİP EDİN – Bırakmış hastalarınızı takip edin

8. Singapur: Guardian Programı • Nikotin bağımlılık düzeyi ölçümü • En az yarım saatlik danışmanlık programı • Üç hafta boyunca takip ziyaretleri • 6 ayın sonunda tekrar takip ziyareti • Bütün bilgilerin kaydedilmesi ve ulusal sisteme aktarımı hizmetleri eczanelerden verilmektedir.

9. Avrupa’da Eczane Temelli Sigarayı Bıraktırma Programları Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, İspanya, İsviçre, İsveç, İngiltere 27 ülkeden 16 tanesinde eczane temelli sigarayı bıraktırma programları uygulanmaktadır.

10. Gelişkin Bir Örnek: İngiltere • Üç aşamalı bir hizmet kapsamı söz konusudur: • Rutin ve basit uyarılar • 4 haftalık yüz yüze davranışsal destek terapisi şeklinde orta düzey yardımlar • Grup ya da bireysel terapiler

11. Gelişkin Bir Örnek: İngiltere Eczane Merkezli Tedavi Eğitim almış ve sertifikalı eczacı tarafından yapılır. Tedavi basamakları: Başlangıç değerlendirmesi Takip eden konsültasyonlar: 2 inci, 4 üncü, 8 inci ve 12 inci hafta Kalite göstergelerinin hazırlanması

12. ECZACILIĞA DAYALI SİGARA BIRAKMA PROGRAMI – TEB PROJESİ • Projenin genel amacı, eczacılar tarafından sağlanacak eğitim ve danışmanlık hizmeti ile; • toplumda ve özellikle sigara kullanıcılarında sigaranın zararları ve bırakmanın sağlayacağı yararlara ilişkin farkındalık yaratmak, • kullanıcılara bırakmaya hazırlık, davranış değiştirme teknikleri, ilaçla tedavi ve sürdürülebilirlik gibi konularda yardımcı olmak, • sağlığın iyileştirilmesi ve • yaşam kalitelerini arttırması süreçlerine katkıda bulunmaktır.

13. Projenin özel amaçları • Türkiye genelinde gönüllü eczacıları sigara bırakma yöntemleri üzerine eğitimler sağlayarak, toplumun bu konudaki danışmanlık hizmetine ulaşmasına katkı sunmak ve eczaneleri danışmanlık sunan etkin merkezler haline getirmek • 24 aylık bir süre içerisinde gerçekleştirilecek toplam 60 eğitim ile yaklaşık 2.500 eczacıya eğitim fırsatı sunmak ve eczanede hastaların bilinçlendirilebileceği bir ortam sağlamak • Toplumda sigaranın zararlarına ilişkin farkındalık yaratmak, sigara kullanıcılarında danışmanlık hizmetine olan gereksinim bilincinin arttırılmasına destek vermek

14. Projenin özel amaçları • 4. Sigara içenleri sigara bırakma konusunda eğitmek, kullanıcının gereksinimlerine uygun kişisel bırakma planı geliştirmek • 5. Öncelikle sigara bırakma süreci ile ilgili olarak ilaç dışı önlemleri gözden geçirmek, gerekli durumlarda uygun ilaç tedavisini doğru danışmanlık hizmeti ile sunmak • 6. Geri dönüş olaylarının yönetimi ve sigara bırakmada başarının sürdürülmesi

15. Neden Eczacılar? Sağlık bakım sisteminin ayrılmaz bir parçası olan ve toplumla birebir diyalog halinde bulunan eczacılar, hastalara ve ilgili sağlık profesyonellerine destekleyici hizmetler sunma yolu ile sağlığın geliştirilmesi aşamasında sisteme çok ciddi katkılar sunmakta ve artı katkılar sunma kapasitesini ve imkanını mesleki düzeyde içlerinde barındırmaktadırlar. Diğer taraftan sağlık profesyonelleri arasında halka yakın olması ve eczaneler yoluyla sigara bırakma ürünlerine kolayca erişebilmelerinden ötürü eczacılar önemli bir konumda yer almaktadırlar

16. Teşekkür ederim. Uzm. Ecz. Harun KIZILAY Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri twitter:@harunkizilay