آشنايي با پديكلوزيس

1. آشنايي با پديكلوزيس دكترجليل دوروزي کارشناس مسئول سلامت جوانان ومدارس دانشگاه علوم‌‌ پزشكي وخدمات بهداشتي درماني ايران

2. هدف کلی کنترل آلودگی به شپش و کاهش بار آلودگی آن در مدارس

3. اهداف اختصاصی • تعین پراکندگی جغرافیایی و شیوع نسبی آن در مدارس • تعین گروه های سنی و جنسی در معرض خطر بیشتر • افزایش توانمندی مدارس و خانواده ها برای پیشگیری از ابتلا به پدیکولوز • تشخیص و درمان بهنگام آلودگی به شپش

4. استراتژی ها - فعالیت ها 1- آموزش و اطلاع رسانی ( دانش آموزان ، کارکنان ، بهورزان، والدین ) 2- درمان اپیدمیولوژیک ( افراد آلوده به شپش به همراه اعضاء خانواده در تماس – تامین داروی مورد نیاز )

5. استراتژی ها - فعالیت ها 3- برقراری نظام مراقبت و بهبود وضعیت ثبت اطلاعات و گزارش دهی پدیکولوزیس (معاینه مجدد موارد درمان شده و اطمینان از درمان موثر ، ثبت موارد آلوده به همراه ارائه گزارش و آمار مربوط به آلودگی ) 4- آمادگی برای مقابله با بیماریهای اپیدمیولوژیک منتقله از طریق شپش ( انجام اقدامات ویژه در بلایا و موارد بحران – گزارش دهی به موقع موارد آلودگی )

6. اپيدميولوژي • شپش انگل اجباري،خارجي وخونخوارجامعه انساني كه ازدير بازشناخته شده ميباشدبطوريكه درمتون بسيار قديم پزشكي جهان آورده شده است. • اين انگل مي تواند ناقل تعدادي از بيماريها شامل تيفوس ،تب راجعه و.... باشد. • كاهش آلودگي به شپش، به بالابردن سطح آگاهي هاي جامعه، بهبود وضعيت بهداشتي، اقتصادي، اجتماعي- ارتقاء رفتارهاي بهداشتي و تشخيص و درمان به موقع بستگي دارد. • شپش به جامعه يا طبقه اجتماعي خاصي بستگي ندارد.

7. اپيدميولوژي • كاهش آلودگي به شپش به عوامل زیر بستگی دارد: 1- به بالا بردن سطح آگاهي هاي جامعه 2- بهبود وضعيت بهداشتي، اقتصادي، اجتماعي 3- ارتقاء رفتارهاي بهداشتي 4-تشخيص و درمان به موقع

8. ارزیابی در مدرسه • وقتی یک مورد آلودگی در کلاس گزارش و مشاهده شد، تمام اعضاء همان کلاس باید مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند. • برادران و خواهران و والدین دانش اموز مبتلا نیز باید مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند. • وقتی در بیش از سه کلاس در مدرسه آلودگی مشاهده شود تمام کلاس ها و دانش آموزان آن مدرسه باید مورد ارزیابی قرار گیرند. • موارد آلودگی تا دو هفته باید مورد ارزیابی روزانه قرار گیرند. • گزارش موارد آلوده به مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت جهت تشخیص و شروع درمان به موقع .

9. مشخصات كلي • شپش حشره ايي است كوچك ،بدون بال وخونخوار • رشك همان تخم شپش است (بيضي شكل و سفيد رنگ به اندازه ته سنجاق ) • سه نوع شپش درجوامع انساني وجود داردكه عبارتند از: 1)شپش سر (شایع ترین نوع در مدارس و در جوامع بشری) 2)شپش تن 3)شپش عانه

10. ميزان شيوع • شپش سردركودكان بيشترازساير گروههاي سني است • شپش درجوامع فقير وپرجمعيت شايع تر است. • شپش درسفيد پوستان شايع تر از سياه پوستان است. • شپش درجنس مؤنث شايع تر از جنس مذكر است. • شپش درفصل سرما شايع تر از فصل گرما است. • بطوركلي عوامل مؤثر بر شدت و شيوع انواع شپش شامل سن ،جنس ،نژاد ،وضعيت اقتصادي و اجتماعي مي باشد. • ميزان آلودگي به شپش سر با طول مو بستگي ندارد.

11. تشخيص 1) مشكوك : وجودخارش جلدي درناحيه سر و تن درافراد آلوده به شپش تن و سر. 2)تشخيص احتمالي : وجود ضايعات بصورت خراش جلدي با عفونت و يا بدون عفونت و وجودآدنوپاتي درناحه پشت گوش و گردن 3)تشخيص قطعي: ديدن شپش یا رشك با مشخصات باليني.

12. علايم باليني 1- خارش شديد بدن و سر ناشی از تحريك سيستم ايمني بدن و آزاد شده هيستامين ها 2- التهاب و تورم درناحيه ريشه مو بدليل خاراندن شديد و زخم كردن پوست 3- بزرگ شدن و حساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش و پشت سر و گردن 4- وجود عفونتهاي پوستي و فرصت طلب در ناحيه ابتلاء

13. راه هاي پيشگيري • رعايت دقيق اصول بهداشت فردي (بخصوص استحمام مرتب و رعايت بهداشت وسلامت مو وپوست) • شستشوی منظم البسه ازجمله روسري،كلاه مقنعه ،شال و...، و درمعرض آفتاب خشك كردن و اطوكردن لباسها • پرهيز ازتماس با لوازم شخصي و لباس هاي افراد آلوده و عدم استفاده وسایل شخصی دیگران • گزارش و ارجاع موارد آلوده شناسايي شده به نزديكترين مركزبهداشتي و درماني و يا خانه بهداشت • كنترل هفتگي موي سردانش آموزان بويژه در مدارس دخترانه

14. درمان • ضدعفوني كليه البسه تمام اعضاء خانواده فردآلوده (بهترين روش ضدعفوني درآب جوش قراردادن به مدت 30 دقيقه مي باشد) • استفاده از شامپو پرمترين به شرح ذيل: ابتدا موها را با آب و شامپو معمولي بشوييد سپس با مقداري از شامپوي پرمترين بطوريكه كليه موها را آغشته نمايد ماساژ دهيد تا كف شامپو به تمام موهاي سر بويژه به قسمت نزديك ريشه موها برسد و بمدت 10 دقيقه روي سر بماند و در نهايت آبكشي نماييد.

15. درمان • باتوجه به توكسيك (سمي) بودن شامپو پرمترين بايد مراقبت صورت پذيرد كه ازتماس با مخاط چشم، بيني، دهان جلوگيري شود. • براي از بين بردن رشك بايد پس از استحمام موها را به سركه سفيد آغشته نماييد و بعد از30دقيقه با شانه دندانه ريز شانه نماييد. • درنهايت پس ازيك هفته مجدداً استفاده ازشامپوپرمترين را تكرار نماييد.

16. درمان • درمان تمام اعضاء خانواده همزمان با هم در يك روز • تجويز آنتي هيستامين براي جلوگيري از خارش و زخم شدن پوست توسط پزشك معالج • پس ازاستحمام ازالبسه اي استفاده نماييد كه قبلا ضد عفوني شده باشد. • اصل مهم در درمان شپش، درمان اپيدميولوژيك است. ( شناسايي منابع و مخازن آلودگي )

17. (Pediculosis)تصاويرشپش

18. (Pediculosis) تصاويرشپش

19. (Pediculosis)تصاويرشپش رشك شپش

20. (Pediculosis) تصاويرشپش پديكولوزيس سر

21. (Pediculosis) تصاويرشپش پديكولوزيس عانه

22. (Pediculosis) تصاويرشپش پديكولوزيس تن

23. خدا نگهدار و به اميد ديدار