Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji - perspektywy wdrożenia

1. Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji -perspektywy wdrożenia Makary K. Stasiak Akademia Humanistyczno – Ekonomiczna w Łodzi Łódź, 21.03.2011r.

2. Zawartość prezentacji • Dyrektywy europejskie dotyczące ERK i KRK – prawo opisujące zmianę • Zmiana paradygmatu rozumienia człowieka, a w konsekwencji rozumienia procesu nauczania – Na czym polega zmiana sugerowana przez UE • Dwa poziomy wprowadzania zmiany wg KRK • zmiany organizacyjno – prawne – zmiana naskórkowa • zmiany treści i form kształcenia – zmiana właściwa • Propozycja zestawu kursów pokrywających podstawowe potrzeby szkoły w zakresie KRK –narzędzia dokonania zmiany

3. Dyrektywy unijne w zakresie edukacji • Kompetencje kluczowe - UE wymienia 8 kompetencji podmiotowych ucznia i zaleca ich rozwój Zalecenie parlamentu europejskiego i rady z dnia 18 grudnia 2006 r.w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie • Edukacja całożyciowa (l.l.l.) • UE zaleca kształcenie kompetencji podmiotowych i zdobywanie wiedzy o zewnętrznym świecie przez całe życie • Europejskie Ramy Kwalifikacji – kształcenie skierowane na efekty • UE wprowadza ocenę i porównywalność krajowych systemów edukacji ze względu na poziom rozwoju kompetencji podmiotowych ucznia a nie wg uzyskanej wiedzy o zewnętrznym świecie Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie.

4. Kolejne dyrektywy UE w zakresie edukacji powodują zmianę paradygmatu z kształcenia treściowego wiedzy o otaczającym świeciena kształcenie kompetencji podmiotowych- na rozwój osobowości ucznia – kształcenie kompetencyjne

5. KSZTAŁCENIE PODMIOTOWE - rozwój podmiotowych dyspozycji człowieka do efektywnego działania na otoczenie NAUCZANIE TREŚCIOWE - uczenie wiedzy o otaczającym człowieka świecie Zmiana paradygmatu kształcenia z treściowego na podmiotowe. OTACZAJĄCY CZŁOWIEKA ŚWIAT

6. Zestaw dyrektyw UE w zakresie kształcenia skutkuje potrzebą przekształcenia stosowanego modelu nauczania - z treściowego i podawczego na - kompetencyjne - kształcenie kompetencji podmiotowych ucznia.

7. Nieświadome ograniczanie wolności wyłącznie do zachowań algorytmicznych ograniczanie zdolności podejmowania decyzji do znanych i przyjętych w nauce wyborów – świat jest zdeterminowany wzbogacanie i poszerzanie pola wolności wewnętrznej respektowanie wolności drugiego człowieka świadomość i poszerzanie pola możliwych wyborów – gra szansą i ryzykiem Pole działania w kształceniu treściowym i kompetencyjnym

8. algorytm postępowania w nieświadomym polu wolności POLEROWANIE STOPNI ALGORYTMU Nauczanie treściowe a kształcenie podmiotowe. UMYŚLNE POSZERZANIE POLA WOLNOŚCI PRZEZ ZMAGANIE SIĘ Z WŁASNYMI OGRANICZENIAMI

9. brak świadomości podejmowanych decyzji decyzje ukryte w algorytmach postępowania. człowiek uczy się algorytmów jako jedynego i prawidłowego sposobu reakcji wobec świata zewnętrznego niewystarczający rozwój uzyskiwanych efektów i kompetencji podmiotowych świadomość podejmowanych decyzji i praca nad ich kształtem (wolność wewnętrzna) w celu zwiększenia osiąganego z otoczenia pożytku (wolność zewnętrzna) projekt – zespół działań i decyzji prowadzących do wzrostu uzyskiwanego pożytku ponad poziom uzyskiwany dotychczas; tej pracy towarzyszy rozwój kompetencji podmiotowych człowieka Pole decyzji w kształceniu treściowym i kompetencyjnym

10. praca algorytmiczna realizacja projektu Praca projektowa drogą do wzrostu kompetencji podmiotowych. Praca algorytmiczna nie służy wzrostowi kompetencji podmiotowych.

11. osoba reaktywna zdolna do zachowań algorytmicznych potrafi wykonywać polecenia przygotowane przez innych osoba samodzielna potrafi formułować projekty i osiągać rozwój podmiotowy potrafi formułować wygrywające strategie, brać odpowiedzialność za swoje czyny i kierować innymi Aktywność w kształceniu treściowym i kompetencyjnym

12. przekazywanie obrazu świata jako wiedzy: o zdarzeniach decyzjach powtarzalnych (algorytmicznych ) stawianie wyzwań w celu zamierzonego poszerzania pola : zachowań decyzji wykraczania poza dotychczasowe możliwości wewnętrzne i zewnętrzne Metodyka kształcenia treściowego i kompetencyjnego - oddziaływanie na rozmiar wolności

13. nauczyciel posiada z góry założoną przewagę nad uczniem i narzędzia jej sprawowania Nauczyciel i uczeń tworzą relacje partnerskie; uczeń rozwija własne umiejętności i kształtuje postawy w celu zwiększenia posiadanych kompetencji uczeń samodzielne zwiększa pole wolności i efektywności działania – nauczyciel coachem Relacja uczeń - nauczyciel kształcenie treściowe i kompetencyjne

14. przypadkowe natrafianie na akt twórczy rozwój kompetencji podmiotowych i umiejętności umyślnego wywoływania aktu twórczego w procesie edukacji szkolnej i dalszej pracy zawodowej Efekty nauczania 1. treściowego i 2. kompetencyjnego- przyrost potencjału podmiotowego

15. Porównanie efektów kształcenia treściowego i podmiotowego absolwent absolwent absolwent absolwent szkoły gimnazjum liceum studiów podstawowej zapamiętana wiedza kompetencje podmiotowe

16. Jaka jest reakcja Polski na kolejne dyrektywy UE ?

17. Reakcja Polski I. etap - dobrze przygotowane prawo edukacyjne zarówno na poziomie oświaty jak i szkolnictwa wyższego – wysiłek administracji państwowej II. etap – brak propozycji co do zmian treści i form kształcenia – brak wystarczającego wsparcia środowiska akademickiego na rzecz wprowadzenia kształcenia kompetencyjnego

18. Jakie są potrzeby polskiego systemu oświaty, aby dostosować go do dyrektyw UE ?

19. Należy wykonać drugi etap reformy to znaczy:zmienić model kształcenia- z treściowego na kompetencyjny: zmienić treść i formy edukacji

20. Podjąć prace prowadzące do: - uzupełnienia wykształcenia nauczycieli o nauczanie kompetencji podmiotowych - praktyczne stosowanie systemu awansu preferującego nauczycieli prowadzących nauczanie kompetencyjneRozporządzenie z dn.1grudnia 2004r. W sprawie awansu nauczycieli – pkt 7.2.2, 8.2.2

21. Tematyka kursów w zakresie treści nauczania kompetencyjnego 1. Formułowanie autorskich programów nauczania – kurs dla nauczycieli – Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów nauczania (Dz. U. Nr 89, poz. 730) 2. Formułowanie systemu zapewnienia jakości nauczania w szkole – kurs dla dyrektorów i pracowników wydziałów oświaty – Rozporządzenie MEN z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)

22. Tematyka kursów w zakresie treści nauczania kompetencyjnego – c.d. 3. Przygotowanie programu nauczania dla ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjno - terapeutycznych – dla pedagogów i wybranej grupy nauczycieli – Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólno dostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490).

23. Tematyka kursów w zakresie form nauczania kompetencyjnego • Animator – kompetencje nauczania podmiotowego • Nauczanie metodą projektu podmiotowego • Nauczanie metodą warsztatową – metodyka pracy z umiejętnościami i postawami – kursy dla nauczycieli Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (zwane potocznie podstawą programową) oraz z Rozporządzenie MEN z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

24. Proponowana tematyka kursów pokrywa całość podstawowych potrzeb szkoły w zakresie umiejętności nauczania kompetencyjnego Jest to pomoc, jaką AHE może udzielić szkole

25. Dziękujemy za uwagę