1 / 46

ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ

ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ. Şarj Tipi Üretim Formüllü Mamul Kavramı Fark Analizleri (Örnek). Şarj Tipi Üretim:.

nasnan
Download Presentation

ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ŞARJ TİPİ - FORMÜLLÜ MAMUL ÜRETİMİNDE FARK ANALİZLERİ Şarj Tipi Üretim Formüllü Mamul Kavramı Fark Analizleri (Örnek)

  2. Şarj Tipi Üretim: Gerekli hammadde ve malzemelerin başlangıçta toplu olarak üretime konduğu ve belirli bir üretim seyri sonunda mamullere dönüştüğü üretim tipine şarj (yükleme) tipi üretim denir.

  3. Formüllü Mamul Kavramı: Bir mamulün üretilebilmesi için çok sayıda hammadde ve malzemenin gerekli olduğu durumlarda; hangi hammadde ve malzemelerin hangi oranlarda biraya getirileceği (karışım) önemli hale gelir. İşte bir üretim sürecinde birden fazla hammadde ve malzemenin belirli bir formüle göre biraraya getirilerek üretildiği mamullere formüllü mamuller denir.

  4. ÖRNEK: Sakız üreten bir işletmeyi ele alalım... MISIR ÖZÜ ŞEKER KAUÇUK SAKIZ 1 TON (1.000 kg) Gördüğünüz gibi gerekli malzemeler üretim sürecinin daha en başında belirli bir formüle göre topluca üretime yüklenmektedir. (Sakız Formülü = % 60 K + % 30 M + % 10 Ş)

  5. ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin bilgilerinin bir kısmı aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir: Verilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere işletme Ocak ayında üretime toplam 197.000 kg hammadde ve malzeme (girdi) yüklemiş ve üretim süreci sonunda 180.000 kg sakız (çıktı-ürün) elde etmiştir.

  6. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı Fiili DMM bilgilerine sahibiz.... Ancak bu analizi yapabilmemiz için gördüğünüz gibi Standart DMM bilgilerine de ihtiyacımız var !

  7. 1 şarj için standart malzeme bilgileri ise aşağıdaki gibidir: Standart Girdi (Şarj) Miktarı : 1.000 kg/şarj Standart Çıktı (Ürün) Oranı : % 90 Standart Çıktı (Ürün) Miktarı : 900 kg/şarj Standart DMM bilgileri verildiğine göre analize başlayabiliriz. Ancak başlamadan önce çok önemli bir noktayı vurgulamak gerekir:

  8. 1 ŞARJ İÇİN... Karşılaştırılabilir değil ! OCAK AYI İÇİN...

  9. PEKİ NE YAPACAĞIZ ??? • Karşılaştırılabilir hale getirmeliyiz önce ! • Peki nasıl ? • YOL: Şarj sayısından hareketle... • YOL: Standart ürün oranından hareketle... • YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... • Önce kullanılması gereken (standart) malzeme miktarlarını bulmalıyız • Sonra Standart Direkt Malzeme Maliyetlerini hesaplamalıyız • Artık analize başlayabiliriz

  10. YOL: Şarj sayısından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı biliniyorsa iş kolaylaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar şarj sayılarıyla çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır.

  11. 2. YOL: Standart ürün oranından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı bilinmiyorsa iş zorlaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar oran olarak ifade edilir. Standart ürün oranından hareketle; Ocak ayı fiili ürün miktarı olan 180.000 kg sakızı elde edebilmek için standart olarak kullanılması gereken toplam standart girdi miktarına (180.000 kg / 0,90 = 200.000 kg) ulaşılır. Sonra bu rakam oranlarla çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır.

  12. 3. YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... Eğer işletmenin Ocak ayında toplam kaç şarj yaptığı bilinmiyorsa iş zorlaşır; 1 şarj için gerekli miktarlar standart çıktının (900 kg) oranı olarak ifade edilir. Sonra bu oranlar Ocak ayı fiili ürün miktarı olan 180.000 kg ile çarpılarak toplam şarj için söz konusu olacak standart miktarlara ulaşılır. Gördüğünüz gibi her 3 yolda bizi aynı Standart Miktar’lara götürüyor

  13. 1 ŞARJ İÇİN... Karşılaştırılabilir değil ! OCAK AYI İÇİN...

  14. Karşılaştırılabilir değil !

  15. Artık Karşılaştırılabilir

  16. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM

  17. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı

  18. a) MİKTAR FARKI: (FM - SM) x SF b) FİYAT FARKI: (FF - SF) x FM

  19. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A)

  20. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A) DMM Karışım Farkı DMM Ürün Farkı

  21. c) KARIŞIM FARKI: (FK - SK) x SF

  22. c) KARIŞIM FARKI: (FK - SK) x SF

  23. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

  24. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

  25. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

  26. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL / 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.)

  27. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL x 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.) = (197.000 kg/ay x 25,00 YTL/kg) – (180.000 kg/ay x 27,78 YTL/kg) = 4.925.000 YTL/ay – 5.000.000 YTL/ay = - 75.000 YTL/ay (L)

  28. d1) ÜRÜN FARKI: (BÜ - FÜ) x Ortalama Standart Çıktı Maliyeti = (177.300 kg/ay – 180.000 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = (- 2.700 kg/ay) x 27,78 YTL/kg = - 75.000 YTL/ay (L) Beklenen Ürün : Fiili Girdi x Standart Çıktı Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay Ortalama Standart Çıktı Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Çıktı Miktarı = 25.000 YTL x 900 kg = 27,78 YTL/kg d2) ÜRÜN FARKI: (Fiili Girdi Ort.St.Mal. – Fiili Çıktı Ort.St.Mal.) = (197.000 kg/ay x 25,00 YTL/kg) – (180.000 kg/ay x 27,78 YTL/kg) = 4.925.000 YTL/ay – 5.000.000 YTL/ay = - 75.000 YTL/ay (L) Ortalama Standart Girdi Maliyeti : Standart Maliyet / Standart Girdi Miktarı = 25.000 YTL / 1.000 kg = 25,00 YTL/kg

  29. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt Malzeme Maliyetlerini analiz ediniz. DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM - 59.000 YTL/ay (L) DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı - 70.000 YTL/ay (L) 11.000 YTL/ay (A) DMM Karışım Farkı DMM Ürün Farkı 5.000 YTL/ay (A) - 75.000 YTL/ay (L)

  30. ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin bilgilerinin bir kısmı aşağıdaki gibidir: Her şeyden önce verilen bilgilerin öncelikle karşılaştırılabilir olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Gördüğünüz gibi Fiili DİS Ocak ayı bazında olduğu halde Standart DİS 1 şarj için gerekli çalışma zamanını ifade etmektedir. Dolayısıyla bizim öncelikle bu üretim için gerekli Standart Süre’yi hesaplamamız gerekir. Bunun da 3 yolu vardır:

  31. YOL: Şarj sayısından hareketle... Standart Süre = Şarj başına SS x Şarj Sayısı = 10 DİS/şarj x 200 Şarj/ay = 2.000 DİS/ay 2. YOL: Standart girdi miktarından hareketle... Standart Süre = (Ş.B. SS x Standart Girdi) / Ş.B.Standart Girdi = (10 DİS/şarj x 200.000 kg/ay) / 1.000 kg/şarj = 2.000 DİS/ay 3. YOL: Fiili çıktı (ürün) miktarından hareketle... Standart Süre = (Ş.B. SS x Fiili Çıktı) / Ş.B.Standart Çıktı = (10 DİS/şarj x 180.000 kg/ay) / 900 kg/şarj = 2.000 DİS/ay Gördüğünüz gibi her 3 yolda bizi aynı Standart Süre’lere götürüyor

  32. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM DİM Toplam Farkı = Fiili DİM – Standart DİM = 1.919.000 YTL/ay – 2.000.000 YTL/ay = - 81.000 YTL/ay (L)

  33. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı

  34. a) DİM Süre Farkı = (FS - SS) x SÜ = (1.900 DİS/ay – 2.000 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 100.000 YTL/ay (L) b) DİM Ücret Farkı = (FÜ - SÜ) x FS = (1.010 YTL/DİS – 1.000 YTL/DİS) x 1.900 DİS/ay = 19.000 YTL/ay (A)

  35. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A)

  36. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A) DİM Verimlilik Farkı DİM Ürün Farkı

  37. BS: Beklenen Süre = (Ş.B. SS x Beklenen Ürün) / Ş.B. Standart Ürün (Çıktı) = (10 DİS/şarj x 177.300 kg/ay) / 900 kg/şarj = 1.970 DİS/ay BÜ: Beklenen Ürün = Fiili Girdi Miktarı x Standart Ürün Oranı = 197.000 kg/ay x % 90 = 177.300 kg/ay c) DİM Verimlilik Farkı = (FS - BS) x SÜ = (1.900 DİS/ay – 1.970 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 70.000 YTL/ay (L) b) DİM Ürün Farkı = (BS - SS) x SÜ = (1.970 DİS/ay – 2.000 DİS/ay) x 1.000 YTL/DİS = - 30.000 YTL/ay (L)

  38. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Direkt İşçilik Maliyetlerini analiz ediniz. DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM - 81.000 YTL/ay (L) DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı - 100.000 YTL/ay (L) 19.000 YTL/ay (A) DİM Verimlilik Farkı DİM Ürün Farkı - 70.000 YTL/ay (A) - 30.000 YTL/ay (L)

  39. ÖRNEK: SAKIZ ÜRETİM İŞLETMESİ İşletmenin Ocak ayında ürettiği 180.000 kg’lık sakıza ilişkin Fiili GİM 4.850.000 YTL/ay olarak gerçekleşmiştir. GİM Bütçe bilgileri ise aşağıdaki gibidir: Verilen bilgilerden İşletmenin BÜTÇE FORMÜLÜ’ nü aşağıdaki gibi oluşturabiliriz: ..... Bütçelenen GİM : = Top.Büt.Sab.GİM + (Br.Büt.Değ.GİM x ..... Kapasite) = 2.500.000 YTL/ay + (1.000 YTL/DİS x .....)

  40. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM GİM Toplam Farkı = Fiili GİM – Standart GİM = 4.850.000 YTL/ay – 4.000.000 YTL/ay = 850.000 YTL/ay (A) Standart GİM = GİM Yükleme Oranı x SS = 2.000 YTL/DİS x 2.000 DİS/ay = 4.000.000 YTL/ay

  41. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı

  42. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı GİM Ürün Farkı

  43. a) GİM Kontrol Edilebilir Farkı = (FGİM – BSBGİM) = 4.850.000 YTL/ay – 4.470.000 YTL/ay = 380.000 YTL/ay (A) BSBGİM = Top.Büt.Sab.GİM + (Br.Büt.Değ.GİM x Beklenen Süre) = 2.500.000 YTL/ay + (1.000 YTL/DİS x 1.970 DİS/ay) = 4.470.000 YTL/ay b) GİM Hacim Farkı = (BSBGİM - BGİM) = 4.470.000 YTL/ay – 3.940.000 YTL/ay = 530.000 YTL/ay (A) Beklenen GİM = GİM Yükleme Oranı x BS = 2.000 YTL/DİS x 1.970 DİS/ay = 3.940.000 YTL/ay

  44. c) GİM Ürün Farkı = (BGİM – SGİM) = 3.940.000 YTL/ay – 4.000.000 YTL/ay = - 60.000 YTL/ay (L) Standart GİM = GİM Yükleme Oranı x SS = 2.000 YTL/DİS x 2.000 DİS/ay = 4.000.000 YTL/ay

  45. İSTENEN: İşletmenin Ocak ayı Genel İmalat Maliyetlerini analiz ediniz. GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM 850.000 YTL/ay (A) GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı 380.000 YTL/ay (A) 530.000 YTL/ay (A) GİM Ürün Farkı - 60.000 YTL/ay (L)

  46. HAFTAYA... Konu: Bileşik İmalatta Maliyetleme Ödev: Problem 5.3 Problem 5.4 Problem 5.5

More Related