ชุดแบบจำลอง DNA ชนิดประกอบเอง

1. ชุดแบบจำลอง DNAชนิดประกอบเอง

2. 7 1 6 2 5 3 4 ในชุดจะประกอบไปด้วย • แผ่นจำลองโครงสร้างเกลียวคู่ DNA 1 แผ่น • แผ่นจำลองโครงสร้างเบส 12 แผ่น • แท่งหลอดพลาสติกกลวง 1 แท่ง • แถบจำลองสันหลังน้ำตาลและฟอสเฟต แถบยาว 2 แถบ และแถบสั้น 2 แถบ • แผ่นฐานโครงสร้าง DNA ที่มีเบสอยู่ 4 มุม 2 แผ่น • เข็มหมุด และหมุดสำหรับเจาะหลอด • คู่มือประกอบการสร้างแบบจำลอง DNA 1 แผ่น

3. สร้างโครง DNAเกลียวคู่ สร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง สร้างสันหลัง (backbone) น้ำตาลและฟอสเฟต ประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา การสร้างแบบจำลอง DNA ชนิดประกอบเองมีขั้นตอนหลัก 4 ขั้นตอน ดังนี้

4. 1.วิธีสร้างโครง DNA เกลียวคู่

5. 1.วิธีสร้างโครง DNA เกลียวคู่ 1.1ม้วนแผ่นใสไปทางด้านหลัง (เอาด้านที่ตัวหนังสือกลับหลังไว้ด้านใน) เข้าหากันตามแนวนอนให้เป็นรูปทรงกระบอก โดยให้ขอบซ้ายของแผ่นทับเส้นประ แล้วติดเทปด้านบน-ล่าง

6. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง

7. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.1นำแผ่นวงกลมโครงสร้างของคู่เบส มาระบายสีแดง (แทนออกซิเจน) ตรงวงกลมกลวง และสีน้ำเงิน (แทนไนโตรเจน) ตรงวงกลมที่มีเครื่องหมาย X จากนั้นเจาะรูตรงกลางเพื่อร้อยใส่กับแท่งหลอด

8. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง ***ให้สังเกตว่าบนแผ่นวงกลม จะมีเครื่องหมายขีดเพื่อแสดงมุม 36 องศา (เรียกว่าขีด 36 องศา) อยู่บนขอบที่ค่อนมาทางขวาของช่องแคบระหว่างคู่เบส

9. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.2ทำจุดเครื่องหมายบนแท่งหลอดพลาสติก 12 จุด โดยวัดจากโคนหลอดขึ้นมา ให้แต่ละจุดห่างกัน 1.7 ซม. (จุดล่างสุดคือจุดที่ 1)

10. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.3ให้ใช้หมุดที่ให้มาเจาะรูให้ผ่านหลอด 2 ด้านทั้ง 12 จุด

11. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.4ร้อยแผ่นฝาวงกลมที่มีคู่เบสติดอยู่ ใส่หลอดจากด้านบน โดยคว่ำแผ่นวงกลม เลื่อนแผ่นวงกลมลงมาจนเลยจุดที่ 1

12. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.5เสียบหมุดตรงรูที่เจาะไว้ ให้ผ่านหลอดตามขวาง เสียบหมุดอีกอันให้ตั้งฉากกับหมุดตัวแรก

13. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง ติดเทปใส 2.6เลื่อนแผ่นวงกลมแผ่นที่ 1 ขึ้นมาให้เสมอกับหมุดแล้วติดเทปใสทับหมุดเพื่อยึดตัวหมุด แผ่นวงกลม และหลอดเข้าด้วยกัน

14. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.7ณ จุดที่ 2 บนแท่งหลอดพลาสติก ใส่แผ่นวงกลมอันใหม่ ให้ขาล่างของคู่เบสทับกันทั้งสองขา และขีด 36 องศาจะทับกัน จับแผ่นคู่เบสด้านล่างให้อยู่กับที่ หมุนแผ่นบนทวนเข็มนาฬิกา จนขีด 36 องศา ทับกับขาข้างขวาของเบส บนแผ่นฝาล่าง

15. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.8ทำซ้ำจนได้ครบทั้ง 12 แผ่นคู่เบส เมื่อมองลงไปตามแกนของหลอด ขาของเบสในข้างเดียวกันในแต่ละแผ่นจะเหลื่อมกันชั้นละ 36 องศา ทำให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวา 36 องศา 36 องศา 36 องศา

16. 2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง2.วิธีสร้างชุดคู่เบสให้เห็นเป็นเกลียวเวียนขวาพร้อมแกนกลาง 2.9ติดเทปใสตามความยาวของแกน เพื่อยึดแผ่นวงกลมคู่เบสทั้งชุดให้อยู่กับที่ โดยจะติด 2 หรือ 3 แถบก็ได้

17. 3.วิธีสร้างสันหลัง (backbone)น้ำตาลและฟอสเฟต

18. 3.วิธีสร้างสันหลัง (backbone)น้ำตาลและฟอสเฟต 3.1บนแผ่นแถบสันหลังน้ำตาลและฟอสเฟตแต่ละแถบระบายสีออกซิเจนด้วยสีแดง ระบายสีหมู่ฟอสเฟตด้วยสีส้ม และระบายสีโมเลกุลน้ำตาลด้วยสีน้ำเงิน สำหรับพันธะระหว่างเอสเทอร์และฟอสเฟตขีดเป็นเส้นหนาด้วยสีเขียว (อาจใช้สีอื่นๆ ที่แตกต่างกันออกไป) การระบายสี ให้วางแผ่นแถบสันหลังน้ำตาลและฟอสเฟตตามรูปนี้เท่านั้น

19. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา

20. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา 4.1นำชุดคู่เบส 12คู่ พร้อมแกนกลางที่สร้างเสร็จ มาสวมลงในแผ่นเกลียว DNA

21. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา จุดตรงกัน 4.2หมุนแผ่นเกลียว DNA จนจุดวงกลมบนเกลียวซ้ายจุดล่างสุด ทับกับขาของเบสคู่ล่างสุด แล้วติดเทปใสที่ส่วนปลาย เพื่อไม่ให้โครงสร้างเคลื่อนที่

22. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา 4.3นำแถบสันหลังน้ำตาลและฟอสเฟต ไปพันบนเกลียว DNA ที่สวมอยู่บนแกน (หนึ่งเกลียวจะใช้แถบยาว 1 แถบ แถบสั้น 1 แถบ เมื่อพันแถบยาวเสร็จให้พันส่วนที่เหลือด้วยแถบสั้น)

23. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา 4.4ให้เริ่มพันแถบเกลียวแรกที่เส้น 5' 3' ที่ทิศทางของลูกศรชี้ด้านบน ให้เริ่มพันที่จุดกลมดำล่างสุด โดยให้แถบหมู่ฟอสเฟตของแถบสันหลังชี้ตั้งฉากขึ้นด้านบน และหัวของน้ำตาล (ออกซิเจนสีแดง) ชี้ดิ่งลงด้านล่าง ทั้งนี้ C1 (จุดกลมดำ) ของน้ำตาลแต่ละโมเลกุลทับจุดวงกลมที่ทำเครื่องหมายไว้บนเกลียว DNA

24. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา 4.5ให้พันแถบเกลียวที่สอง ที่เส้น 5' 3' ทิศทางของลูกศรชี้ลงด้านล่าง โดยให้แถบหมู่ฟอสเฟตของแถบสันหลังชี้ดิ่งลงด้านล่าง และหัวของน้ำตาล (ออกซิเจนสีแดง) ชี้ตั้งฉากขึ้นด้านบน ทั้งนี้ C1 (จุดกลมดำ) ของน้ำตาลแต่ละโมเลกุลจะทับจุดวงกลมที่ทำเครื่องหมายไว้บนเกลียว DNA

25. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา การตรวจสอบว่ากาติดแถบน้ำตาลฟอสเฟตถูกต้องหรือไม่ ให้ดูตามรูปด้านบน ภาพซ้ายเป็นการมองในด้านที่เป็น Major Groove ภาพขวาเป็นการมองในด้านที่เป็น Minor Groove

26. 4.วิธีประกอบเป็นแบบจำลอง DNAเกลียวคู่เวียนขวา ติดเทปใส 4.6ปิดด้านบน และด้านล่างด้วยฐานของโครงสร้างด้านละแผ่น โดยการระบายสีออกซิเจน และไนโตรเจนของเบสด้วย สีแดง และ สีน้ำเงิน ก่อนนำมาใช้

27. อนึ่ง นอกจากชุดkitพร้อมคู่มือการสร้างเพื่อนำไปประกอบเอง ยังมีชุด DNAเกลียวคู่ประกอบสำเร็จเพื่อนำไปประกอบการเรียนการสอน หรือเป็นตัวอย่างในการประกอบชุด kit ผู้สนใจที่จะนำไปใช้ ทั้งโรงเรียน ครู อาจารย์ นักเรียน นักศึกษา โปรดติดต่อโดยตรงที่ สถาบันนวัตกรรมและพัฒนากระบวนการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล โทร. (02)201-5728-9 โทรสาร. (02)247-7054 หรือ email : directil@mahidol.ac.th