330 likes | 589 Views
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 9 Ocak 2014 Perşembe Uzm. Dr. Gülcan Seymen Karabulut. Çocuk Endokrinoloji Vaka Sunumu. Dr. Gülcan SEYMEN KARABULUT. 9 yaş, 3 aylık kız hasta.
E N D
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 9 Ocak 2014 Perşembe Uzm. Dr. Gülcan Seymen Karabulut
Çocuk Endokrinoloji Vaka Sunumu Dr. Gülcan SEYMEN KARABULUT
9 yaş, 3 aylık kız hasta. • Şikayet: Boyunda şişlik, kilo artışı, büyümede yavaşlama, ciltte kuruluk, kabızlık. • Hikaye: İlk olarak 18 ay önce aile tarafından boyunda şişlik ve kilo artışı farkedilmiş, sonrasında diğer yakınmalar eklenmiş. • Özgeçmiş: Natal, perianatal öyküde özellik yok. Motor-mental gelişimi normal. Ciddi hastalık ve ilaç kullanım öyküsü yok. • Soygeçmiş: Anne, 42 yaşında, guatr (+). Baba, 46 yaşında guatr (+). Abi, 15 yaşında, sağlıklı. Anne baba arasında akraba evliliği yok.
Fizik muayene: Boy: 130 cm ( 36.p) (-0,36 SDS) Tartı: 39 kg ( 94.p) (1,56 SDS) BMI: 23.1 (97.p) (1,93 SDS) KTA: 76/dk, DSS: 20/dk TA: 110/60mmHg şişkin, donuk ifadeli yüz (+) cilt kuru, elastikiyetini kaybetmiş tiroid evre 2 palpabl batın distandü puberte evresi : Tanner 1 diğer sistem muayeneleri doğal.
Ön tanınız nedir? Hangi tetkikleri isteyelim?
Edinselhipotiroidi Çocuk ve adolesan dönemde hipofiz veya tiroid bezinde oluşan bir bozukluk sonucu gelişen hipotirodilerdir.
Anti-TPO: >996 IU/mL (0-9 mIU/mL) Anti-TG: 196 IU/mL (0-4 mIU/mL) Tiroid USG: Bilateral tiroid glandı parankim genel zemin ekojenitesi azalmış heterojen görünümdedir ve ince lineer fibröz bantlar içermektedir ( kronik tiroidit ile uyumlu)
Kronik otoimmüntiroidit(Hashimototiroiditi,HT) • Edinsel hipotiroidinin en sık nedenidir. • 1912, Japon Dr. Akira Hashimoto • Süt çocukluğu döneminde bile görülebilmekle birlikte 6 yaşından sonra sıklık artar ve adolesan dönemde pik yapar. • Sıklık: %1,2-3, K/E oranı 4-7/1’dir. • Guatr veya tiroid atrofisine neden olabilir.
Etiyoloji: Çevresel ve genetik faktörler. tek yumurta ikizlerinde prevalans %30-60, çift yumurta ikizlerine göre daha yüksek Graves ve HT aynı aile içinde veya aynı hastada birlikte görülebilir ( benzer etiyopatogenez?) HT’li çocuğun anne ve/veya babasında HT ve/veya Graves görülme sıklığı %30-40
Patogenez: Tiroid hücre yıkımı (Th1) ve tiroid antijenlerine karşı antikor oluşumu(Th2) • Guatr lenfositik ve plazma hücre infiltrasyonu TSH artışına bağlı tiroid bezinde hiperplazi • Atrofi Th1 aracılı sitotoksite ve folliküler hücrelerde apoptoz
HT sıklığının arttığı hastalıklar ve birliktelikleri Down sendromu Turner sendromu Çölyak sendromu Klinefelter sendromu Tip 1 DM Vitiligo Alopesi Pernisiyöz anemi Mutipl Skleroz Sjögren sendromu
APS1 (APECED): hipoparatiroidi, Addison hastalığı ce mukokutanöz kandidiyazis) • APS2 (Schmidt sendromu): Addison hatalığı, diyabet
Klinik HT’li çocuklarda tiroid bezi büyümüş olabilir, palpe edilebilir veya hiç palpe edilmeyebilir. ( İsrail’den bir çalışmada, guatr sıklığı %39,5 ) Büyüme Pubertal gelişim etkilenir. Okul performansı
4-10 YAŞ ARASI YILLIK UZAMA HIZI 5-6 CM OLMALI YILLIK UZAMA HIZI 3 CM
En sık bulgu büyüme hızında azalma boy kısalığı eşlik edebilir veya etmeyebilir. • Sinsi seyreder, diğer semptomlar belirmeden önce ortaya çıkabilir. o nedenle; yıllık uzama hızı düşük saptanan her çocukta hipotiroidi düşünülmeli !
Ağırkanlılık, boyunda şişlik, yavaş hareket etme, uyuşukluk, soğuk entoleransı, kabızlık, kuru cilt, kırılgan, dökülen saçlar, çabuk yorulma, kalıcı dişlerin geç sürmesi, yüzde şişkinlik, kas ağrıları, vücutta yaygın şişlik, ses kısıklığı. • Puberte gecikmesi veya nadir de olsa erken puberte ( van Wyk Grumbach sendromu), galaktore.
Bulgular • %40 hasta guatr (+), tiroid normal olarak palpe edilebilir veya palpe edilmeyebilir • Guatr ağrısız, genellikle lastik kıvamında, yüzeyi düzensiz. • Kısa boy • Fazla kilolu görülme ( sıvı retansiyonuna bağlı) • Şişkin, donuk, durgun ifadeli yüz • Relatif bradikardi, diastolik basınç artışı • Psödohipertrofi (Rocher – Debre-Semelaigne sendromu) • Gecikmiş puberte veya erken puberte bulguları
KY: 7Y 6/12 TY: 9Y 3/12 KEMİK YAŞI GERİDİR
Tanı • Guatr ve/veya tiroid fonksiyon bozukluğu varlığında antikor düzeyleri yüksek saptanan hastalarda otoimmuntiroidit tanısı konabilir. • Otoantikorlar %90-100 Anti-TPO %30-50 Anti-TG %80 Pendrin antikorları % 9 TSHR blokan antikorlar ( atrofi ve ağır hipotiroidi ile ilişkili) TSHR stimulan antikorlar (Haşitoksikozile ilişkili)
Tedavi HASHİMOTO TİROİDİT HİPOTİROİD ÖTİROİD TEDAVİYE GEREK YOK AŞİKAR sT4 düşük, TSH yüksek SUBKLİNİK sT4 normal TSH yüksek TEDAVİ
L-tiroksin-doz 1-3 yaş 4-6 (µg/kg/gün) 3-10 yaş 3-5 10-16 yaş 2-4 (veya 100µg/m2 )
Uzun süreli ve ağır hipotirodili hastalarda, tedaviye başlanmasından sonra • Okul performansında düşme • Dikkat eksikliği • Hiperaktivite • Uykusuzluk • Davranış problemleri • Psödotümor serebri • Dekompanse kalp yetmezliği görülebilir Bu hastalarda daha düşük dozlarda tedaviye başlanması, dozun tedricen artırılması uygundur.
Takip • TSH düzeyinin normalin alt yarısında olması istenir • Altı ayda bir takip. • HT zemininde oluşan nodüllerde tiroid karsinomu ve lenfoması oluşabileceğinden, 1cm’in üzerindeki supresif tedaviye rağmen ısrar eden nodüllere İİAB yapılmalıdır.