1 / 16

Računarstvo i informatika

Računarstvo i informatika. I razred – informatički smer. Struktura softvera. Softver – 11 časova. Računarski sistem sastoji se od dve komponente: HARDVER (hardware - fizička komponenta) SOFTVER (software - programska komponenta)

marv
Download Presentation

Računarstvo i informatika

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Računarstvo i informatika I razred – informatički smer

  2. Struktura softvera Softver – 11 časova

  3. Računarski sistem sastoji se od dve komponente: • HARDVER (hardware - fizička komponenta) • SOFTVER (software - programska komponenta) Da bi tehnički deo računarskog sistema ostvario svoje funkcije obrade, neophodan mu je niz naredbi, tj. elementarnih operacija. Naredbe se grupišu tako da zajedno omogućavaju rešavanje određenog zadatka, ili obavljanje neke složene operacije i obrade, i tada čine programe. Skup svih programa predstavlja softverski deo računarskog sistema.

  4. Skup svih programa predstavlja softverski deo računarskog sistema. Programi sadrže niz detaljnih naredbi u obliku nizova cifara 0 i 1 (u tzv. mašinskom jeziku), koje računar može neposredno da razume. Programi mogu biti napisani i na nekom od viših programskih jezika kao što su Assembler, C, C++, Pascal, Visual BASIC itd., koji su ljudima lakši za učenje i korišćenje, ali ih računarski sistem, pre nego što ih računar izvrši, mora prevesti na mašinski jezik.

  5. Softver SOFTVER se može podeliti na: • Operativne sisteme • Sistemski softver i • Aplikacione programe

  6. Operativni sistemi Operativni sistem je kompleksan programski sistem sastavljen od skupa programa koji treba da obezbede lako i efikasno koriščenje računara. Operativni sistemi mogu da se klasifikuju sa različitih stanovišta: • Prema broju programa koji mogu istovremeno da budu u memoriji • Prema broju korisnika koji mogu istovremeno da koriste računar • Prema načinu zadavanja komandi • Prema prenosivosti na različite arhitekture računara

  7. Operativni sistemi Prema broju programa koji mogu istovremeno da budu u operativnoj memoriji: • Monoprogramski – jednoprocesni – u memoriji računar drži i izvršava samo jedan program • Multiprogramski – omogućava da se u operativnoj memoriji nalazi istovremeno više programa, od kojih u svakom trenutku može da radi samo jedan. Redosled i vreme rada svakog od programa u memoriji određuje operativni sistem tako da omogući korišćenje računara na najbolji način.Neki resursi računarskog sistema (npr. operativna memorija, datoteke na disku) mogu istovremeno da se koriste od strane više programa, a neki (procesor, periferne jedinice) ne mogu da se dele među korisnicima.Zadatak OS kod multiprogramskog rada jeste smanjenje ukupno utrošenog vremena rada računara na izvršavanje svih programa u odnosu na vreme koje bi bilo utrošeno kad bi se oni izvršavali pojedinačno, ali je vreme rada svakog pojedinog programa duže nego kad bi se on izvršavao sam.

  8. Operativni sistemi Prema broju korisnika koji mogu istovremeno da koriste računar: • Jednokorisnički – računar može da koristi samo jedan korisnik i • Višekorisnički – računar može da koristi više korisnika istovremeno

  9. Operativni sistemi Prema načinu zadavanja komandi: • Operativni sistemi komandnog tipa i • Grafički operativni sistemi Kod OS komandnog tipa, posle uklučenja računara na ekranu se dobija određeni znak koji se naziva PROMPT. Ovim znakom OS obaveštava korisnika da je spreman da primi komandu. Komanda se zadaje ukucavanjem teksta koji se sastoji od ključne reči i eventualno nekih dodatnih parametara potrebnih za izvršenje komande. Pritiskom na taster enter na tastaturi OS prihvata komandu i započinje njeno izvršavanje. Za vreme izvršavanja na ekranu nema prompta. Po izvršenoj komandi, po dobijanju rezultata, u novom redu ponovo se dobija prompt, što je znak da je OS spreman da prihvati novu komandu.Najpoznatiji OS komandnog tipa, koji je još uvek u upotrebi je UNIX. Doskoro se koristio MS-DOS i LINUX, koji je zatim prerastao u grafički OS. Kod OS grafičkog tipa najčešći način zadavanja komandi je dovođenje strelice na odgovarajuću sličicu ili tekst. Tipičan OS ovog tipa je Windows.

  10. Operativni sistemi Prema prenosivosti na različite arhitekture računara: • Prenosivi– s malim izmenama mogu da se koriste na različitim arhitekturama računara • Neprenosivi– projektovani tako da rade samo na određenom modelu računara

  11. Sistemski softver Osim OS, za korišćenje računara potrebni su, ali nisu i neophodni, i drugi programi koje koriste svi ili veći broj korisnika računara i oni čine sistemski softver. Sistemski softver možemo podeliti na: • Programe prevodioce • Veznike • Različite uslužne programe

  12. Programi prevodioci Programi za prve računare pisani su na mašinskom jeziku (nizovi 0 i 1 – stanje bitova u memoriji, logički podeljeni na naredbu i adresu registra...). Simbolički jezik – operacija koju računar treba da izvrši ima ime, a adresa memorijske lokacije dobija neko simboličko ime.Programi pisani na simboličkom jeziku prevođeni su na mašinski jezik, a pojavom asemblera (programa za prevođenje), ovaj postupak je automatizovan.

  13. Programi prevodioci Da bi se olakšalo pisanje programa, a i njihova prenosivost s jednog računara na drugi, razvijeni su programski jezici koji su bili bliži korisnicima u određenim oblastima. Ovi jezici su se sastojali od dvadesetak reči engleskog jezika, skupa pravila za dodeljivanje imena memorijskim lokacijama sa podacima i skupa pravila za formiranje ispravnih naredbi u programskom jeziku. Pomoću rečnika i ovih pravila pisan je program u ovom programskom jeziku, koji je bio gotovo nezavistan od arhitekture računara. Ovakav program zove se izvorni (source) program. Program prevodilac, nazvan kompajler (compiler), prevodi program napisan u programskom jeziku na mašinski jezik koji se tada može izvršavati. Postoje i programski jezici kod kojih su se koristili programi interpreteri, koji su prepoznavali naredbu i odmah je izvršavali (Basic).

  14. Programi prevodioci Da bi se izvršio program napisan u nekom programskom jeziku, treba ga prvo uneti u računar. Ovo unošenje programa u računar izvodi se pomoću posebnog programa koji se zove editor i deo je operativnog sistema. Zatim se ovako unet izvorni program prevodi pomoću programa prevodioca da bi se dobio mašinski kod. Posle toga se korišćenjem programa za povezivanje (linker) prevedeni program spaja s drugim programima i sistemskim softverom da bi se dobio izvršni program. Takav program se korišćenjem programa za punjenje (loader) unosi u memoriju računara i izvršava. Za traženje i ispravljanje grešaka u programu koristi se poseban program debager (debugger). U poslednje vreme, sve ove komponente su sastavni delovi jednog razvojnog okruženja, nisu vezane za jedan programski jezik niti za arhitekturu računarskog sistema (npr. MS Visual Studio).

  15. Veznici Veznici (drajveri) jesu programi za korišćenje različitih perifernih jedinica i drugih uređaja.Drajveri, komande date iz nekog programa, prema nekom usvojenom standardu, prevode u komande koje ovaj uređaj razume. Da bi se bilo koji uređaj (štampač, skener, digitalni fotoaparat...) povezao na računar potrebno je: • Hardversko povezivanje uređaja i računara (preko serijskog, paralelnog ili USB porta ili ako uređaj ima posebnu karticu koja se ugrađuje na neki slot, a da se na njoj nalazi priključak na koji se uređaj priključuje) i • Softversko povezivanje (preko drajvera, tj. programa koji se dobijaju kupovinom uređaja i instaliraju prilikom instalacije uređaja).

  16. Uslužni programi Uslužni programi olakšavaju korisnicima pojedine poslove koji se često obavljaju – kopiranje disketa ili CD-ova, kompresija podataka na disku i disketama, presnimavanje diska na traku, ... Ovakvi programi se mogu davati kao dodatak operativnom sistemu, ali ih najčešće pišu i distribuiraju sami korisnici.

More Related