11 . Hafta Para ve maliye politikaları

1. 11. HaftaPara ve maliye politikaları

2. Mal piyasalarında denge • Mal piyasasında dengetoplam talep ve gerçekleşen gelir birbirine eşit olduğunda gerçekleşir. • IS şedülümal piyasasını dengeye getiren farklı gelir ve faiz oranı bileşimlerini gösterir.

3. AD1 AD0 Y0 Y1 r0 r1 IS Y0 Y1 IS şedülü AD 45odoğrusu Gelir r Gelir

4. Para piyasasında denge • Para piyasasında denge reel para balanslarına olan talep arzına eşit olduğunda gerçekleşir. • LM şedülüpara piyasalarını dengeye getiren farklı gelir ve faiz oranı bileşimlerini gösterir.

5. LM r1 r1 r0 LL1 LL0 Y1 Y0 LM şedülü r r r0 L0 Reelpara balansları Gelir

6. IS ve LM’de kaymalar • IS’in pozisyonu: • (faiz dışında) toplam talebi kaydıran şeyler: ör: • otonom yatırımlar • otonom tüketim • hükümet harcamaları • LM’in pozisyonu • para arzı • (fiyat seviyesi)

7. LM r* IS Y* Para ve Mal piyasalarında Eşanlı denge r Gelir

8. Tahvil satışı ile finanse edilenhükümet harcama- ları IS eğrisini sağa kaydırır. r1   Yeni denge r1,Y1. IS1 Bazı özel harcamalar (Y1Y’) yüksek faiz yüzünden dışlandı. Y1 Y’ Mali Politikalar ve IS-LM Y0, r0ilk denge. r LM r0  IS0 Y0 Gelir

9. LM’ r1   IS1 Faiz oranının r0’da kalması için para politikasının gev- şetilmesigeliri Y’ seviyesine çıkarır. Y1 Y’ Mali Politikalar ve IS-LM (2) r LM r0  IS0 Y0 Gelir

10. Para arzındaki artış LM eğrisini sağa kaydırır. LM1  r1 Yeni denge r1, Y1. Y1 IS-LM modelinde para politikası Y0, r0ilk denge. r LM0  r0 IS0 Y0 Gelir

11. Y* gelir seviyesi şu şekilde elde edilebilir: LM1 ‘Sıkı’ maliye politikası (IS0) ve ‘gevşek’ para politikası (LM0) LM0  r1 VEYA ‘gevşek’ maliye politikası (IS1) ve ‘sıkı’ para politikası (LM1).  r0 IS1 IS0 Y* Karma Politika Talep yönetimi, gelir düzeyini yüksek bir ortalamada tutmak içinpara ve maliye politikalarının birlikte kullanılmasıdır. r Bu, ekonomideki kamu:özel harcama dengesini etkiler Gelir

12. Fakat... • IS-LM modelihükümete milli geliri etkilemek için önemli fırsatlar sunar. • Fakat… • düşünülmesi gereken başka şeyler de var • fiyat seviyesi ve enflasyon • ekonominin arz yönü • döviz kuru

13. Toplam Arz, Fiyatlar veŞoklara Uyum

14. Klasik makroekonomimodeli • KLASİK makroekonomimodeli Keynesyen modelin tam tersidir. • Ekonomiyiücretler ve fiyatlar tam esneken analiz eder. • Bu modelde, ekonomiher zaman potansiyelseviyesindedir.

15. Klasik makroekonomimodeli (2) • Fazla talep ya da arzücret ve fiyatlardaki değişmelerle hızlı bir şekildeyok olurböylece potansiyel hasılahızlıca eski yerine ulaşır • Para ve maliye politikaları fiyatları etkiler fakat hasıla üzerinde etkisi yoktur • Fiyat ve ücretlerin hızla uyum sağlayamadığı kısa dönemde Keynesyentez geçerliykenuzun dönemde klasik model geçerlidir

16. enflasyon MDS hasıla Makroekonomiktalepşedülü • Makroekonomiktalep şedülü (MDS) toplam talebin hasılya eşit olduğu enflasyon ve hasılaya bileşimlerini gösterir. • Yiksek enflasyon düşük toplam talep ve düşük hasıla anlamına gelir.

17. Toplam arz ve potansiyel hasıla • Potansiyel hasıla şunlara bağlıdır: • teknoloji seviyesi • uzun dönem emek arz ve talebi • Fiyat ve ücretler tam esnekse, hasıla herzaman potansiyel seviyesindedir • Kısa dönemdepotansiyel seviyeyi veri kabul ederiz

18. Klasiktoplam arz şedülü • Klasik modelde arz şedülüpotansiyel seviyesinde dik bir doğrudur • Bu denge hasıla değerinin farklı enflaston oranlarına elde edilebileceği anlamına gelir • Klasik modelde, para aldanması yoktur • Sonuç olarak, sadece reel değişkenler diğer reel değişkenleri etkileyebilir

19. Klasiktoplam arz şedülü (2) Bu eğri firmaların her enflas- yon oranı için arz etmek istedikleri miktarı gösterir. AS enflasyon Ücretler ve fiyatlar esnek olduğunda, hasıla hep (Y*) potansiyel seviyesindedir Potansiyel hasıla ekonominin uzun dönem denge seviyesidir. Y* hasıla

20. Klasiktoplam arz şedülü (3) • Daha iyi teknoloji AS’yi sağa kaydırır ve potansiyel seviyeyi arttırır • Artan istihdam da AS’yi sağa kaydırır ve potansiyel seviyeyi arttırır • keza artan sermaye de • Kısa dönemde, potansiyel seviyeyi veri kabul edebiliriz

21. Denge MDS = AS olduğunda gerçekleşir, Y* denge geliri ve * denge enflasyon oranı. A  * MDS Denge enflasyon değeri AS enflasyon A noktasında, tüm mal, para ve emek piyasaları dengededir Y* hasıla

22. Pozitif bir arz şoku potansiyel hasılayıyükseltir (AS0 ‘den AS1’e ve enflasyonu da düşürür(2* D). AS1 C   D 2* Bu talep edilen para miktarını arttıracaktır: para piyasasını bu faiz oranından dengede tutmak için MB daha fazla para arz etmelidir. MDS1 Y1* Denge enflasyon: arz şoku AS0 Eğer MB enflasyon hedefini 0*’da tutmak isterse, faizleri düşürmelidir. A  0* enflasyon MDS0 Y0* hasıla

23. A noktasında, örneğin yatırımlarda artış sonucu toplam talep arttığında (MDS0) den(MDS1))’e, yeni denge B noktası. B’de, pottansiyel hasılaaynıdır ama enflasyon daha yüksektir 1* .  B 1* MDS1 Banka hedef reel faiz oranını arttırıp MDS’deki artışı tersine çevirebilir. Denge enflasyon: talep şoku AS0 A  0* enflasyon Potansiyel hasıla aynı olduğundan, MB para politikasını, enflasyon hedefini 0*’dagerçekleştirmek içinsıkılaştırmalıdır. MDS0 Y0* hasıla

24. Arz-yanlı ekonomi • Toplam talebi değil, toplam arzı arttıralım. • Potansiyel hasılayı arttırmak kritik öneme sahiptir.

25. Enflasyon, beklentilerve kredibilite

26. Enflasyon ... • Enflasyon fiyatlar genel seviyesindeki artıştır

27. Miktar teorisi • ‘Nominal paraarzındaki artışfiyat seviyesinde kendisine eş bir artışa neden olurfakat hasıla ve istihdam üzerinde etkisi yoktur.’

28. Miktar teorisi (2) • MV = PY • V = dolaşım hızı Y = reel GSYİH potansiyel seviyesi P = fiyat seviyesi M = nominal para arzı

29. Para, fiyat ve enflasyon • Milton Friedman ‘Enflasyon her zaman her yerde parasal bir fenomendir.’ • yanipara arzı reel hasıladan daha hızlı büyüdüğünde ortaya çıkar.

30. Enflasyon ve faiz oranı • REELFAİZ ORANI • Nominal faiz oranıeksienflasyon oranı

31. enflasyon oranı (%) Phillips eğrisi U* işsizlik oranı (%) Phillips eğrisi

32. Uzun-dönem Phillips eğrisi (1) • Dikeyuzun-dönem Phillips eğrisiekonomi er ya da geç doğal işsizlik oranı U* seviyesine dönecektir der. • Kısa-dönem Phillips eğrisibeklenen enflasyon oranına bağlıdır

33. Uzun-dönem Phillips eğrisi (2) • Uzun-dönem ve kısa dönem eğrileri gerçekleşen ve beklenen enflasyon oranları eşit olduğunda kesişirler • uzun-dönem Phillips eğrisi işsizlik ve enflasyon arasında uzun dönemde ters yönlü bir ilişkiolmadığını gösterir

34. Varsayalımki E’de dengedeyiz, işsizlik doğal oranında U*, ve enflasyon1 2 A Genişletici para politikasıyla desteklenen hükümet harca- malarındaki artış ekonomiyi A noktasına taşır, işsizlik düşer (U1) enflasyon artar2. E 1 U1 Uzun dönem Phillips eğrisi ve toplam talepte artış (1) enflasyon U* PC1 … sonra? işsizlik

35. B Uzun dönem Phillips eğrisi ve toplam talepde artış (2) Eğer nominal para arzı aynı hızda genişlemeye devam ederse, ekonomi B noktasına ulaşır PC2. LRPC enflasyon B noktasında, beklenen ve gerçekleşen enflasyon kesişir ve nominal ücretler yeniden belirlenir, sonuçta reel ücret ve istihdam parasal genişleme öncesindeki gibidir A 2 1 E PC2 U1 U* PC1 yani işsizlik ve enflasyon arasında uzun dönemde ters yönlü bir ilişki yok işsizlik

36. Enflasyonu yenmek • Uzun dönemde, para büyüme oranı küçükse enflasyonda küçük olacaktır. • Eğer beklentiler yavaş uyum sağlarsa yüksek enflasyondan düşüğe geçiş sancılı olur. • Kredibilitesi olan politikalar uyum sürecini kolaylaştırır ve hızlandırır