Seminar ‘Novine u pravnim tekovinama EU u oblasti zaštite potrošača’

1. Seminar ‘Novine u pravnim tekovinama EU u oblasti zaštite potrošača’ LOKALNA SAMOUPRAVA I ZAŠTITA POTROŠAČA dr Tatjana Jovanić

2. Funkcionalna i teritorijalna supsidijarnost – javna uprava i lokalna samouprava • Državna uprava i javna uprava • Pravni okvir državne uprave, zakoni o vladi, ministarstvima, javnim agencijama • Dva osnovna oblika decentralizacije • Lokalno upraviteljstvo (local governance) • Administrativna dekoncentracija • Lokalna samouprava • Zakon o lokalnoj samoupravi • Teritorijalna samouprava

3. Zakon o državnoj upravi: osnov u Ustavu, prema kome se određeni poslovi iz domena državne uprave mogu preneti i na pokrajine, javna preduzeća.. “nosioce javnih ovlašćenja” opštine, gradove i grad Beograd • Čl. 4. Zakona o lokalnoj samoupravi : ovlašćenje da Republika Srbija zakonom poveri jedinicama lokalne samouprave pojedina pitanja. Čl. 5.2. prava i obaveze jedinica utvrđuju se zakonom (potvrđuje čl. 9) • Država je u obavezi da za obavljanje poverenih poslova obezbedi izvore sredstava (čl. 3. i 4. Zakona o finansiranju lokalne samouprave)

4. Čl. 20. Zakona o lokalnoj samoupravi – Nadležnost opštine – osnov za zaštitu potrošača • 31) organizuje službu pravne pomoći građanima; • 32) stara se o ostvarivanju, zaštiti i unapređenju ljudskih prava i individualnih i kolektivnih prava pripadnika nacionalnih manjina i etničkih grupa; • 29) pomaže razvoj različitih oblika samopomoći i solidarnosti sa licima sa posebnim potrebama kao i sa licima koja su suštinski u nejednakom položaju sa ostalim građanima i podstiče aktivnosti i pruža pomoć organizacijama invalida i drugim socijalnohumanitarnim organizacijama na svojoj teritoriji;

5. 35) propisuje prekršaje za povrede opštinskih propisa; • 36) obrazuje inspekcijske službe i vrši inspekcijski nadzor nad izvršenjem propisa i drugih opštih akata iz nadležnosti opštine; • 37) uređuje organizaciju i rad mirovnih veća;

6. Pravni osnov za aktivnu ulogu opština i gradova • Čl. 21. st. 1. Zakona o lokalnoj samoupravi: Pojedini poslovi državne uprave zakonom se mogu poveriti svim ili pojedinim opštinama, u interesu efikasnijeg i racionalnijeg ostvarivanja prava i obaveza građana i zadovoljavanja njihovih potreba od neposrednog interesa za život i rad. • Sredstva za obavljanje poverenih poslova obezbeđuju se u budžetu Republike Srbije, u skladu sa vrstom i obimom poslova.

7. Član 22: Opština obavlja kao poverene poslove pojedine poslove inspekcijskog nadzora iz oblasti prosvete, zdravstva, zaštite životne sredine, rudarstva, prometa robe i usluga, poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva i druge inspekcijske poslove u skladu sa zakonom.

8. + Zaštitnik građana, čl. 97. • U jedinici lokalne samouprave može se ustanoviti zaštitnik građana koji je ovlašćen da kontroliše poštovanje prava građana, utvrđuje povrede učinjene aktima, radnjama ili nečinjenjem organa uprave i javnih službi, ako se radi o povredi propisa i opštih akata jedinice lokalne samouprave. • Dve ili više jedinica lokalne samouprave mogu doneti odluku o ustanovljavanju zajedničkog zaštitnika građana. • Uređuje se statutom i drugim opštim aktom.

9. Istorija uloge opština i gradova u zaštiti potrošača • 1953-1959 • Porodica i domaćinstvo • Ustav iz 1965 i Opšti zakon o preduzećima • Aktivna uloga Stalne konferencije opština i gradova 1971-1975 (3000 potrošačkih saveta) • 1970 Osiječki potrošački kodeks • Ustav 1974 • Saveti i zborovi potrošača, medijacija na nivou opština

10. ZZP iz 2005 – čl. 66 “Zaštita potrošača u lokalnoj samoupravi obezbeđuje se obrazovanjem arbitražnih tela za rešavanje sporova između potrošača i prodavaca, odnosno davaoca usluga i na drugi način, u skladu sa zakonom.”

11. Zaključak • Jačanje uloge lokalne samouprave u zaštiti potrošača • Zakon o zaštiti potrošača kao lex specialis • Predlog IPA – čl. 123B izmene/dopune Zakona o zaštiti potrošača • Finansiranje aktivnosti lokalne samouprave