Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

1. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten Informatievergadering VDAB Antwerpen Arbeidsmarktregie en Inwerking “Traject naar werk voor anderstalige analfabeten” 20 juni 2008

2. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten Er wordt gedurende het traject, doorlopend, binnen de mogelijkheden van de doelgroep, bijzondere aandacht besteed aan sleutelcompetenties: • * zicht krijgen op het eigen leerproces • * keuzes maken • * initiatief nemen • * groepswerk • * verzelfstandiging • * zichzelf kunnen sturen als kernvaardigheid • * efficiënt werken • * kunnen doorzetten • * kunnen omgaan met regels • * kunnen omgaan met stress • * kunnen plannen en organiseren • * resultaat nastreven • * veilig werken en respect voor materiaal hebben • * verzorgen van persoonlijke presentatie • * zorgvuldig en nauwkeurig werken • * taalvaardig zijn in het Nederlands als technische vaardigheid • * benoembare beroepsvaardigheden verwerven • * …

3. TRAJECT: Voortraject: Voor Inburgeraars en eventueel doorverwezen Inwerkers: - Maatschappelijke oriëntatie bij het onthaalbureau. Voor iedereen: - Cursus Nederlands Klanten hebben reeds minimum 120u Nederlands voor analfabete anderstaligen gevolgd(=alfabetiseringstraject). - Loopbaanoriëntatie voor Alfaklanten zonder jobdoelwit bij de VDAB (duurtijd 1 week). Trajectbegeleiding: Het gaat om een geïntegreerd traject, waarbij de VDAB trajectbegeleider van bij aanvang nauw betrokken wordt bij alle stappen in het traject van elke klant. Zo wordt maximale ondersteuning en opvolging gewaarborgd. Het gaat om een traject op maat, waarbij men, naargelang de noden, op verschillende momenten kan in- of uitstappen. De duur van een traject kan dus individueel verschillen. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

4. Toeleiding: De VDAB zorgt in overleg met Centrum Basis Educatie ( CBE) en het Huis van Nederlands (HvN) voor de toeleiding. Ook via het onthaalbureau worden klanten toegeleid. Dit gebeurt eveneens in overleg met bovenvermelde partners. Opleidingstraject: Intensieve cursus basis-Nederlands voor de analfabete anderstaligen die al een eerste stap in het Nederlands al gezet hebben maar die het niveau A1 van het Europees referentiekader nog niet halen. Oriëntatiemodule: 1 week diepere oriëntatie op keuzesector of –beroep Sectoren – beroepen: Bouw - Horeca - Schoonmaak – Groen - Productiearbeider Vaktechnische opleiding op maat van doelgroep (ondersteunende taken binnen het gekozen beroep)bij VDAB voor sectoren schoonmaak en horeca , bij partners voor sectoren bouw, groen en productiearbeider Vaktechnisch Nederlands georganiseerd door de opleidingsverstrekker. (VDAB en partners). Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

5. Bemiddeling naar werk. Doel: een zo hoog mogelijke uitstroom toeleiden en begeleiden naar (duurzame) tewerkstelling. Objectief uitstroom: 60% Stuurgroep Tewerkstelling Analfabete Anderstaligen’. - Opdracht: werkt rond sensibilisering en zoekt naar opportuniteiten. Operationeel team - Opdracht: staat in voor de begeleiding naar werk. Bemiddeling op maat: - Hoofddoel: tewerkstelling in het ‘Normaal Economisch Circuit’ (NEC) - Indien nodig voor de klant, kunnen we toeleiden naar alternatieve tewerkstellingsmogelijkheden. Dit kunnen werkervaringsprojecten bij OCMW, Stad Antwerpen en andere partners zijn. Dit kan gezien worden als bijkomende noodzakelijke opleiding. - Voorwaarde: de alternatieve tewerkstelling moet aansluiten op de eerder gevolgde opleiding en op het vooropgestelde jobdoelwit binnen het NEC. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

6. Perceel 1: Basis Nederlands voor alfabetiseringsklanten De doelgroep zijn anderstalige alfabetiseringsklanten die al een eerste stap in het Nederlands hebben gezet maar het niveau A1 van het Europese referentiekader nog niet halen. Programma Het programma beoogt het actief kunnen meedoen aan de cursus Loopbaanoriëntatie van de VDAB, zonder hierop evenwel inhoudelijk vooruit te lopen. Elementen zijn daarom algemene onderwerpen als huisvesting, vervoer en tijd maar anderzijds ook elementaire communicatie over - eigen personalia als leeftijd en herkomst- gezinssituatie en mobiliteit- opleiding in welke vorm dan ook - professioneel of extra-professioneel verworven ervaring, uitgedrukt in vaardigheden- aanleunende begrippen rond veiligheid en attitudes. De aanbieder beschrijft de methodiek concreet genoeg om een zicht te geven op de praktijk waarvoor hij zich borg stelt. De methodiek zal op de doelgroep toegesneden zijn. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

7. Perceel 2 tot 6 (fase 3): Beroepsoriëntatie sectoren bouw – groen – schoonmaak – horeca en beroep productiearbeider. Beroepsoriëntatie= een korte uitbreiding van de algemene loopbaanoriëntatie, maar dan specifiek gericht op het eerder gekozen beroep. Deze LO wordt doorspekt met bezoeken aan opleidingen en werkplaatsen, eventueel met kijkstages. Zo weten de klanten heel goed waar zij voor kiezen. In de oriëntatiemodule wordt er voldoende bagage meegegeven aan de cursist, zodat hij een duidelijk zicht heeft op wat hij kan bereiken in de vervolgmodule, de specifieke beroepsopleiding : - competenties - specifieke persoonkenmerken en sociale vaardigheden - specifieke arbeidsomstandigheden - tewerkstellingsmogelijkheden in het werkdomein Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

8. Perceel 7: Beroepsopleiding met vaktechnisch Nederlandssector bouw (fase 4) Vaktechnische opleiding op maat van doelgroep (ondersteunende taken binnen het gekozen beroep). Bouw (handlanger) voor analfabeten Competenties: Een bouwwerf bevoorraden Eenvoudig vlechtwerk verrichten Eenvoudige bekisting timmeren en monteren Grondwerken uitvoeren Kleine schilderwerken uitvoeren Uitvoeren van eenvoudig metselwerk (dichting- en onderhoudswerken) Afbraakwerken Opruimwerken Toepassing van diverse bouwmaterialen kennen Handgereedschap gebruiken De uitvoerder moet de nodige acties ondernemen zodat de cursisten een erkend VCA- attest kunnen behalen. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

9. Persoonskenmerken Evenwichtsgevoel hebben Fysieke kracht kunnen gebruiken Over een goed uithoudingsvermogen beschikken Arbeidsomstandigheden Beveiligde omstandigheden (kledij, apparatuur…) Werken in open lucht Werken op locatie Werken op ladders en stellingen Handenarbeid verrichten Mogelijke werkdomeinen Afbraakwerken op bouwwerven Assistentie op bouwwerven (bevoorrading…) Openbare werken (bruggen, dammen, elektriciteitswerken…) Spoorwegen en rails Wegenwerken *Vaktechnisch Nederlands, georganiseerd door de opleidingsverstrekker. (De VDAB en partners). Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

10. Perceel 8: Beroepsopleiding met vaktechnisch Nederlands sector groen (fase 4) Vaktechnische opleiding op maat van doelgroep (ondersteunende taken binnen het gekozen beroep). Groenarbeider voor analfabeten. Competenties: Grasmaaitechnieken toepassen Oogsten Verschillende soorten snoeien toepassen en kennen Zaaien en aanplanten Hout kappen en verhakkelen Klein onderhoud terreinmeubilair en gebouwen Onkruid wieden Ruimen van afval Sorteren en verwerken van afval Werken met kettingzaag Oriëntatie in de ruimte Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

11. Persoonskenmerken Fijne manipulatieve vaardigheden hebben Fysieke kracht kunnen gebruiken. Goed gezichtsvermogen hebben. Over een goed uithoudingsvermogen beschikken. Arbeidsomstandigheden Fysiek belastende arbeid Herhaalde bewegingen Hoog werkritme Werken in vochtige omgeving Werken in open lucht Werken op locatie Werken in ongemakkelijke houdingen Mogelijke werkdomeinen Stadsdiensten: groendienst, park- en bosonderhoud, groenonderhoud speelplaatsen, speeltuinen. Privé: land- en fruitteelt, tuinbouw, serres. *Vaktechnisch Nederlands, georganiseerd door de opleidingsverstrekker. (De VDAB en partners). Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

12. Perceel 9: Beroepsopleiding met vaktechnisch Nederlands productiearbeider (fase 4) Vaktechnische opleiding op maat van doelgroep (ondersteunende taken binnen het gekozen beroep). Productiearbeider voor analfabeten. Competenties Goederen laden en lossen (rugsparend werken) Goederen manueel verpakken Verpakkingsmaterialen verwerken Afval sorteren (milieuvoorschriften) Producten klasseren Versieren van verpakkingen Eenvoudige machines bedienen Eenvoudig handgereedschap gebruiken Veiligheidsregels kennen en toepassen Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

13. Persoonskenmerken Fijne manipulatieve vaardigheden hebben Fysieke kracht kunnen gebruiken Memoriseren van diverse informatie Arbeidsomstandigheden Werken in ploegen (drieploegenstelsel, tweeploegenstelsel, volcontinu) Fysiek belastende arbeid kunnen verrichten Repetitief werk kunnen verrichten Werkdomeinen Metallurgie Voedingssector Medewerken in magazijnen Verwerken van materiaal en bevoorrading in de bouwsector Inpakker in bedrijven *Vaktechnisch Nederlands, georganiseerd door de opleidingsverstrekker. (De VDAB en partners). Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

14. Perceel 10: Coaching van het project en vorming van de individuele lesgevers oriëntatie, vaktechnisch Nederlands en beroepsopleidingen bij de verschillende partners. In het project dat beschreven wordt ‘traject naar werk voor analfabete anderstaligen’ is het dus van belang dat er aandacht is voor expertise- ontwikkeling bij de vakinstructeurs zodat zij hun taalgebruik aanpassen aan de klanten.. Evaluatie gericht op structurele inbedding Eindresultaat: opgeleide trajectbegeleiders en instructeurs en een (beperkt) draaiboek met ‘tips & trics’ voor de trajectbegeleider en de instructeurs zodat de expertise na afloop van het project eventueel verder gezet kan worden. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

15. EVALUATIE GERICHT OP DE STRUCTURELE INBEDDING Introspectie van de coaching : De inschrijver geeft een tijdskader weer, geeft aan in welk overleg en op welke manier er zal gecommuniceerd worden en hoe de participatie in de ‘Stuurgroep tewerkstelling Analfabete Anderstaligen’ hierin een plaats krijgt. Hij omschrijft in een eigen rapport hoe er is omgegaan met mislukkingen in het verleden, wat men geleerd heeft uit deze ervaringen en hoe er zal bijgestuurd worden, hoe de problemen en pluspunten worden aangepakt. Uitschrijven van het draaiboek: De inschrijver neemt een engagement op om een structuur uit te schrijven waarin een concrete aanpak, om met analfabete anderstaligen aan de slag te gaan, is opgenomen. Het doel van dit draaiboek is een kapstok te kunnen aanbieden aan trajectbegeleiders en instructeurs. Hierin is een basisstructuur in grote lijnen uitgewerkt, met een realistische timing. Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

16. Aantallen. Aantal klanten per jaar: Fase 1 bij partnerorganisatie in uitbesteding 60 klanten (15 per module ) Fase 2 LO bij VDAB Inwerking 120 klanten Fase 3 Uitgebreide beroepsoriëntatie bij partnerorganisatie in uitbesteding 24 klanten (12 per module )( 5 sectoren x 24 = 120 klanten) Fase 4 Vaktechnische opleiding + Nederlands in uitbesteding 24 klanten (12 per module) ( 3 sectoren x 24 = 72 klanten * ) Fase 4 Vaktechnische opleiding + Nederlands klanten(12 per module) ( 2 sectoren x 24 = 48 klanten * ) Fase 5 Bemiddeling naar werk (trajectbegeleiding in het kader van het project)120 klanten Fase 6 Nazorg: op maat van de klant 120 klanten Traject naar werk voor anderstalige analfabeten

17. VRAGEN? Traject naar werk voor anderstalige analfabeten