Radmila Trkulja , Rukovodilac CJH Republike Srpske

1. Konferencija o javnojinternojfinansijskojkontroli(PIFC-Public Internal Financial Control) Banja luka, Mala sala Narodne kupštine Republike Srpske, 10-11.11.2011. Radmila Trkulja, Rukovodilac CJH RepublikeSrpske

2. SADRŽAJ • I Pravna osnova obaveze uspostavljanja PIFC • II Faktori uticaja na uspostavljanje i razvoj PIFC • III Trenutna situacija u pogledu PIFC - CJH - Interna revizija - FMC 2

3. I Pravna osnova obaveze uspostavljanja PIFC • Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SPP) - kasnije poglavlje 32. pregovora - Finansijska kontrola • Ažurirani Akcioni plan 1. Strategije reforme javne uprave • Strategija uspostavljanja i razvoja PIFC u institucijama javnog sektora Republike Srpske • Zakon o internoj reviziji u javnom sektoru Republike Srpske 3

4. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC 1.PIFC Koncept EK – DG Budget - Značenje PIFC - Elementi PIFC Koncepta 2. Okruženje u Republici Srpskoj 3. Okruženje u odnosnoj instituciji 4

5. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.)1.PIFC Koncept • Značenje PIFC • Koncept za obnavljanje sistema internih kontrola u skladu sa međunarodno prihvaćenim standardima • Sveobuhvatan sistem na nivou cijele javne uprave • Podrazumjeva povećanu odgovornost menadžmenta i transparentnost u trošenju javnih sredstava • Omogućava ocjenjivanje efikasnosti i efektivnosti transakcija, pored dosadašnjeg modela upravljanja zasnovanog na ispitivanju usklađenosti sa propisima u izvršavanju značajnih transakcija 5

6. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.) 1. PIFC Koncept - Elementi PIFC a) Centralna jedinica za harmonizaciju (CJH) - Izrada i ažuriranje PIFC Strategije - Izrada primarne i sekundarne regulative za FMC i internu reviziju u skladu sa međunarodno prihvaćenim standardima - Priprema programa obuke za FMC osoblje i za interne revizore i osiguranje provođenja programa obuke -Nadzor i godišnje izvještavanje o uspostavljenim sistemima FMC i interne revizije 6

7. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.) 1. PIFC Koncept - Elementi PIFC b) Finansijsko upravljanje i kontrola (FMC) zasnovana na INTOSAI okviru internih kontrola, koje uključuje: - Kontrolno okruženje - Procjena rizika -Kontrolne aktivnosti -Informacije i komunikacije -Praćenje i ocjenjivanje 7

8. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.) 1. PIFC Koncept - Elementi PIFC c) Funkcija interne revizije – funkcija uvjeravanja - Ocjena adekvatnosti i efikasnosti sistema internih kontrola -Ocjena sistema upravljanja rizikom -Ocjena adekvatnosti i efektivnosti rukovođenja institucijom -Savjetodavna uloga menadžmentu -Pokriva sve aktivnosti organizacije -Rad baziran na procjenjenom riziku -Prati implementaciju datih preporuka 8

9. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.) 2. Okruženje u Republici Srpskoj • Postojeća organizacija javne uprave Republike Srpske • Finansijska kriza i mogućnost zapošljavanja novih državnih službenika • Kompetentnost osbolja CJH i popunjenost odgovarajućim kadrom • Mogućnost zapošljavanja osoblja u funkciji internih revizora sa zahtjevanim znanjem i vještinama • Koordinacija razvoja interne revizije paralelno sa FMC (odgovarajuće i efikasne interne kontrole, inspekcija, samoprocjenjivanje, itd) • Nivo implementacije drugih procesa reforme javne uprave, kao što su upravljanje javnim finansijama i razvoj centralnih politika Vlade RS • Podrška tehničke pomoći EU • Rad KO CJH 9

10. II Faktori uticaja na uspostavljnanje i razvoj PIFC (nas.) 3. Okruženje u odnosnoj instituciji • Definisani ciljevi institucije • Složenost i kompleksnost procesa i propisa • Teritorijalna organizovanost institucije • Proces upravljanja rizikom u organizaciji • Budžet organizacije i broj zaposlenih • Republičke uprave, republičke upravne organizacije, niže budžetske/potrošačke jedinice, i drugi oblici organizovanja u sastavu institucije • Posvećenost rukovodstva principima dobrog upravljanja i kontrole 10

11. III Trenutna situacija u pogledu PIFC (nas.) 1. CJH • Uspostavljanje CJH u skladu sa Zakonom o internoj reviziji u javnom sektoru Republike Srpske • Izrada internih propisa za organizaciju i upravljanje CJH 2. Interna revizija • Zakon o internoj reviziji u javnom sektoru Republike Srpske • Pravilnik o dodatnim kriterijima za uspostavljanje jedinica za IR • Pravilnik o dodatnim kriterijima za zapošljavanje IR • Etički kodeks internih revizora • Povelja internih revizora • Priručnik za rad internih revizora • Obuke internih revizora od strane eksperata angažovanih od PKF Projekta, uz koordinaciju CJH 3. FMC • Zakon o FMC • Obuke FMC osoblja od strane eksperata angažovanih od strane PKF Projekta, uz koordinaciju CJH 11

12. III Trenutna situacija u pogledu PIFC (nas.) 1. Organizacijska i funkcionalna nezavisnost interne revizije • Nezavisna organizaciona jedinica u okviru institucije, uz slobodu pristupa osoblju i informacijama institucije, i izvještavanje u skladu sa odgovornosti za utvrđene nepravilnosti i greške • Nezavisnost od aktivnosti koju revidira • Planiranje revizije na osnovu procjene rizika • Funkcionalna nezavisnost ostvarena kroz slobodu u određivanju obima svoga rada, izvršavanje i komuniciranje rezultata rada • Nezavisna odgovornost za kvalitet svoga rada 12

13. III Trenutna situacija u pogledu PIFC (nas.) 2. Odgovornost menadžmenta • Uspostavljanje i razvoj funkcije interne revizije, sa dovoljnim budžetom za profesionalno obavljanje aktivnosti interne revizije • Omogućiti odgovarajuće obuke internih revizora radi sticanja i održavanja kompetentnosti i vještina (svaka aktivnost revizije zahtjeva različitu kombinaciju znanja i vještina) • Odgovornost za proces rukovođenja institucijom • Odgovornost za upravljanje rizikom • Odgovornost za sistem internih kontrola • Informisati IR o svim planovima, promjenama profila rizika i IK • Promjenama politika i procedura • Obaveza implementacije preporuka interne revizije • Upravljanje nepravilnosti i sumnjama na prevaru • Dokumentovanost svih navedenih procesa 13

14. III Trenutna situacija u pogledu PIFC (nas.) 3. Veze sa eksternom revizijom • Revizija finansijskih izvještaja uz dobro poznavanje internih kontrola • Komplementarne su među sobom • Blagovremena komunikacija tokom planiranja revizije da se nebi duplirale aktivnosti • Razmjena informacija oko obima, revizorskog pristupa i nalaza revizije • Razmjena izvještaja interne revizije i pisma menadžmentu eksterne revizije • Nezavisnost u radu i odgovornost za vlastite aktivnosti • Ne smiju koristiti interne revizore za praćenje implementacije njihovih preporuka • Pružiti podršku nezavisnosti rada internih revizora i od menadžmenta i od angažovanja za izvršavanje aktivnosti eksterne revizije 14

15. Hvalana pažnji! Email:r.trkulja@mf.vladars.net 15